''Arkadagly ýaşlar" žurnaly

Esaslandyryjysy-Türkmenistanyň magtymguly adyndaky ýaşlar guramasy Salgysy: aşgabat ş.,garaşsyzlyk şaýoly; 104 Tel.:(993 12) 44-88-80; faks:44-88-94 Poçta salgysy: arkadaglyyashlar@gmail.com

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

TÜRKMEN SUNGATYNYŇ PARLAK ÝYLDYZY

Türkmenistanyň Gahrymany, Türkmenistanyň halk artisti Maýa Kulyýewa bilbil owazy bilen Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň milli medeniýetine egsilmez goşant goşan ussatlaryň biridir. Türkmenistanyň Gahrymany, Türkmenistanyň halk artisti Maýa Kulyýewa bilbil owazy bilen ençeme aýdymlary ussatlarça ýerine ýetirip, agzybirligi, parahatlygy şirin owazy bilen äleme ýaýdy. Ussat opera aýdymçysy Maýa Kulyýewa «Zöhre-Tahyr», «Leýli-Mežnun», «Şasenem-Garyp», «Abadan», «Aýna» ýaly operalarda baş gahrymanlaryň keşplerini ýatda galyjy we ynandyryjy janlandyrmagy başaryp, tomaşaçylaryň gyzgyn söýgüsine mynasyp boldy. Ýadymda, 2012-nji ýylda Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda «Zöhre-Tahyr» operasy görkezildi. Halypa artistler bu opera tomaşaçy hökmünde gatnaşyp, ýaş artistleriň çykyşlaryny diňlediler. Ussat halypalar opera tamamlanandan soňra, özlerinde galan täsirler dogrusynda çykyş edip, ýaşlara bolan guwanjyny beýan etdiler. Şol duşuşyga gatnaşyp, Maýa Kulyýewa, Medeniýet Şahberdiýewa, Ene Baýramberdiýewa ýaly ägirtler bilen ýakyndan tanyşmak bagtyna eýe bolanymy men ömrümiň iň bir ajaýyp pursady hökmünde ýatlaýaryn. Dabaraly duşuşykdan soňra gujagy elwan güllerden doly halypa ussatlarymyz teatryň gapysyna ýöneldiler. Men ol gülleri halypalaryň öýüne äkidişmäge ýardam etmäge isleg bildirdim. Bu sözüme mähriban käbämi ýatladyp duran ussatlarymyz diýseň hoşal boldy. Men ol

3 Awgust 2023

Medeniýet

NESIL TERBIÝESI— HALKYŇ GYMMATLY MIRASY «ABRAÝ MIRASDA DÄL-DE, AKYL BILEN EDEPDEDIR»

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň «Ömrümiň manysynyň dowamaty» atly täze kitabynda belleýşi ýaly, çagalarda döredijilik terbiýesini kemala getirmek üçin biz nämeler etmeli? Munuň üçin, ilki bilen, olara döredijilik terbiýesiniň manysyny, mazmunyny, meýdanyny doly kesgitläp bermeli. «Akyl sandyklaryndaky» depderleriň birinde şeýle sözler ýazylypdyr: «Perzendiňi tana! Onuň ukyp gençleriniň, zehin hazynalarynyň üstüni aç we peýdalan. Olaryň datly miwesinden ýygna we dadyr. Zehinli perzent nygmatdyr». Nesil terbiýesi hakynda gürrüň gozgalsa, hökmany suratda halkyň medeniýeti, onuň asyrlaryň dowamynda eşrepi deý aýap, gursagynda, hakydasynda apalan ruhy baýlygy hakynda hem söz açmaly bolar. Çünki terbiýe—bu nesilleriň baglanyşygy, geçmiş bilen geljegi birleşdirýän geçit, milletiň ruhy ahlak gymmatlyklarynyň jemidir. Her bir halk nesil terbiýesini öz urpadatlaryna, ygtykadyna we milli özboluşlylygyna mahsus ösdürýär, kämilleşdirýär. Nesil mirasdyr, edil şonuň ýaly, terbiýe mekdebini kämil görnüşde indiki nesillere geçirmek pederleriň borjudyr. Muňa IX asyrda Hazar deňziniň günorta kenarynda ýaşap geçen gilýanly KeýKowsuň ömrüniň ahyrynda ogly Gilanşaha ýüzlenip aýdan sözleriniň mysalynda has anyk göz ýetirmek mümkin: «Oglum, bilip goýgun, ynsanda şeýle bir häsiýet bardyr, ol durmuşda toplan iň gowy närselerini iň eý görýän adamlaryna goýup gitmäge jan edýär. Bu dün

