"Mugallymlar gazeti" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-53, 39-96-41, 39-96-40
Email: mugallymlar-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Bilim bermegiň döwrebap usullary

Paýtagtymyzdaky 21-nji ýöriteleşdirilen terbiýeçilik-okuw mekdebinden söhbet Ak ertirlerimiziň röwşenligi şu günki ýaş nesil hakdaky aladadan başlanýar. Muňa hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde ýurdumyzda döwrebap çagalar baglarydyr orta we ýokary okuw mekdepleriniň, çagalar dynç alyş-sagaldyş merkezleriniň yzygiderli gurlup, ulanylmaga berilmegi aýdyň mysaldyr. Şolaryň biri-de, 2020-nji ýylyň Bilimler we talyp ýaşlar gününde gözel paýtagtymyzyň Hoja Ahmet Ýasawy köçesi bilen A.Nyýazow şaýolunyň çatrygynda ulanylmaga berlen 21-nji ýöriteleşdirilen terbiýeçilik-okuw mekdebidir. Ýurdumyzyň ähli orta mekdeplerinde okuwçylar gyşky dynç alyşdan soň, üçünji çärýege täze güýç bilen başladylar. Ine, bu babatda gyzyklanyp, golaýda täze bilim toplumynda myhmançylykda bolduk.

10 Fewral 2021

Bilim

Ýaşlar uly güýçdür

Eziz Wa­ta­ny­my­zyň my­na­syp ne­sil­le­ri­ni ter­bi­ýe­läp ýe­tiş­dir­mek döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň bi­ri­dir. Ösüp gel­ýän ne­sil­ler bi­len bag­ly hiç bir me­se­le üns­den dü­şü­ril­me­ýär. Ça­ga­la­ryň sag­ly­gy, bi­li­mi, dynç al­şy, ter­bi­ýe­si, ýa­şu­ly ne­sil bi­len gat­na­şyk­la­ry ýa­ly en­çe­me me­se­le­le­riň çöz­gü­di ýur­du­myz­da ama­la aşy­ryl­ýan ösüş mak­sat­na­ma­la­ryn­da mö­hüm orun eýe­le­ýär. Ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­ny ber­kit­mek, hal­ky­my­zyň ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­mak bi­len bag­ly we­zi­pe­le­ri üs­tün­lik­li çöz­mek bo­ýun­ça iş­le­ri ama­la aşyr­mak­da ýaş­la­ryň giň dün­ýä­ga­raý­şy, dö­re­di­ji­lik­li zäh­me­ti uly äh­mi­ýe­te eýe­dir. Or­ta we ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­rin­de bi­lim al­ýan, ylym we hü­när öw­ren­ýän, se­na­gat­da, oba ho­ja­ly­gyn­da we yk­dy­sa­dy­ýe­tiň beý­le­ki pu­dak­la­ryn­da joş­gun­ly zäh­met çek­ýän ýaş­lar ha­kyn­da ala­da döw­let sy­ýa­sa­tyn­da aý­ra­tyn üns be­ril­ýän ugur­la­ryň bi­ri bol­ma­gyn­da gal­ýar. Ýaş­lar dün­ýä yl­my­nyň ösüş ta­ry­hy­ny we hä­zir­ki za­man ga­za­nan­la­ry­ny öw­ren­mek bi­len, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni ös­dür­mek bo­ýun­ça yl­my-in­no­wa­si­on sy­ýa­sa­ty­ny we Pre­zi­dent Mak­sat­na­ma­syn­da­ky yl­myň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry bo­ýun­ça öň­de du­ran we­zi­pe­le­ri dur­mu­şa

