"Mugallymlar gazeti" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-53, 39-96-41, 39-96-40
Email: mugallymlar-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 28-nji awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty: Aşgabatda: az-kem bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 8-11 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +23...+25° maýyl, gündizine +35...+37° yssy bolar. Howanyň basyşy 735  mm. Çyglylygy 15-35 %.

27 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň şu gün — 27-nji awgustda ýurdumyzda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty Aşgabatda: az-kem bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 9 — 12 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +23... +25° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 734 mm, çyglylygy 15 — 35 %.

26 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda 2021-nji ýylyň 27-nji awgustynda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty: Aşgabatda: az-kem bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 9 — 12 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +23... +25° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 734 mm, çyglylygy 15 — 35 %.

26 Awgust 2021

Tebigat

Dag­lar ös­ýär­mi?

Ýe­riň as­tyn­da bo­lup geç­ýän te­bi­gy ha­dy­sa­la­r dag­la­ryň az­da-kän­de hem bol­sa beý­gel­me­gi­ne, kä­ha­lat­lar­da bol­sa pe­sel­me­gi­ne se­bäp bol­ýar. Dag­la­ryň be­ýik­li­gi­niň üýt­ge­me­gi­ne wul­kan­la­ryň part­la­ma­gy hem se­bäp bol­ýar. Ýew­ro­pa­nyň iň uzyn iş­jeň wul­ka­ny Ita­li­ýa­nyň Si­si­li­ýa ada­syn­da ýer­leş­ýär. Go­laý­da Et­na at­ly bu da­gyň be­ýik­li­gi­niň üýt­gän­di­gi ha­bar be­ril­di. Soň­ky mag­lu­mat­la­ra gö­rä, wul­ka­nyň gü­nor­ta-gün­do­gar ger­şi­niň be­ýik­li­gi 3357 met­re ýet­ýär. Mun­dan ozal­ky 40 ýy­lyň do­wa­myn­da da­gyň de­mir­ga­zyk-gün­do­gar ger­şi iň be­ýik no­ka­dy ha­sap­lan­ýar­dy. 1981-nji ýyl­da bu de­pä­niň be­ýik­li­gi­niň 3350 metr­di­gi anyk­la­nyp­dy. 2018-nji ýyl­da ýü­ze çy­kan part­la­ma­dan soň­ra onuň be­ýik­li­gi 3326 met­re çen­li pe­se­lip­dir. Ýag­ny da­gyň bu de­pe­si bir­ne­me çö­küp­dir. Et­na da­gy­nyň je­mi dört ger­şi bar. Bu de­pe­le­riň be­ýik­li­gi wul­kan­la­ryň aty­lyp çyk­ma­gy ne­ti­je­sin­de üýt­ge­ýär. Bu dag dün­ýä­de iň iş­jeň wul­kan­la­ryň ba­r ýeri ha­sap­lan­ýar. Bu iş­jeň­lik da­gyň şe­ki­li­ni hem üýt­ged­ýär. Wul­kan­lar ba­ra­da tä­sin mag­lu­mat­larWul­kan­lar, adat­ça, dag ge­riş­le­rin­de duş ge­lip, Ýer gat­la­gy­nyň as­tyn­dan gaz, gyz­gyn mag­ma (su­wuk hal­da­ky gyz­gyn mas­sa) ýa-da kül pür­küp çy­kar­ýar­lar.Wul­kan­lar, köp­lenç, tek­to­ni­ki pli­ta­la­ryň ga

26 Awgust 2021

Tebigat

Gy­zyl reňkli de­ňiz jan­da­ry

Alym­lar ABŞ-nyň Tä­ze Ang­li­ýa se­bi­ti­niň ke­na­ry­na go­laý ýer­de, deň­ziň çuň­luk­la­ryn­da tä­ze jan­dar tap­dy­lar. Mun­dan ozal ylym dün­ýä­si­ne mä­lim bol­ma­dyk gy­zyl reňk­li me­du­za 700 metr çuň­luk­da ta­pyl­dy. ABŞ-nyň mil­li um­man we at­mos­fe­ra eda­ra­sy­nyň göz­leg­çi­le­ri deň­ziň 200-1000 metr ara­ly­gyn­da uzak­dan do­lan­dy­ryl­ýan en­jam­lar ar­ka­ly bar­lag ge­çir­di­ler. Bu ara­lyk Gün şöh­le­si­niň örän az düş­ýän gat­la­gy ha­sap­lan­ýar. Deň­ziň 1000 metr­den aşa­gy bol­sa tüm ga­raň­ky­lyk bol­ýar. Alym­lar bu jan­da­ryň «Po­ra­lia ru­fescens» maş­ga­la­sy­na de­giş­li­di­gi­ni çak­la­ýar­lar. Deň­ziň ga­raň­ky ýer­le­rin­de en­tek ylym dün­ýä­si­ne mä­lim bol­ma­dyk müň­ler­çe jan­da­ryň we ösüm­li­giň ýa­şa­ýan­dy­gy bel­le­nil­ýär.