3 Awgust 2023

Miras

YLYM — KÄMILLIK ÝOLY

Ýurdumyzda geljegi uly ylmy barlaglaryň, tejribe synaglarynyň we tehnologik işläp taýýarlamalaryň döwlet tarapyndan maliýeleşdirilmegi ýyl ýyldan ajaýyp miwelerini berýär. Ylmy barlaglaryň gerimini giňeltmek, olary toplumlaýyn esasda geçirip, netijelerini önümçilige ornaşdyrmak hemde jemgyýetimiziň, döwletimiziň möhüm meseleleriniň çözgüdine gönükdirmek üçin zerur şertler döredilýär. Ylmy edaralaryň, ýokary okuw mekdepleriniň maddy enjamlaýyn binýadyny berkitmek, olary täze maglumat kommunikasiýa tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrmak, ählumumy internet ulgamy we elektron kitaphanalar arkaly dünýäniň maglumat giňişliginiň elýeterliligini üpjün etmek boýunça uly ähmiýetli işler alnyp barylýar. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň Ylymlar güni meniň durmuşymda ýatdan çykmajak iň süýji pursatlara beslendi. Şu ýyl hormatly Prezidentimiziň Karary bilen Türkmenistanyň ýaşlarynyň arasynda ylmy işler boýunça geçirilen bäsleşige gatnaşyp, birinji orna mynasyp bolmak, Şa serpaýyny almak bagty maňada miýesser etdi. Her bir şatlykly pursat hakydamyzda ýakymly ýatlamalar, kalbymyzda ajaýyp duýgular bolup orun alýar. Şa serpaýyny almak bagty bolsa ynsanyň ömür boýy durmuş ýoluna nur çaýýar. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Serdarymyzyň sowgatlaryna mynasyp bolmagymyz biz — ýaşlar üçin bahasyna ýetip bolmajak bagtdyr. Bu bagty ganatly guş bolup çar ýana buşlasyň gelýär. Ylym ýolumyzy ýagty

3 Awgust 2023

Ylym

«TIZ BELLIK»: ÇALT WE TYGŞYTLY

Ýaş alym awtobuslary bellige alnyş nokadynda dispetçerlik işini sanlylaşdyrmakda «Tiz bellik» atly programmany işläp taýýarlady. Bu programma nokatlardaky dispetçerlik işini doly awtomatlaşdyrýar. Programma ulanylyşa girizilse, bellige alyş nokadyndaky dispetçerlik işleri üçin häzirkisinden birnäçe essä çenli wagt tygşytlanar. Ýurdumyzdaky ilkinji «akylly» şäher bolan Arkadag şäheriniň döwrebap mümkinçilikleriniň  aglabasynyň türkmen ýaşlarynyň ylmy gözleglerinden kemal bolandygyny siz hem bilýänsiňiz. Bu bolsa ýaşlary täze ylmy gözleglere höweslendirdi. Şol gözlegleriň netijesinde «Akylly» şäher» konsepsiýasyna goşant goşjak netijeli işleriň birnäçesi durmuşa geçirildi. Türkmenistanyň Inžener tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň talyby Güýçgeldi Kerimowyň geçiren ylmy gözlegleri hem, hut, şu wezipä bagyşlandy. Has takygy, ýaş alym «akylly» şäherlerde awtobuslaryň bellige alyş ulgamyny sanlylaşdyrmak boýunça gözlegleri geçirip, oňyn netijeleriň üstünden bardy. Güýçgeldiden alyp baran ylmy işiniň ähmiýeti barada soranymyzda, ol ýolagçylary gatnatmagyň we ýükleri daşamagyň ähli basgançaklaryny ýokary hilli elektron maglumatlar bilen üpjün etmekden, sanly serişdeleri giňden peýdalanyp, ulag edaralarynda edilýän hyzmatyň hilini ýokarlandyrmakdan hem-de usulyýetini kämilleşdirmekden ybaratdygyny aýtdy. Işiň netijesi sanly ulag ulgamyny ösdürmäge, bu ugurda tehnologik

