"Mugallymlar gazeti" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-53, 39-96-41, 39-96-40
Email: mugallymlar-gazeti@sanly.tm

Habarlar

Akyldar şahyryň edebi mirasy

Şygryýetiň köpdürli öwüşginliligi bilen muşdaklaryny haýran edýän Magtymguly Pyragy tutuş adamzat kalbynyň beýik şahyrydyr. Dana akyldaryň döredijiliginde diňe bir halka, bir millete däl-de, tutuş adamzada mahsus umumylyk bar. Mertlik, gahrymançylyk, ynsanlara ýagşylyk etmek, Watana söýgi, il-günüň derdine ýaramak, birek-birege sarpa goýmak baradaky goşgular her bir okyjy üçin täsirlidir. Ýaşlarda milli ruhy terbiýelemek baradaky goşgular hem akyldar şahyryň döredijiliginde uly orun eýeleýär. Magtymguly Pyragy dünýäniň akyldary, umumadamzat şahyrydyr. Magtymguly türkmeniň ruhy dünýäsiniň, özboluşly ýaşaýyş medeniýetiniň, ruhy gymmatlyklarynyň, şol sanda döwletlilik we garaşsyzlyk pelsepesiniň kemala gelmegine ägirt uly goşant goşan, Hakdan halatly danadyr. Akyldar şahyryň belent joşguna, çuň ylhama ýugrulan şygyrlary diňe bir türkmen okyjylaryny däl, eýsem, daşary ýurtly okyjylary hem gyzyklandyrýar.

Ýagşy edep — ýagşy terbiýe

Türkmen maşgalasynda çaga ese-boýa galandan, oňa edep-terbiýe berilýär, ula hormat goýmak, kiçini sylamak, birek-birege kömekleşmek öwredilýär. Perzent ulalansoň, il-günüň derdine ýaraýan ilhalar bolmagy, dogry sözli, zähmetsöýer, ak ýürekli, ynsaply, mert bolmagy öwüt-ündew edilýär. Magtymguly Pyragynyň döredijiliginde öwüt-nesihat häsiýetli şygyrlar görnükli orun tutýar.

Buýsançnama

Sahawatly, belent maksatlar tutan,Arkadagly Gahryman Serdarymyz!Durmuşymyz gözel, gül açýar Watan,Arkadagly Gahryman Serdarymyz! Jenneti mekana meňzeş ülkämiz,Döwrümiz eşretli, nurly ertämiz,Giň dünýäde barha artýar sarpaňyz,Arkadagly Gahryman Serdarymyz!

Pyragyň arzuwlan zamany geldi

Belentde parlaýar ýaşyl baýdagym,Pyragyň arzuwlan zamany geldi.Ýürekdäki buýsanjymy aýdaýyn,Pyragyň arzuwlan zamany geldi. Bu gün dünýä doldy şahyryň ady,Şanyna toý tutýar ýakyny-ýady,Halypasy — Döwletmämmet Azady,Pyragyň arzuwlan zamany geldi.

Hasyl bolan arzuw

(Hekaýa) Azat surat çekmegi kiçiliginden gowy görýärdi. Ol elinde çyzar ýaly galam bilen kagyz tapsa ýeterlikdi. Mekdebe gatnap başlanyndan soň-a, has-da kämilleşdi. Azadyň ejesi oňa birnäçe görnüşli surat albomyny hem alyp berdi.

Saglyk — baş baýlyk

— Tomus paslynda günüň dowamynda howanyň derejesiniň üýtgäp we gyzyp durýandygyny nazara alyp, paslyň aýratynlyklaryna laýyklykda geýinmeli. — Günüň dowamynda 5-6 sany gök önümleri we miweleri iýmeli. Gök we miwe önümlerini iýeniňizde arassaçylyk kadalaryny berk berjaý etmeli.