9 Fewral 2021

Bilim

Biologiýa dersini okatmakda işjeň usullar

Sapakda mugallymyň okuwçynyň derse bolan höwesini artdyrmagy zerurdyr. Çaga guralýan her bir sapaga höwes bilen gelse, oňa temany özleşdirmek ýeňil bolýar. Mugallym üçin hem işlemek aňsat düşýär. Munuň üçin, ilki bilen, mugallym sapagyny oňat bilmeli, ikinjiden, okatmagyň iň ygtybarly, işjeň usullaryndan peýdalanmagy başarmalydyr. Bu ders boýunça okadýan VII synpymda ösümlikler dünýäsiniň öwrenilişi boýunça sapaklary netijeli guramaga çalyşýaryn. Okuwçylara islendik ders boýunça bilim bermekde mugallym görkezip okatmak, gürrüň bermek, umumy okuw we gözegçilik ýaly usullardan peýdalanyp biler. Bu usullaryň içinde iň peýdalysy görkezip okatmakdyr. Okuwçylar gören zatlaryny doly gürrüň berip bilýär. Mysal üçin, prezentasiýalardaky we görkezme esbaplardaky ösümlik agzalaryny, ösümligiň görnüşlerini ilkibaşda mugallymyň özi düşnükli we görkezip öwretse, okuwçy mugallymyň aýdanyny berk ýadynda saklaýar. Soňky sapaklarda okuwçy öwredilenleri yzygiderlilikde gaýtalap bilýär we beýleki temalar boýunça hem öwrenenlerini baglanyşdyryp, ýadynda saklaýar.

9 Fewral 2021

Bilim

Çaga terbiýesi we ertekiler

Mekdebe çenli çagalar edaralarynda çagalaryň terbiýesi bilen bagly işleri netijeli guramakda türkmen halk döredijilik eserleriniň we goşgularyň ähmiýeti uludyr. Çagalaryň irki ösüş döwründen olaryň dil kämilligini ösdürmek üçin ertekileri gürrüň bermek, sanawaçlary, ýaňyltmaçlary öwretmek, pikirleniş ukybyny artdyrmak üçin matallary, nakyllary, goşgulary ýat tutdurmak zerurdyr. Rus alymy K.D.Uspenskiý çaganyň aňyna türgenleşik bermek üçin matallaryň bahasyna ýetip bolmajak ähmiýetiniň bardygyny baryp mundan bir asyr öň belläp geçipdir. Çagalar bagynyň uly (mekdebe taýýarlaýyş) toparynda çagalara sanlar bilen hasaplamalary öwredeniňde hem ertekileriň gahrymanlaryndan peýdalanmak mümkindir. Olaryň has täsirli bolmagy üçin multimedia tagtalarynda taýýarlanan prezentasiýalar hem terbiýeçiniň işiniň netijeli bolmagyna täsir edýär. Mysal üçin,

9 Fewral 2021

Bilim

Matematika sapagyny täsirli guramak

Milli Liderimiziň tagallalary netijesinde, orta mekdeplerde we mekdebe çenli çagalar edaralarynda döredilýän mümkinçilikler okuw sapaklaryny guramaçylykly alyp barmaga uly mümkinçilikleri döretdi. Okatmagy terbiýeçilik işi bilen utgaşykly alyp barmak ýaş nesillerde zähmetsöýerlik, ynamlylyk ýaly ýagşy garaýyşlary kemala getirýär. Ol ýagşy garaýyşlar bolsa öz hünärine ussatlyk bilen birlikde, Watany söýmek, il bähbidini ileri tutmak ýaly ynsan üçin iň gymmatly häsiýetleri kämilleşdirýär. Biz munuň şeýledigini matematika dersi boýunça başlangyç synplarda okaýan okuwçylar bilen guraýan sapaklarymyzyň dowamynda hasaplamak endikleri ösdürýän oýunlaryň, ýumuşlaryň, matallaryň, şeýle hem barlagnamalaryň takyk ylymlara ýykgyn edýän çagalary ýüze çykarmakda hem aýdyň görýäris.

9 Fewral 2021

Bilim

Bilim binýady pugtalandyrylýar

Rowaýat edilişine görä, bir ata özüniň ýalňyz perzendini sowatly, bilimli adam etmek isläpdir. Uzak bir ülkedäki abraýly molla ogluny eltip, oňa ýaşamak üçin gerek bolan zerurlyklary — sowady, bilimi, terbiýäni öwretmegi tabşyrypdyr. Emma oglan näçe okasa-da, onuň kellesine zat girmändir. Ol okuwyny taşlap, öýüne gaýdýar. Ýolda bir dagyň gowagynda dynç almak üçin dyz epýär. Şonda ol ýokardan damyp duran damja gözi düşýär. Hakyt, damjanyň damýan daşy oýulyp gidenmiş. Ol öz ýanyndan: “Ýönekeýje suw damjasy gaty daşy oýup bilipdir, ýöne meniň kelläme hiç zat girenok. Meniň kelläm şu daşdan gaty däldir. Yhlas edeýin. Atamyň ynamyny ödäýin” diýen niýeti ony yzyna dolapdyr. Bu rowaýatda beýan edilişi ýaly, hemme döwürde hem ilkinji orunda sowat, bilim öwrenmek durmuş üçin möhüm hasaplanýar.

