"Watan" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-16, 38-61-17, 38-61-07
Email: watan@sanly.tm

Habarlar

Beýik maksatlara gönükdirildi

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzy ösdürmekde alyp barýan içeri hem daşary syýasaty halkymyzyň abadan, eşretli durmuşda ýaşamagyny üpjün edýär. Parahat ýurdumyzda türkmen halkynyň Milli Lideriniň başlangyjy bilen ýola goýlan halk bähbitli beýik işler hormatly Prezidentimiz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýär. Olar milli demokratiýany berkitmek, halk häkimiýetini has-da pugtalandyrmak ýaly möhüm maksatlara gönükdirilendir. Munuň özi buýsandyryjy ýagdaýdyr. Çünki il-halkyň bilen maslahatlaşyp iş etmek ata-babalarymyzdan gelýän ýol-ýörelgedir, nusgalyk mekdepdir. Ýurdumyzda her ýylda şanly Garaşsyzlygymyzyň toýy toýlanjak günleriň öňüsyrasynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisiniň geçirilmegi indi asylly däbe öwrüldi. Şu ýyl hem Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini 24-nji sentýabrda paýtagtymyzdaky Maslahat köşgünde geçirmek hakynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumy Karar kabul etdi. Türkmenistanyň Halk Maslahaty Türkmenistanda halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasydyr. Oňa Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň we syýasy partiýalaryň ýolbaşçylary, welaýat, şäher, etrap halk maslahatlary tarapyndan saýlanan wekiller we talyp ýaşlar gatnaşýar.

Bugdaý ekişine taýýarlykly gelindi

Oba hojalyk pudagynda möhüm möwsüm bolan — güýzlük bugdaý ekiş möwsümini ýokary hilli we agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirmek üçin daýhanlarymyz irginsiz zähmet çekýär. Ýakynda ýurdumyzyň welaýatlarynda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ak pata bermegi, hormatly ýaşulularyň «Bismillasy» bilen bugdaý ekişine girişildi. Ahal welaýaty boýunça 2025-nji ýylyň hasyly üçin güýzlük däne ekmäge 195 müň gektar ýer talabalaýyk taýýarlanyldy. Şonça ýerden geljek ýyl 400 müň tonna guşgursak däne ýetişdirmek maksat edinilýär.

Redaksiýanyň elektron poçtasyndan: watan@sanly.tm

Kämillige tarap Häzirki wagtda ýaş nesle bilim we terbiýe bermekde türkmen halkynyň milli mirasyna daýanylýar. Dünýä ülňülerine laýyk gelýän, innowasion usullara esaslanýan bilim ulgamynyň ösüş-özgerişleri, üstünlikleri nusgalykdyr. «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy», «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» ýaly döwlet maksatnamalarynyň kabul edilmegi we olaryň durmuşa geçirilmegi bilim ulgamynyň täzeçil ösüşine badalga berdi.

Zemin mukaddesligi

Ýakynda Gahryman Arkadagymyzyň Eýran Yslam Respublikasyna amala aşyran iş saparynyň çäklerinde dostlukly döwletiň Prezidenti Milli Liderimize pars diline terjime edilen «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly kitaby sowgat berdi. Bu kitabyň pars dilinde neşir edilmegi halkymyzda, aýratyn hem, ýaşlarymyzda çäksiz buýsanç döretdi. Şu mynasybetli 1-nji sentýabrda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda dabaraly maslahat geçirilip, amaly-haşam sungatynyň eserleriniň sergisi guraldy. Dabaraly maslahata ýurdumyzyň medeniýet, sungat, döredijilik, bilim işgärleri, talyp ýaşlar, şeýle-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdy. Dabaranyň başynda Türkmenistanyň Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky Baş akademiki drama teatrynyň artistleriniň ýerine ýetirmeginde «Ene — Zemin mukaddesligi» atly edebi-sazly kompozisiýa görkezildi.

