"Türkmenistan" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-60-88, 39-95-06, 39-95-67
Email: turkmenistan-gazeti@sanly.tm

Habarlar

Ak ýollar — rowan ýollar

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy netijesinde ýurdumyz gadymy Beýik Ýüpek ýolunyň möhüm halkasy, hereketlendiriji güýji bolmak bilen, halkara ulag-logistika ulgamynyň ösüşinde wajyp orny eýeledi. Netijede, içerki we dünýä bazarlaryna harytlaryň çalt çykarylmagyny üpjün etmäge mümkinçilik berýän ýokary guramaçylykly ulag ulgamynyň döredilmegi, ýurduň bazar ykdysadyýetiniň ösmegi önümçiligiň we tehniki ösüşiň esasy şertlerinden biri bolup çykyş etdi.

Ykdysadyýetiň hereketlendiriji güýji

Şu ýyl ýurdumyzyň ykdysady ösüşiniň we üstünlikleriniň nyşany bolan Türkmenistanyň milli pul birligi bolan türkmen manadynyň dolanyşyga girizilmegine 31 ýyl dolýar. Milli manadymyzyň dolanyşyga girizilmegi ykdysadyýetimiziň sazlaşykly ösmegi, ýeke-täk döwlet pul-karz syýasatynyň netijeli alnyp barylmagy üçin amatly şertleri döredýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm ugry bolan bank ulgamy çalt depginler bilen ösdürilýär. Milli manat türkmeniň döwletliliginiň, ykdysady durnuklylygynyň nyşanyna we ýurdumyzyň özbaşdaklyk ýörelgelerini durmuşa geçirmegiň ugrukdyryjy guralyna öwrüldi. Geçen ýyllaryň dowamynda ykdysady syýasat üstünlikli durmuşa geçirildi. Onuň pul-karz, býujet, salgyt, maliýe, nyrh ugruny emele getirýän we häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän bazar gatnaşyklaryna geçmegiň milli nusgasy işlenilip taýýarlanyldy. «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna», «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» hem-de «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyna» laýyklykda, bank ulgamynyň işjeňligi yzygiderli ýokarlandyrylýar. Häzirki wagtda bank ulgamyna sanly tehnologiýalar giňden ornaşdyrylýar.

Kerpiç — islegli önüm

Gurbangeldi ALLABERENOW, «Baýram» hususy kärhanasynyň ýolbaşçysy:

Kuwwatly döwletiň sarsmaz ýörelgesi

Hormatly Prezidentimiziň Karary esasynda şu ýylyň 3-nji noýabrynda ýurdumyzyň Gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň güni ilkinji gezek bellenilýär. Köpgurluşly ykdysadyýetimiziň ädimsaýyn berkemegine, ony ösdürmäge tarap alnan ugurda gurluşyk we senagat toplumy işgärleriniň paýyna uly wezipeler düşýär. Döwlet Baştutanymyzyň tagallasy esasynda bu möhüm pudak çalt depginlerde ösdürilýär. Şonuň netijesinde «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda», «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022— 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» öňde goýlan wezipeler yzygiderli durmuşa geçirilýär. Oba milli maksatnamasyna laýyklykda amala aşyrylýan işler ýaşaýşymyza ozal görlüp-eşidilmedik derejede täsirini ýetirýär. Ilat üçin gurulýan jaýlaryň sany ýylsaýyn artýar. Hut biziň welaýatymyzda hem döwrebap obalar we şäherçeler peýda boldy, her etrapda diýen ýaly häzirkizaman talaplaryna laýyk gelýän hassahanalar we saglyk öýleri, orta mekdepler we çagalar baglary, sport mekdepleridir desgalary guruldy. Il-ýurt bähbitli gurluşyklar ýene-de dowam edýär.

Milli manadyň dolanyşyga girizilmeginiň 31 ýyllygyna

Ykdysadyýetiň möhüm daýanjy Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň yzygiderli ösüşini, kuwwatlanmagyny üpjün etmekde, önümçiligiň netijeliligini ýokarlandyrmakda, söwda-haryt dolanyşygyny pugtalandyrmakda, halkymyzyň derwaýys durmuş hyzmatlaryna bolan islegini kanagatlandyrmakda we beýlekiler babatda milli manadymyzyň ähmiýeti örän uludyr. Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlislerinde onuň hümmetini saklamak, aýlanyşygyny çaltlandyrmak barada zerur tabşyryklary berip, bu babatda uly tagallalary edýär.

