"Güneş" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-68, 38-61-70, 38-61-59
Email: gunesh_tm@sanly.tm

Habarlar

Yhlas — üstünligiň ýarany

Yhlasyň ýerine düşende şeýle bolýan eken. Maksadyňa erjel bolup, müşgillikden eýmenmeseň, gazananyň üstünlik, aljagyň alkyş bolýandygy durmuşda göre-göre gelinýär. Munuň şeýledigine ajaýyp döwrümizde özleri hakynda edilýän aladalardan ruhlanýan ýaşlaryň dürli ugurlarda kämilligiň basgançaklary bilen barha belende galyp, gazanýan üstünlikleriniň mysalynda aýdyň göz ýetirmek mümkin. Boldumsaz etrabyndaky 66-njy orta mekdebiň okuwçysy Daýanç Durdynepesow hem şeýle ýaşlaryň biri. Ol 5-nji synpdan bäri sportuň boks görnüşi bilen türgenleşip gelýär.

Çigildem gülleri

Pasyllaryň haýsy biriniň dowam edýändigine garamazdan, güller hemişe iň gymmatly sowgatlaryň, göreniňde göwnüňi galkyndyrýan täsin zatlaryň biri bolmagynda galýar. Bahar paslynyň ilkinji baýramy — Halkara zenanlar güni mynasybetli sowgat edilýän, mähriban enelerimize, uýalarymyza berilýän gül desseleri ony kabul edýän ynsanda ýakymly duýgulary döredýär. Gülleriň dürli görnüşleriniň şekiljiklerini kagyzdan, plastilinden, matalardan ýasamagyň özi hem täsirli bolýar. Bu şekiljikler, elbetde, janly güller ýaly bolmaz. Ýöne bu ajaýyp gül şekiljikleri başarjaň çaga elleri bilen ýasalanda, oňa bagtyýar jigilerimiziň zähmeti sarp edilende, körpeler tarapyndan döredilende özboluşly «sungat eserine» öwrülýär duruberýär. Bu ajaýyp gül şekiljiklerini ýasamaga synanyşmak bilen siz hem ukyp-başarnygyňyzy ýüze çykaryp, mährem ejeleriňizi, uýalaryňyzy begendirip bilersiňiz, mähriban çagalar!

Datly kökeler

Gerekli önümler: 3 sany ýumurtga;

Çagalara okamagy maslahat berilýän kitaplar

(Dowamy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanlarynda) Nowruz Gurbanmyradow. «Ene, erteki aýtsana!». Eneleriň baýramynyň bellenilýän aýynda tüýs okaýmaly kitaplaryň biri. Zähmet ýoly mugallymçylykdan žurnalistika çenli uzan halypa şahyryň kitabynyň çagalaryň ýakyn dostuna öwrülip biljekdigini ynam bilen aýdyp bolar. Sebäbi kitapdaky goşgular diýseň täsirli. Bu goşgularyň yzyna düşüp etjek syýahatyňyz juda uzyn bolar. Tejen derýasy baradaky goşgy bilen başlanýan kitapda enelerimiziň aýdyp berýän ertekisiniň täsiri, baharyň gelşi, akja buludyň syýahaty, bir oglanjygyň Berdi agalaryň obasynda dost baryny tapyşy, Tawus atly gyzjagaz bilen onuň gurjagynyň basdaşlygy ýaly gyzyklyja pursatlar öz beýanyny tapypdyr. Goşgularyň ählisi tüýs siziň gündelik durmuşyňyz bilen bagly-da. Özem olaryň aglabasy bahar pasly barada. Baharyň ilkinji aýynda bahar hakdaky goşgulary okamak ýakymly bolsa gerek.

Bir taý köwüşli gyz

Bir taý köwşüňizi galdyryp, heý, öýe baryp gördüňizmi?! Sowalymy geň görmäň! Eger-de köwşüňiziň bir taýyny gaçyryp, öýe baran bolsaňyz, onda hökman ejeňiz size käýändir. Şeýle gerek?! Köwşüňiziň beýleki taýy bolmasa, ol ýeke galan taýsyz köwşi geýibem bolanok ahyry. Ýöne ýadyňyza düşýän bolsa, bir taý köwşüni galdyryp giden gyzyň soňunda uly bagta duçar bolýandygyny daşary ýurt ertekilerinden okansyňyz, multfilmlerinden görensiňiz. Hawa, ol aýagy bir taý köwüşli gyz — Zoluşka. Zoluşka baradaky multfilmi-hä görmedigimiz ýa ol barada eşitmedigimiz ýok bolsa gerek. Ol zähmetsöýer, işjanly, hiç bir kynçylykda ejizlemeýän göwnaçyk, şahandaz gyz her birimiziň söýgüli gahrymanymyza öwrüldi. Ol has-da gyzjagazlar üçin şeýle. Sebäbi Zoluşka yhlasly, mähirli, ýagşy gylyk-häsiýetleri bilen tanalmagy başarýar. Üns berseňiz, ol dürli haýwanjyklar bilen dostlaşyp, daş-töwerekdäki adamlar, çagalar bilen mähirli gatnaşyk saklaýar, olara kömek edýär, goldaw berýär. Bir-birege kömek etmek, dostlaşmak, hoş sözleri aýtmak iň ýagşy häsiýetler ahyry. Şeýle häsiýetler bolsa Zoluşkada bar.

