"Maru-şahu jahan" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Mary welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Mary şäheri, Magtymguly köçe, 35
Telefon belgileri: 7-01-01, 7-01-81, 7-02-03
Email: marushahujahan@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Myhmanym — mertebäm

Halkymyz toýlaryny toý, baýramlaryny baýram şekilli bellemegi başarýar. Türkmen toý toýlasa, ýüregiňe täsin şatlyk, kalbyňa ruhubelentlik aralaşýar. Göýä diýersiň, çagalyk ýyllaryňa dolanan ýaly duýgulary bagyş edýän milli baýramlarymyzyň, özboluşly toýlarymyzyň ýakymly täsiri çäksiz. Ata-babalarymyzdan gelýän gadymy däp-dessurlarymyza hormat goýmak, ony mynasyp dowam etdirip, nesilden-nesle geçirmek halkymyzyň baş maksady. Gadymdan gelýän milli däp-dessurlarymyzyň hatarynda myhman garşylamak, myhmana mynasyp hödür-kerem etmek halkymyzyň wajyp hasap edýän dessurlarynyň biridir. Toý-baýramlarda adamlar birek-birege myhmançylyga baryp, bir-birine saçak başynda ýagşy arzuw-dileg edýärler. Çünki halkymyz «Myhman ataňdan uly», «Myhman geler işikden, rysky geler deşikden» diýen ýaly onlarça aýtgylary döredip, myhmany aýratyn sarpalap gelipdir. Myhman garşylamagy söýýän halkymyz gadymy döwürlerden bäri gelim-gidimli öýi döwletli ojak hasaplapdyr. Bu, hakykatdan-da şeýle. «Göwün göwünden suw içer» diýlişi ýaly, aňyrdan gelen myhman öý eýesiniň güler ýüzüne, hoşamaý sözüne mätäçdir. Adam mähir tapýan ojagyna dolanagan bolýar. Ynsana berilýän ruhy goldawyň ähli däri-dermandan haýyrly bolýandygyny biz bilýäris. Gerek ýerinde menikli maslahatlary bilen gerdeniňdäki ýüküňi ýeňledip bilýän dogan-garyndaşlara, dost-ýarlara myhman baranyňda ugruňda hozanak bolýarlar.

12 Iýul 2022

Maşgala

Gadymy çaga eşikleri

Türkmen halkynyň milli ýörelgeleri, däp-dessurlary örän gadymylygy we özboluşlylygy bilen tapawutlanýar. Asyrlardan aşyp, kämilleşdirilip gelen milli gymmatlyklarymyzyň biri-de milli çaga egin-eşikleridir. Ene-mamalarymyzyň sünnäläp tiken el işleri üstünden ençe asyr geçse-de, özüniň keşbini, owadanlygyny, reňk öwüşginini ýitirmeýär. Türkmen halkynyň däp-dessurlaryny, yrym-ynançlaryny, medeniýetini, ýaşaýyş-durmuşyny özünde jemleýän milli lybaslar döwre görä kämilleşip, biziň günlerimize gelip ýetipdir. Bu babatda çaga egin-eşiklerini öwrenmegiň ähmiýeti uludyr. Çaga eşikleri uly adamlaryň eşigine meňzeş bolup, bezeliş aýratynlyklary bilen tapawutlanýar. Olaryň lybaslary täsin we özboluşly bolýar. Çaga eginbaşlary barada hüwdi setirlerinde: Akja bilekli, ballym, Mahmal gadakly, ballym,Ulalyp alym bolsa,Ile gerekli, ballym –

11 Iýul 2022

Maşgala

Bilgirjä sowal

— Bilgirje, garpyz-gawundan, miwelerden, ir-iýmişlerden we gök-önümlerden owadan şekilleriň ýasalyşy barada gürrüň beräýseň... Mähriban çagalar, saçaga alnan tagamyň ýörite bezelmegi şol tagamyň süýji hem işdä has ýakyn görünmegine öz täsirini ýetirýär. Irki döwürlerde Gündogar ýurtlarynda patyşalaryň, soltanlaryň, imperatorlaryň saçagyny bezemek üçin köşklerde ýörite adamlar hyzmat edipdirler. Olar miweleri, ir-iýmişleri we gök önümleri şeýle bir sünnäläp bezeýän ekenler welin, daşary ýurtlardan gelen ilçilerdir myhmanlar tagamlaryň daşky görnüşine haýran galýan ekenler. Soňra orta asyrlarda bu sungat Ýewropa ýurtlaryna hem ýaýrap başlapdyr. Ýokary gatlagyň maşgalasyna degişli bolan ýaş gyzlara bu sungat ýörite hünär hökmünde öwredilipdir.