Mynasyp sowgat bilen

Öz hünär baýramyny welaýatymyzyň gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleri mynasyp zähmet üstünlikleri bilen garşy alýarlar. Welaýatymyzda önümçilik kuwwatlylygy bilen tapawutlanýan Zerger «Demirbetonönümleri» zawodynda gurluşyk işlerinde giňden ulanylýan gurnama demirbeton önümleriniň 100-e golaý görnüşi öndürilýär. Üstümizdäki ýylyň geçen dokuz aýynyň jemi boýunça zawodda gurnama demirbeton önümleriniň 21 müň 205 kub metrden gowragy öndürilip, meýilnama 104,8 göterim ýerine ýetirildi. Jemi taýýarlanylan senagat önümleriniň we edilen işleriň möçberi 38 million 700 manada, 107,5 göterime deň boldy. Gurnama demirbeton öndürmekde geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirenimizde, önümçiligiň ösüş depgini 107,7 göterime, manat hasabynda 107,6 göterime ýetirildi.

Durnukly ösüşiň möhüm guraly

1993-nji ýylyň 1-nji noýabrynda Garaşsyz ýurdumyzyň çäginde pul birligimiz hökmünde türkmen milli manady dolanyşyga girizildi. Her ýylyň şol gününde bolsa döwletimizde türkmen milli manadynyň güni bellenilip geçilýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda gazanylýan ösüşler milli manadymyzyň maliýe-pul syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmekde uly orna eýe bolandygyny görkezýär.

Innowasion çözgütlere daýanyp

Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygy bilen ýurdumyzda üstünlikli amala aşyrylýan bazar ykdysadyýetine geçiş ýoly milli ykdysadyýetimizi düzüm taýdan düýpli özgertmegi göz öňünde tutýar. Dünýä ýurtlarynyň wagtyň synagyndan geçen tejribesi öwrenilip we halkymyzyň milli ýörelgelerinden, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň aýratynlyklaryndan ugur alnyp, berkarar Watanymyzda bazar ykdysadyýetine geçmegiň özboluşly ýoly dowam etdirilýär. Bu ýol bazar ykdysadyýetiniň durmuş meselelerini çözmäge gönükdirilen ýoludyr. Gahryman Arkadagymyzyň asylly başlangyjy esasynda bazar ykdysadyýetine geçilýän döwürde jemgyýetçilik önümçiliginiň ýöriteleşmeginde düýpli özgerişlikler geçirildi. Ilkinji nobatda, öz çig malymyzy özümizde gaýtadan işlemek, dünýä bazarynda bäsleşige ukyply, ýokary hilli taýýar önümleri öndürmek ýola goýuldy.

Ykdysady ösüşiň ygtybarly binýady

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň döwleti we jemgyýeti hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösdürmek ugrunda alyp barýan syýasaty «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ynsanperwer ýörelgä esaslanyp, ýurdumyzyň ähli sebitlerini gurşap alýan we ilatyň abadan durmuşda ýaşamagynyň hatyrasyna üstünlikli durmuşa geçirilýän döwlet maksatnamalarynda öz beýanyny tapýar. Taryhy özgertmeleri başdan geçirýän eziz Diýarymyzyň ykdysady ulgamyny döwrebaplaşdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Şunda milli manadymyzyň hümmetiniň bellenilen derejelerde saklanmagynyň döwletimiziň ösüşlerine gönüden-göni täsir edýändigi aýdyň hakykatdyr. Türkmenistan döwlet Garaşsyzlygyna eýe bolan ilkinji günlerinden başlap, bazar ykdysadyýetiniň özboluşly türkmen nusgasyny döretmek bilen, dünýäniň okgunly ösýän döwletleriniň hatarynda ornuny barha pugtalandyryp gelýär. Şol ýyllarda asyrlar aşyp gelýän milli däp-dessurlarymyzdan ugur alýan döwlet nyşanlarymyz döredildi. Şolaryň hatarynda bolsa, türkmen milli manady aýratyn ähmiýete eýedir.