Nakgaşlyk sungatynda enäniň we çaganyň keşbi

Enäniň we çaganyň keşbi nakgaşlyk sungatynda hiç wagt ähmiýetini ýitirmeýän temalaryň biridir. Ynsan kalbynyň jümmüşinde saklanýan şeýle mährem duýgulary wasp edýän sungat eserleri çeper gymmata eýedir. Olar adamzada mahsus bolan tämiz hem mähir-muhabbete ýugrulan aýratynlyklary özünde jemläp, mukaddesligiň, kerem-keramatyň aňrybaş nusgasyny ýüze çykarýar. Bu babatda zehinli türkmen suratkeşleriniň ençemesi enäniň we çaganyň biri-biri bilen aýrylmaz baglanyşykly keşplerini suratlandyryp, dürli ýyllarda kämil eserleri döretdiler. Olaryň arasyndan Türkmenistanyň halk suratkeşleri Ýewgeniýa Adamowa, Aman Kulyýew, Yzzat Gylyjow, Çary Amangeldiýew dagylary görkezmek bolar. Suratkeşler özboluşly şekillendiriş serişdeleriň we çeper usullaryň üsti bilen enäniň nurana keşbini, mylaýym gylyk-häsiýetini özboluşly açyp görkezmegi başarypdylar. Mährem eneleriň nurana keşbine bolan çäksiz söýgi Türkmenistanyň halk suratkeşi Ýewgeniýa Adamowanyň döredijiliginde aýdyň şöhlelenýär. Ol ene söýgüsiniň älem-jahan ýaly giňligini öz eserlerinde takyk beýan edýär. Muňa mysal edip, suratkeşiň 1941-nji ýylda döreden «Ilkinji ädimler» eserini buýsanç bilen görkezmek bolar. Onda enäniň ilkinji gezek ädim ädýän çagajygyna bolan çäksiz söýgüsi we bagtyýarlygy, şatlyk duýgulary açylyp görkezilýär. Suratkeş bu ýerde türkmen halkynyň maşgala durmuşynyň häsiýetli aýratynlyklaryny açmagy başarypdyr. Eseriň ba

Oýlan, pikirlen!

Krossword Mähriban çagalar, Magtymguly Pyragynyň şygyr setirlerindäki galdyrylan sözleri krossworda dogry ýerleşdiriň!

Görer gözüň gymmaty...

Eziz çagalar, mekdep partasynda otyrkaňyz, mugallymyňyzyň synp tagtasyna ýazýan amallaryny, meselelerini aňsatlyk bilen görýärsiňizmi?! Belki, bu ýagdaýda synpdaşlaryňyzyň arasynda kynçylyk çekýänleri bardyr?! Eýsem-de, gözleriň görejiniň näme sebäpden peselýändigini bilýärsiňizmi?! Häzirki wagtda el telefonlaryna hem telewizora aşa köp seredilmegi netijesinde, göze uly agram düşýär. Bu bolsa gözleriň ýadamagyna we gyzarmagyna getirip, ýakyndan görmezligine sebäp bolýar. Şeýle kynçylyklaryň ýüze çykmazlygy üçin siz, ilkinji nobatda, gözleriňizi gorap saklamalysyňyz hem-de bu meselede ünsli bolmalysyňyz! Gözleriň görejiniň sagdyn bolmagy üçin lukmanlar size şeýle maslahatlary berýärler. Ine, olaryň käbiri: - Alty ýaşyny dolduran çagalara günde 1 sagat, ýedi ýaşdan on üç ýaşa çenli çagalara 1,5 — 2 sagat telewizora tomaşa etmek maslahat berilýär. Telewizor bilen çaganyň aralygy 3 metr bolmalydyr.