3 Awgust 2023

Tehnologiýa

ÝAŞLARYŇ HALKARA HYZMATDAŞLYGYNY ÖSDÜRMEGIŇ UGURLARY KESGITLENDI

«Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023—2030-njy ýyllar üçin Strategiýasy» ýaşlar baradaky döwlet syýasatyny has da ösdürmekde, ýaşlarda watansöýüjiligi, ynsanperwerligi, zähmete söýgini terbiýelemekde, ruhy-ahlak gymmatlyklaryny, sagdyn durmuş ýörelgelerini kemala getirmekde, «Türkmenistanda ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň 2021—2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny» we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasyny durmuşa geçirmekde giň möçberli işler, çäreler bilen utgaşýar. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň 10-njy iýunynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gol çeken Karary bilen, «Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023 — 2030-njy ýyllar üçin Strategiýasy» tassyklandy. Ol Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda türkmen ýaşlarynyň röwşen geljegi ugrunda giň möçberli işleriň amala aşyrylýandygynyň nyşanydyr. Bu Strategiýa ýurdumyzyň kanunçylygy we Türkmenistanyň halkara şertnamalary esasynda, ýaşlarymyzyň halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek maksady bilen kabul edildi. Onda bellenişi ýaly, halkara ýaşlar hyzmatdaşlygy dünýä bileleşiginiň durnukly, netijeli durmuş ykdysady, ylmy tehniki ösüşini üpjün etmegiň, döwletleriň arasynda dostlukly gatnaşyklary çuňlaşdyrmagyň şerti, hyzmatdaşlyk etmegiň geljegi has uly bolan görnüşleriniň biridir. Şunuň bi

3 Awgust 2023

Garaşsyzlyk

ARKADAG ŞÄHERI ― MEDENIÝETIŇ WE SUNGATYŇ MEKANY

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow:  ―Gözelligi we döwrebaplygy bilen dünýäniň ünsüni özüne çekjek Arkadag şäheri halkara sport hem-de medeni çäreleriň, toý-tomaşalaryň, dabaralaryň, festiwallaryň geçirilýän şäheri bolar.Bu işleriň has giň gerimde wagyz edilmegini gazanmak bolsa döredijilik adamlarynyň paýyna düşýär.

3 Awgust 2023

Medeniýet

SEBITDE IŇ NETIJELI TOPAR

2023-nji ýylda döredilen «Arkadag» topary geçiren oýunlarynda bir gezegem utulmady. Bu netije sebitimizde arakesmä çenli rekord görkeziji hasaplanýar. «Arkadag» topary 12 duşuşyk geçirip, şolaryň ählisinde ýeňiş gazandy, oýunlaryň 8-si milli çempionatyň oýunlary bolsa, ýene 4 oýun Türkmenistanyň kubogyny almak ugrundaky ýaryşda hasaba alyndy.«Arkadag» topary gol geçirmek babatda sebitiň milli çempionatlarynda iň gowy netije gazanan topar bolup durýar. Häzirki wagtda tutuş sebitimiziň, şol sanda Türkmenistanyň futbol çempionatynyň ýokary ligasynda hem tomusky arakesme dowam edýär. Arakesmä çenli aralykda dowam eden möwsümiň jemine görä, goňşy ýurtlaryň çempionatlarynda baýrakly orna dalaş etjek toparlary çaklamak kyn däl. Meselem, Özbegistanda «Nowbahor» we «Pahtakor», Gazagystanda «Ordabasy» we «Astana», Gyrgyzystanda «Abdyş-Ata» we «Alaý»,Täjigistanda «Istiklol» we «Kuktoş», şeýlede Türkmenistanda «Arkadag» we «Altyn asyr» çempionlyk üçin dalaş edýän esasy toparlar hasaplanýar. Sebitimiziň futbol toparlarynyň milli çempionatda görkezýän netijelerini içgin öwrensek, türkmen janköýerleri üçin ýakymly sanlara duşarys.  Türkmenistanyň futbol boýunça ýokary ligasynda öňdeligi eýeleýän «Arkadag» topary üstünlikli çykyş etmek babatynda diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem sebit derejesinde-de ýokary görkezijilere eýelik edýär. Geliň, anyk mysallara ýüzleneliň! 2023-nji ýylda döredilen