26 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň şu gün — 26-njy awgustda ýurdumyzda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-gündogardan tizligi sekuntda 9 — 11 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +37... +39° yssy bolar. Howanyň basyşy 733 mm, çyglylygy 5 — 25 %.

26 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türk­me­nis­ta­nyň Oba ho­ja­lyk we daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak mi­nistr­li­gi­niň Gid­ro­me­teo­ro­lo­gi­ýa ba­ra­da­ky gul­­l­­­u­gy­nyň ýur­du­myz­da şu gün — 26-njy awgustda bolmagyna garaşylýan ho­wa­nyň ýag­da­ýy ba­ra­da ber­ýän mag­lu­ma­ty: Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-gündogardan tizligi sekuntda 9 — 11 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +37... +39° yssy bolar. Howanyň basyşy 733 mm, çyglylygy 5 — 25 %.

25 Awgust 2021

Tebigat

Almaz almaz daşy bilen ýonular...

Örän gaty hem berk bolanlygy üçin, irki döwürlerde almazy gyrdap bolmaýar diýen düşünje bolupdyr. Ony diňe almazyň öz gyryndysy bilen gyrdap, ýonup-ýylmap boljakdygyna, ilki bilen, hindiler göz ýetiripdirler. Olar almazyň tebigy ýetmezçiliginiň üstüni ýetiripdirler, onuň jaýryklaryny, tegmillerini gyryp aýrypdyrlar, ýöne almaza gerekli öwüşgini berip bilmändirler. Almaz ilki Hindistanda bejerilip, wenesiýaly täjirler soňra olary Ýewropa getiripdirler. XV asyrda (1456 ý.) Parižde almaz almaz gyryndylary bilen işlenip başlanýar. Tebigatda duş gelýän almazyň üýtgeşik öwüşgini ýok. Hut şonuň üçin hem orta asyrlarda almaz dür, ýakut, zümerret daşlaryndan pes hasaplanypdyr. Diňe daşky görnüşi ýylmanandan soň ol owadan keşbe eýe bolýar. Nepislik bilen sünnälenip gyrlan almaza göwher — (brilliant) diýilýär. Belli syýahatçy Tawernýe göwher görnüşde gyrlanda almazyň ýiti şöhlesiniň bolup biljekdigini belläpdir. Hakykatdan hem onda gözüňi gamaşdyrýan öwüşgin diňe göwher görnüşde gyrylanda emele gelýär.

25 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň şu gün — 25-nji awgustda ýurdumyzda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-gündogardan tizligi sekuntda 7 — 10 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +21... +23° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 734 mm, çyglylygy 5 — 25 %.

25 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda 2021-nji ýylyň 25-nji awgustynda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty: Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-gündogardan tizligi sekuntda 7 — 10 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +21... +23° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 734 mm, çyglylygy 5 — 25 %.

24 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 24-nji awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty. Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 7 — 9 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 735 mm, çyglylygy 10 — 30 %.

24 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 24-nji awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty: Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 7 — 9 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +36... +38° yssy bolar. Howanyň basyşy 735 mm, çyglylygy 10 — 30 %.

23 Awgust 2021

Tebigat

Jeýhun boýlarynyň gözelligi

Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyzyň ajaýyp tebigaty, özboluşly gözellik dünýäsi bar. Onuň daglary-baglary, deňiz-derýalary täsinden-täsin, gaýtalanmajak görnüşleri bilen haýran galdyrýar. Halkymyza peşgeş berlen bu baýlyklar uzak ýyllaryň dowamynda nesilden-nesle geçirilip, aýawly saklanylyp gelinýär. Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde, ýurdumyzyň şeýle bibaha tebigatyny goramak, ony geljek nesillerimize has tämiz görnüşde ýetirmek ugrunda uly işler alnyp barylýar. Bu babatda soňky döwürde kabul edilen maksatnamalar, karardyr kanunlar ata Watanymyzyň ähli künjekleriniň gözelliginiň artdyrylmagyna hyzmat edýär.

