Türkmenmetbugat

"Mugallymlar gazeti" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-53, 39-96-41, 39-96-40
Email: mugallymlar-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Tomus. Dynç alyş. Awaza

Tomus diýilse ilki bilen dynç alyş hakydaňa dolýar. Çünki bu pasylda orta mekdeplerde okaýan okuwçylar-a tutuş üç aýlap, ýokary hem orta hünär mekdeplerinde okaýan ýaşlarymyz hem sabyrsyzlyk bilen garaşan tomusky dynç alşyna çykýarlar, zähmet çekýänleriňem aglabasy zähmet rugsadyna çykyp, dürli ýerlerde dynç almaga gidýärler. Gojaman Hazaryň türkmen kenarynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy döredilenden bäri ildeşlerimiz bu ýere höwes bilen dynç almaga barýarlar. Bizem indi birnäçe ýyl bäri her tomusda bu ýerde dynç almaga gidýäris. Pederlerimiziň «Hem daýymlara barýan, hem taýyma baş öwredýän» diýşi ýaly, bu ýerde hem dynç almaga, hem saglygyňy berkitmäge ähli mümkinçilikler bar. Aşakdaky ýazgylar hem şol ýerde döredi. Gezelenç

12 Awgust 2024

Täsinlikler mesgeni

2003-nji ýylyň noýabrynda Hazaryň deňiz gurşawyny goramak boýunça Hazarýaka döwletleriň bäşisiniň wekilleri tarapyndan Çarçuwaly konwensiýa, ýagny Tähran Konwensiýasyna gol çekildi. Ol 2006-njy ýylyň 12-nji awgustynda güýje girdi. Şol gün Hazarýaka döwletlerde her ýyl Hazar deňziniň güni hökmünde bellenilýär. Bu senäniň deňziň ekologik howpsuzlygy meselelerinde, ekoulgamy gorap saklamakda ähmiýeti uludyr. Hazar deňziniň meýdany 371 müň inedördül kilometr bolup, iň çuň ýeri 1025 metre, kenarýaka çyzygynyň uzynlygy 7000 kilometre ýetýär. Demirgazykdan günorta 1200 kilometr uzap gidip, ortaça ini 320 kilometre barabar. Oňa 130-dan gowrak derýa guýýar. Çäginde ululy-kiçili adalaryň 50-ä golaýy bar. Deňziň biodürlüligi we janly-jandarlaryň özboluşlylygy, köpüsiniň bolsa diňe şu ýerlerde duşýandygy aýratyn bellärliklidir. Bekre balyklarynyň dünýä gorunyň 90 göterim töweregi şu ýerde jemlenendir. Guşlaryň 300-den gowrak görnüşi gabat gelýär. Ýerde-suwda ýaşaýanlaryň, süýdemdirijileriň we süýrenijileriň köp görnüşi bar. Bu sebitde başga hiç ýerde duş gelmeýän Hazar düwleni-de ýaşaýar.

12 Awgust 2024

Güýze golaýladýan günler

Gyşyň uly çillesi ýaly, 12-nji awgustdan başlanýan ýaldyrak döwri hem 40 gün dowam edýär. Şol döwrüň içinde ol özüniň yssy gündizleri, salkyn gijeleri bilen eýýäm öňde güýzüň ýetip gelýändigini ýatladýar. Daýhan-a indi güýzlük ekinleriň ugruna çykýar, maldar mallaryň güýz gyrkymynyň aladasy bilen bolýar. Bu ýyl üçýyldyz döwründe aşa gyzgyn günler köp boldy. Öri meýdanlarynda ýangyn döremez ýaly, birnäçe goşmaça çäreler görüldi. Köp möçberde tehnikalar işledilip, ýörite goýlan gözegçiler öri meýdanlarynda ýangynyň ýüze çykaýmagynyň mümkin bolan ýerlerini anykladylar. Çünki «Üçýyldyzyň galgyny» birdenkä howanyň çendenaşa gyzmagy bilen örän howply ýagdaýlary döredip bilýär. Şeýle pursatlarda diňe bir çöldäki mallar däl, ekerançylyk meýdanlaryndaky ekinler-de goşmaça idege mätäç bolýar. Toprakda yzgar ýeterlik bolmasa, ösümlik dessine ýapraklaryny bürüşdirip, saralyberýär. Şonuň üçin bu döwre ata-babalarymyz öňünden taýýarlyk görüpdirler. Gülüni çalt uçurýan bakja ekinleriniň damarlaryndaky we toprakdaky yzgary saklamak üçin joýanyň içine buýan ösümligini orup basypdyrlar.