3 Awgust 2023

Sport

TARYHY DÖWRÜŇ TARYPA MYNASYP ESERLERI

Halkymyzda «Ýagşy ýigidiň ady köp» diýlişi ýaly, Arkadag şäheriniň ady hem şäherleriň ajaby hökmünde birnäçe meňzetmeler bilen bile tutulýar. «Arkadag şäheri — geljegiň şäheri» atly täze kitapda hem «geljegiň şäheri», «ýaşlaryň şäheri», «akylly» şäher, «ýaşyl şäher» ýaly taryply atlara eýe bolan Arkadag şäheriniň degişli taraplary açylyp görkezilýär. Her ädimde kämillige ymtylýan ynsan üçin kitapdan gowy sowgat ýok. Bu düşünje, esasanda, guba düýesini birje kitaba çalşyp bilen halkyň nesilleri bolan biz—türkmen ýaşlary üçin hasda gymmatly. Ruhy dünýämizi  baýlaşdyryp, daşky dünýämiziň görküne görk goşýan dürdäne eserleri türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň hut özüniň peşgeş bermegi bu düşünjäniň gymmatyny öňküden hem artdyrýar. Ine, ýakynda, türkmen taryhyna altyn harplar bilen ýazylan şöhratly senede, sebitde «akylly» şähergurluşy bilen saýlanýan Arkadag şäheriniň açylmagynyň öňüsyrasynda elimize gelip gowşan ajaýyp kitaplar hem muňa aýdyň mysaldyr. Hakymyz üçin taryhy sene bolan iýun aýynyň 29-yna, hormatly Prezidentimiziň hut özüniň, şeýlede dünýäniň çar künjünden gelen abraýly myhmanlaryň, il-halkymyzyň gatnaşmagynda birinji tapgyry açylyp, ulanylmaga berlen, sebitde deňi-taýy bolmadyk, «akyly» şäher gurluşy bilen meşhur bolan Arkadag şäherine seýran etmäge höwes etmeýän ýok bolsa gerek. Bu gün her kimiň diliniň senasyna, ýürekdäki arzuwyna öwrülen Ark

3 Awgust 2023

Edebiýat

ARKADAG ŞÄHERI— ÝAŞLARYŇ YLHAM JOŞGUNY

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşiniň guramagynda Arkadag şäherinde bina edilen medeni durmuş maksatly desgalardyr seýilgähler bilen giňden tanyşmak maksady bilen, ýaş ýazyjy şahyrlardan, döredijilik bilen meşgullanýan ýaşlardan, şol sanda Ýaşlar baýragynyň eýelerinden, ýaş alymlar bäsleşikleriniň ýeňijilerinden, Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň işjeň agzalaryndan, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerinden ybarat bolan topar, paýtagtymyzdaky jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinden Arkadag şäherine gezelenç we döredijilik saparyna ugradylar. Ýol ugruna gezelenç we döredijilik duşuşygyna gatnaşyjylar, ýaş ýazyjy şahyrlar Arkadag şäheriniň ajaýyplyklary, täsinlikleri barada söhbetdeş bolup, özara pikir alyşdylar, joşgunly ýerine ýetirilen aýdymlary diňlediler. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň egsilmez yhlasy, eziz Diýarymyza, mähriban halkymyza çäksiz söýgüsi bilen sanlyja ýyllaryň içinde gojaman Köpetdagyň eteginde häzirki zamanyň «akylly» şäher konsepsiýasynyň ýörelgeleri esasynda Arkadag şäheri döredi. Munuň özi Berkarar döwletimizde halkymyzyň eşretli durmuşy, nurana geljegi barada edilýän taýsyz tagallalaryň aýdyň mysalydyr. Täze şäheriň jana şypaly tebigy gurşawy, belent binalary, döwrebap şertleri, sanly ulgamyň mümkinçilikleri, ýaşaýyş jaýlary, ähli ajaýyplyklar ynsan kalbyny nurlandyrýar. Şonuň üçinh