9 Fewral 2021

Bilim

Dil baýlygyny ösdürmek

Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde ýaş nesilleri milli ruhda terbiýelemek, döwrebap bilim bermek esasy ugurlaryň biri bolup durýar. Şunda mekdebiň başlangyç synplarynda hem çagalara sowat öwretmek, ene dillerine söýgi döretmek, milli ruhda terbiýelemek ýaly ugurlara aýratyn üns berilýär. Esasan hem çagalaryň dünýä dillerini öwrenmäge bolan höwesleri ene dilini kämil bilmeklerinden, söz baýlyklaryna düşünmeklerinden gözbaş alýar. Şonuň üçin hem ilkinji sowat öwredilende hem çagalaryň diňe harplary bilmeklerini gazanmak däl-de, eýsem labyzly okamak başarnyklaryny ösdürmek hem gerekdir. Esasan hem labyzly okamagy öwrenenlerinde olarda kitap okamak höwesini döretmek möhümdir. Olar özbaşdak ertekileri okamagy endik edinmelidirler. Munuň üçin mugallymyň hem höweslendirmegi, ertekileri aýdyp bermegi we ertekili kitaplar hakynda düşünje bermegi möhümdir. Özbaşdak geçilýän sapaklarda çagalara ertekiler we kitaplar hakynda düşünje bermek bolar. Dil aragatnaşygyň möhüm serişdesi hasaplanýar. Şonuň üçin hem ýaş nesilleriň dil baýlyklaryny ösdürmek baş maksat bolmalydyr. Munuň özi gepleşikde, pikir alyşmalarda diliň hyzmatynyň uludygy barada düşünjäni okuwçylaryň aňyna guýmakdyr. Şeýle terbiýede terbiýelenen okuwçylar ýokary synplarda sözleýiş medeniýetine oňat düşünerler. Sözleýiş we sözleýiş medeniýeti adamlaryň baý düşünjesiniň bardygyny hem görkezýär. Şonuň üçin hem okuwçylara ene dili sapa

9 Fewral 2021

Bilim

Kämil nesiller — buýsanjymyz

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň bilim ulgamyny döwrüň talaplaryna laýyklykda kämilleşdirmäge, ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da berkitmäge örän uly ähmiýet berýär. Munuň özi milli Liderimiziň ýurduň geljegi bolan ýaşlar hakynda taýsyz tagallalary edýändigini görkezýär. Umumybilim berýän orta mekdepleriň 1-nji synp okuwçylaryna her ýyl hormatly Prezidentimiziň adyndan öz ýurdumyzda öndürilen öwrediji kompýuterleriň sowgat berilmegi körpeleriň kiçilikden giň düşünjeli, sowatly, häzirki zaman tehnologiýalaryna ussatlyk bilen erk edip bilýän adamlar bolup ýetişip, Watanymyza, il-günümize bähbitli uly işleri amala aşyrmagyny gazanmagy nazarlaýan belent maksatlardan gözbaş alýar. Ylym-bilim bir düýpsüz umman mysalydyr. Şol ummanda batyrgaýlyk hem erjellik bilen gulaçlap, adamzada ýagty ýol görkezýän we oňa gowy ýaşaýşy bagyş edýän ylym-bilim hazynasyndan ýetdik paýyny alýan, geljegine ynamly türkmen ýaşlaryny göreniňde guwanýarsyň, buýsanýarsyň. Olaryň dürli ylym-bilim bäsleşiklerinde, halkara internet olimpiadalarynda gazanýan üstünlikleri bolsa buýsanjyňy has-da artdyrýar. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzda üstünlikli durmuşa geçirilýän ylym-bilim özgertmeleriniň, ýylsaýyn gülleýän, gül açýan bilim daragtynyň ajaýyp miweleridir.