Hormatly Prezidentimiziň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabyndan Magtymguly Pyragy hakynda dürdäne jümleleri

Magtymgulynyň öz şygyrlarynda ýüzlenmedik temasy ýok diýen ýaly. Onuň watançylyk, ynsanperwerlik, il-halka wepalylyk, halallyk, belent adamkärçilik düşünjelerine ýugrulan eserleri ideýa-mazmun taýdan güýçli bolmak bilen, ýokary terbiýeleýjilik ähmiýete eýedir. Onuň ýaş nesli edep-terbiýä çagyryşly şygyrlaryndaky: Ulalanda iş hoş ýakmaz, Ýaşlykda köýmän ýigide

Änew — gadymy medeniýetiň merkezi

TÜRKSOÝ halkara guramasy tarapyndan 2024-nji ýylda Änew şäheriniň «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýlip yglan edilmegi bagtyýar watandaşlarymyzyň buýsanjyny goşalandyrdy. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen medeniýetini, sungatyny ösdürmek, döwrebap, kämil eserler bilen baýlaşdyrmak, ýurdumyzyň şöhratly taryhyny öwrenmek hem-de milli baýlyklarymyzy dünýäde wagyz etmek boýunça uly işler alnyp barylýar. TÜRKSOÝ halkara guramasy 1993-nji ýylda türki halklaryň umumy maddy we medeni gymmatlyklaryny ösdürmek, miras baýlyklaryny aýawly saklamak, ýaş nesillere geçirmek, olaryň umumadamzat ähmiýetini dünýäde wagyz etmek hem-de türki medeniýetli halklaryň arasyndaky gatnaşyklary has-da ösdürmek maksady bilen döredildi.

Türkmen halkynyň ruhy sütünine öwrülen şygyrlar

Asyrlar, heňňamlar özüniň dürli wakalary bilen taryha siňýär. XVIII asyr hem türkmen halkynyň ykbalynda çylşyrymly asyr bolup, Magtymguly Pyragy ýaly beýik akyldary dünýä berdi. XVIII asyrda halkyň dagynyklygy, döwrüň çylşyrymlylygy şahyryň şygyrlaryna aralaşypdyr. Magtymguly Pyragy şonuň üçin halky agzybirlige, bir bitewi döwlet bolmaga çagyrypdyr. Onuň her bir şygrynda watansöýüjiligiň kämil nusgalary şöhlelenipdir. Milli şahyrymyzyň «Gürgeniň» atly şygrynda türkmen halkynyň tebigaty, ilatyň ýaşaýşy, onuň gündelik durmuşy, mert ýigitleri, gözel gelin-gyzlary iki tapgyrda, ýagny basgançaklaýyn taryp edilýär. Goşgynyň birinji basgançagynda, tebigatyň keşbi, ilatyň ýaşaýyş-durmuşy, gün-güzerany suratlandyrylýar. Ikinjisinde bolsa mert, edermen ýigitleriň üsti bilen watansöýüjilik, gahrymançylyk temalary we olaryň awçylyk ukyplary dogrusynda söz açylýar. Olar bitewülikde, joşgunly, türkmen ruhuna ýugrulan «Gürgeniň» goşgusyny emele getirýär. Şahyr şygryň ilkinji bendini:

Dünýä akyldarlarynyň Magtymguly Pyragy hakyndaky dürdäne setirleri

Türkmen halky ençeme şahyrlary döretdi, emma şolaryň arasynda söz ussady, deňi-taýy bolmadyk beýik Magtymguly birinji orunda durýar. Magtymguly türkmeniň poeziýasynda gymmatbaha daşlaryň biri bolup, ol biziň zamanamyzda täze ýüzügiň gaşynda gözüňi gamaşdyryjy şöhlesi bilen lowurdaýar. Magtymguly Jemşidiň jamydyr.

Türkmen diplomatiýasy mertebeli menzillerde

Heňňam ýollarynda adamzady öňe tarap beýik maksatlar bilen hereket etmäge iteren asudalyga, hoşmeýillilige bolan ynamdyr. Şol ynam islendik ýagdaýlarda-da ynsanlara güýç beripdir. Türkmen halky bolsa ýagşylygyň, haýryň, adalatyň hemişe üstün çykjakdygy baradaky düşünjäni taryhyň ähli döwürlerinde durmuşyň daýanjyna öwrüpdir. Hut iň täze taryhymyzda hem hemişelik Bitaraplyk ýörelgesine esaslanýan döwletimiziň milli diplomatiýasy halkara jemgyýetçiliginde ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, oňyn başlangyçlary öňe sürýär. Bilşimiz ýaly, her ýylyň 18-nji fewraly Türkmenistanyň diplomatik işgärleriniň güni hökmünde ýurdumyzda giňden bellenilip geçilýär. Milli senenamamyzdan görnükli orun alan bu sene türkmen diplomatlaryna we olaryň alyp barýan asylly işlerine döwlet derejesinde goýulýan sarpanyň nyşanydyr. «Türkmenistanyň ussat diplomaty» diýen tapawutlandyryş nyşanynyň döredilmegi hem-de Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň bu tapawutlandyryş nyşany bilen sylaglanylmagy milli diplomatiýamyzyň binýadynyň berkdigini alamatlandyrdy.