11 Iýul 2022

Maşgala

Kitabyň arasynda goýulýan bellikçe

Mähriban çagalar, hemmäňize edebiýat dersinden okadýan mugallymlaryňyz tomusky dynç alyş möwsüminde okamaly kitaplaryňyzyň sanawyny beren bolsa gerek. Kitap okanyňyzda bolsa galan sahypaňyzy bellemek üçin ýörite bellikçeler ulanylýar. Geliň, hemmämiz bilelikde kitabyň arasynda goýulýan bellikçäni ýasamagy öwreneliň! Gerekli esbaplar:

11 Iýul 2022

Maşgala

Üljeli we limonly şerbet

Gerekli önümler: • 500 gram ülje;

11 Iýul 2022

Maşgala

Oýlan, pikirlen!

Täsin hasaplamalar 12345679 x 9 = 111 111 111

11 Iýul 2022

Maşgala

Edep­li ile ýa­rar

Kal­by­my­zy we da­şy­my­zy gur­şap alan bu owa­dan te­bi­ga­ty mil­li ruh­da, çe­per sun­gat ar­ka­ly wasp et­mek üçin ze­nan­la­ra el zäh­me­ti­ne bo­lan ukyp, dö­re­di­ji­lik­li çe­me­le­şiş, dü­şün­je­li üşük be­rlip­dir. Bu ba­bat­da ze­nan­lar göz­le­ri­niň gör­ýän we gö­wün sö­ýen aja­ýyp­lyk­la­ry­ny el iş­le­ri­ne, gaý­ma­la­ra­dyr keş­de­le­re ge­çi­rip, duý­gu­ly dün­ýä­niň gö­zel­lik­le­ri­ni ba­ky ýa­şad­ýar­lar. Ada­myň kal­by we göw­ni gö­zel­li­ge aşyk. Gö­wün teş­ne­li­gi­ňi gan­dyr­ýan şol gö­zel­lik­le­riň ag­la­ba­sy yn­san el­le­ri­niň zäh­me­ti bi­len ke­ma­la gel­ýär, gözelligi bol­sa adam­la­ra te­bi­gat ba­gyş ed­ýär.

10 Iýul 2022

Maşgala

Döwletliligiň gözbaşy

Çagalaryň bagtyýarlygy Watanymyzyň buýsanjydyr. Watanymyzda amala aşyrylýan her bir iş, belent tutumlar köňülleriň guwanjy bolan şadyýan çagalaryň bagtly geljegine gönükdirilendir. Ynsanyýet durmuşynda çagalaryň bagtyýar ýaşaýşyny üpjün etmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Her ýylyň 1-nji iýunynda Çagalary goramagyň halkara güni, 20-nji noýabrynda bolsa Bütindünýä çagalar güni bellenilýär. 1946-njy ýylda döredilen Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasy (ÝUNISEF) häzirki wagtda dünýäniň 190-dan gowrak ýurdunda çagalaryňdyr ýaş raýatlaryň goraglylygyny, sagdynlygyny we bilimliligini üpjün etmek ugrunda iş alyp barýar.

7 Iýul 2022

Maşgala

Nepis sungatyň us­sa­dy

Dö­re­di­ji­lik ýo­ly syr­ly wa­ka­lar­dan pü­re-pür türk­men özü­niň mil­li buý­san­jy­ny adam­zat gym­mat­lyk­la­ry­nyň sa­na­wy­na go­şup, ta­ryh­da my­na­syp yz gal­dy­ran halk. Onuň pä­him-paý­ha­sa, yl­ham-joş­gu­na ýug­ru­lan bu ýo­ly kal­byn­da dür­le­re bes­le­nen­dir. Gö­zel­lik­den yl­ham alyp, da­na­ly­ga gul­luk eden türk­me­niň bu ýo­lu­nyň göz­ba­şyn­da mil­li aý­ra­tyn­lyk­la­ry hiç bir mil­let­de gaý­ta­lan­ma­ýan öz­bo­luş­ly gym­mat­lyk­la­ry­myz ýyl­dyz­lar ki­min dün­ýä şöh­le saç­ýar. Na­gyş­la­ry urp-adat­ly, dur­muş-ta­ryh­ly ha­ly­sy, ýel­den ýüw­rük dal be­de­wi, hoş owaz­ly gaz­ma du­ta­ry, we­pa­dar ala­ba­ýy, küşt­dep­di­si..., ga­raz, pe­der­le­ri­mi­ziň paý­ha­sy bi­len dün­ýä inip, türk­men hal­ky­nyň göz gu­wan­jy­na öw­rü­len ol ga­dy­my gym­mat­lyk­lar­da ba­ky­lyk şöh­le­len­ýär.