Arzuwymyz hasyl boldy

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda türkmen ýaşlarynyň müňlerçesi ýokary okuw mekdepleriniň talyby boldy. Biz hem arzuwlary hasyl bolan ýaşlaryň käbiri bilen söhbetdeş bolup, olaryň ýürek buýsançlaryny okyjylarymyza ýetirýäris: Yhlas GOÇYÝEW,S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň tokaý we seýil bag hojalygy hünäriniň 1-nji ýyl talyby:

Limonyň peýdasy

Güýzüň gelmegi bilen howa salkynlap başlady. Şonuň üçin pasyl çalşygynda döräp biläýjek sowuklamanyň öňüni almakda limonyň peýdasy uly. Limonyň düzüminde C witamini, başga-da saglyga peýdaly birnäçe witaminler bar. 100 gram täze limonyň düzüminde 34 kkal, 0,9 gram belok, 0,1 gram ýag, 3 gram uglewodlar, 2 gram süýüm bar.

Amaly-tejribe okuwy guraldy

Düýn — 6-njy sentýabrda «Ýol hereketiniň howpsuzlygy — ömrümiziň rahatlygy» atly biraýlygyň çäklerinde paýtagtymyzdaky Çagalar awtoşäherçesinde amaly-tejribe okuw sapagy geçirildi. Oňa Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Polisiýanyň ýol gözegçiligi müdirliginiň, Ýangyn howpsuzlygy müdirliginiň, Aşgabat şäheriniň Polisiýa müdirliginiň, Aşgabat garnizonynyň Harby awtomobil gözegçiliginiň, Aşgabat şäheriniň Baş bilim müdirliginiň, Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Saglygy goraýyş awtoulaglary kärhanasynyň hünärmenleri gatnaşdy. Amaly-tejribe okuw sapagynda Aşgabat şäherindäki 59-njy orta mekdebiň okuwçylaryna köçelerde we ýollarda howpsuz hereket etmegiň kadalary öwredildi.

Hormatly Prezidentimiz täze desgalaryň açylyş dabaralaryna gatnaşdy

1-nji sentýabrda Bilimler we talyp ýaşlar güni mynasybetli paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda täze desgalaryň açylyş dabarasy boldy. Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň Berdimuhamet Annaýew adyndaky Ýöriteleşdirilen harby mekdebiniň binalar toplumynyň düýbüni tutmak dabarasy türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda 2022-nji ýylyň 27-nji ýanwarynda — Watan goragçylarynyň gününde geçirilipdi.

Türkmenistandan täjigistanly çagalara sowgat

1-nji sentýabrda 2024-2025-nji täze okuw ýyly ýurdumyzda we dostlukly döwletde möhüm binagärlik desgalarynyň dabaraly açylmagy bilen badalga aldy. Täjigistan Respublikasynyň Hatlon welaýatynyň Dusti etrabynyň Ergeş Sultanow daýhan birleşiginde gurlan 540 orunlyk Magtymguly adyndaky umumybilim berýän orta mekdep ulanmaga berilýän desgalaryň hatarynda aýratyn orun eýeledi. Onuň açylyş dabarasyna sanly ulgam arkaly iki döwletiň Prezidentleri Serdar Berdimuhamedow we Emomali Rahmon gatnaşdy. Dostlukly goňşy ýurtdaky täze bilim edarasynyň binalar toplumynyň gurluşygy Türkmenistanyň Prezidentiniň 2022-nji ýylyň dekabrynda gol çeken Kararyna laýyklykda, ýurdumyzyň gurluşykçylary tarapyndan alnyp baryldy.

Ministrler Kabinetiniň mejlisi

30-njy awgustda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň mejlisini geçirdi. Onda şu ýylyň ýedi aýynda alnyp barlan işleriň jemleri jemlenildi, şeýle hem ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça möhüm meselelere garaldy. Milli parlamentde

Gatnaşyklar ösdürilýär

30-njy awgustda paýtagtymyzdaky «Garagum» myhmanhanasynyň mejlisler zalynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň degişli orunbasarlarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň Türkmenistana sapar bilen gelen Owganystanyň magdan we nebit önümleri ministriniň wezipesini ýerine ýetiriji H.Badriniň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň agzalary bilen duşuşygy geçirildi. Duşuşygyň dowamynda döwletara gatnaşyklaryň, şol sanda goňşy ýurtlar, hususan-da, Owganystan bilen hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine möhüm ähmiýet berilýändigi bellenildi.