12 Awgust 2024

Howa maglumaty

Gidrometeorologiýa baradaky gullugyň ýurdumyzda şu hepdäniň dowamynda boljak howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty Balkan welaýatynda üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň başynda we ikinji ýarymynda ýagyş ýagar. Demirgazyk-gündogardan tizligi sekuntda 8 — 13 metrden 13 — 18 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +19... +24 gradusdan +24... +29 gradus aralygynda maýyl, gündizlerine +33... +38 gradus yssy, welaýatyň kenarýaka etraplarynda +29... +34 gradus maýyl bolar.

12 Awgust 2024

Hazar düwleni

Hazar deňziniň ekologiýa taýdan amatlyklary balyklar bilen birlikde, suw süýdemdirijisi bolan Hazar düwleniniň hem deňiz suwunda erkin ýaşamagyna, öz nesillerini örňetmegine tebigy şertleri döredýär. Bu süýdemdirijileriň bedeniniň gurluşy we ekologik uýgunlaşyşy iýmit gözlegi esasynda emele gelen hereketleri bilen baglanyşyklydyr. Oňa bolsa ýaşaýan gurşawynyň güýçli täsiri bar. Mysal üçin, küregaýakly süýdemdirijilerden Hazar deňzinde ýaşaýan düwlen suwda örän oňat ýüzýär. Düwlenler suwuň aşagynda dowamly saklanmaga-da ukyplydyr. Olar suwda we suwuň aşagynda öz duşmanlaryndan gizlenýärler hem-de iýmitlenýärler, ýöne düwlenler köpelýän döwründe galyň, döwülmejek buzuň üstüne, buz bolmadyk ýagdaýynda hem-de dynç alanlarynda suwuň gyrasyna, gury ýere çykýarlar. Hazar düwlenleri deňziň türkmen kenaryndaky Ogurjaly adasynyň ýakasyna güneşlemäge gelýärler. Beýleki süýdemdirijiler ýaly, olar hem bedeninde D witaminini özleşdirmekde Gün şöhlesini peýdalanýarlar.

9 Awgust 2024

Ajaýyp tebigatyň goragy

Deňziň kenarynda, tokaýda, dagda, çeşme-çaýly ýerlerde gezelenç edilende ýa-da dynç alnanda rugsat edilmedik ýerlerde ot ýakmak, galyndylary zyňmak tebigata uly zeper ýetirýär. Ýurdumyzda adamyň arassa, sagdyn tebigy gurşawa bolan hukuklaryny amala aşyrmaga gönükdirilen kanunlaryň, kanunçylyk namalarynyň birnäçesi hereket edýär. Şolaryň hatarynda Türkmenistanyň Tokaý, Suw we Howa kodekslerini, şeýle hem «Ekologiýa auditi hakynda», «Ösümlikleri goramak hakynda», «Ekologiýa howpsuzlygy hakynda», «Ozon gatlagyny goramak hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryny hem-de beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalary bellemek bolar. Halkymyz asyrlaryň dowamynda tebigata sarpa goýup, onuň baýlyklaryny aýawly saklamaga, paýhasly ulanmaga çalşypdyr. Ata-babalarymyzyň asylly ýörelgelerini dowam edip, tebigaty aýawly saklamak, onuň baýlyklaryny goramak biziň her birimiziň borjumyzdyr.

