Sazyň hem sportuň sazlaşygy

Ynsan saglygyny has-da pugtalandyrýan sport görnüşleriniň biri-de aerobikadyr. Aerobika – depginli gimnastika, ýagny saza goşup ýerine ýetirilýän sagaldyş maksatly fiziki maşklardyr. Ol öz gözbaşyny 1968-nji ýyldan alyp gaýdar. Şol ýyl lukman Kennet Kuper özüniň saglygy berkidiş aerobika bilen bagly maşklaryna degişli geçiren ylmy gözlegleriniň netijelerine esaslanýan ilkinji kitabyny çap etdirýär. Şondan soňam «aerobika» sözi halk köpçüligine giňden ýaýrap ugraýar.  1969-njy ýylda bolsa Jekki Sorenson Kennet Kuper bilen bilelikde tans hereketleri esasynda fitnes türgenleşigini esaslandyrýar. 1980-nji ýyllarda sportuň bu görnüşi uly meşhurlyga eýe bolýar.

Bedenterbiýe we sport

Bedenterbiýe we sport ýaşlaryň ähli babatda kämillige ýetmeginiň, durmuşda mynasyp ornuny tapmagynyň esasy serişdeleriniň biridir. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň ähli ýerlerinde döwrebap sport düzümleri döredilýär. Paýtagtymyzyň Bagtyýarlyk etrabynyň çägindäki «Aşgabat» köpugurly stadionynda, «Bagtyýarlyk» sport toplumynda we beýleki iri sport desgalarynda ýaşlara sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmaga giň şertler üpjün edilýär. Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň agzalary hem beýleki jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri bilen bilelikde, ýaş nesliň bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagynyň ähmiýetini wagyz-nesihat etmek maksady bilen, duşuşyklary, sport bäsleşiklerini yzygiderli guraýarlar. Şu günler «Türkmenistan – ruhubelentligiň we sagdynlygyň ýurdy» atly XIII spartakiadanyň çäklerindäki bäsleşiklere hem ýaşlar işjeň gatnaşýarlar. Hormatly Prezidentimiziň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmak babatda görkezýän göreldesi ýaş nesil üçin nusgalyk mekdepdir.

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Ser­dar Berdimuhamedowyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň gi­ňiş­le­ýin mej­li­sin­dä­ki çy­ky­şy

Hor­mat­ly Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň ag­za­la­ry! Hor­mat­ly mej­li­se gat­na­şy­jy­lar!

Täze eýýamyň ösüşli menzilleri

Arkadagly Gahryman Serdarymyz: «Halkymyzyň saglygy, abadan we bagtyýar durmuşy biziň alyp barýan döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir» diýip, aýratyn nygtamak bilen, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bu ugurda dünýä nusgalyk işleri durmuşa geçirýär. Halkyň saglygyny, abadan hem-de bagtyýar durmuşyny üpjün etmek ýurduň saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda gazanylýan ösüşlere hem bagly bolup durýar. Bu ulgamlarda uly ösüşlere ýetilýändigi bolsa 9-njy fewralda hormatly Prezidentimiziň geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde bütin aýdyňlygy bilen dabaralandy. Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pudaklarynda 2023-nji ýylda alnyp barlan işleriň jemleriniň jemlenilen mejlisiň dowamynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow gözegçilik edýän ulgamlarynda, şol sanda saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Üstünliklere ruhlandyrýan ajaýyp eser

Hormatly Prezidentimiziň «Ýaşlar – Watanyň daýanjy» atly ilkinji kitabynyň çapdan çykmagy ajaýyp zamanamyzyň taryhy wakasy boldy diýip buýsanç bilen aýdyp bileris. Ýurdumyzyň ýaşlarynyň täze taryhy eýýamda ýeten belent sepgitleriniň, gazanan guwandyryjy üstünlikleriniň jemi jemlenilýän bu eser ýaş nesle bildirilýän ynamyň uludygyny, olara guwanylýandygyny, ýaşlar syýasatynyň döwletimizde ileri tutulýan esasy ugurlaryň birine öwrülendigini hemmelere aýan etdi. Milli Liderimiziň başyny başlan taryhy özgertmelerini üstünlikli dowam etdirýän hormatly Prezidentimiziň ýaşlaryň ruhy-ahlak taýdan kämilleşmegi, beden taýdan ösmegi, döwrebap bilim almagy hem-de jemgyýetçilik durmuşyna işjeň gatnaşmagy üçin ähli şertleri döredip berýändigine hem bu kitabyň üsti bilen  göz ýetirmek bolýar. «Ýaşlar – Watanyň daýanjy» atly kitapda görkezilen ugurlaryň usulyýet hökmünde terbiýeçilik boýunça iş alyp barýan her bir adam, şeýle-de jemgyýetçilik guramalary, esasan-da, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasy üçin gymmatly gollanmadygyny aýratyn bellemek gerek. Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz ýaşlary ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylýan ägirt uly işlere giňden çekmekde, olarda taryhy we medeni mirasymyza hormat goýmak hem-de aýawly garamak endiklerini terbiýelemekde, hakyky watançy ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmekde bu guramanyň öňünde täze wezipeleri goýdy. Türkmenistanyň Magtymguly