Depginli ösýän pudak

Ýurdumyzda ykdysadyýetiň ösüşi orta we uzak möhletleýin döwürlere niýetlenen milli we döwlet maksatnamalary esasynda amala aşyrylýar. Nebitgaz, himiýa we nebithimiýa senagatlary, maşyngurluşyk we beýleki senagat ugurlary ýokary ösüş basgançaklaryna çykarylýar. Bu wajyp ösüşleriň sakasynda Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň dünýä nusgalyk ykdysady syýasaty durýar. Döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda uglewodorod baýlyklaryny diňe bir ýangyç-energetika serişdesi hökmünde ulanman, eýsem, gymmatly çig mal hökmünde peýdalanyp, köp sanly islegli sintetik önümleri öndürmek üçin ýurdumyzda nebithimiýa we gazhimiýa pudaklarynyň işini ösdürmekde hem ençeme işler alnyp barylýar.

Ykdysady ösüşiň ýoly bilen

MALIÝE SYÝASATYNYŇ ROWAÇ ÝOLY Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ýyllarynda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady we medeni taýdan ösdürmekde giň möçberli işleriň bady artýar. Ýurt Baştutanymyzyň kabul eden Maksatnamalarynda bellenilen wajyp wezipeleri durmuşa geçirmekde uly üstünlikler gazanylýar. Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň durnukly ösdürilmeginde döwlet Baştutanymyzyň alyp barýan maliýe syýasatynyň ähmiýeti örän uludyr. Sebäbi, hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisinde eden çykyşynda belleýşi ýaly, döwlet býujeti ykdysadyýetimizi maliýeleşdirmegiň möhüm guraly bolmak bilen, şu ýyl ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasyndan bilimi, saglygy goraýyşy, medeniýeti ösdürmäge önümçilik, durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygyna köp möçberde serişdeler goýberildi.

3-nji noýabr Gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň günüdir

Diýarymyzyň ajaýyp ösüşleri Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ýyllarynda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Türkmenistan döwletimiz ösüşli menzilleri ynamly külterläp, bedew bady bilen öňe barýar. Şeýle ösüş depgini “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda has-da rowaçlanýar. Ýurdumyzyň gurluşyk we senagat toplumynda tutumly işleriň bady barha ýokarlanýar.

Himiýa senagatynyň ösüşi üstünliklere beslenýär

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Bitaraplyk syýasatyny üstünlikli amala aşyrýan Garaşsyz Türkmenistan dünýäde durnukly ösüşe, parahatçylygyň we howpsuzlygyň pugtalandyrylmagyna oňyn goşant goşýar hem-de energetika, ulag, ekologiýa, bilim, saglygy goraýyş ulgamlarynda we beýleki ugurlarda başlangyçlary öňe sürýär. Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiz beýik ösüşler bilen öňe barýar. Häzirki döwürde ýurdumyzyň gurluşyk, nebit-gaz, himiýa senagaty ýokary derejede ösdürilýär. Bu bolsa himiýadan we tebigy bilimlerden habarly kämil hünärmenleri talap edýär. Şonuň üçin hem himiýa ylmyny öwrenmek esasy ugurlaryň biri bolup durýar. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda ýurdumyzda ylym-bilime aýratyn üns berilýär. Şonuň netijesinde ýurdumyzyň bilim edaralary, orta mekdepleri, ýokary okuw mekdepleri döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylýar. Bu ugurda ýakynda kabul edilen “Türkmenistanda umumybilim maksatnamalary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň 2028-nji ýyla çenli Konsepsiýasy” uly ähmiýete eýe bolup, munuň özi bilimli ýaşlary ösdürip ýetişdirmekde oňyn netijeleri berýär. Zawod-fabriklerde, himiýa ylmy bilen bagly kärhanalaryň hemmesinde, şol sanda hassahanalarda hem tejribehanalar ýerleşýär. Olarda iş alyp barmak üçin himiýa ugrundan hünärmenleriň, laborantlaryň köp gerek bolýandygy öz-özünden düşnüklidir. Himiýa degişli başlangy