2 Awgust 2023

Syýasat

ÝAŞLAR ÖZ ŞÄHERINI DÜNÝÄ ÇYKARÝAR

Dünýä şäherleriniň meşhurlygyny adybir sport toparlary, neşirler, teleýaýlymlar, kompaniýalar we beýlekiler has-da artdyrýar. Çünki şäherler bilen adybir gurluşlar özi bilen bir hatarda wekilçilik edýän şäherini hem dünýä çykarýarlar. Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň asylly başlangyçlary bilen Arkadag şäherinde hem şu ýörelgä eýerildi. Şäheriň açylan gününde «Arkadag» teleýaýlymynyň we adybir gazetiň işläp başlamagy, «Arkadag» futbol toparynyň eýýäm üstünliklere beslenen ýola gadam goýmagy munuň aýdyň mysalydyr. Teleýaýlymlar, gazet-žurnallar islendik döwlet, şäher bilen gaýybana tanyşlygyň esasy serişdeleridir. Gaýry döwletlere, azym azym şäherlere syýahata çykylmazdan ozal, şol döwlete, şähere degişli teleýaýlymlar, neşirler bilen gyzyklanylýar. Gyzykly tarapy, syýahatdan soň hem şol neşirlerdir teleýaýlymlar bilen gyzyklanmalaryň dowam edýänligidir. Mundan beýläk ýurdumyza geljek myhmanlaryň ilkinji gelip görmek isleýän ýerleriniň biriniň Arkadag şäheri boljakdygy gümansyz hakykatdyr. Diýmek, «Arkadag» teleýaýlymy bilen adybir gazet hem olaryň ünsüni özüne çeker. Şäher bilen bir günde doglan teleýaýlymdyr neşir, hut, şu talapdan ugur alyp, öz işlerini kämil derejede ýola goýmaga girişdiler. Sanly ulgamyň durmuşymyza barha içgin ornaşýan döwründe milli neşirlerimizi dünýäniň islendik künjeginden okap, teleýaýlymlara jahanyň çar tarapynda tomaşa etmek mümkinçil

2 Awgust 2023

Garaşsyzlyk

«ÝAŞ WASPÇY» ATLY DÖREDIJILIK BÄSLEŞIGI DOWAM EDÝÄR!

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşiniň «Arkadagly Ýaşlar» atly elektron žurnalynyň redaksiýasy bilen bilelikde ýaşlaryň arasynda yglan eden «Ýaş waspçy» atly döredijilik bäsleşiginde «Mähriban bilim ojagy» atly makalasy bilen žurnalyň bäşinji sanynyň ýeňijisi.

21 Iýul 2023

Bildirişler, bäsleşikler

ARKADAG ŞÄHERI – WATANYŇ ŞANY!

Täze eýýam Galkynyş döwrümiziň ýalkymy, Watana şan gülleýiş – Arkadag şäherinde.