9 Fewral 2021

Bilim

Berkarar Watanyň bagtyýar nesilleri

Uly ösüşleriň rowana ak ýolundan röwşen geljegine ynamly öňe barýan mähriban Watanymyz dünýäde çagalaryň bähbitlerini ileri tutýan, olaryň mynasyp durmuşy üçin ähli şertleri döretmegi baş orunda goýýan ýurt hökmünde tanalýar. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň bagtyýar çagalar barada edýän nusgalyk aladalarynyň netijesidir. Ajaýyp zamanamyzda bagtyýar nesiller barada edilýän köptaraply aladalar halkymyzyň çagalara aýratyn söýgi, üns-alada bilen garamak ýaly mizemez durmuş ýörelgesinden, ruhy gymmatlyklaryndan gözbaş alýar. Türkmen halkynyň bu durmuş ýörelgesi bagtyýarlyk döwrümizde mazmun taýdan has-da baýlaşyp, döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi. “Döwlet adam üçindir!” diýen baş taglymatymyzda eneligi we çagalygy goramagyň, ýaş nesliň milli ruhumyza laýyk terbiýesi, ruhy we beden taýdan sagdynlygy, döwrebap bilimi babatdaky aladanyň baş orunda durmagy çuň mazmuna eýedir. Gahryman Prezidentimiziň öňdengörüjiligi arkaly işlenilip taýýarlanan we üstünlikli durmuşa geçirilýän milli ösüş maksatnamalarymyzda bu ugra gönükdirilen döwletli tutumlaryň uzak geljegi nazarlaýandygy bolsa göwünlerimizi ganatlandyrýar. Bagtyýar nesillerimiz barada uly aladalar edýän mähriban Arkadagymyzyň adyna aýdýan alkyşly sözlerimiz egsilmezdir.

8 Fewral 2021

Bilim

Hem obanyň, hem göwünleriň bezegi

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň sebitlerinde döwrebap bilim we terbiýeçilik ojaklaryny gurmak baradaky tagallalarynyň miwesi Jeýhunyň sag kenaryndaky etrapda hem kän. Etrabyň her bir obasynda täze mekdeplerdir çagalar baglaryna, sport mekdepleridir hassahanalara ýa-da beýleki desgalara gözüň düşýär. Hojambazdaky döredijilik saparynda biziň nobatdaky duralgamyz şol desgalaryň biri ― etrapdaky 25-nji orta mekdep. 640 okuwça niýetlenilen mekdep 2014-nji ýylda açylyp, ulanylmaga berlipdi. Boroşly we Gawurdy obalarynyň çagalary üçin iň döwrebap mümkinçilikleri bagyşlan mekdep indi ýedi ýyldan bäri bu obalaryň binagärlik görküni hem artdyryp dur.

8 Fewral 2021

Bilim

Bagtyýarlygyň güwäsi

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda geljegimiz bolan ýaş nesliň ylymly, bilimli, giň dünýägaraýyşly, watansöýüji, ruhubelent ýaşlar bolup ýetişmekleri barada tutumly işler durmuşa geçirilýär. Muňa ýurdumyzyň ähli künjeklerinde dünýä ölçeglerine laýyk gelýän döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen çagalar baglary, orta mekdepleri, sport mekdepleri, stadionlardyr sport desgalary mysal bolup biler. Ösüşlere, özgerişlere beslenýän Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany ýylynyň 1-nji sentýabrynda Tagtabazar etrabynyň Sandykgaçy geňeşliginiň çäginde ýerleşýän 15-nji orta mekdebiň açylyş dabarasy boldy. Täze mekdebiň açylyş dabarasy okuwçylaryň, mugallymlaryň, oba adamlarynyň durmuşynda ýatdan çykamajak, ajaýyp pursat bolup galdy. Ýurdumyzyň ähli ýerinde bolşy ýaly, 2020-2021-nji täze okuw ýylynyň Bilimler we talyp ýaşlar güni täze mekdepde hem şatlyk-şowhuna, aýdym-saza beslendi. Şol gün ol ýerde iki gatdan ybarat, 320 orunlyk okuwçy üçin niýetlenen döwrebap, täze mekdebiň mugallymlary täze güýç bilen ýaş nesle işjeň usulda bilim we terbiýe berip başladylar. Döwrebap mekdebiň binasyny welaýat häkimliginiň düýpli gurluşyk müdirliginiň buýurmasy esasynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy Kakamyrat Söýünowyň ýolbaşçylyk edýän “Erkin zähmet” hususy kärhanasynyň işewür gurluşykçylary bina etdiler. Golaýda mekdebiň mü