Sport mekdeplerinde

Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäheriniň bedenterbiýe we sport bölüminiň 1-nji sport mekdebinde 2006 – 2008-nji ýyllarda doglan oglan-gyzlaryň arasynda gandbol boýunça açyk birinjilik geçirildi. Ýaryşa 130-dan gowrak türgen gatnaşdy. Oglanlardan düzülen toparlaryň arasynda 1-nji sport mekdebiniň «Şagadam» topary birinji orny eýeledi. 2-nji sport mekdebiniň «Awaza» topary ikinji, 1-nji sport mekdebiniň «Deňiz» topary üçünji orunlara mynasyp boldular.

«Aşgabat» köpugurly stadiony

Türkmenistanyň Bedenterbiýe sport baradaky döwlet komitetiniň paýtagtymyzyň gözel künjeginde ýerleşýän «Aşgabat» köpugurly stadionynda sportuň birnäçe görnüşi bilen meşgullanmaga ähli şertler we mümkinçilikler döredilendir. Bu ýerde sportuň dürli görnüşleri boýunça ýaryşlar bilen bir hatarda okuw-türgenleşik ýygnanyşyklary hem yzygiderli geçirilýär. Köpugurly stadionda futbol, futzal, basketbol, woleýbol, welosport, tennis, stol tennisi, badminton, agyr atletika, ýeňil atletika, gylyçlaşmak, bowling, göreşiň dürli görnüşleri, boks, suwda ýüzmek boýunça türgenleşmäge mümkinçilikler bar. «Aşgabat» köpugurly stadionynyň töwereginiň bagy-bossanlyga bürenip oturmagy, suw çüwdürimleriň, garbanyşhanalaryň, tigirli gezelenç etmek üçin ýodajygyň bolmagy onuň gelim-gidimini has-da artdyrýar. Bu ýere diňe bir türgenler däl, eýsem, paýtagtymyzyň myhmanlarydyr ýaşaýjylary hem medeniýetli dynç almaga, arassa howada gezelenç etmäge uly höwes bilen gelýärler. Stadionda diňe sport çäreleri geçirilmän, ýurdumyzda giňden bellenilýän baýramçylyklar, medeni çäreler hem uly şatlyk-şowhuna beslenip geçirilýär.

Türkmen samboçylarynyň üstünligi

Türkmenistanyň sambo we söweş sambosy boýunça milli ýygyndy topary 24-nji ýanwar – 13-nji fewral aralygynda Belarus Respublikasynyň Minsk şäherinde okuw-türgenleşik ýygnanyşygyny geçdi. Türgenlerimiz bu okuw-türgenleşik ýygnanyşygynyň çäginde Belarus Respublikasynyň Prezidentiniň Kubogy ugrundaky ýaryşa gatnaşyp, netijeli çykyş etmegi başardylar. Ildeşlerimiz bu ýaryşda dürli medallaryň 15-sine mynasyp boldular. Çekeleşikli tutluşyklar türkmen pälwanlaryna 3 altyn, 3 kümüş hem-de 9 bürünç medal getirdi. 71 kg-de Muninjan Arzikulow,

Halkara ýaryşyň ýeňijileri

Türkmenistanyň boks boýunça ýaşlar ýygyndy topary ýakynda Gazagystan Respublikasynyň Aktau şäherinde geçirilen halkara ýaryşa gatnaşdy. Bu halkara ýaryşy 7 döwletden 140-dan gowrak boksçyny bir ýere jemledi. Oňa Türkmenistanyň ýaşlar ýygyndy toparynyň 8 türgeninden we tälimçi-mugallymdan hem-de eminden ybarat sport wekiliýeti gatnaşdy. Türkmen boksçulary bu bäsleşigi 8 medal bilen jemlediler. Olar bir altyn, bir kümüş hem-de 6 bürünç medallardyr.Aşgabat şäheriniň 82-nji orta mekdebiniň 11-nji synp okuwçysy Mekan Sabyrow 54 kg agram derejesinde altyn medala mynasyp boldy. Aşgabat şäheriniň 78-nji orta mekdebiniň 11-nji synp okuwçysy Ysmaýyl Gurbanberdiýew 60 kg agram derejesinde çykyş edip, kümüş medal gazandy. Aşgabat şäheriniň 52-nji orta mekdebiniň 9-njy synp okuwçysy Hangeldi Lukmanow 46 kg agram derejesinde, Aşgabat şäheriniň 32-nji orta mekdebiniň 11-nji synp okuwçysy Meýlis Şadurdyýew 54 kg-de, Daşoguz welaýatynyň Akdepe etrabynyň 38-nji orta mekdebiniň 11-nji synp okuwçysy Nurmyrat Saparow 48 kg-de, Aşgabat şäheriniň 72-nji orta mekdebiniň 11-nji synp okuwçysy Hojamberdi Öwezniýazow 57 kg-de, Ahal welaýatynyň Ýaş olimpiýaçylary taýýarlaýan sport mekdep-internatynyň 11-nji synp okuwçysy Arzuw Bäşimow 67 kg-de, Ýaş olimpiýaçylary taýýarlaýyş mekdebiniň 11-nji synp okuwçysy Mustapa Muhammetdurdyýew 92 kg-de bürünç medallara mynasyp boldular.