21 Iýul 2023

Edebiýat

TOMUS IŞDÄAÇARY

Bu tomus işdäaçary günortanlyk, agşamlyk naharlary üçin örän tagamly hem-de lezzetli bolup, ony tiz wagtda, elýeterli önümlerden taýýarlap bolýar. Düzümindäki sarymsagyň hoşboý ysy, bişen künjiniň dänesi işdäaçaryň tagamyny has-da artdyrýar. GEREKLI ÖNÜMLER:

21 Iýul 2023

Jemgyýet

EKOLOGIÝANY GORAMAGYŇ HALKARA GÜNLERI

Tomus paslynyň gelmegi bilen ýurdumyzda giňden bellenilip geçilýän baýramçylyklaryň sany hem köpelýär. Ýurdumyzda hemde tutuş dünýä döwletlerinde her ýylyň 3-nji iýuny Bütindünýä welosiped güni hökmünde bellenilýär. Sport we sagdyn durmuş ýörelgeleri ynsana öz başarnyklaryny doly açmaga mümkinçilik berýär. Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyzda bedenterbiýäni we sporty dünýä derejesinde ösdürmek, jemgyýetimizde  sagdyn durmuş kadalaryny ornaşdyrmak arkaly halkymyzyň saglygyny berkitmek, sagdyn we ruhy taýdan kämil ýaşlary ýetişdirmek üçin uly alada edilýär. Amala aşyrylýan özgertmeleriň, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän milli maksatnamalaryň we ägirt uly taslamalaryň özeninde döwletimiziň we jemgyýetimiziň baş baýlygy hasaplanylýan adamyň saglygy durýar. 5nji iýun — Daşky gurşawy goramagyň bütindünýä güni her bir adamyň ekologiýanyň ýagdaýyna jogapkärçiligi, tebigata aýawly çemeleşilmeginiň zerurdygy, onuň gözelligini we baýlygyny geljek nesilleriň bähbidine saklamaga bolan tagallalara işjeň gatnaşygy barada pikirlenmek üçin esasdyr. Ata Watanymyzda amala aşyrylýan her bir döwlet maksatnamasy halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň mundan beýläk-de ýokarlanmagyna, ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň sazlaşykly ösüşiniň üpjün edilmegine, ekologiýa üçin howpsuz önümçiligiň döredilmegine gönükdirilendir. Her ýylyň 8nji iýuny — Bütindünýä ummanlar güni hökmünde bellenilýär. Bu şanly sen

21 Iýul 2023

Ekologiýa

ÝAŞ TÜRGENLERIŇ IÝMITLENMEGINIŇ AÝRATYNLYGY

Sagdyn we dogry iýmitlenmek diňe bir madda çalşygyny sazlaman, eýsem, ýetginje giň bedeniniň dürli kesellere garşy durnuklylygyna, işjeňligine uly täsir edip, onuň fiziki we psihiki taýdan ýetişigine ýardam edýär. Sagdyn iýmitlenmek saglygy goramakda esasy orunda durýan aýratynlyklaryň biridir. Ýetginjekleriň iýmite bolan talaby ýaşyna, howa şertlerine hem-de ýylyň paslyna baglydyr. Ýöne, olaryň arasynda ýaş görkezijisi esasy orny eýeleýär. Mekdep ýaşyndaky çagalar çalt depgin bilen ösüşi başdan geçirýär. Myşsa agramynyň güýçli ösmegi 15-17 ýaş aralygynda bolup geçýär. 16 ýaşda myşsalar bedeniň umumy agramynyň 44,2 göterimini tutýar (8 ýaşda bolsa – 27,2 göterim). Bu ýaşda hereketler ýokary işjeňlik derejä ýetýär. Çagalaryň we ýetginjekleriň fiziologik-biohimiki aýratynlyklary göz öňüne tutulyp, esasy iýmit hem-de energiýa çeşmeleri ýaşy boýunça kesgitlenilýär. Häzirki döwürde sport ýetginjekleriň durmuşynda has-da wajyp orny tutýar. Biohimiki we fiziologiki hadysalaryň aýratynlygy ulgamlaýyn myşsalaryň işjeňligine esaslanýar. Bu, şoňa laýyklykda, ýaş türgenleriň iýmitiniň gowulandyrylmagyny talap edýär. Türgenleriň harçlaýan energiýasynyň mukdary sport bilen meşgullanmaýan ýaşlaryňkydan köpdür. Türgenlerde gündelik energyýanyň 34-38 göterimi hereketiň hasabyna harçlanylýar. Sport bilen meşgullanýan çagalaryň we ýetginjekleriň iýmitinde belok ýetmezçiligi ösüşi haýalladýar, ýok

