"Güneş" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-68, 38-61-70, 38-61-59
Email: gunesh_tm@sanly.tm

Habarlar

Dört ýyldan gaýtalanýan gün

Eziz jigiler, dört ýyldan soň gelýän günüň haýsy gündügini-hä eýýäm bilýän bolsaňyz gerek. Hawa, ol gün — 29-njy fewral. Bu gezek ol günüň 2024-nji ýylyň nesibesine düşendigini her birimiz bilýäris. Bu artykmaç gün näme üçin dört ýyldan bir gezek gelýärkä?! Näme üçin ol her ýyl bolmaýarka?! Ylmy çeşmelere görä, her dört ýyldan gelýän 29-njy fewralyň aý-günüň hasabynyň takyk bolmagy üçin senenama goşulandygyndan biz habarlydyrys. Ýöne bu barada körpe jigilerimiz nähili pikir edýärkä?! Geliň, olaryň gyzykly pikirlerini diňläp göreliň! 1. Enemiň aýtmagyna görä, şol günde iň gowy, akylly adamlar dünýä inýärmişin. Onda menem dünýäde iň akylly adamlaryň biri bolmaly. Sebäbi şol günde men doglupdyryn.

Üns beriň, bäsleşik!

Mähriban çagalar, Türkmenistanyň Bilim ministrligi, «Güneş» žurnalynyň redaksiýasy we Türkmenistanyň Tebigaty goramak jemgyýetiniň bilelikde guramagynda ýurdumyzyň umumybilim berýän mekdepleriň okuwçylarynyň arasynda «Reňbe-reň gül açar ýaşyl ýaýlasy, Gark bolmuş reýhana çöli türkmeniň» atly döredijilik bäsleşigi yglan edilýär. Çagalaryň ukyp-başarnygyny, zehinini açyp görkezjek, täze zehinleri ýüze çykarjak bu döredijilik bäsleşiginiň düzgünnamasy 2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edilmegi hem-de Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli geçirilýän döredijilik bäsleşigine mekdep okuwçylary öz ýazan makalalary, çeken suratlary boýunça gatnaşyp bilerler.

Zähmet sapagy

(Hekaýa) Uzak gije zemini bezemek bilen meşgullanan bulutlar daňa golaý uka gitdiler. Uka gitmezinden ozal, olar zeminiň gyş köýnegini taýýarlap ýetişipdiler. Zemin egnindäki akja lybasy bilen hasam owadan görünýärdi. Howa ýumşakdy. Gar oýnamak höwesi dörän islendik kişi arkaýyn bu islegine gowşup biljekdi. Günem ýuwaşlyk bilen özüniň bardygyny bulutlaryň arkasyndan ýatladyp başlady. Zemin bolsa edil zer sepilen ýaly öwşün atýardy. Myratjyk bu gözelligi penjireden synlap durşuna ertirlik edinmezden, telwas edýän ýüreginiň badyna daşaryk ylgasy geldi. Aýsoltan gelneje oglunyň bu islegine böwet boldy. Ol ertirlik edinip otyrka-da, daşardaky mymyjak, ýumşajyk gar barada oýlandy. Ýöne gün tertibi boýunça ak mekdebe sary ýola düşmeli boljakdygyny ol bilýärdi. Häzir kakasy oglunyň taýýar bolaryna mähetdel, ony ulagy bilen mekdebe düşürip gaýdar. Onsoň hyýalynda janlanan gar adamy ýasamak pikiri ýene ýarym günlük dagy yza süýşer. Birdenem onuň kellesine bir gowuja pikir geldi. Ol:

Ýaşajyk suratkeşleriň sergisi

Surat çekmäge höwesek, suratkeş bolmagy arzuw edýän jigilerimiz çagalar sungat mekdeplerine gatnap, öz zehin-başarnyklaryny açýarlar. Şeýle zehinli ýaşlaryň biri hem Ahal welaýatynyň Sarahs etrabynyň Oraz Salyr adyndaky çagalar sungat mekdebiniň nakgaşçylyk hünäriniň okuwçysy Allanur Tirkişowdyr. Onuň bagtyýar çagalyk pursatlaryny, gözel tebigatymyzyň keşbini, ajaýyp natýurmortlary dürli reňkleriň kömegi bilen kagyz ýüzüne geçiren sungat eserlerini size ýetirýäris.  * * *