Milli manat — durnukly ösüş

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen manadynyň kadaly hereket etmegi, onuň hümmetiniň Türkmenistanyň Merkezi banky tarapyndan kesgitlenen derejede saklanylmagy milli ykdysadyýetiň durnukly ösüşiniň aýdyň görkezijisidir. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 2024-nji ýylyň 24-nji sentýabrynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisindäki çykyşynda: «Bank hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmak, milli manadyň hümmetini saklamak boýunça geçirilen özgertmeler durnukly pul dolanyşygyny hem-de ykdysady ösüşi üpjün etdi» diýip belledi. Milli manadyň hümmetiniň durnukly derejede saklanmagy ýurdumyzyň ykdysady ösüşiniň wajyp guraly, şol bir wagtyň özünde-de, şerti bolup durýar. Ýurdumyzda hereket edýän puluň kadaly aýlanyşygyny ýola goýmakda onuň ýerli serişdelerden haryt üpjünçiligine aýratyn orun degişlidir. Bu wezipäni üstünlikli ýerine ýetirmek üçin milli ykdysadyýet diwersifikasiýalaşdyrylýar, ylmyň, tehnikanyň we innowasion tehnologiýanyň gazanan üstünlikleri önümçilige giňden ornaşdyrylýar, şonuň bilen birlikde-de ýokary netijeler gazanylýar.

Ykdysady kuwwatlylyk

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ata Watanymyzyň durmuş-ykdysady ösüşinde hem-de ýurdumyzyň kuwwatlanmagynda milli manadymyz mynasyp orun eýeleýär. Buýsanjymyz bolan türkmen manady 1993-nji ýylyň 1-nji noýabrynda dolanyşyga girizildi. Şol gün berkarar Watanymyzyň ykbalyny kesgitlän günleriň biri hökmünde taryha girdi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, milli manadymyzyň dolanyşyga girizilmegi ykdysadyýetimiziň sazlaşykly ösmegi, kadaly pul dolanyşygynyň we ýeke-täk döwlet pul-karz syýasatynyň netijeli alnyp barylmagy üçin zerur bolan amatly şertleri döretdi. Alnyp barylýan pul-karz syýasatynyň strategik ugurlary pul dolanyşygynyň durnuklylygyny hem-de durnukly ykdysady ösüşi gazanmak üçin, ilatyň maddy hal-ýagdaýyny gowulandyrmakdan, milli ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygyny berkitmekden, bank ulgamynyň halkara maliýe bazarlaryna utgaşykly aralaşmagy üçin amatly makroykdysady şertleri döretmekden ybarat bolup durýar.

Belent üstünlikleriň beýany

Häzirki döwürde ýurdumyzyň durnukly ykdysady ösüşini üpjün edýän taryhy ähmiýetli düýpli özgertmeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Türkmenistan milli ykdysadyýetiň çalt depginler bilen ösýän şertlerinde dünýäniň dürli döwletleri bilen ýokary tehnologiýaly pudaklarda hyzmatdaşlyk etmäge, häzirki zamanyň öňdebaryjy bilimlerini we dolandyryş çözgütlerini ornaşdyrmaga uly ähmiýet berýär. Milli ykdysadyýetiň durnukly ösüşine we ilatyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna ýardam berýän oňyn şertleri döretmek, dünýäniň hojalyk gatnaşyklaryna işjeň gatnaşmak, daşary ykdysady hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek, iri maýa goýumlaryny ýurdumyza çekmek ýaly wajyp wezipeler ileri tutulýar. Ýurdumyzda gazanylýan oňyn ykdysady netijeler milli bähbitleriň täze mazmun bilen baýlaşdyrylmagyna täsirini ýetirýär. Ýurduň ylmy-tehniki kuwwaty çalt ösýän bolsa, onda ykdysadyýet hem durnukly ösüşini dowam etdirýär. Buýsandyryjy innowasion ösüşler täze tehnologiýalar, hyzmatlaryň görnüşi, önümler, önümçilik, dolandyryş maliýe we beýleki guramaçylyk-tehniki çözgütler arkaly gazanylýar. Innowasiýalar kärhananyň maliýe taýdan kuwwatlanmagynyň wajyp şerti bolup durýar. Olar ykdysady amallara üýtgeşmeleri girizip, deňagramlylygy üpjün edýär. Ylmyň gazananlarynyň yzygiderli önümçilige hem-de durmuşa ornaşdyrylmagy ykdysady ösüşe, halkyň hal-ýagdaýynyň ýokarlanmagyna getirýär. Innowasion syýasat ylmy, tehnikany,