21 Iýul 2023

Sport

ÝAŞLYK. WELOSIPED. SAGLYK

Bu üç düşünjede gözel ýaşlygyň syry jemlenen ýaly. Sporty, sagdyn durmuş ýörelgelerini özüne hemra edinýän ýaşlaryň welosipedli hatarlaryny synlanyňda buýsanjyň artýar. Häzirki zaman lukmançylygynda hem çagalykdan başlap, ýaşlaryň ösüşinde we terbiýesinde, olarda sagdyn durmuş ýörelgelerini kemala getirmekde welosipedi peýdalanmak maslahat berilýär. Bu ekologiýa taýdan arassa ulag syratly, sagdyn bedeni kemala getirýän, göwnüňi göterýän özboluşly türgenleşik enjamydyr. Eýsem, welosiped saglyga nähili täsir edýär?! Ilki bilen, welosiped energiýanyň sarp edilişini güýçlendirýär, madda alyş-çalşygyny gowulandyrýar. Beýniniň hemde bedeniň kislorod bilen üpjünçiligini (oksigenasiýa) artdyrýar, öýkeniň işine-de oňyn täsir edýär. Welosiped sürlende gan aýlanyşygynyň işjeňleşmegi gandamar ulgamynyň, deriniň ýagdaýyny gowulandyrýar, ýygyrtlary azaldýar. Nerw ulgamyny, immuniteti berkidýär, pikirlenişiň ýitelmegine kömek edýär. Mundan başgada, welosipedli gezelençler bedeni berkidip, şähdiňi açýar. Ol stres gormony hasaplanýan kortizolyň bedenden çykarylmagyna, netijede, ukynyň rahat bolmagyna we ukusyzlygy ýeňip geçmäge ýardam edýär.   Mälim bolşy ýaly, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 2018-nji ýylyň 12-nji aprelinde geçirilen 72-nji maslahatynyň 82-nji mejlisinde «Bütindünýä welosiped güni» atly Kararnama biragyzdan kabul edildi. Dünýäniň 56 döwleti bu resminama

21 Iýul 2023

Sport

BAGT ŞÄHERI

(hekaýa) Ak säheriň aýdyň keşbi ak şäheriň asudalygy bilen birleşip, ýagty ýollaryň ýakasyny jähekläp oturan belent başly binalaryň ýüzüni ýagtyltdy. Tomsuň tolkun atýan yssy mährine çoýup duran Gün ýiti şöhlelerini jomartlyk bilen ähli ýere seçýärdi. Edil şol wagt nurly şöhleler gözel şäheriň görkana jemalyna bendi bolup, ony has-da nurlandyrýardylar. Ak binalaryň nepis hatary kerwen gurap barýan ýalkymly, ýakymly ýyllary hakydaňa seýle çagyrýardy. Oklaw ýaly ýollaryň gatnawy kesilenokdy. Gözel günleriň göwnüni güldürip gökde ganat kakýan ak kepderiler, göýä haýsydyr bir täzeligi buşlaýan ýaly görkana şäheriň gatnawly ýodadyr ýollarynyň ugry boýunça öňe barýardylar. Ir säher bilen şäheriň ýaşaýjylary täze dogan Güne salam berip, işlerine rowana boldular. Adamlaryň ýüzlerinde ýeňiljek ýylgyryş bardy. Edil obadaky ýaly olar birek biregi doly tanamasalar-da, taňry salamyny gysgananokdylar. Täze şäherdäki täze ýüzlerde tämiz mähir duýulýardy. Adamlaryň häsiýetlerinde bolsa salyhatlylyk, edep höküm sürýärdi. Ynha, bu gün bolsa Ata aganyň döwletli maşgalasynda toý şagalaňy dowam edýärdi. Gazanlarda atarylan naharyň ysy çarýana ýaýrap, toýa gelýän myhmanlary töre çagyrýardy. Depregiň batly sesi tüýdügiň şirin owazy bilen birleşip, joşgunly mukam döredýärdi. Toýa gelýän myhmanlary Ata aganyň maşgalasy Owadan daýza mähirli garşylaýardy. Täze şäheriň gözelligine haýran galyp, nur