Çaga portretleriniň ussady

Bagtyýar çagalygyň mekanyna öwrülen eziz Watanymyzda ussat suratkeşlerimiz, nakgaşçylarymyz tarapyndan çagalaryň özüne maýyl ediji keşpleri arkaly ençeme ajaýyp nakgaşlyk eserleri kemala geldi. Suratkeşler özüneçekiji hem açyk reňkleriň dürli öwüşginlerinden peýdalanyp, mähir-mylakata hem hoşniýetlilige ýugrulan çagajyklaryň ajaýyp keşplerini döredýärler. Şeýle suratkeşleriň arasynda Türkmenistanyň halk suratkeşi, taryh ylymlarynyň kandidaty, Türkmenistanyň «Watana bolan söýgüsi üçin», «Gaýrat» medallarynyň eýesi Öwezmuhammet Mämmetnurow hakyky hyjuwa beslenen owadan çaga portretleriniň ussady hasaplanylýar. Ussat halypa 1954-nji ýylda Ahal welaýatynyň Kaka etrabynyň Gowşut obasynda dünýä inýär. Ilkinji çeperçilik bilimini 1970 — 1974-nji ýyllar aralygynda öňki Şota Rustaweli adyndaky Türkmen döwlet çeperçilik uçilişesinde (häzirki Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasynyň ýanyndaky Türkmen döwlet ýörite çeperçilik mekdebi) alýar. Bilimini kämilleşdirmek maksady bilen, 1975 — 1980-nji ýyllar aralygynda Ukrainanyň Harkow çeperçilik-senagat institutynda okaýar. Ol dünýä derejesindäki sergilere gatnaşyp, öz nakgaşlyk, grafika we dizaýn eserleri hem-de şol sanda ýaş nesillere ýazan birnäçe ylmy kitaplary bilen özüni ussat hökmünde tanatdy. Türkmen medeniýetiniň we sungatynyň kemala gelmegine we kämilleşmegine goşan saldamly goşandy üçin ol döwlet sylaglaryna we

Bagtyýar çagalygyň gülleýän bagy

Körpe nesiller hakyndaky üns-alada hormatly Prezidentimiziň alyp barýan döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugurlara degişlidir. Bilşimiz ýaly, ýurdumyzda ýaş nesilleriň terbiýesine, sowadyna uly üns berilýär. Şol sebäpli-de, ýurdumyzyň mekdep ýaşyna çenli çagalar edaralarynda — çagalar baglarynda olaryň terbiýeli, ilkinji sowatdan: ýazmakdan, okamakdan başy çykmagy üçin giň mümkinçilikler döredilýär. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde mekdep ýaşyna çenli çagalar edaralary — çagalar baglary yzygiderli gurlup ulanylmaga berilýär. Olarda körpe nesiller üçin ähli amatlyklar göz öňünde tutulandyr. Ine, şeýle mümkinçilikleri özünde jemleýän, 2020-nji ýylda açylyp ulanylmaga berlen mekdep ýaşyna çenli çagalar edaralarynyň biri-de Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Hojalyk müdirliginiň ýanyndaky 43-nji çagalar bakja-bagydyr.

Ýitirilen gün

(Hekaýa) Walentina OSEÝEWA, rus ýazyjysy.

Ýyldyzly fleýta

(Erteki) Alesýa LOPATINA, rus ýazyjysy.

Smartfon

Gatnaşýarlar: Aýperi.

Serpaýly «Nurly Güneş»

Daşoguz şäherindäki 2-nji çagalar sungat mekdebiniň «Nurly Güneş» tans topary Gulbaba adyndaky Çagalar baýragyna mynasyp boldy «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň ilkinji günlerinde ýurdumyzyň bagtyýar çagalarynyň durmuşynda ýatdan çykmajak wakalar bolup geçdi. Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynda Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşi tarapyndan aýratyn tapawutlanan zehinli çagalara Gulbaba adyndaky Çagalar baýragynyň gowşurylyş dabarasy geçirildi. Bu baýraga çagalaryň 71-si, çagalar döredijilik toparynyň bolsa 1-i mynasyp boldy.