8 Fewral 2021

Bilim

Kämil nesilleri ýetişdirmek baş maksadymyzdyr

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow turuwbaşdan eziz Diýarymyzy bagtly çagalygyň ýurdy diýip nygtamak bilen, ýaş nesil hakyndaky aladany döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugruna öwürdi. Biz munuň şeýledigine Gahryman Arkadagymyzyň ýaş nesliň sagdyn ruhly, giň dünýägaraýyşly, ylymly-bilimli bolmagy üçin alyp barýan beýik işlerine nazar aýlanymyzda hem aýdyň göz ýetirýäris. Hormatly Prezidentimiziň: “Halkymyzyň geçmişini bilýän, döwletimiziň bu günki ýeten belentliklerine guwanýan, buýsanýan ylymly-bilimli, Berkarar Watanymyzy has-da beýgeltmäge ukyply hakyky watansöýüji nesilleri ýetişdirmek biziň baş maksadymyz bolup durýar” diýip nygtaýşy ýaly, häzirki bagtyýarlyk döwrümizde kämil, watansöýüji nesli ýetişdirmek jana-jan borjumyzdyr. Şeýle borjy amal etmek üçin bolsa ähli şertleriň bardygyny, giň mümkinçilikleriň döredilýändigini buýsanç bilen nygtamalydyrys. Ilki bellemeli zatlaryň biri-de, ýurdumyzda bilim maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Onuň hem düýp özeninde ýurdumyzyň bilim ulgamyny dünýäniň ösen döwletleriniň bilim ulgamyna deňleşdirmek ýaly tutumly işler goýulýar. Häzirki wagtda Gahryman Arkadagymyzyň bimöçber aladalary netijesinde, gurlup ulanmaga berilýän, dünýä ülňülerine laýyk gelýän, ýokary hilli, milli öwüşginde bina edilýän çagalar baglaryny, orta we ýokary okuw mekdeplerini synlanyňda, ýurdumyzda bu ugurda beýik işleriň alnyp ba

7 Fewral 2021

Bilim

Bilime örklenen ömür

Filologiýa ylymlarynyň kandidaty, professor Ata Saryýew asyl käri boýunça mugallymdy. ...Köpleriň halypasy, uzak ýyllaryň dowamynda, has takygy, ol manyly ömrüniň 40 ýyldan gowragyny Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde pars dili we edebiýaty dersinden talyplara sapak bermäge bagyşlan agramly adam, belli alym, uly usulçy, ökde terjimeçi, döwrümiziň dünýä beren ägirtleriniň biridi. Şu günüň ýaş dilçileridir terjimeçileri hem-de dilçi talyplar üçin hatyraly halypa hakyndaky maglumatlar gyzykly bolar diýip pikir edýäris. Ata Saryýew Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň 1-nji Birleşik geňeşliginde 1941-nji ýylyň 7-nji noýabrynda dünýä inýär. Ol 1948-nji ýylda öz obalaryndaky 16-njy (häzirki 5-nji) orta mekdebe 1-nji synpa okuwa gidýär. Umumybilim berýän mekdebi üstünlikli tamamlaýar. Mugallym: “Men çagalygymdan çynym bilen edebiýaty gowy görerdim. Sözleriň manysy ünsümi çekýändir-dä, bir okan zadymy gaýtalamak häsiýetimiň çagalyk ýyllarymyň endigidigini şindilerem unudamok” diýerdi. Ol mekdep döwrem, ondan soňam arap, pars dilleri bilen gyzyklanyp, olary ürç edip öwrenýär. Oňa Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň türkmen dili we edebiýaty fakultetine okuwa girmek bagty miýesser edýär. Şeýdip, Ata mugallym uniwersitetiň talyby bolýar we ony üstünlikli tamamlanyndan soňra, şol ýerde mugallymçylyk hünäri boýunça işe alnyp galynýar. Okaýan döwründe-de,

7 Fewral 2021

Bilim

Çaganyň sözleýşini ösdürmekde halk döredijilik eserleriniň ähmiýeti

Çagalar bagynda çaganyň sözleýşini ösdürmek, dil baýlygyny artdyrmak esasy ugurlaryň biri bolup durýar. Çagalara ene dili öwredilende, ol jisim dünýäsini sözler dünýäsine öwürýär. Ikinjiden bolsa, çaga türkmen halkynyň medeniýeti, ruhy baýlyklary barada ilkinji düşünjeler berilýär. Sözleýiş dilini ösdürmekde halkyň ruhy hazynasy bolan halk döredijilik eserleri çagalar üçin uly mekdepdir. Ata-babalarymyzyň miras goýan halk döredijiliginiň eserlerini peýdalanmak bilen çaganyň söz baýlygyny, dil medeniýetini ösdürmek mümkindir. Olardan matallar halk döredijiliginiň giň ýaýran görnüşleriniň biri bolup, ol çagalarda pikirlenmek ukybyny kämilleşdirmäge, göz öňüne getirmäni, deňeşdirmäni, göçme manyda berilýän sözlere, sözlemlere düşünmek başarnygyny ösdürmäge ýardam berýär.