8 Awgust 2024

Alaw keşpli gaýalar

Millionlarça ýyl ozal gadymy Tetis ummanynyň düýbünde hek daş çökündili gaýalar emele gelipdir. Häzirki Hazar deňzi uzak geçmişdäki bu ymgyr suwuň mirasdüşeridir. Şeýle gözel ýerleriň biri «Otly gaýalar» adyny alan daglaryň süňňüne ýerleşen Ýangy galanyň täsin gaýalarydyr. Balkanabat şäherinden 165 kilometr demirgazykda we Türkmenbaşy şäherinden 160 kilometr günbatarda ýerleşen bu taryhy ýer ýerli ýaşaýjylar we jahankeşdeler tarapyndan meşhurdyr. Kert gaýadaky darajyk köwe çyksaň, akylyňy haýran edýän peýzažy synlap ganyp bolmaýar. Ençeme asyr mundan ozal gyzyl, ak, sary we mämişi gatlaklardan emele gelen bu gaýalar tebigy taýdan ajaýyp gurluşy bilen tapawutlanýarlar. Dik eňňitli dar derýa jülgesi bolan bu gaýalaryň reňkleriniň arasynda gyzyl reňk agdyklyk edensoň, ýerli ilat oňa Gyzyldag diýip at beripdir. Gadym döwürlerde dik eňňitli dar derýa jülgesine Garabogaz kölüniň suwy gelip ýetipdir. Syýahatçylar bu ýerlerde balykgulaklaryň we birgeňsi şekillerdäki reňkli daşlaryň bardygyny, onda ençeme gezek gaýtalanýan ýaňlary hiç unutmaýandyklaryny belleýärler.

8 Awgust 2024

Han didaryn gören suw

Adam özüniň daş-töweregini gurşap alan tebigat bilen bir bitewi göwredir. Tebigat ynsan ýaşaýşynyň düýp özenidir. Hut şonuň üçin hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen, daş-töweregimizi gurşap alan tebigaty, şol sanda Hazar deňziniň ekologik arassalygyny, onuň balyk baýlyklaryny gorap saklamakda uly işler alnyp barylýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz «Türkmenistan — melhemler mekany» atly kitabynda adamyň saglyk ýagdaýynyň gowy bolmagynyň möhüm şertleriniň biriniň onuň ulanýan suwunyň hiline baglydygyny nygtap: «Ýurdumyza mahsus ýokary temperatura, ýagyşly howanyň az mukdarda bolmagy, Türkmenistanyň arid zonasynda ýerleşmegi bilen bagly tebigy-klimat şertlerinde ata-babalarymyz ýaşaýşyň çeşmesine — suwa has aýawly çemeleşmegi öwretdi» diýip belleýär. Gahryman Arkadagymyz bu pikirini «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda dowam etdirip: «...milli terbiýeçilik ulgamymyzda tebigaty söýmegiň, ýere, suwa aýawly çemeleşmegiň ähmiýeti uludyr» diýmek bilen, her bir ynsanyň tebigaty söýmelidigini, onuň adama eçilen gymmatlyklaryny seresaply, aýawly ulanmalydygyny jaýdar belleýär. Ata-babalarymyz suwa bolan garaýyşlaryny, arzuw-isleglerini, suwuň gadyr-gymmatyny halk döredijilik eserlerine siňdirip, şolaryň üsti bilen öz ýürek telwaslarynyň, küýsegleriniň biziň günlerimize gelip ýetmegine mümkinçilik