Täsirli geçen dabara

Ýurdumyzda  ilkinji gezek geçirilen «Kids Ekspo: ähli zat çagalar üçin» atly halkara sergi-ýarmarkasy öz işini tamamlady. Täze okuw ýylynyň öňüsyrasynda guralan  bu gözden geçiriliş aýratyn many-mazmuna eýe boldy. Sergi-ýarmarkasynyň işine paýtagtymyzyň ýaşaýjylary, myhmanlar işjeň gatnaşdylar. Olar öz perzentleri bilen wagtlaryny gyzykly hem-de şadyýanlykda geçirdiler. Bu sergi-ýarmarkasy çagalar hakyndaky aladalaryň aýdyň güwäsidir. Munuň şeýledigine sergi-ýarmarkasynda ýurdumyzyň mekdepleriniň hem-de mekdebe çenli çagalar edaralarynyň taýýarlan görkezme esbaplarynyň, döredijilik işleriniň sergisiniň görkezilmegi hem aýdyň şaýatlyk edýär.  Sergi-ýarmarkanyň ýapylyş dabarasynda ses bermek arkaly jemi jemlenen bu işler birinji orna mynasyp boldy. Türkmenistanyň Bilim ministrligine hem-de Aşgabat şäher Baş bilim müdirligine  «Kids Ekspo: ähli zat çagalar üçin» atly halkara sergi-ýarmarkasyny guraýjylar tarapyndan degişli şahadatnamalar gowşuryldy.

Usuly-amaly okuwlar guramaçylykly geçirildi

12-17-nji awgusda Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň bilim işgärleriniň  usuly-amaly okuwlary guramaçylykly geçirildi. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýen şygar bilen geçirilen bilim işgärleriniň awgust aýyndaky usuly-amaly okuwlary täze mazmunda, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň bilim işgärleriniň öňünde goýan wezipelerine laýyklykda netijeli guraldy. Usuly-amaly okuwlarda hormatly Prezidentimiziň bilim barada eden çykyşlaryndan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek, okuw maksatnamalarynyň, okuwçylara berilýän bilimiň hilini, okatmagyň usulyýetini, mugallymlaryň hünär kämilligini ýokarlandyrmagyň ýollary ara alnyp maslahatlaşyldy. Bilim işgärleriniň usuly-amaly okuwlary guramaçylykly geçirilip, öňdebaryjy bilim işgärleriniň iş tejribelerinden sergiler guraldy. Etrap bilim bölüminiň hünärmenleri tarapyndan iş tejribeleri öwrenilýän bilim işgärleriň tejribelerinden kitapçalar, bukjalar, edilýän işleriň bukletleri sergide görkezildi.

Çagalar hakyndaky alada — döwlet syýasatynyň möhüm ugry

19-njy awgustda paýtagtymyzda ýurdumyzda ilkinji gezek geçirilýän «Kids Ekspo: ähli zat çagalar üçin» atly halkara sergi-ýarmarkasy öz işine başlady. Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy we «Türkmen Ekspo» hususy kärhanasy tarapyndan bilelikde guralýan giň gerimli gözden geçirilişde çagalar üçin harytlar we hyzmatlar pudagynda iş alyp barýan ýurdumyzyň we Russiýanyň, Germaniýanyň, ABŞ-nyň, Kanadanyň, Portugaliýanyň, Italiýanyň, BAE-niň, Türkiýäniň, Singapuryň, Hytaýyň, Bahreýniň, Beýik Britaniýanyň, Gyrgyzystanyň, Gazagystanyň kompaniýalary öz önümlerini görkezýärler.

Halkymyzyň bagtyýar durmuşy üpjün edilýär

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow zähmet rugsady wagtynda «Arçman» şypahanasyna baryp, bu ýerde dynç alyşda bolýan Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň iş dolandyryjysy, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň wise-prezidenti R.Bazarow bilen duşuşdy we Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisine, ýurdumyzyň durmuşynda möhüm orny eýeleýän şanly senelere görülýän taýýarlyk işleriniň barşy bilen gyzyklandy. Lukman Arkadagymyz gür baglyga bürenen, ekologik taýdan amatly howa gurşawy bolan şypahananyň çäginde agtyjaklary hem-de çowlugy bilen gezelenç etdi. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň her bir güni Watanymyz üçin taryhy ähmiýetli wakalara beslenýär. Şunda demokratik ýörelgeleriň pugtalandyrylmagyna, adam hukuklarynyň goralmagyna, raýat jemgyýetiniň hemmetaraplaýyn kämilleşdirilmegine döwlet derejesinde uly ähmiýet berilýär.