7 Fewral 2021

Bilim

Çaga terbiýesi — mukaddes iş

Ýaş nesliň talabalaýyk, döwrebap terbiýelenmegi hem bilim almagy, saglygy, wagtynyň gyzykly, şadyýan geçmegi üçin ýurdumyzda toplumlaýyn işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Çagalar hakyndaky alada döwletimiziň geljeginiň has rowaç hem bagtyýar bolmagynyň güwäsidir, çünki şu günki çagalar ertirki gün ýurdy dolandyrmaly, döwletimiziň gülläp ösmegi üçin işlemeli, döretmeli, gurmaly hünärmenlerdir. Çagalarymyzyň bilimli, arassa ahlakly ýaşlar bolup ýetişmegi biziň berýän terbiýämize, olara bagyşlaýan söýgimize baglydyr. Çagalar biziň baş aladamyzdyr. Terbiýeçilik işi örän uly jogapkärçiligi talap edýär. Şoňa baglylykda, ata-eneleriň, mugallymlaryň bu işe has-da ünsli çemeleşmegi zerurdyr. Çaga terbiýesi köp derejede ene-atanyň, terbiýeçiniň, mugallymyň özüni alyp barşyna bagly bolup durýar. Terbiýeçilik işi ähli pursatlary öz içine alýar. Çagalar görýän zatlaryna syn edip, olary ýadynda saklaýar.

7 Fewral 2021

Bilim

Çaga — durmuşyň güli

Il arasynda akylly, asylly çagalar barada gürrüň gozgalanda, «Terbiýe gören-dä» diýilýär. Bu ýerde, ilki bilen, çaganyň maşgalada alan terbiýesi göz öňünde tutulýar. Çünki çaga terbiýesi ilki maşgaladan başlanýar. Çagany edep-terbiýeli, ile-güne gerekli adam edip ýetişdirmek her bir ene-atanyň arzuwy. Ene-ata mähir, söýgi bilen gurşap alan perzentlerini geljekde edepli-ekramly, ilhalar, zähmetsöýer adamlar bolup ýetişdirmäge, olarda ene topraga, ata Watana, il-güne söýgi döretmäge çalyşýar. Bu babatda hormatly Prezidentimiz: «Hiç bir adam öz nesline, onuň ertirki ykbalyna biparh garap bilmez. Öz perzendiniň geljegi hakda aladalanmak ynsana mahsus häsiýetleriň biridir» diýip belleýär. Terbiýeli çagalar diňe bir maşgalasynyň, dogan-garyndaşlarynyň däl, eýsem, milletiň buýsanjyna, guwanjyna öwrülýär. Watan mukaddesligini gursagynda saklap, uly-kiçini hormatlamagy, söýmegi başarýan, mertlik, batyrgaýlyk ýaly häsiýetler bilen terbiýelenýän çagalarda geljegiň ajaýyp keşbini görmek bolýar. Çagalar bagyna gatnaýan körpeleriň terbiýesi maşgala terbiýesi bilen utgaşyp, sazlaşykly bolmalydyr. Sebäbi çaga dynç günlerini hasaba almazdan, köp wagtyny çagalar bagynda geçirýär. Dogry, köpçüligiň arasynda bolmak, deň-duşlary bilen oýnap ulalmagy çaganyň gözýetimini giňeldip, düşünjesini artdyryp biler. Sebäbi dürli maşgalalardan bolan çagalaryň hersinde-de öwrenere zat kän. Ýöne körpeleriň ter