Bilimden paýyňy al!

Bilim hem ylym ýolumyza ýagty saçýan şamçyragdyr. Her bir ätjek ädimimiziň ýagtylanmagy üçin bolsa bilimden öz mynasyp paýymyzy almalydyrys. Munuň üçin biziň ýurdumyzda ähli mümkinçilikler döredilendir. Geçen ýylyň noýabr aýynyň 5 — 11-i aralygynda Ýaponiýanyň Tokio şäherinde fizika, tehnologiýa, robot tehnologiýasy boýunça okuw maksatnamasy esasynda sapak geçirildi. Aşgabat şäherindäki daşary ýurt dillerini çuňlaşdyryp öwredýän ýöriteleşdirilen 61-nji orta mekdebiň 11-nji synp okuwçysy Medine Patyşagulyýewa hem deň-duşlarynyň birnäçesi bilen bilelikde şol ussatlyk sapaklaryna gatnaşyp, öz bilimlerini çuňlaşdyrdylar. Bu sapaklara dünýäniň birnäçe döwletinden ýokary synp okuwçylary gatnaşyp, öz bilim gorlaryny has-da baýlaşdyrdylar. Soňra şol okuw maksatnamasy esasynda ýaşlaryň öwrenen sapaklary boýunça mekdep okuwçylarynyň arasynda bäsleşik geçirildi. Türkmenistanly mekdep okuwçylary Özbegistan, Täjigistan, Kipr, Hindistan döwletlerinden, şeýle-de Hytaý Halk Respublikasyndan gelen deň-duşlarynyň birnäçesi bilen bäsleşdiler. Sapaklara gatnaşan okuwçylara, şol sanda Medine Patyşagulyýewa hem Ýaponiýanyň Ylym we tehnologiýa agentliginiň ýörite şahadatnamasy gowşuryldy.

Tennisçi gyzlarymyzyň üstünligi

Türkmen türgenleriniň halkara giňişliginde gazanýan üstünlikleri milli sportumyzyň ösüşiň täze belentliklerine uzaýan menzilleriniň möhüm tapgyryny emele getirýär. Şeýle netijelerde ýetginjekleriň hem mynasyp ornunyň bardygy bolsa berk binýada daýanýan türkmen sportunyň geljeginiň has-da uludygyndan nyşandyr. Golaýda Omanyň paýtagty Maskat şäherinde geçirilen Halkara Tennis federasiýasynyň Aziýa sebiti boýunça 14 ýaşly we şondan kiçi türgenleriň arasyndaky ösüş çempionatynyň Günbatar hem-de Merkezi Aziýa boýunça sebitleýin saýlama tapgyrynda gazanylan üstünlik bu hakykatyň aýdyň görkezijisine öwrüldi. Günbatar hem-de Merkezi Aziýanyň 13 döwletinden iň zehinli ýetginjekleri jemlän ýaryşa türkmen tennisçileriniň bäşisi gatnaşdy. Olary bu ýaryşa tejribeli tälimçi Igor Zubkow taýýarlady.

Üstünligiň açary

Biler bolsaňyz, «Güneş» žurnaly öz ýaşajyk okyjylaryny dünýäniň dürli künjeginde geçirilýän halkara ýaryşlarda altyndyr kümüş medallary gazanýan ýaşajyk türgenler bilen yzygiderli tanyş edýändir. Bu gezekki sanymyzda biziň size tanyşdyrjak türgenimiz Perhat Bagtyýarow hakynda bolar. Ol «Olimp» orta sport mekdebiniň 11-nji synpynda okaýar. Ýaş türgen 12 ýaşyndan bäri sportuň agyr atletika görnüşi bilen meşgullanýar. Onuň bu ugurdan gazanan ýeňişleri, üstünlikleri sanardan kän. Olaryň käbirleri hakynda aýdyp geçsek, Perhat jigimiz 2023-nji ýylyň mart aýynda Albaniýa döwletiniň Durres şäherinde agyr atletika boýunça ýetginjekleriň arasynda geçirilen dünýä çempionatyna gatnaşdy. Ol bu ýaryşda 61 kilogram agramda çykyş edip, silterläp götermek boýunça 114 kilogram netije bilen altyn medala, itekläp götermek boýunça 144 kilogram agram netije bilen kümüş medala eýe boldy. Jemi 258 kilogram agramy göterip, umumy netije boýunça 2-nji orna mynasyp boldy. Şeýlelikde, ýaş türgenimiz halkara ýaryşyň jemi 3 sany — 1 altyn, 2 kümüş medalyny eýeledi. Geçen ýylyň awgust aýynda Hindistanyň Nýu-Deli şäherinde ýetginjekleriň we ýaşlaryň arasynda Aziýa çempionaty geçirildi. Perhat Bagtyýarow bu çempionata hem 61 kilogram agram derejesinde gatnaşyp, 3 sany kümüş medala mynasyp boldy. Ol ştangany silterläp götermek boýunça 112 kilogram, itekläp götermek boýunça 144 kilogram netijeleri görkezip