8 Awgust 2024

Hazynaly Hazar

Hazar. Gojaman Hazar. Ençeme müňýyllyklar bäri türkmen topragynyň günbatarynda ýaýylyp gidýän, aňrysyna göz ýetmeýän uç-gyraksyz bu deňzi taryhda dürli-dürli atlandyrypdyrlar. Deňziň atlary, köplenç, kenarlarynda ýaşan taýpalaryň we halkyýetleriň atlary ýa-da olaryň eýelän ýerleri bilen baglanyşykly bolupdyr. Häzirki wagtda onuň has giň ýaýran iki adynyň biri «Kaspiý» bolup, ol 1000 ýyl ozal deňziň günortasynda ýaşan kaspi taýpalaryndan gelip çykýar. «Hazar» ady bolsa, VII asyrda Hazar deňzi we Kawkaz degrelerinde, häzirki wagtda günorta Russiýanyň we Krymyň çäklerinde mesgen tutan türki halk bolan hazarlardan gelip çykýar. Nusgawy şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň şygyrlarynda hem deňziň Hazar ady tutulýar:

7 Awgust 2024

Çypar ýelbe

Biziň ýurdumyzda guşlaryň sany we görnüş dürlüligi ornitolog alymlar tarapyndan XX asyryň ortalarynda öwrenilip başlandy. Geçirilen ylmy barlaglaryň netijesinde, ýurduň ornitofaunasynyň düzümi barada maglumatlaryň ýylsaýyn üsti ýetirildi. Mysal üçin, 1952-nji ýylda — 367, 2011-nji ýylda — 417, 2013-nji ýylda — 422, 2018-nji ýylda bolsa 436 görnüş hasaba alyndy. Gaplaňgyr döwlet tebigy goraghanasynyň çäginde we oňa golaý meýdanlarda guryýer, şeýle hem suw-batgalyk guşlaryň ýaşamaklary, höwürtgelemekleri we köpelmekleri üçin amatly ýerler bar (Gaplaňgyr, Gaňňagyr, Goýungyrlan, Tärimgaýa belentlikleri, Sarygamyş, Zeňňibaba, Uzynşor kölleri we başgalar). Bu ýerler özüniň iýmite baý bolmagy bilen guşlary özüne çekýär we olaryň iýmitlenmegi hem-de ýaşamagy üçin amatly şert döredýär.

6 Awgust 2024

Howa maglumaty

Gidrometeorologiýa baradaky gullugyň ýurdumyzda şu hepdäniň dowamynda boljak howanyň ýagdaýy barada berýän maglumaty Balkan welaýatynda az-kem bulutly, hepdäniň ikinji ýarymynda üýtgäp durýan bulutly howa bolup, ýagyş ýagar. Günorta-gündogardan demirgazyk-günbatara ugruny üýtgedýän, tizligi sekuntda 8 — 13 metrden 12 — 17 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +21... +26 gradusdan +25... +30 gradus aralygynda maýyl, gündizlerine +38... +43 gradus, welaýatyň kenarýaka etraplarynda +32... +37 gradus yssy bolar.

5 Awgust 2024

«Arkadag» ýyldyzynyň şuglasy

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly ata Watanymyzyň dünýä bileleşigindäki halkara at-abraýynyň, şan-şöhratynyň günsaýyn ýokarlanýan, dabaralanýan ýyllaryň biri boldy. Bu ýylda Arkadag şäheriniň açylmagynyň bir ýyllygy mynasybetli guralan dabaralaryň çäklerinde Asman jisimlerini öwrenýän «Kosmos-Ýer» jemgyýetiniň alymlary tarapyndan asman giňişligindäki ýyldyzlaryň birine «Arkadag» adynyň goýulmagy, bu asman jisimine «Arkadag» adynyň dakylandygyny tassyklaýan güwänamanyň, şeýle-de teleskopyň we onuň düşüren suratlarynyň Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetine gowşurylmagy taryhyň sahypalaryna altyn harplar bilen ýazyldy. Ýyldyzlar tebigaty boýunça bize ýakyn bolan Güne meňzeşdir. Olar gyzgyn gazlardan durýan we öz-özlerinden ýagtylanýan uly göwrümdäki asman jisimlerdir. Ýyldyzlar Gündenem has uzakda ýerleşýändigi üçin olar teleskopda ýylpyldaýan nokatlar ýaly bolup görünýärler.