Milli demokratiýanyň berk binýady

Halkymyzyň hem-de her bir adamyň bähbidini ileri tutýan demokratik we dünýewi hukuk ýörelgeler Esasy Kanunymyzda berkidilendir. Milli kanunçylygyň binýatlaýyn resminamasy bolan Konstitusiýamyzda Türkmenistanyň özygtyýarlylygynyň halk tarapyndan amala aşyrylýandygy, halkyň döwlet häkimiýetiniň ýeke-täk gözbaşydygy bellenilýär. Ata-babalarymyzyň jemgyýeti we döwleti dolandyrmak boýunça köpasyrlyk tejribesine kybap gelýän bu ýörelge Garaşsyz Watanymyzyň häzirki syýasy ulgamynda-da öz beýanyny tapýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň 20-nji iýulda kabul eden Kararyna laýyklykda, ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda möhüm ähmiýete eýe bolan umumymilli forumy şu ýylyň 24-nji sentýabrynda çagyrmak we Maslahat köşgünde geçirmek bellenildi. Şeýle hem onuň mejlisini ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredilip, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlaryndan Türkmenistanyň Halk Maslahatyna teklip edilýän wekilleri saýlamagyň tertibi tassyklanyldy. Häzirki günlerde bu foruma ýokary derejede taýýarlyk işleri dowam edýär. Syýasy partiýalaryň hem-de jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri milli ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda zähmet çekýän ildeşlerimiziň arasynda wagyz-nesihat duşuşyklaryny geçirýärler.

Agzybirligiň aýdyň beýany

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyz beýik ösüşlere beslenýär, halkymyz belent maksatlar bilen röwşen geljege barýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň baş maksady Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanylan üstünlikleri berkitmekden, döwletimiziň hukuk esaslaryny dünýä tejribesine laýyklykda kämilleşdirmekden, jemgyýetde demokratik däpleri pugtalandyrmakdan hem-de halkyň ýokary durmuş derejesini üpjün etmekden ybaratdyr. Il-ýurt bähbitli meseleleri halk bilen maslahatlaşmak, milli demokratik däplere eýermek we jemgyýetçilik pikirini nazara almak halkymyzyň gadymdan gelýän ýol-ýörelgesidir. Türkmenistanyň Halk Maslahaty ýüzýyllyklaryň dowamynda toplanan milli tejribä esaslanýar. Türkmenistanyň Halk Maslahaty öz işine halkyň wekilleriniň giňden gatnaşmagyny üpjün edýär, olar bolsa halkyň bähbitlerinden ugur alýarlar. Öňde durýan wezipeleri durmuşa geçirmekde, il-ýurt bähbitli çözgütleri erkin ara alyp maslahatlaşmakda hem-de kabul etmekde bu wekilçilikli edara uly orun degişlidir.

Asylly ýörelgelerimiziň dabaralanmagy

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan parahatçylyk söýüjilik syýasatyna ygrarly bolup, halkara giňişlikde ygtybarly hyzmatdaş döwlet hökmünde uly abraýa eýe bolýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly işlerini, giň gerimli özgertmelerini mynasyp dowam edýän hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda halkymyz milli demokratiýamyzyň däplerine esaslanmak, ata-babalarymyzyň taryhy tejribesiniň gymmatlyklaryny täze döwrüň şertlerine laýyklykda ösdürmek arkaly halk häkimiýetliliginiň kämil nusgasyny kemala getirdi. Asylly däbe öwrülen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisleri geçen döwürde gazanylan ösüşlere baha berip, geljekki derwaýys wezipeleri kesgitlemekde uly ähmiýete eýe bolan umumymilli forumlardyr. Täze taryhy döwrüň asylly däbine görä, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerinde eziz Watanymyzda döwlet dolandyryşynyň iň derwaýys meselelerine garalyp, döwleti, jemgyýetçilik durmuşyny has-da ösdürmäge gönükdirilen çözgütler kabul edilýär. Şol çözgütleriň kabul edilmegine jemgyýetçiligiň giň wekilleriniň gatnaşmagy halk häkimiýetliliginiň ýörelgelerine kybap gelýär.