Ýaşlar barha kämilleşýär

Bu gün eziz Diýarymyzdaky sport mekdeplerinde kämil türgenleri ýetişdirmekde maksatnamalaýyn işler alnyp barylyp, ýaşlaryň sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmagy üçin giň şert-mümkinçilikler döredilýär. Golaýda «Aşgabat» köpugurly stadionynda 3x3 basketbol boýunça (U18) Türkmenistanyň birinjiligi geçirildi. 10-11-nji fewralda geçen ýaryşa 18 topar gatnaşdy. Şeýlelikde, Aşgabat şäheriniň topary 1-nji orny eýeledi. Lebap welaýatynyň topary ikinji, Balkan welaýatynyň topary üçünji orunlara mynasyp boldular. Birinjilikde öňdeligi eýelän toparyň düzüminde sport mekdebimiziň türgeni Islam Agabalaýew hem çykyş etdi. Ony ýaryşa mekdebimiziň tälimçisi Berdi Atahanow taýýarlady. Türgenimiziň şeýle ýaryşda üstünlikli çykyş etmegi bizi has-da buýsandyrdy. Bilşimiz ýaly, häzirki wagtda bedenterbiýe-sport hereketini we ýokary netijeli sporty ösdürmek boýunça uly öňegedişlikler gazanyldy. Türkmen sportunyň bedew batly ösüşine mynasyp goşant goşmak babatda biziň zähmet çekýän sport mekdebimiziň öňünde hem uly wezipeler durýar.

Kalplarda orun alan miras

Pälwançylyk, göreş tutmak türkmen halkynyň durmuşynda asyrlarboýy ähmiýetli orny eýeläp, sungat derejesine ýetirilendir. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe sportuň göreş görnüşleriniň, esasan hem, türkmen milli göreşiniň ösmegi, giň gerimde ýaýbaňlanmagy üçin döwletimizde ähli şert-mümkinçilikleriň döredilmegi ata-babalarymyzdan gelýän ýörelgäniň mynasyp dowam etdirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimiziň sportuň göreş görnüşleri boýunça dünýä, yklym, sebit derejelerindäki iri ýaryşlary geçirmek hukugyna birnäçe gezek mynasyp görülmegi bolsa pederlerimizden dowamat-dowam bolup gelýän türkmen milli pälwançylyk ýolunyň halkara derejede ykrar edilmesidir. Ata-babalarymyz tarapyndan sungat derejesine ýetirilen türkmen göreşi barada toplan şu maglumatlarymyz hem onuň dünýäde meşhur bolýan häzirki günlerinde okyjylary biparh goýmaz diýip pikir edýäris. Türkmen milli göreşiniň köp sanly emellerinden ussatlyk bilen baş çykaryp, isleg bildirenlere göreş sungatyny öwretmäge yhlas bilen ýapyşýan adamlar halkymyzda «süňk» pälwan diýlip atlandyrylypdyr. Esasan, baýrak üçin göreşýänler ýa-da göreş tutup durkalar namartlyk edýänler çyn, ýagny «süňk» pälwanlar tarapyndan ýazgarylypdyr.

Behişdi bedewlerimiziň şöhratly taryhy

Hereket hem sagdynlyk hakynda

Gippokrat.

Sagdyn durmuşyň gözbaşy

Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzda ýaş nesil barada döwlet derejesinde edilýän alada özüniň oňyn netijesini berýär. Watanymyza, halkymyza, ajaýyp ýörelgelerimize, milli däp-dessurlarymyza wepaly, bilim almaga, sport bilen meşgullanmaga, zähmet çekmäge höwesli ruhubelent ýaşlar kemala gelýär. Adam ömrüniň ähli döwürlerinde hereketde bolmalydygyny döwrebap ylym subut edýär. Bedenterbiýäni we sporty ylmy esasda ösdürmek üçin bu ulgamyň işgärleri netijeli işler alyp barýarlar. Köpçülikleýin bedenterbiýäni we sporty ösdürmek üçin we onuň ähmiýetini hemmelere, esasan hem, Watanymyzyň geljegi, güýç kuwwaty bolan ýaş nesillerimize wagyz etmek işlerini ýaýbaňlandyrmak, elbetde, biz – ýaşlaryň paýyna düşýär. Aşgabat şäheriniň bedenterbiýe we sport baradaky Baş müdirligi ýaşlary sporta höweslendirmek, sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz etmek, ýaşlaryň beden we ruhy taýdan sagdyn bolmagy ugrunda ýurdumyzyň pudaklaýyn dolandyryş edaralary hem-de jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde degişli işleri alyp barýar.