Goşgular çemeni

Pyragynyň eserlerine tagzym Uly-kiçiň gursagynyň töründe,Ýaşaýandyr dünýä beren eseriň.Müdimilik orun tutan nakyldyr,Paýhasly şygyrlaň, her bir setiriň.

Adam bolmak kyn ...

(Erteki-powest) Kömek KULYÝEW, ýazyjy.

Çaga kalbynyň owazy

Bu Watanda Nesiller bagtdan paýly,Meniň eziz Watanymda.Toýly günler gelýär taýly,Şat döwranly Watanymda.

Şahyryň keşbi

(Hekaýa) Akyldar şahyr Magtymguly Pyragy diýlende, aňymda ilki bilen agraslyk janlanýar. Bu ýagdaý şahyryň çagalykdan kalbymyza ornan ruhy dünýäsi bilen hem bagly bolmagy ahmal welin, meniň durmuşymda bolup geçen bir waka munuň asyl sebäbi diýsem ýalňyşmasam gerek. Gowusy, hemme zady başdan gürrüň bereýin.

Çomakaý-çortukaý

Eziz çagalar, siz öz sanaýan sanawaçlaryňyzyň manysy dogrusynda oýlanyp gördüňizmi? Ýadyňyza düşýän bolsa, «Iňňe-iňňe, ujy diňňe» diýip başlanýan sanawaçda «çomakaý-çortukaý» diýen tirkeş sözler bardyr. Bu sözleriň manysy dogrusynda gürrüň etmekçi bolýarys. Häzirki döwürde ulanyşdan galan sözleriň köp bolmagy sanawajyň örän irki döwürlere degişlidiginden habar berýär. Bilşimiz ýaly, tirkeş sözleriň ikisi hem manyly ýa-da biri manyly, biri manysyz, ikisi hem manysyz bolup bilýär.

Çagalaryň söz baýlygyny artdyrýan oýunlar

Çagalaryň sözlük goruny baýlaşdyrmakda öwrediji oýunlaryň ähmiýeti örän uludyr. Oýunlar mekdebe çenli ýaşly çagalaryň gündelik esasy güýmenjeleriniň biridir. Olar çagalaryň beden we ruhy taýdan sagdyn bolmaklaryna itergi bermek bilen birlikde, maglumatlaryň hem esasy çeşmesidir. Ýaş aýratynlyklaryna görä, çagalary okatmagyň we terbiýelemegiň ýörite usullary bolup, olaryň kömegi bilen ýaş nesilleriň döredijilik başarnyklary ýüze çykarylýar. Tejribeleriň görkezmegine görä, mekdebe çenli ýaşly çagalaryň düşünjeleri oýunlaryň üsti bilen ösdürilýär, kämilleşdirilýär. Çagalaryň pikirlenişi, sözleýşi, ünsi, ýady biri-biri bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr. Eger-de dürli hili oýunlarda çaga köp hereket edip, barmaklary bilen işlese, onuň pikirlenişi hem işjeňleşýär. Tersine, çaganyň eli hereketde bolmasa, pikirleniş işjeňliginiň yzygiderliligi gowşaýar. Şonuň üçin çagalar bilen oýnalýan oýunlar örän peýdalydyr.

Gum gijesiniň gürrüňi

(Hekaýa) Kakasynyň «Gündeligiň zybrym 5-lik bolsa seni güýzki rugsatda guma, ataň goşuna äkitjek» diýen gürrüňi Nowruzyň göwün telwasyny göge uçurdy. Begenjini ilki bilen bileje futbol oýnaýan deň-duşlary bilen paýlaşdy. «Eý, birden möjegi görseň, telefonyňa suratyny algyn!» diýip sargaýany, «Nowruz, süriniň yzyna düşüp, goýun bakybam görsene» diýýäni haýsy, garaz, tä ugralýança olaryň gürrüňi şol boldy.