Ýaş nesiller üçin döwrebap mümkinçilikler

Öňňin ýurdumyzda ilkinji gezek geçirilýän «Kids Ekspo: ähli zat çagalar üçin» atly halkara sergi-ýarmarkasy öz işine başlady. Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň «Türkmen Ekspo» hususy kärhanasy bilen bilelikdäki guran giň gerimli gözden geçirilişinde çagalar üçin harytlar senagatynda we hyzmatlar ulgamynda iş alyp barýan ýurdumyzyň işewür telekeçileri we daşary ýurt kompaniýalary öz önümlerini görkezdiler. Bu ýerde aýdym-sazyň owazy belentden ýaňlandy. Esasan-da, bagtyýar çagalaryň şadyýan sesleri, ajaýyp aýdymlary köpleriň ünsüni özüne çekdi. Çagalaryň aýdym-sazly çykyşlary halkara sergi-ýarmarkasyna baýramçylyk öwüşginini çaýdy. «Kids Ekspo: ähli zat çagalar üçin» atly halkara sergi-ýarmarkasynyň açylyş dabarasyna gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiziň iberen Gutlagyny uly ruhubelentlik bilen diňlediler.

Jemgyýetiň bilim derejesini ýokarlandyrýan beýik özgertmeler

Hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen baş ýörelgesi, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen şygary astynda bu gün — Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýokary depginler bilen sazlaşykly ösýän ýurdumyzda döwlet syýasatynyň örän möhüm ugry hökmünde milli bilim ulgamyny kämilleşdirmäge aýratyn ähmiýet berilýär. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasy» hem-de toplumlaýyn özgertmeler amala aşyrylyp, häzirki zaman bilim edaralaryny — çagalar baglaryny, orta mekdepleri, hünär bilimi edaralaryny gurmakda, bütin dünýäde gazanylan iň gowy netijeleri bilim işine ornaşdyrmakda ägirt uly üstünlikler gazanylýar. Bilim edaralaryny okuw kitaplary hem-de gollanmalar bilen üpjün etmek, bilim tehnologiýalaryny, kompýuter we multimedia enjamlaryny ornaşdyrmak arkaly bilim işi has-da döwrebaplaşdyrylýar. 2023 — 2024-nji okuw ýyl

Okuw-usuly maslahatlaryň ähmiýeti

Ýurdumyz boýunça umumybilim berýän orta mekdepleriň we mekdebe çenli çagalar edaralarynyň öňdebaryjy bilim işgärleriniň awgust maslahatlary ýokary guramaçylykly geçirildi. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly şygar bilen guralan awgust maslahatlary Aşgabat we Arkadag şäherlerinde, ähli welaýat merkezlerinde hem işjeň ýagdaýa eýe boldy. Onda geçen okuw ýylynda gazanylan üstünlikler, täze okuw ýyly üçin öňde goýlan wezipeler dogrusynda giňişleýin maslahat edildi. Şeýle hem awgust maslahatlarynda «Türkmenistanda umumybilim maksatnamalary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň 2028-nji ýyla çenli Konsepsiýasyny» durmuşa geçirmek boýunça öňde durýan wezipeler hakynda söhbet edildi. Arkadag şäheriniň öňdebaryjy bilim işgärleriniň arasynda awgust maslahaty geçirildi. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly şygar bilen geçirilen bu maslahatda çykyşlar diňlenildi. Çykyşlarda geçen okuw ýyly boýunça gazanylan üstünlikler, täze okuw ýylyna taýýarlyk işleri barada aýdyldy. Hormatly Prezidentimiziň ýaş nesil üçin edýän aladalaryna, taýsyz tagallalaryna çäksiz hoşallyk bildirildi.