7 Fewral 2021

Bilim

Geçmişe gaýybana syýahat

Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda röwşen geljegi nazarlaýan eziz Watanymyzda ýaşlar barada uly aladalar edilýär. «Türkmenistanda ýaşlar barada döwlet syýasatynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny» durmuşa geçirmek boýunça amala aşyrylýan işler hem munuň aýdyň subutnamasydyr. Ata Watanymyzyň taryhyny ýaşlaryň içgin bilmeklerini gazanmak hem möhüm meseleleriň biri bolup, bu ugurda muzeýleriň, şol sanda mekdep muzeýler iniň orny, ähmiýeti uludyr. Biziň mekdebimizde hem taryh muzeýi ýerleşip, oňa mekdep okuwçylary bilen guralýan gezelençler ýatdan çykmajak täsir galdyrýar. Okuwçylar bu ýerde goýlan gymmatly taryhy tapyndylar bilen ýakyndan tanyş bolup, tejribeli taryh mugallymlarynyň we muzeý işgärleriniň gürrüň bermeklerinde halkymyzyň şöhratly geçmişine içgin aralaşýarlar. Ata-babalarymyzyň orta asyrlardaky durmuş şertleri bilen muzeýdäki eksponatlaryň üsti bilen tanyşmak, elbetde, ýaş nesilde uly täsir galdyrýar.

5 Fewral 2021

Bilim

Sanly bilim ulgamy ösüş ýolunda

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ylym, bilim edaralarynyň işini kämilleşdirmek, bilim bermegiň ähli basgançaklaryny ýokary hilli elektron maglumatlar bilen üpjün etmek, sanly enjamlary giňden peýdalanyp, bilim berlişiniň hiliniň dünýä derejesine laýyk bolmagyny gazanmak maksady bilen, 2017-nji ýylyň 15-nji sentýabrynda hormatly Prezidentimiziň Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» kabul edildi. Resminamadan görnüşi ýaly, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzda bilim ulgamyna uly üns berilýär. Bilim ulgamynyň dünýä ülňülerine laýyk gelmegi we halkara bilim giňişligine içgin aralaşmagy göz öňünde tutulýar. Dünýäniň ösen ýurtlarynyň tejribesinden görnüşi ýaly, sanly bilim döwletiň ösüş depgininiň çaltlandyrylmagyna oňyn täsir edýär. Sanly tehnologiýalary ulanmagyň hasabyna bilim berlişiniň mazmun taýdan baýlaşdyrylmagyny, hil taýdan çuňlaşdyrylmagyny, milli bilimiň öňki däp bolup gelýän usulyýetinden düýbünden tapawutlanýan täze usulyýete geçilmegini gazanmak mümkindir. Şonuň üçin bilim ulgamynyň ähli pudaklaryna sanly innowasiýalary ornaşdyrmak boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.

4 Fewral 2021

Bilim

Sapakda çagalaryň pikirleniş endiklerini ösdürmek

Ýurdumyzyň mekdebe çenli çagalar edaralarynda okuw maksatnamasy esasynda temalary düşündirmäge her bir terbiýeçi öz döredijilikli zähmeti bilen çemeleşse, çagalary sapaga ugrukdyrmak has-da aňsat bolýar. Oňa uly (mekdebe taýýarlaýyş) toparynda sowat öwretmek sapagynyň geçilişiniň mysalynda aýdyň göz ýetirýärsiň. Men sowat öwreniş sapagymy guraýşym boýunça käbir mysallara ýüzlenesim gelýär. Sapakda çagalara sowat öwredilende, harplar yzygiderlikde geçilýär. Mysal üçin, «Rr” harpy çagalara öwredilýär.

4 Fewral 2021

Bilim

Daşary ýurt dilleriniň ähmiýeti

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Bilim – bagtyýarlyk, ruhubelentlik, rowaçlyk» atly kitabynda: «Nesillerimiziň bagtyýar, eşretli, bolelin durmuşda ýaşamagy, dünýä derejesinde döwrebap bilim-terbiýe almagy, dünýägaraýyşlaryny giňeltmegi, geljekde il-ýurda peýdaly ökde hünärmenler, belent ahlakly, halal adamlar bolup ýetişmegi döwletimiziň baş aladalarynyň biridir» diýip belleýär. Şol wezipeden ugur alnyp Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň bilim ulgamyny kämilleşdirmäge we ösdürmäge döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde garalýar. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, ýurdumyzda ýaş nesil hakynda uly alada edilýär. Gahryman Arkadagymyz ýaş nesliň döwrebap bilim almagy, hünär we ylym öwrenmegi baradaky meseläni hemişe üns merkezinde saklaýar, şonuň ýaly-da, çagalaryň öz ene diline hormat goýmagy, daşary ýurt dillerini kämil bilmegi barada taýsyz tagalla edýär.

4 Fewral 2021

Bilim