Elbukjam — buýsanjym

Gadyrly deň-duşlar! Men galyndy matalardan biziň ene-mamalarymyzdan däp bolup galan elbukjany tikmegi öwrendim. Bu el işiniň taýýarlanylyşyny «Güneş» žurnalynyň üsti bilen size ýetiresim geldi. Ýerine ýetirilişi:

Lezzetli tagam

Gerekli önümler: • 8 sany ýeralma;

Çagalara okamagy maslahat berilýän kitaplar

(Dowamy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanlarynda) Aman Annamyradow, «Guzujyk», Annaoraz Baýramow, «Ejem janyň elleri». Ýalňyş okamadyňyz. Mundan 41 ýyl ozal çap edilen kitapda iki şahyryň çagalar, has takygy, kiçi ýaşly mekdep okuwçylary üçin ýazan goşgulary bilelikde berlipdir. Bu has gowy, şeýle dälmi?! Bir kitapda şahyrlaryň ikisiniň döredijiligi bilen tanyş bolýarys. Goşgy okamagy halaýan çagalar üçin bu kitabyň ajaýyp sowgat boljakdygyny aýratyn aýtmak gerek. Sebäbimi? Sebäbi kitap sizi fewral aýynda bahara, kömelek ýygmaga, Aýjeren atly gyzjagazyň dostlary bilen tanyşmaga, öýkelek horazjygyň ýanyna we başga-da köp ýere syýahata alyp gider. Kitapda size täsirli goşgularyň we poemalaryň 50-den gowragy garaşýar.

Gyşyň iň arzyly gahrymany

Size şeýleräk sowal bilen ýüzlenmekçi: «Gyş diýilse, ilki bilen, näme göz öňüňize gelýär?!». Her kimiň bu sowala dürlüçe jogap berjekdigini bilýärin. Kimler gyş diýilse, akja gary göz öňüne getirýän bolsa, kimler sowuk, çapgyn şemaly bilen endam-janyňy üşedýän gyş howasyny hakydasyna getirýändir. Haýsy bolsa-da, gyşyň gözellikleri, täsinlikleri her kime dürlüçe täsir edýär. Meniň özüm-ä gyş diýilse, akja gary togalap, ondan gar adamyny ýasaýşymyz göz öňüme gelýär. Sebäbi gar ýaganda, ilki bilen, gar adamy ýasamak her bir çaga üçin gyzykly güýmenjeleriň biri. Şonuň üçin-de, gar adamy — gyşyň iň arzyly, söýülýän gahrymanlarynyň biri. Üç bölek gary togalap, olary bir-biriniň üstünde goýmak, kellesine bedre geýdirip, burnuna gyzyl käşir dakmak, ellerine şaha bölejiklerini oturdyp, boýun ýaglygyny dakmak gar adamyny has-da gelşikli, göze ýakymly görkezýär. Biz hemişe deň-duşlarymyz bilen iň owadan, gelşikli gar adamyny ýasamakda bäsleşerdik. Ony iň gelşikli, owadan ýasanlar bolsa hökman ýeňiji bolardylar.

Edebi miras

Kerim GURBANNEPESOW, Türkmenistanyň halk ýazyjysy. Goşgularyma

Ependiniň şorta sözleri

Berilmejegine düşünäýsene Bir gün kimdir biri Ependiden ýüp sorapdyr. Ependi öýüne girip-çykyp:

Oýlan, pikirlen!

Krossword