4 Iýul 2022

Maşgala

Ata mähri

Merjen ata-enesiniň ýekeje gyzydy. Ol özüni bileli bäri kakasyny örän gaharjaň hasaplaýardy. Ol ejesi ýaly däldi, sähel zada gaharlanardy. Merjen ilki kakalar şeýle bolmalydyr diýip düşündi. Ýöne ulaldygyça goňşy ýaşaýan joralarynyň, synpdaş gyzlarynyň gürrüňlerinden kakalaryň hemmesiniň beýle däldigine göz ýetirip ugrady. Kakasyny olaryň kakalary bilen deňeşdirip gördi. Netijede, gyzjagazda, «Kakam meni gowy görmeýär» diýen pikir döredi we muňa gaty gynandy. Merjeniň ejesi mylaýym, salyhatly zenandy. Özem ökde tikinçidi. Merjen okuwdan boş wagtlary ejesiniň ýanynda bolup, tikin tikmegiň inçe tärlerini öwrendi, nahar bişirmäge, dürli işdäaçarlary taýýarlamaga ökdeledi. Ejesi her gezek orta nahar alnanda: «Merjen jan bişirdi, gyzyň, tüweleme, basym aşhananyň işini elimden aljak» diýip, Merjeni öwse-de, kakasy sesini çykarmazdy. Merjen oňa-da gynanardy. Ýöne syr bermezdi. Içinden welin, kakasynyň öwgüli sözlerine näler garaşardy.

23 Iýun 2022

Maşgala

Uýa bolmak bagty

Bezirgen ýaly begzada ýigidiň Görogly bege ýüzlenip: «Aýsoltan diýen uýam bardyr» diýip, buýsanç bilen aýdan jümlesi gyz uýalara bildirilýän uly ynamdyr. Uýa. Tebigaty boýunça näzik, mähriban hem eziz ynsan. Onuň tarypyny şahyr şeýle wasp edýär: Päk dünýäm siz, geregim siz,Güllere jan berenim siz,Bagt gülünden çemenim siz,Mähriňizden boý alanym,Uýalarym, uýalarym!

23 Iýun 2022

Maşgala

Maşgala mukaddesligi

Geçen asyryň otuzynjy ýyllarynda Balkan welaýatynyň Balkanabat şäherinde ýaşan Ata Salak ady bilen adygan doganoglanymyň nurana keşbi henizem göz öňümde dur. Ol öz döwründe iliň-günüň alkyşyny alan adamdy. Ol alty ogul, dört gyzyň atasydy. Haçan-da ata-ene öz ýerinde berk duranda döwletli maşgala kemala gelýär. Bu maşgalanyň hem berk, tertip-düzgünli bolmagynda gelnejem Baýrambibiniň hem uly paýy bardy. Sebäbi maşgala sütüniniň berdaşly bolmagy, ilki bilen, şol öýüň bikesine baglydyr. Aradan ençeme wagt geçen hem bolsa, gelnejemiň öz ogul-gyzlaryny daşyna üýşürip: «Atanyň çagalary ýaly çagalaryň bolaýsa diýdirseňiz, men sizden iki dünýe razydyryn» diýýän sözleri häzirem gulagymda ýaňlanyp dur. Ata Salak ömrüniň köpüsini söwda merkezinde işledi. Ol: «Arassa, halal işläň. Adamlaryň göwnüne degmejek boluň. Özüňizi gaýgyrman olaryň ýumuşlaryny bitirjek boluň. Güler ýüzüňizi, süýji sözüňizi adamlardan gysganmaň. Adamyň jinnek ýaly göwni bardyr» diýip, perzentlerine sargyt ederdi.

23 Iýun 2022

Maşgala

Öý bikesi öwrense...

MIWELI ŞERBET Gerekli önümler:

23 Iýun 2022

Maşgala

Wagyz-nesihat çäresi

Maşgala ojagynda çaga terbiýesi Ýakynda etrabyň Mülkamaşa geňeşliginde TMÝG-niň etrap geňeşi TDP-niň etrap komiteti, TAP-nyň etrap komiteti, TKA-nyň etrap birleşmesi bilen bilelikde oba ýaşaýjylarynyň arasynda “Nesil terbiýesi — maşgalanyň baş galasy” ady bilen wagyz-nesihat çäresini geçirdi. “Gyz eneden görelde almasa, öwüt almaz, ogul atadan görelde almasa, saçak ýazmaz” diýlişi ýaly, nesilme-nesil geçip gelýän pähimler terbiýeçilik mekdebiniň özboluşly ýollaryny goýupdyr. Edep-terbiýäniň ilkinji düzgünleri maşgalada öwredilýär. Çaga asylly terbiýe bermekde esasy şertleriň biri-de maşgaladaky agzybirlikdir. Eneler bizi geljege ruhlandyrýan, güýç-kuwwat berýän beýiklikdir. Şonuň üçin halkymyzyň maşgala ojagynyň geljekki eýeleri boljak gyz çaganyň terbiýesine uly üns berýändigi bellenilip geçildi.