Döwrebap mekdep açyldy

Ýurdumyzda amala aşyrylýan işler ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da gowulandyrylmagyna, Watanymyzyň gülläp ösmegine we dünýä derejesindäki abraýynyň has-da artmagyna gönükdirilendir. Ruhubelent, berk bedenli, giň dünýägaraýyşly, edep-terbiýeli ýaşlary kemala getirmek hormatly Prezidentimiziň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Ylymly, bilimli nesli terbiýeläp ýetişdirmek üçin ýurdumyzda ähli mümkinçilikler döredilýär. Gözel paýtagtymyz, welaýat merkezleri bilen bir hatarda obadyr şäherlerde hem döwrebap enjamlaşdyrylan çagalar baglary, mekdepler yzygiderli gurlup, ulanylmaga berilýär. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ýurdumyzda giňden bellenilen Bilimler we talyp ýaşlar gününe bagyşlanyp, Hojambaz etrabynda hem döwrebap mekdep gurlup, ulanylmaga berildi. Hojambaz şäherindäki 38-nji orta mekdebiň ajaýyp binasy ýaşlar üçin baýramçylyk sowgady boldy. Häzirki zaman enjamlar bilen enjamlaşdyrylan bu mekdep 960 okuwça niýetlenendir. Dabaraly ýagdaýda açylan mekdep diňe bir etrabymyzyň ýaşlaryny däl, eýsem, olaryň ata-enelerini, mugallymlaryny hem begendirdi.

Kämil tehnologiýaly bilim ojaklary

Her ýylda ýurdumyzda 1-nji sentýabrda Bilimler we talyp ýaşlar güni giňden bellenip geçilýär. Bu baýramçylyk mynasybetli her ýyl ýurdumyzyň dürli künjeklerinde çagalar baglary, orta mekdepler, bilimler dünýäsi bilen bagly dürli desgalar açylyp, ulanylmaga berilýär. Sebitde ýeke-täk «akylly» şäher bolan Arkadag şäherinde hem Bilimler we talyp ýaşlar güni mynasybetli täze bilim ojagy — döwrebap tehnologiýalar ornaşdyrylan iňlis diline ýöriteleşdirilen 4-nji orta mekdep açylyp, ulanylmaga berildi. Bu mekdep 750 okuwça niýetlenen üç gatdan ybarat bolan dünýä standartlaryna gabat gelýän interaktiw otaglar, kompýuterler, lingafon enjamlary we beýleki döwrebap tehnologiýalar bilen doly üpjün edilendir. Şeýle-de şol gün hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary netijesinde, «akylly» şäherdäki 1-nji ýöriteleşdirilen okuw-terbiýeçilik toplumynda BMG-niň Çagalar gaznasynyň goldaw bermeginde Robototehnika bilim merkezi açyldy. Merkez 7-nji we ondan ýokary synp okuwçylara niýetlenendir. Onda STEAM (Science, technology, engineering, art, mathematic — ylym, tehnologiýa, inženerçilik, sungat, matematika) usulyýetiniň kömegi arkaly okuwçylaryň takyk ylymlary öwrenmäge bolan gyzyklanmasyny artdyrmak, olarda logiki pikirlenmegi we ylmy sowatlylygy ösdürmek, programmirlemäni öwrenmäge bolan höwesini ýokarlandyrmak maksat edinilýär.

Parahatçylygyň güwäsi

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda, eşretli durmuşyň hözirini görüp ýaşaýan halkymyz Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 33 ýyllygyny mynasyp garşylamaga uly taýýarlyk görýär. Her ýyl agzybir halkymyz Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň şanly baýramyny uly buýsanç bilen belläp geçýär. Garaşsyzlyk baýramynyň öňüsyrasynda, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň geçirilmegi, halkymyzyň agzybirliginiň, döwletimiziň demokratik ýörelgeleriniň dabaralanýandygynyň beýanydyr.

Aşgabadym — baky bagtym, buýsanjym!

Ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 33 ýyllyk baýramy barha golaýlaýar. Her bir türkmenistanly üçin mukaddes bolan bu şanly senäniň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyndaky dabaralarynyň aýratyn many-mazmuna beslenjekdigini buýsanç bilen aýdyp bileris. Çünki halkymyz bu ýyl Garaşsyzlygyň toýuny üç asyrlap ýurt berkararlygyny arzuwlan dana Pyragynyň ýubileý senesi bilen bilelikde toýlaýar. Bu günki gün Ýer ýüzünde Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan diýlende dünýä jemgyýetçiliginiň göz öňünde, ilki bilen, onuň ak mermere beslenen paýtagtynyň janlanýandygy döwrüň aýdyň hakykatydyr. Paýtagtymyzyň Garaşsyzlyk ýyllaryndaky batly depginler bilen ösüşi dünýä nusgalykdyr. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyçlary bilen başy başlanan toplumlaýyn şähergurluşyk-binagärlik maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde, Aşgabat sanlyja ýylyň içinde häzirki kämil keşbine eýe boldy. Her biri özboluşly binagärlik aýratynlygyna eýe bolan merjen şäherimiziň desgalarynyň ençemesi Ginnesiň Bütindünýä rekordlar kitabynda hasaba alyndy. Bu kitapda Aşgabadyň öz ady hem aklygyň, mermer öwüşginli binagärligiň nyşany hökmünde orun aldy.

Şikesleri bejermekde we ortopediýada ýetilen sepgitler

Saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleriň netijesinde, adamda ýüze çykyp biläýjek şikesleriň we ortopediki keselleriň öňüni almakda, olary anyklamakda we bejeriş-dikeldiş işlerini amala aşyrmakda iň öňdebaryjy usullary ulanmak boýunça üstünlikler gazanylýar. 2011-nji ýylyň 21-nji iýulynda paýtagtymyzda Şikesleri bejeriş halkara merkeziniň açylyp, ulanylmaga berilmegi bilen şikesleri bejermekde täze barlag we bejergi usullar yzygiderli ornaşdyrylýar. Trawmatolog we ortoped hünärmenler daşary ýurtlaryň ösen lukmançylyk merkezlerinde kämilleşdiriş okuwlaryny yzygiderli geçýärler. Şikesleri bejeriş halkara merkeziniň kabul ediş bölüminiň ýeňil operasiýalar üçin operasion otag bilen üpjün edilmegi, näsaga gysga wagtda gural we laborator barlaglary geçirmäge, bejerginiň hilini ýokarlandyrmaga şertleri döretdi.

Ylym äleminiň ägirdi

Ýewropalylarda Awisenna ady bilen tanalýan Abu Aly Hüseýn ibn Abdyllah ibn Aly ibn Hasan ibn Sina ylym äleminde öçmejek yz goýan beýik lukman we filosofdyr. Elbetde, meşhur lukmany içgin öwrenmek üçin müňýyllyklaryň çarkandakly ýollaryny sökmeli. Çöl-beýewanda elmydama ýaşyl öwüsýän şemşat, şonuň ýaly-da badam, hoz agaçlarynyň, müň derdiň dermany bolan kimiýa otunyň, üzärligiň, buýanyň we beýleki ot-çöpleriň syrlaryna içgin aralaşmaly. «Meşhur ömrüň sahypalary» atly kitabyň awtory, görnükli ýazyjy Lýudmila Saldadze: «Ibn Sina — iňňän uly, ajaýyp ynsan ýoluny geçmegiň netijesi» diýip belleýär. Abu Aly ibn Sinanyň ömür ýoluny, lukman hökmünde durmuşa geçiren amallaryny içgin öwrenen Milli Liderimiz onuň işleri hakynda «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly köp jiltli ylmy-ensiklopedik işinde köp gezekler ýatlaýar. 1980-nji ýylda dünýä jemgyýetçiligi Ibn Sinanyň doglan gününiň 1000 ýyllygyny belledi. Dogrusy meşhur filosofyň ömür ýollary, ylmy açyşlary, ynsan hökmünde özünden öň hiç bir adamyň amal edip bilmedik işlerini durmuşa geçirişi dogrusynda ol heniz dirikä-de, ýurduny täzeländen soňam çekişmeler, ylmy jedeller paýawlamaýar. Alymyň heniz görlüp-eşidilmedik işleriniň bardygynyň tarapdarlarynyň köp bolşy ýaly, onuň bitiren işlerini-de akylyna sygdyryp bilmän, oňa garşy çykýanlar hem az däl.