Sazlaşykly ösüşleriň binýady

Türkmenistan döwletimiz ýurt Garaşsyzlygyna eýe bolan ilkinji günlerinden bazar ykdysadyýetiniň özboluşly nusgasyny döredip, dünýäniň okgunly ösýän döwletleriniň hatarynda ornuny eýeledi. Ýurdumyzyň özygtyýarly ösüş ýolunda asyrlary aşyp gelýän milli däp-dessurlarymyzdan ugur alýan döwlet nyşanlarymyz döredildi. Şolaryň hatarynda türkmen milli manadynyň dolanyşyga girizilmegi aýratyn ähmiýete eýedir. Şu ýyl milli manadyň dolanyşyga girizilenine 31 ýyl dolýar. 1993-nji ýylyň 1-nji noýabryndan ýurdumyzda kabul edilen Kanuna laýyklykda, ýeke-täk kanuny töleg we hasaplaşyk serişdesi hökmünde türkmen manady we onuň bölek şaýylyklary bolan teňňe dolanyşyga girizildi. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda alnyp barylýan maliýe-ykdysady syýasatyň netijesinde milli manadyň durnuklylygy, kadaly hereketi ýola goýulýar. Milli pul birligimiziň goraglygy üpjün edilip, satyn alyş ukybyny ýokarlandyrmak boýunça çäreler yzygiderli durmuşa geçirilýär. Ýeňillikli salgyt syýasatynyň ýöredilmegi we ilata pes göterimli karzlaryň berilmegi eýeçiligiň dürli görnüşlerinde täze düzümleri, iş orunlaryny döretmäge, kärhanalaryň önümçilik kuwwatyny pugtalandyrmaga, importyň ornuny tutmaga hem-de eksporta niýetlenen önümleriň möçberlerini artdyrmaga, ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda sanly ulgamy giňden ornaşdyrmaga, halkara söwda-ykdysady gatnaşyklary barha ösdürmäge giň mümkinçilikleri açýar.

«Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024» atly halkara forumy üstünlikli geçirildi

23 — 25-nji oktýabrda Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynda «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024» atly XXIX halkara maslahat we sergi (OGT 2024) däbe öwrülen görnüşde, şeýle hem onlaýn düzgünde geçirilip, dünýäniň onlarça ýurtlarynda görkezildi. Dünýäniň 50-den gowrak ýurtlarynyň wekilleriniň 830-dan gowragyny birleşdiren forum «Türkmengaz», «Türkmennebit» döwlet konsernleri, «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasy tarapyndan Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy bilen bilelikde guraldy.

«Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024» atly halkara forumyna gatnaşyjylara söz berýäris

«Sino Petroleum Technology inc» (SPT) hytaý kompaniýasynyň direktorynyň orunbasary Gen Ten Ten: — Biziň kompaniýamyz Aşgabatda her ýyl geçirilýän halkara nebitgaz forumyna yzygiderli gatnaşýar. Şu gezek geçirilen «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024» atly halkara maslahat we sergi oňa gatnaşanlaryň sany bilen tapawutlandy, munuň özi ýurduň möhüm pudagyny ösdürmäge täze itergi berýän giň gerimli çärä bolan gyzyklanmanyň artýandygyna şaýatlyk edýär.

Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň geçen hepdedäki söwdalary

Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň geçen hepdedäki söwdalarynda geleşikleriň 8-si hasaba alyndy. Daşary ýurt walýutasyna Türkiýeden, Täjigistandan we Owganystandan gelen telekeçiler «Türkmennebit» döwlet konserninde öndürilen suwuklandyrylan gazy satyn aldylar. Geleşikleriň jemi bahasy 3 million 561 müň 750 amerikan dollaryndan gowrak boldy.