Nusgawy edebiýatda terbiýeçilik

Watanyň şöhratyny dünýä ýaýýan ogullary terbiýeläp ýetişdirmekde, döwletiň sarsmaz binýadyny goramakda, kämil medeniýetimiziň kemala gelmeginde, jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň sazlaşykly ösüşinde maşgala terbiýesiniň möhüm ornunyň bardygyny bellemek gerek. Şeýle mukaddes ýörelge akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň döredijiliginde hem öz beýanyny tapýar. Türkmen halkynyň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň döredijiligi durmuşyň ähli meselelerini öz içine alýar. Şahyryň döredijiliginde halypa-şägirtlik ýoluna, dost-doganlyk gatnaşyklaryna, edebi-medeni gymmatlyklaryň ruhy güýjüne, ynam-ygtykadyň terbiýeçilik ähmiýetine, taryhy şahsyýetleriň nusgalyk keşbine aýratyn üns berilýär. Dana şahyr taryhy wakalaryň beýanyny, rowaýatlary, hekaýatlary, nakyllary bolsa ynsan kämilligini dürli tarapdan açmagyň çeperçilik serişdesine öwrüpdir.

Akyldar şahyryň döredijiliginde daglaryň waspy

Biziň ýurdumyz Allanyň nazar salan topragy bolup, onda daglar, düzler, sähralar, köller, deňizdir derýalar bar. Şeýle bolansoň, eziz Diýarymyzyň tebigaty köpöwüşginli häsiýete eýedir. Adama dogduk depesiniň, gözüni açyp gören ýerleriniň täsiri güýçli bolýar. Magtymgulynyň döredijiliginde köpöwüşginli tebigatyň keşbi bilen birlikde dag temasy aýratyn orun eýeleýär. Has takygy, daglaryň keşbi Magtymgulynyň döredijiliginiň içinden eriş-argaç bolup geçýär. Onuň tutuş döredijiliginden dag howasynyň ysy gelýär. Munuň mysalyny şahyryň goşgularynyň köp sanlysynda görmek bolýar.

Deňiz suwunyň saglyga peýdasy

Melhem suwlar barada gürrüň edilende, gojaman Hazar deňziniň müň derdiň dermany hasaplanýan şypaly suwunyň ähmiýetini aýratyn belläp geçmek zerurdyr. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlarynyň esasynda Hazaryň ajaýyp kenarynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň döredilmeginde çuňňur many bar. Häzirki wagtda bu täsin zolakda şypahana-dynç alyş öýleriniň, myhmanhanalaryň onlarçasy işleýär. Zolakda bina edilen şypahana-dynç alyş öýleriniň, myhmanhanalaryň düzüminde saglygy goramak we bejeriş bölümleriniň, melhem suwly howuzlaryň, sport toplumlarynyň, trenažýor zallarynyň, şeýle hem beýleki saglyk desgalarynyň bolmagy olaryň esasy aýratynlyklarynyň biridir. Bu günki gün adamlar deňziň hoştap howasyndan dem alyp, düzümi saglyk üçin peýdaly birnäçe maddalara baý bolan suwdan şypa tapýarlar. Dünýä lukmançylygynyň şaýatlyk etmegine görä, dargursaklyk, huşsuzlyk, döredijilik iş öndürijiliginiň peselmegi adamyň beýnisine ýeterlik mukdarda kislorodyň barmaýanlygy bilen baglydyr. Adam bedenine deňiz suwunyň üsti bilen, şeýle-de çygly howa arkaly dem alyş ýollarynyň üsti bilen siňýän ýod köp keselleriň öňüni almakda ägirt uly ähmiýete eýedir. Hünärmenleriň nygtaýşy ýaly, bedeniň kesellere garşy durnuklylygyny güýçlendirmekde, bagryň we öt işläp çykaryş ýollarynyň işjeňligini artdyrmakda, ýürek-damar ulgamynyň kesellerine we kelle beýnisiniň aterosklerozyna garşy göreşmekde Hazaryň dürli mik

Sagdyn durmuş ýörelgeleri rowaçlanýar

14-nji awgustda zähmet rugsadynda bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Hazar deňziniň kenarynda ýerleşýän «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda welosipedli gezelenç etdi. Häzirki wagtda Türkmenistanda sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkarar edilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, adamlaryň saglygyny goramak, ýaş nesliň sazlaşykly ösmegini üpjün etmek, raýatlaryň zähmet rugsady döwründe rahat dynç almaklary üçin şertleri döretmek boýunça maksatnamalaýyn çäreler durmuşa geçirilýär. Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan durmuş ugurly syýasatda ileri tutulýan wezipelerdir. Bu syýasatyň özeninde Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesi durýar.