21 Iýul 2023

Edebiýat

KÄMIL NESIL — WATAN BUÝSANJY

Türkmen halkynyň edebi ýadygärliklerine ser salanyňda kitap okamak, ylym öwrenmek babatda asyrlaryň dowamynda kemala gelen asylly däpleriň bardygyna hem göz ýetirmek bolýar. Ýaş nesliň terbiýeçilik meselesi türkmen durmuşynda taryhyň hemme döwründe-de iň esasy meseleleriň biri saýylypdyr.

21 Iýul 2023

Jemgyýet

ASLY GERKEZ, ÝURDY ETREK, ADY MAGTYMGULUDYR

Şygryýet äleminiň ummany beýik akyldar Magtymguly Pyragynyň ölmez-ýitmez şygyrlaryndaky öňden görüji pelsepewi pikirler ýaş nesiller üçin Watany, il halky söýmekde, geljegimizi berkarar etmekde nusgalyk mekdepdir. Öten-geçenleri hatyralamak, ýurt üçin, il-gün üçin hyzmatlaryny gaýgyrmadyk ärleri sarpalamak türkmeniň milli häsiýetinde bar. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda bu mukaddes ýörelgeden ugur alnyp, şeýle hem Türkmenistanyň Prezidentiniň 2022-nji ýylyň 23-nji dekabrynda çykaran 371-nji Karary bilen tassyklanan «Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny da baraly bellemek boýunça geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasyna» laýyklykda, ýurdumyzyň medeniýet, sungat, döredijilik, ylym, bilim işgärleriniň, Türkmenistanyň Mejlisiniň, şeýle hem jemgyýetçilik birleşikleriniň wekilleriniň Magtymguly Pyragynyň we Döwletmämmet Azadynyň Eýran Yslam Respublikasynyň Gülüstan welaýatynda ýerleşýän aramgählerine zyýaraty guraldy.

21 Iýul 2023

Edebiýat

AÝYT GURBAN, GURBANLYK...

Gurban baýramynyň hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda ýörite iş günleri däl diýlip bellenilmegi halkymyzyň ruhy medeniýetine goýulýan ägirt uly sarpanyň ýene-de bir aýdyň ykrarnamasydyr. Ir säherler döwletimiziň ähli künjeklerindäki metjitlerden ýaňlanýan azan seslerine ören halkymyz gurban şor edinip, baýram namazlaryna agzybirlik bilen gatnaşýarlar. şeýdibem, ýagşy dileg dogalardan başlan baýram günleri aýdym-saza, baýramçylyk çärelerine ulaşyp gidýär. Bu setirleri okan badyňa aýdymyň «Belent, belent bat aldyk!» diýen setirleri hem biygtyýar diliňe gelýär. Hawa, oýlanyp otursaň, çagalykdan aňymyzda ornan bu aýdym setirleri diňe bir baýramy wasp etmän, eýse tutuş döwrümiziň waspyny ýetirip ýaňlanýana meňzeýär. Çünki buýsançly başymyzy gök direden bu ajap eýýam — Gahryman Arkadagymyzyň bagyş eden Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwrüniň dowamy, Arkadagly Serdarymyzyň saýasynda täze belentliklere sary bat alýan Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy zamanasy, gadymy hem müdimi halkymyzyň dünýe içre dabaralanýan zamanasydyr. Bu gün türkmeniň şanly toýlarynyň çakylygy dünýä ýaýraýar, bu gün türkmen göwnüniň ýagtysy äleme çaýylýar, bu gün türkmen törüniň mähri Gün bolup şugla saçýar! Asyrlardan asyrlara sahabaty, pähim parasady, agzybirligi, dostanalygy ýürekleriniň töründe göterip, nesilden nesle geçiren ata babalarymyzyň miras goýan ruhy baýlyklary bu gün täzed

15 Iýul 2023

Miras