Türkmenmetbugat

Garaşsyzlyk dilde senam, dessanym, toýuň gutly bolsun, Türkmenistanym!

«Merkezi Aziýa — Germaniýa»: hyzmatdaşlygyň täze sepgidi 17-nji sentýabrda hormatly Prezidentimiz Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň Germaniýa Federatiw Respublikasynyň Federal Kansleri Olaf Şols bilen Astanada geçirilýän ikinji duşuşygyna gatnaşmak üçin Gazagystan Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy.

24 Sentýabr 2024

Halkara ylmy hyzmatdaşlyk uly ösüşlere badalga

Şu ýylyň 19 – 20-nji sentýabrynda merjen paýtagtymyzda ýerleşýän «Ýyldyz» myhmanhanasynda «Oba hojalyk ekinleriniň tohumçylygynda ýetilen sepgitler we öňde durýan wezipeler» atly halkara ylmy maslahaty geçirildi. Halkara ylmy maslahatyň çäklerinde Ak şäherimiz Aşgabadyň binagärligine aýratyn öwüşgin çaýýan Halkara ylmy-tehnologiýa parkynda eziz Diýarymyzyň oba hojalygynda gazanan ösüşlerini görkezýän sergi hem guraldy. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 33 ýyllygynyň bellenýän günlerine utgaşdyrylyp geçirilen halkara maslahata gatnaşyjylaryň birnäçesi bilen söhbetdeş bolduk we olaryň ýürek buýsançlaryny okyjylarymyza ýetirmegi makul bildik.  Iwan KUZMIN,GDA-nyň Tohumçylyk meseleleri boýunça hökümetara utgaşdyryjy geňeşiniň başlygynyň orunbasary,Türkmenistanyň Gahrymany:

24 Sentýabr 2024

Nygmat bardyr näçe diýseň...

Ýurdumyzyň ykdysady üstünliklerini beýan edýän sergilerde, oba hojalyk pudagynyň dürli ugurlary bilen baglanyşykly forumlarda, şeýle hem möwsümleýin oba hojalyk işlerine badalga bermek dabaralary mynasybetli gurulýan sergilerde sergilenýän, ak bazarlarymyzyň, söwda merkezlerimiziň tekjelerini dolduryp duran hasyl ussatlarymyzyň halal zähmetiniň oňyn netijeleri bolan naz-nygmatlary göreniňde, azyk bolçulygyny döredýän zähmetkeş ynsanlara hormatyň hem sarpaň has-da artýar. Çünki bu datly nygmatlar döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzyň oba hojalyk pudagyny ösdürmek, edermen daýhanlarymyzyň netijeli işlemekleri, çekýän zähmetiniň hözirini görmekleri barada edýän aladalarynyň, döredýän mümkinçilikleriniň guwandyryjy netijeleri. Watanymyzda bellenilýän toý-baýramly günlerde, döwletli ak öýlerimizde toýlanýan toýlarda giňden ýazylan saçaklary bezeýän hem-de berekedini artdyrýan naz-nygmatlar bereketli türkmen topragynyň halal zähmetiň miwesidir. Bu bereket bolçulygy diňe bir ýurdumyzyň içerki bazarlaryny üpjün etmän, eýsem, daşary döwletlere hem eksport edýän ýurt hökmünde Watanymyzyň abraýyny artdyrýar.

24 Sentýabr 2024

Gadymy topragyň galkynyşly ýoly

Eziz Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 33 ýyllyk toýunyň toýlanýan günlerinde gadymy Ahal topragynda Garaşsyzlyk ýyllary içinde amala aşyrylan işler, ýetilen sepgitler, gazanylan üstünlikler hakda söhbet açmak biziň üçin örän ýakymly. Döwlet maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde, tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, welaýatymyzda hem gysga taryhy döwrüň içinde asyrlara barabar işler bitirildi, täze, döwrebap obalardyr şäherçeler guruldy. Etrap merkezleridir obalarymyz gözel keşbe beslenip, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesi düýpgöter ýokarlandy, sebitiň senagat pudagynyň kuwwaty artdy. Häzirki döwürde türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň döwletli başlangyçlaryny mynasyp dowam etdirýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda welaýatymyzyň çäginde iri taslamalar amala aşyrylyp, durmuşyň dürli ugurlarynda belent sepgitlere ýetilýär. Täze Oba milli maksatnamasyna we beýleki döwlet maksatnamalaryna laýyklykda alnyp barylýan rowaçly işleriň netijesinde Diýarymyzyň bu sebitindäki döwrebap oba-şäherçeleriň hem täzeleri bilen üsti ýetirilýär. Geçen ýyl Gökdepe etrabynda Köpetdagyň ýalkymy, Nurly zaman obalarynyň toý ruhunda açylmagy, häzirki wagtda Ak bugdaý etrabynyň Öňaldy, Kaka etrabynyň Gowşut geňeşliklerinde täze, döwrebap obalaryň gurluşyklarynyň tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylmagy-da, şeýle diýmäge esas berýär. Mundan başga-da, welaýaty