Gadymy oýnuň ýaş ussatlary

Golaýda paýtagtymyzda 14, 16 we 18 ýaşa çenli ýaşlaryň arasynda nusgawy küşt boýunça Türkmenistanyň birinjiligi geçirildi. Ýaryşda medallar toplumynyň 6-sy ugrunda göreş alnyp baryldy. Bäsleşige 200-den gowrak küştçi gatnaşdy. 16 ýaşa çenli gyzlaryň arasynda Gülmira Seýilhanowa mümkin bolan 9 utukdan 9-syny toplady. Mähri Aýmakowa ikinji orny eýeledi. Üçünji orna Mary welaýatyndan Jennet Ýalkanowa mynasyp boldy.

Çekeleşikli bäsleşikler

10-11-nji fewralda adaty karate boýunça Aşgabat şäheriniň birinjiligi geçirildi. Çekeleşikli häsiýete eýe bolan ýaryşda türgenler dürli medallaryň 56-sy ugrunda bäsleşdiler. Şeýlelikde, Aşgabat şäheriniň bedenterbiýe we sport baradaky Baş müdirliginiň 1-nji sport mekdebiniň «Döwletli» toparynyň türgenleri 27 medal (7 altyn, 4 kümüş, 16 bürünç) gazanyp, birinji orna mynasyp boldular. Sport mekdebimiziň «Selim» toparynyň türgenleri ikinji orny eýelediler. Aşgabat şäheriniň bedenterbiýe we sport baradaky Baş müdirliginiň 4-nji sport mekdebiniň «Diýar» topary üçünji orunda ornaşdy.

Bedenterbiýe we sport

Balkan welaýat kitaphanasynda TKA-nyň welaýat birleşmesiniň hem-de jemgyýetçilik guramalarynyň bilelikde guramagynda «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly mynasybetli ýaşlaryň arasynda «Arzuwlan zamanaň geldi, Pyragy!» atly döredijilik duşuşygy geçirildi. Ýaşlar döredijilik duşuşygynda şygyr döretmek boýunça bäsleşdiler. Ýaşlar Magtymguly Pyragynyň şygyrlaryndan ylham alyp, ajaýyp durmuşymyzy wasp etdiler. Sagdyn durmuş ýörelgesi, bedenterbiýe we sport, bagtyýar çagalyk baradaky goşgular emin agzalarynyň ýokary bahasyna mynasyp boldy.

Ýaşlar – uly güýç

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda ýaşlar baradaky döwlet syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär. Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, ýurdumyzda ýaşlaryň jemgyýetde öz orunlaryny tapyp, saýlan hünärleriniň eýesi bolmagy üçin giň mümkinçilikler döredilýär. Eziz Diýarymyzyň durnukly we ýokary depginli ösüşini üpjün etmäge, ykdysady kuwwatyny berkitmäge, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga gönükdirilen milli maksatnamalary durmuşa geçirmäge ýaşlaryň işjeň gatnaşmagy üçin döwletimiz tarapyndan uly işler alnyp barylýar.

Kuraş hakda kelam

Kuraşyň döreýiş taryhy barada anyk maglumatlar bolmasa-da, onuň gadymy döwürlerden bäri bardygy we kuraş boýunça tutluşyklaryň baýramlarda, toýlarda, uly bazarlarda geçirilendigi anykdyr. * * *

Futbol täzelikleri

Türkmenistanyň futbol boýunça ýaşlar ýygyndysynyň (U23) baş tälimçisi Ahmet Agamyradow şu ýylyň 9 – 15-nji fewraly aralygynda Özbegistanyň futbol birinjiliginiň wekili «Nowbahorda» tälimçilik bilimini kämilleşdirmek maksady bilen, toparyň okuw-türgenleşik ýygnanyşygyna gatnaşdy. Bu okuw-türgenleşik häzirki wagtda PRO derejeli tälimçilik şahadatnamasyny almak üçin okuw geçýän türkmen hünärmenine tejribe mekdebi bolar. Bir hepde dowam eden okuw-türgenleşige gatnaşan A.Agamyradow «Nowbahor» toparynyň çäginde hereket edýän dürli ýaş derejelerindäki toparlaryň tälimçileri bilen tejribe alyşdy.