23 Awgust 2021

Tebigat

Bagy-bossan gözel Diýar

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe mähriban Watanymyzyň aňyrsyna-bärsine göz ýetmeýän çäklerinde dürli görnüşli baglaryň ýaşyl zolaklary, tokaýlaryň we owadan gülleriň eýeleýän meýdany barha artýar. Çöllük ýerlerimiz hem ýyl-ýyldan özgerýär. Bu çäklerde sazak, gandym, çerkez ýaly ösümlikler ekilýär. Bag ekmek boýunça her ýyl geçirilýän köpçülikleýin çäreler bu tokaý meýdanlarynyň çägini giňeldip, olar halkyň tutanýerli zähmetiniň ajaýyp miwesine öwrülýär. Hormatly Prezidentimiziň yglan eden ekologiýa syýasatyny durmuşa geçirmek, daş-töweregimizi gorap saklamak, tebigy baýlyklarymyzy rejeli peýdalanmak we olary halkymyzyň eşreti üçin ulanmak babatynda asylly işler alnyp barylýar. Türkmenistanyň Tebigaty goramak jemgyýetiniň welaýat bölüminiň hünärmenleri öz işlerini ýurdumyzyň ekologiýa syýasatyna we daşky gurşawy goramak baradaky maksatnamalaryna laýyklykda alyp barýarlar. Olar önümçilik kärhanalarynyň zyňyndylarynyň, minerallar, himikatlar bilen topragyň, suwuň, howanyň hapalanmagynyň öňüni almaga gönükdirilen çäreleri amala aşyrýarlar. Tebigaty goramagyň kanunlarynyň talaplaryny halk köpçüligine düşündirmek, ilaty tebigy baýlyklary goramak we olardan tygşytly peýdalanmak ruhunda terbiýelemek boýunça wagyz-ündew çäreleri hem hünärmenlerimiziň gündelik alyp barýan işleriniň esasyny düzýär.

23 Awgust 2021

Tebigat

Tebigata söýgi — durmuşa söýgi

«7/24.tm», №34 (65), 23.08.2021. Ekologiýa daşky gurşaw bilen baglanyşykly ylym diýilýär. Ýöne oňa «Durmuş hakdaky ylym» diýesiň gelýär. Sebäbi ekologiýanyň goraglylygy — durmuşymyzyň goraglylygy. Hut şonuň üçinem bu babatda dünýä ýüzünde ulyuly işler alnyp barylýar, ägirt uly taslamalar amala aşyrylýar. Bu babatda ekologiýanyň eýerýän 4 sany esasy kanunyna nazar aýlamak hem ýeterlikdir. Ine, olar:

23 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda şu gün — 23-nji awgustda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 8 — 10 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +35... +37° yssy bolar. Howanyň basyşy 734 mm, çyglylygy 15 — 35 %.

22 Awgust 2021

Tebigat

Howa maglumaty

Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa baradaky gullugynyň ýurdumyzda 2021-nji ýylyň 23-nji awgustynda bolmagyna garaşylýan howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty: Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 8 — 10 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +35... +37° yssy bolar. Howanyň basyşy 734 mm, çyglylygy 15 — 35 %.

22 Awgust 2021

Tebigat

Tebigatym gaznam, gory egsilmez hazynam

Türkmen topragynyň ösümlik we haýwanat dünýäsi täsinligi, baýlygy bilen görenleri haýran galdyrýar. Muny gözel tebigatymyzyň haýwanat dünýäsiniň aýratynlyklarynda hem görmek bolýar. Garaganat

22 Awgust 2021

Tebigat

Baglary goramagyň halky usullary

Gyşyň ahyrynda bolýan maýyl howaly günler miweli baglaryň wagtyndan öň oýanyp, ir güllemegine getirýär. Onuň yz ýanyndan ýazyň başynda bolýan, «düwlen doňak» diýlip atlandyrylýan, bäş-alty güne çekýän aýazly günlerde bolsa, şol güllän baglaryň gülüni, miwe düwünçegini sowuk urup, hasyla uly zyýan ýetirýär. Tejribeli bagbanlar baglary sowukdan goramagyň dürli usullaryny ulanýarlar. Baglaryň wagtyndan ir oýanmagynyň öňüni almagyň iň ýönekeý usuly olary gyşyň çillesinde suwarmakdyr. Topraga siňip doňan buz uzak wagtlap baglaryň köküni salkyn saklaýar. Şeýle hem topraga siňip doňan buz dürli zyýankeşleriň hem azalmagyna getirýär.

22 Awgust 2021

Tebigat

Aşgabat şäherinde we welaýatlarda 2021-nji ýylyň awgust aýynyň 23-ne bolmagyna garaşylýan

HOWA MAGLUMATY Aşgabatda: az bulutly howa bolup, demirgazyk-günbatardan tizligi sekuntda 8 — 10 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijesine +22... +24° maýyl, gündizine +35... +37° yssy bolar. Howanyň basyşy 734 mm, çyglylygy 15 — 35 %.

22 Awgust 2021

Tebigat