24 Sentýabr 2024

Garaşsyzlygyň beren bagty

Garaşsyzlygyň gadyr-gymmaty juda uly. Hormatly Prezidentimiziň nygtap belleýşi ýaly, «Garaşsyzlyk biziň şöhratly geçmişimizdir, bagtyýar şu günümizdir, beýik geljegimizdir. Garaşsyzlyk biziň dünýä dolan belent at-abraýymyzdyr hem-de şan-şöhratymyzdyr». Ýurdumyzda Gündogaryň beýik akyldary, türkmen halkynyň nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň halkara derejede bellenilýän ýylynda döwlet Garaşsyzlygynyň hem 33 ýyllygy dabara bilen toýlanýar. Mähriban Watanymyzyň baş baýramynyň bosagasynda mukaddes Garaşsyzlygymyz barada söhbet açmak, onuň halkymyza beren datly miweleri hakyndaky buýsançly gürrüňleri eşitmek ýakymly. 1991-nji ýylyň güýzünde Garaşsyzlygyny alan türkmen döwleti geçen 33 ýylyň dowamynda ösüş-özgerişleri bilen dünýäni haýran galdyrdy. Elbetde, ýetilen sepgitler hakynda bir makalanyň çäginde birin-birin gürrüň etmek asla mümkin däl. Şeýle-de bolsa Türkmenistanyň oba hojalyk pudagyndaky ösüş-özgerişlikleri hakda Mary welaýatynyň mysalynda käbir zatlary okyjylarymyza ýetirmegi zerur hasapladyk. Çünki Mary welaýaty ýurduň beýleki sebitleri ýaly, döwletimiziň ösmegine, oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl alyp, azyk bolçulygynyň üpjün edilmegine mynasyp goşant goşýar. Bu sebitiň toprak bilen iş salyşýan adamlary hem Garaşsyzlyk ýyllarynda ýeriň hakyky eýesi boldular. Rysgalyny ene toprakdan gözleýän zähmetsöýer adamlaryň ençemesi tarp ýerlerden 9

24 Sentýabr 2024

33-lükleriň durmuşdaky ähmiýeti

Ýagşy niýeti ýaran edinen, hakdan halatly, pähimdar pederlerimiz durmuşda mynasyp ornuňy tapmak üçin ähli zatlara oňyn seredip, gowy netije çykarmagy, gören-eşiden zatlaryňy oňatlyga ýorup, ýagşy gylyk-häsiýeti gursagyňa guýmagy nesillere sargyt edipdirler. Şeýle ynsanperwer ýol-ýörelgelerden ugur alýan halkymyz geljegi ak daňlara, nuranalyga deňäp, ýagşy umyt-arzuwlar bilen, bir başa bakyp, agzybirlikde ýaşaýar, zähmet çekýär, döredýär, gurýar. Ynha, bu gün geçmişde ýetmişden gowrak döwlet guran pederleriniň ýoluny döwrebap dowam etdirýän halkymyz ýurt Garaşsyzlygynyň şanly 33 ýyllyk toýuny toýlaýar. Otuz üç ýyl! Eýsem, bu döwür heňňamyň taryhy üçin uzak wagt däl. Muňa garamazdan, şu döwürde halkymyzyň ýeten sepgitleri, gazanan üstünlikleri asyrlara barabar diýip aýtmaga doly haklydyrys.

24 Sentýabr 2024

Ekin ýerleriniň käbir gadymy atlary

Ak ýer — arpa-bugdaý ekmek üçin suwarmaga taýýarlanylan ýer diýmegi aňladýar. Gahryman Arkadagymyz jöwher paýhasyndan dörän «Döwlet guşy» atly romanynda bu gadymy söze örän jaýdar düşündiriş beripdir. Şeýle adyň adatça birnäçe wagt ekin ekilmän ýa-da tomus sürlüp, güne köýen kesekli ýeri aňlatmak üçin ulanylýandygyny ýazypdyr. Ylmy edebiýatlarda bu adyň ýurdumyzyň demirgazyk etraplarynda ýaşaýan ilatyň şiwe gepleşik dilinde hem-de garagalpagystanly türkmenlerde has işjeň ulanylýandygy tassyklanylýar. Mary welaýatynyň Murgap etrabynda Gowşutbentde daş-töweregini ekin meýdany gurşaýan oba «Ak ýer» diýlip atlandyrylýar.