21 Iýun 2022

Maşgala

Dünýe malyna berimsiz baýlyk

Maşgala bagtyýarlygy, maşgala asudalygy dünýe malyna berimsiz baýlykdyr. Maşgala — bu uly bir institut diýsek-de bolar. Döwlet özüniň raýatlaryny jemläp, bir bitewi ýurdy emele getirýän bolsa, maşgala hem öz agzalaryny jemlemek bilen, şonuň kiçijik şahasyny emele getirýär. Döwletde akylly-başly, ylymly adamlaryň köp bolmagyna bolsa, ilki bilen, maşgala mekdebinde berlen terbiýäniň täsiri uludyr.  Bir wagtlar bir adam: «Men özümi maşgalamda rahat we şadyýan duýýandygym üçin, işimde we beýleki gatnaşyklarda bolýan kynçylyklary ýeňil kabul edýärin» diýipdir. Abram Linkoln bolsa bu barada: «Eger adam özüni öz öýünde rahat duýýan bolsa, şol adam bagtlydyr» diýip belleýär. Türkmenistanyň Maşgala kodeksinde maşgalada är-aýalyň hem-de olaryň çaga terbiýesi babatdaky hukuk gatnaşyklary kesgitlenen hem bolsa, är-aýalyň birek-birege hormat goýmaklarynda, özara düşünişip ýaşamaklarynda jemgyýet tarapyndan kabul edilen — ýazylmadyk kadalaryň bardygy hukuk gatnaşyklaryň milli binýadydyr.

16 Iýun 2022

Maşgala

Ne­sil ter­bi­ýe­si

Ýaş nes­le bi­lim ber­mek bi­len bir ha­tar­da ola­ra baý ede­bi mi­ra­sy­my­zy, mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­zi öw­ret­mek mu­gal­lym­la­ryň esa­sy bor­ju­dyr. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­gal­la­la­ry bi­len, gel­je­gi­miz bo­lan ýaş­la­ryň mer­da­na pe­der­le­ri­mi­ziň ýol-ýö­rel­ge­le­ri­ne we­pa­ly adam­lar bo­lup ýe­tiş­me­gi üçin giň möç­ber­li öz­gert­me­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Şun­da ýaş­la­ryň döw­re­bap bi­lim we ter­bi­ýe al­ma­gy, ola­ryň işi­ne ök­de hü­när­men­ler bo­lup ýe­tiş­me­gi üçin bi­lim ul­ga­my­nyň işi yzy­gi­der­li kä­mil­leş­di­ril­ýär. Bil­şi­miz ýa­ly, ýur­du­myz­da ça­ga­la­ryň mil­li ruh­da ter­bi­ýe­len­me­gi­ne aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Şon­da ça­ga­lar­da ýag­şy häsiýetleri ke­ma­la ge­tir­mek­de türk­men halk dö­re­di­ji­li­gi­niň äh­li gör­nüş­le­rin­den peý­da­lan­mak bol­ýar. Halk dö­re­di­ji­li­gin­de ata-ba­ba­la­ry­my­zyň asyr­lar­dan asyr­la­ra ge­çip gel­ýän gym­mat­ly dur­muş tej­ri­be­si be­ýan edil­ýär. Ro­wa­ýat­lar, tym­sal­lar, na­kyl­lar ter­bi­ýe­çi­lik işin­de deň­siz-taý­syz öwüt-ne­si­hat gu­ra­ly­dyr. Adam­zat dur­mu­şyn­da ga­bat gel­ýän dür­li ýag­daý­lar­dan, me­se­le­ler­den söh­bet aç­ýan ro­wa­ýat­lar­da­ky wa­ka­lar ýaş­la­ryň ün­sü­ni özü­ne çek­ýär. Olar­da­ky dü­şün­je­ler, pi­kir­ler yn­san gat­na­şyk­la­ry­ny, ha­lal­lyk, dog­ru­çyl­lyk ýa­ly ýag­şy ýö­rel­ge­le­ri öw­red­ýär. Be­lent adam­kär­çi­li­gi öwüt ed