Kadalary berjaý edeliň!

Düýn Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň guramagynda Halkara okuw-ylmy merkezinde «Ýol hereketiniň howpsuzlygy — ömrümiziň rahatlygy» atly biraýlyga badalga berilmegi mynasybetli pudagara maslahat geçirildi. Oňa saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleri, Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Polisiýanyň ýol gözegçilik gullugynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, Bilim ministrliginiň, degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Türkmenistanyň Gyzyl Ýarymaý Milli jemgyýetiniň we Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň wekilleri gatnaşdy. Çykyş edenler ýolda özüňi alyp barmagyň medeniýeti, pyýada ýolagçy bilen sürüjiniň sazlaşykly hereketi, ýol hereketine gatnaşyjylar tarapyndan howpsuzlygy berjaý etmegiň düzgünleri barada giňden durup geçdiler. Şeýle-de biraýlygyň dowamynda geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreler ara alnyp maslahatlaşyldy. Alnyp barylýan işleriň oňyn netije berýändigi tekrarlanyldy. Halkymyzyň saglygy, howpsuz ýaşaýşy barada alada edýän hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirilip, janynyň sag, ömrüniň uzak, tutumly işleriniň hemişe rowaç bolmagyny arzuw etdiler.

Güýz — göwünleriň soltany

(Oýlanma) Göwnüme bolmasa, güýz gelende tebigatyň özem begenýän ýaly. Çünki güýzüň gelmegi bilen bütin tomsuň dowamynda ýüzi Güne mazaly ýanan baglaryň, daglaryň... keşbinde-de ýylgyryş peýda bolup, nygmat baryny eçilýän toprak gözüňe diýseň yssy görünýär. Ol ýylgyryş uzakly gün der döküp, soňam çeken zähmetinden hoş bolmakdan öňüne bir çäýnek çaý alyp, teşnelikden ganýan adamyň göwnühoşlugyna meňzeýär. Şeýle göwnühoş adamlaryň içinden we daşyna çykaryp, ýürekden aýdýan alkyşynyň ene topraga, şeýle hem bereketli hasyl eçilýän güýzdigini aňmazlyk mümkin däl. Şonuň ýaly pursatda şol bagtyýar ynsanyň sesine ses goşup, tyllaýy güýzi alkyşlap, diňe bir gök önümdir iýmişleri däl-de, eýsem, topragyň özünem bagryňa basasyň gelýär. Ussat şahyr Atajan Annaberdiýew şeýle pursady «Gujaklaýyn, gujagyma sygmasaň, Synlap-synlap, gözlem bilen ýuwdaýyn» diýen görnüşde beýan edýär.

Halkara festiwalda birinji orun

Ýakynda Özbegistan Respublikasynyň Samarkand şäherinde XIII «Şark taronalari» («Gündogar sazlary») atly halkara festiwaly geçirildi. Oňa dünýäniň 80-e golaý ýurdundan 300-den gowrak sungat ussady gatnaşdy. Festiwalda dürli halklaryň aýdym aýtmak, saz çalmak sungatynyň gadymy nusgalary görkezildi. Bu dostluk festiwalynda biziň ýurdumyzdan gatnaşan topar tomaşaçylar tarapyndan örän gyzgyn garşylandy hem-de eminleriň ýokary bahasyna mynasyp boldy. Türkmen sungat ussatlarynyň çykyşynda aýdymlary Türkmenistanyň halk artisti Suhanberdi Orazberdiýew ýerine ýetirdi. Oňa Türkmenistanyň halk artisti Hakberdi Allamyradow, Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň mugallymlary Sapamyrat Amanmyradow we Omar Igamow, Daňatar Öwezow adyndaky Türkmen döwlet ýörite sazçylyk mekdebiniň mugallymy Döwlet Daňatarow, şeýle-de konserwatoriýanyň talyby Allamyrat Muhammetgulyýew dagy sazandarlyk etdi.