24 Sentýabr 2024

Döredijiligiň edebi meýdany

Arkadagly Gahryman Serdarly Türkmenistan Bagtyýarlykdan nyşan — toýlar toýa ulaşýar,Arkadagly Gahryman Serdarly Türkmenistan!Garaşsyzlyk — bagtymyz, durmuşymyz gül açýar,Arkadagly Gahryman Serdarly Türkmenistan!

24 Sentýabr 2024

Edebiýat

Ilkinji goşar sagady

Adamzat taryhynda ençeme açyşlar, oýlap tapyşlar amala aşyryldy. Dürli pudaklary öz içine alýan bu täze açyşlary has-da kämilleşdirmek maksady bilen, hünärmenler yzygiderli zähmet çekýärler. Häzirki wagtda hut şol pudak bilen gyzyklanýan bolaýmasaň, ol zatlaryň özgeriş tizligine ýetişmek diýseň kyn. Şeýle gün-günden kämilleşýän enjamlaryň biri hem goşar sagatlarydyr. Goşar sagatlarynyň taryhy bilen baglanyşykly ençeme maglumatlar bar. muňa garamazdan, taryhçylaryň aglabasy ilkinji goşar sagadynyň 1869-njy ýylda Patek Filip tarapyndan işlenilip düzülendigini belleýärler. 1880-nji ýylda Konstand Girard bu goşar sagadyny has-da kämilleşdirip, germaniýaly deňizçileriň takyk hereket etmeklerini gazanypdyr.

24 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Iň gaty sesli balyk

Ýer ýüzündäki adamlaryň köpüsi balyklaryň ses çykarmaýandygyna ynanýarlar. Emma nemes biolog alymlarynyň soňky ylmy açyşlary balyklaryň «lal» däldiklerini subut etdi. Ululygy bary-ýogy 12 millimetrlik bolan Danionella cerebrum balyklarynyň sesiniň edil reaktiw hereketlendirijileriniňki ýaly, örän çasly çykýandygy ýüze çykaryldy. Ýörite ses barlaýjy gurallaryň kömegi arkaly barlananda, bu balyklaryň sesiniň 140 desibele (dB) deňdigi anyklanyldy.

24 Sentýabr 2024

Tebigat

Gallaçylygyň gadymy kökleri

Ata-babalarymyz irki döwürlerde bugdaý hasylyny ýygnamagyň we ony taýýar azyk önümi görnüşine getirmegiň dürli usullaryny, zähmet gurallaryny oýlap tapypdyrlar. Şol gurallary, olary peýdalanmagyň usullaryny içgin öwrendigiňçe, halkymyzyň daýhançylyk tejribesiniň taryhy kökleriniň örän gadymy döwürlerden gözbaş alýandygyna göz ýetirýärsiň. Orlan bugdaý hasylyny harman jaýa ýa-da harman ýere getirilýär. Bu ýerde döwekçiler harmany döwýärler. Bu işe «döwek» diýilýär. Döwek işçi mallaryň kömegi bilen ýa-da el güýji bilen amala aşyrylýar. Kähalatlarda gündelik zerurlyk ýüze çykanda, dänäniň gerekli möçberi sokuda hem döwlüpdir. Döwlen galladan un alnypdyr.

24 Sentýabr 2024

Miras

Ak ýollaryň asudalygy

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyjy, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen däbe öwrülip, her ýyl yglan edilýän «Ýol hereketiniň howpsuzlygy – ömrümiziň rahatlygy» atly biraýlyk ýurdumyzda täze okuw ýylynyň başlanmagyna gabat gelýär. Şonuň üçin hem biz – polisiýa bölüminiň işgärleri şu jogapkärli döwürde çagalar baglarynda, orta mekdeplerde dürli çäreleri geçirmäge aýratyn üns berýäris. Mekdep okuwçylarynyň aglabasy okuwa özbaşdak gatnaýarlar. Bu bolsa olaryň ýol hereketiniň kadalaryny bilmeklerini, olary berjaý etmek endiklerini ele almaklaryny talap edýär. Şonuň üçin Ýol gözegçilik gullugynyň wekilleri ýurdumyzyň dürli künjegindäki mekdeplerde bolup, okuwçylar bilen söhbetdeşlikleri guraýarlar. Biraýlygyň adyndan görnüşi ýaly, ýollardaky howpsuz hereket ömrümiziň rahatlygyny üpjün edýär. Şu nukdaýnazardan, ýol hereketiniň düzgünleri hemişe doly we dogry berjaý edilmelidir. Sürüjiler, ýolagçylar, pyýadalar hem hereketiň howpsuzlygyny gazanmakda özlerine düşýän jogapkärçiligi bilmelidirler we işjeň gatnaşmalydyrlar.