14 Iýun 2022

Maşgala

Enäniň dünýäsi bagta deňelýär

Enäniň dünýäsi bagta meňzeşdir. Hawa, hawa, bagt düşünjesi öz gözbaşyny eneleriň kalbyndan alandyr. Şonuň üçinem eneler mähri hem dünýäsi bilen biziň ýüreklerimiziň törüne aýratyn sypaýyçylygy, mähremligi bagyş edýändirler. Men ejemi kalbyma iň ýakyn ynsan saýýaryn. Onuň gursagyndan dömüp duran mähir çeşmesi hakykatdanam, keremli güýje eýe ýaly. Käteler alňasasam ýa-da aljyrasam, has takygy, «Kelebiň ujuny tapman» çykgynsyz ýagdaýa düşsem, ejeme jaň edýärin ýa-da dessine onuň ýanyna rowana bolýaryn. Ol maňa şeýle bir mähribanlyk bilen öwüt berýär welin, ähli zat gülala-güllük bolýar duruberýär. Ozalam bir danadan: «Dünýäde seniň üçin iň eziz ynsan kim?» — diýip sorapdyrlar. Ol dessine: «Ejem» — diýip jogap berenmiş. «Doganlaryň, kakaň näme?» diýseler: «Olar meň başymyň galasy, ejem bolsa ýüregimiň galasy, ýüregiň galaly bolmasa, başyň galasynyň goragy ygtybarly bolmaz» diýip, jogap berenmiş. Görýäňizmi, şu tymsalyň özeninde neneňsi hakykat, neneňsi many basyrylgy?! Eneleriň muhabbeti ýürekleriň dogasy, dertleriň melhemi. Şonuň üçinem eneleriň dünýäsi bagta deňelýär.

13 Iýun 2022

Maşgala

Çagalaryň tomusky dynç alyş möwsümi hem terbiýe

2-nji iýunda paýtagtymyzyň Çagalar we ýetginjekler köşgünde mekdep okuwçylaryny Gökderedäki çagalar sagaldyş merkezlerine ugratmagyň däbe öwrülen dabarasy geçirildi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe beden taýdan sagdyn, ruhubelent nesli kemala getirmek döwletimiziň esasy wezipeleriniň biridir. Ýaş nesliň mynasyp bilim we terbiýe almagy, bedenterbiýe we sport, aýdym-saz, edebi-çeper döredijilik bilen meşgullanmagy, çagalaryň boş wagtyny şadyýan geçirmegi üçin ata Watanymyzda ähli tagallalar edilýär. Ýurdumyzda gurulýan döwrebap mekdepleriň we çagalar baglarynyň, çagalar dynç alyş hem-de sagaldyş merkezleriniň sany barha artýar. Döwletimiz ýaş türkmenistanlylaryň tomusky dynç alyş möwsümini oňat geçirmegi, Köpetdagyň ajaýyp jülgelerinde hem-de ýurdumyzyň welaýatlaryndaky çagalar sagaldyş-dynç alyş merkezlerinde dynç almagy we saglygyny berkitmegi üçin alada edýär.

13 Iýun 2022

Maşgala

Jaýdar aýdylýan söze gulak sal!

Mähriban çagalar! Multfilm gahrymanlarynyň aýdan bu jümleleri size köp zady ýatladyp biler. Bulara tomaşa edeniňizde üns bermedik bolmagyňyz ahmal. Ýöne multfilm gahrymanlary käte çylşyrymly durmuş sowallaryna sadaja dilde jogap beräýýärler. Indiki gezek siz hem şeýle jümleleri ýazyp almagy unutmaň! — Bolmanda synanyşyp görmeli.

9 Iýun 2022

Maşgala

Zenanlar guramasynda

MAŞGALA BAGTYÝARLYGYNYŇ WASPY Hormatly Arkadagymyzyň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň ajaýyp günlerinde elimize gowşan «Ömrümiň manysy» atly kitaby tutuş halkymyzda guwanç, buýsanç duýgularyny döretdi. Kitapda beýan edilýän wakalar her bir ynsana ömür menzilleri hakynda içgin oýlanyp, şu gününe, geljegine bolan garaýyşlary, pikirleri barada çynlakaý oýlanmaga ýardam berýär. Çünki ynsan ömrüniň manysy ýaşalan günler bilen däl-de, bitirilen işler bilen kesgitlenilýär. Gymmatly eserde beýan edilýän durmuşy wakalary ýaşlara, halkymyza giňden wagyz etmek boýunça ýurdumyzda birnäçe bäsleşikler geçirilýär.

8 Iýun 2022

Maşgala