5 Awgust 2024

Çomuçlar Türkmenistanyň Gyzyl kitabynda

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW:— Tebigata söýgi türkmen halkynyň häsiýetiniň, ýaşaýyş-durmuşynyň, däp-dessurlarynyň we medeniýetiniň içinden eriş-argaç bolup geçýär. Eziz çagalar, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän her bir işler bagtyýar geljegiň hatyrasynadyr. Hemmämize mälim bolşy ýaly, ýurdumyzyň özboluşly we örän baý tebigaty bar. Uçut gaýaly, dereli daglarymyz, aňyrsyna göz ýetmeýän çägeli sähralarymyz, tolkun atyp ýatan deňiz-derýalarymyz, bal suwly dag çeşmelerimiz Diýarymyzyň tebigatyna özboluşly gözellik berýär. Türkmen halky asyrlarboýy ylham çeşmesi hasaplanýan gözel tebigatymyzy gorapdyr we tebigat täsinliklerini özüniň medeniýetine, däp-dessurlaryna ornaşdyrypdyr. Halkymyz el işlerinde, aýdym-sazlarynda ajaýyp tebigatymyzy suratlandyryp görkezmegi başarypdyr. Dünýä belli türkmen halylarynyň reňki dürli ösümliklerden alnypdyr, ýüzlerçe dermanlyk ösümlikleri halk lukmançylygynda ulanylypdyr. Şonuň üçin hem, türkmenlerde tebigata bolan aýratyn sarpa, hormat asyrlarboýy saklanyp galyp, nesillerimiziň aňyna ornaşypdyr.

5 Awgust 2024

Tebigatymyzy goralyň!

Ýurdumyzda yssy howaly günleriň dowam edýän döwründe Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Döwlet ýangyn howpsuzlygy gullugy tebigatyň gözel ýerlerinde ýangyn howpsuzlyk düzgünlerini pugta berjaý etmelidigini ýatladýar. Tokaýlarda, seýilgählerde, daglarda, öri-sähra meýdanlarynda zähmet çekýän işgärleriň arasynda jogapkär ýolbaşçylar tarapyndan ýangyn howpsuzlyk düzgünleriniň gaýragoýulmasyz çäreleri barada gönükdiriş — düşündiriş işleri geçirilip, berkidilen çäklerde ýangyn howpsuzlyk düzgünlerini beýan ediji diwarlyklar, ilkinji ýangyn söndüriş enjamlarydyr abzallary bilen üpjün edilen ýangyn germewleri oturdylmaly. Baglary guran haşal otlardan arassalap, hatar hem zolak aralarynda sürüm işlerini geçirip, ýangyn howpsuzlyk zolagyny döretmeli. Uly agaçlaryň şahalarynyň howa arkaly geçirilen elektrik tok geçirijileri bilen galtaşýan ýerlerinde ýangyn howpunyň döremezligi üçin şahalaryny kesip aýyrmaly. Çäklerde işledilýän tehnikalaryň tüsse çykarýan abzallary uçgun söndüriş enjamlary bilen berk ýapylyp, tehniki ýagdaýynyň elmydama gurat bolmagyny gözegçilikde saklamaly. Işledilýän tehnikalar ilkinji ýangyn söndüriş enjamlary bolan keçe, pil, palta, çäge, suw, ýangyn söndüriş enjamlary bilen üpjün edilip, başga maksatlar üçin ulanmazdan, abat ýagdaýda saklanmaly.