24 Sentýabr 2024

Jemgyýet

Möwsümleýin işler utgaşykly alnyp barylýar

16-njy sentýabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan işler, Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi bilen baglanyşykly meselelere garaldy. Iş maslahatynyň barşynda Ahal welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradow, Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow, Daşoguz welaýatynyň häkimi D.Babaýew, Lebap welaýatynyň häkimi M.Annanepesow, Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow çykyş edip, welaýatlarda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdiler.

17 Sentýabr 2024

Sanly tehnologiýalar — geljegiň giň mümkinçilikleri

15-nji sentýabrda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäherine nobatdaky iş saparyny amala aşyrdy. Gahryman Arkadagymyz bu ýerde şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda bina edilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň şekil taslamalary bilen tanyşdy hem-de degişli ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow we şäheriň häkimi G.Mämmedowa bu ýerde häzirki döwürde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň ýagdaýy, gurulmagy meýilleşdirilýän medeni-durmuş maksatly binalaryň şekil taslamalary, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary barada hasabat berdiler. Görkezilýän taslamalaryň hatarynda Arkadag şäheriniň söwda merkeziniň, özboluşly bezeg aýratynlyklary bolan myhmanhananyň, döwrebap dynç alyş seýilgähiniň, ähli amatlyklary özünde jemleýän köp gatly ýaşaýyş jaýlarynyň, şypahananyň, maglumat tehnologiýalary boýunça umumybilim berýän merkeziň, işewürlik merkeziniň, Oba hojalyk uniwersitetiniň şekil taslamalary bar.

17 Sentýabr 2024

Siziň bilen gülleýär bu eziz diýarymyz, ýaşa, Arkadagly Gahryman Serdarymyz!

Türkmen-owgan hyzmatdaşlygynyň täze derejesi 11-nji sentýabrda Serhetabat — Turgundy demir ýol geçelgesiniň türkmen-owgan serhedindäki uzynlygy 177 metrlik demir ýol köprüsiniň açylyş dabarasy, Mary welaýatynda «Şatlyk-1» gaz gysyjy desgasynyň düýbüni tutmak, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli gaz geçirijisiniň taslamasynyň Arkadagyň ak ýoly bilen Serhetabat — Hyrat gaz geçirijisiniň, Serhetabat — Hyrat optiki-süýümli aragatnaşyk geçirijisiniň, «Turgundy» demir ýol bekediniň «gury portunda» ammarlar toplumynyň, Turgundy — Hyrat demir ýolunyň birinji tapgyrynyň Turgundy — Sanabar böleginiň gurluşyk işlerine badalga bermek, şeýle hem Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň taslamasynyň birinji tapgyryny durmuşa geçirmegiň çäklerinde Owganystanyň Hyrat welaýatynda ýerleşýän «Nur-el-Jahad» elektrik bekedini işe girizmek dabaralary geçirildi. Dabaralara hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow, sanly ulgam arkaly, gatnaşdy. Şol gün bu dabara türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow, şeýle hem Owganystanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň wezipesini ýerine ýetiriji Molla Mohammad Hasan Ahund hem gatnaşdylar.

17 Sentýabr 2024

«Ak altynly» kerweniň uzap barýar hatary

Daýhanyňky ýer bilen. Onuň ähli aladasy, öňde goýýan maksady möwsümleýin oba hojalyk işleriniň her birini öz wagtynda, ýokary hilli ýerine ýetirmek arkaly tohum ekip, ondan bol hasyl almakdan ybarat. Bu asylly maksat onuň goluna, biline kuwwat berýär, kalbyna ganat bagladýar. Şonuň üçin ol ähli yhlasyny, zähmetini ene topraga bagyş edýär. «Daýhan mert — ýer jomart» diýleni. Toprak daýhanyň yhlasyna, zähmetine görä bereket eçilýär. Muňa biz şu ýyl edermen gallaçylarymyzyň ajaýyp zähmet üstünlikleriniň mysalynda aýdyň göz ýetirdik. Ynha, ýurdumyzyň pagtaçy daýhanlary hem ýeňlerini çyzgap, pagta ýygymyna girişdiler. Häzirlikçe olar üçin arzyly pellehana heniz öňde. Pagta ýygymyna ýaňy badalga berildi.

17 Sentýabr 2024

Halk demokratiýasy – döwlet syýasatynyň binýady

Döwleti dolandyrmakda, jemgyýeti demokratiýalaşdyrmakda, ata-babalarymyzyň köpasyrlyk ýörelgelerini tejribä ornaşdyrmakda, olary döwrebaplaşdyrmakda we kämilleşdirmekde halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy bolan Halk Maslahatynyň ähmiýetini aýratyn bellemek gerek. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň Kararyna laýyklykda, Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy ýylynyň 24-nji sentýabrynda paýtagtymyzda geçiriljek Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisi il agzybirliginiň, milli döwletliligiň ýene bir aýdyň mysaly bolar. Munuň özi halkymyzyň «Maslahatly biçilen don gysga bolmaz» diýen paýhasly ýörelgä ygrarlydygynyň nobatdaky güwäsi bolup durýar. Şeýle asylly ýörelgeler ýurdumyzda durmuşa geçirilýän ynsanperwer döwlet syýasatynyň mizemez binýadyny düzýär.

17 Sentýabr 2024

Bagbany bagyndan tana!

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek, özümizde ösdürilip ýetişdirilýän miweli baglaryň hasabyna azyk bolçulygyna saldamly goşant goşmak baradaky aladalaryna oba adamlary hem özleriniň mynasyp goşantlaryny goşýarlar. Şolaryň biri hem Dänew etrabynyň Isbaz geňeşliginiň Isbaz obasynyň ýaşaýjysy, tejribeli bagban, Türkmenistanyň «Watana bolan söýgüsi üçin» medalynyň eýesi Tursunbaý Ýusupowdyr. Tejribeli bagbanyň ýetişdiren bagy tüýs rowaýatlarda tarypy ýetirilýän baglara çalymdaş. Göreniň gözi eglenýän bu bag şeýle bir arassa, ýekeje-de guran şaha ýa-da daragt tapaýmarsyň. Düýpleri hem endigan agardylan. Elbetde, munuň aňyrsynda bagbanyň ýadamazaklygy, zähmete bolan çäksiz söýgüsi ýatyr. Halal zähmeti bilen obadaşlarynyň arasynda uly hormata eýe bolan Tursunbaý bagban bilen miweli baglary ösdürip ýetişdirmek dogrusyndaky eden söhbetdeşligimizi okyjylarymyza ýetirmegi makul bildik. — Tursunbaý, tüweleme, bagyňyzy synlap, berekediň adam elinden önýändigine ýene bir ýola göz ýetirdik. Şunuň ýaly miweli bagy döretmek üçin nämeler etmeli, şular barada aýdaýsaňyz?!

17 Sentýabr 2024

«Baglarymda iýmiş bişdi...»

Bereketli türkmen topragynyň üstünde bitýän naz-nygmatlar gözüňi dokundyrýar. Yhlasyňy siňdirip ýere sepen ýekeje tohumyň, şänigiň müňläp hasyl eçilýär. Toprak seniň oňa bakyşyňdan, eliňe pil alyp tekizleýşiňden, tohum sepişiňden, suwaryşyňdan içki pikiriňi, yhlasyňy aňýar, seniň bilen sessiz sözleşýär. Yhlasyňa görä jogap berýär. Üstünden erenler hasasyny dürtüp, rysgal-döwlet paýlap geçen, ene mähriniň yssysyny ýada salýan sahawatly ýeriň «ene toprak» diýlip, ezizlenmesiniň gözbaşy şol düşünjelerden gaýdýan bolmaly. Bular barada ýaş bagban Mähriban Öwezmyradowa bilen duşuşanymyzda köp pikir alyşdyk. — Men Mary welaýatynyň Wekilbazar etrabynyň Görelde obasynda doguldym. Oba ýerinde önüp-ösemsoň, gözümi açyp görenim ekerançylyk meýdanydy, sebäbi gapymyzdaky mellek ýerimizde güller, baglar ekilgidi. Kakamyň olara hyzmat edişini görüp, doganlarym bilen gülleri suwarardym, baglarda miwe bişse, ýygyşardym. Ene toprak bilen iş salyşmak ruhuňy galkyndyrýar — diýip, Mähriban gürrüňe başlady.

17 Sentýabr 2024