31 Iýul 2024

Ýagyşly köçe

Dünýäde özüniň täsinligi we ajaýyplygy bilen tapawutlanýan şäherler, binalar we köçeler diýseň kän. Ine, şolaryň biri hem, jahankeşdeleriň iň gelim-gidimli ýerleriniň biri Dubaý şäheridir. Bu şäherde kenardan iki kilometr uzaklykdaky emeli adalaryň birinde 2023-nji ýylda emeli görnüşde hemişe ýagyş ýagýan köçe halka hyzmat edip başlady. Şäher ýaşaýjylaryny we myhmanlary haýrana goýýan köçäniň ýokarsy dürli reňkli saýawanlar bilen bezelen. bu ýerde ýöreýänler ýagşyň emeli görnüşde ýagýandygyny duýmaýarlar. Uzynlygy 1 kilometre barabar bolan köçede howanyň temperaturasy 27 gradus derejede saklanýar. Eger howa aşa gyzan ýagdaýynda göze görünmeýän turbalar arkaly ýagýan ýagşyň tempereturasy has hem peseldilýär.

31 Iýul 2024

Çynar — gözelligiň nyşany

Dünýäniň köp ýurtlarynda bolşy ýaly, ata Watanymyzda çynar agajy köpçülikleýin ösdürilýär. Goýry kölegeli, belent başly bu daragt berkligiň, owadanlygyň, uzak ýaşlylygyň nyşany hasaplanylýar. Şu häsiýetli aýratynlyklaryny nazarda tutmak bilen, ene-atalar yrym edip, täze dünýä inen gyz bäbejiklerine Çynar, Çynargül, Çynarbibi ýaly owadan atlary hem goýýarlar. Gadymy döwürlerden bäri arzylanyp gelýän bu agaçlar derýalaryň kenarlarynda, çeşmeleriň boýlarynda, daglaryň jülgelerinde, dag tokaýlyklarynda ösýärler. Adamlar olary ilatly ýerlerde hem köpçülikleýin oturdýarlar. Çynar agajy howany zyýanly gazlardan arassalamakda möhüm hyzmaty ýerine ýetirýär. Suw howdanlarynyň golaýynda oturdylan çynarlar bolsa suwy gyzmakdan we aşa bugarmakdan goramakda ähmiýetlidir. Ýurdumyzda çynarlaryň şeýle peýdaly taraplary nazarda tutulyp, olardan gorag zolaklary hem döredilýär.

31 Iýul 2024

Ak leglek, gara leglek

Köýtendagyň haýwanat dünýäsi örän baýdyr. Olaryň arasynda seýrek duşýan guşlar hem bar. Olaryň biri-de gara leglekdir. Bu täsin guşlar gojaman dagymyzda mesgen tutunyp, onuň gözelligine gözellik goşýarlar. Leglekler uzyn injikliler maşgalasyna degişli bolup, olar özüne uruglaryň altysyny, görnüşleriň hem on ikisini birleşdirýärler. Biziň sebitimizde bolsa olaryň diňe iki görnüşi: ak we gara leglekler duş gelýärler. Olar özleriniň daşky keşpleri, ýelekleriniň reňkleri boýunça tapawutlanýarlar. Gara leglekler biziň goraghanamyzyň çäginde duş gelýärler. Olar ýitip gitmek howpy abanýan guşlar hökmünde Türkmenistanyň Gyzyl kitabyna hem girizildi.

31 Iýul 2024

Ganatly zebra balygy

Ýer ýüzünde ganatly zebra balygynyň 170-den gowrak görnüşi bolup, olar öz ölçegleri we reňkleri bilen biri-birinden tapawutlanýarlar. Bu balygyň hemme görnüşinde-de kükrek ýüzgüçleri bolýar. Ganatly zebra balyklarynyň bedeniniň uzynlygy, ortaça, 30 santimetre barabardyr. Ýöne bu balyklaryň Karib deňzinde duşýanlarynyň bedeniniň uzynlygynyň 55 santimetre ýetýändigi anyklanyldy. Bu balyklar ýüzgüçleriniň has gowy ösendigi sebäpli uly görünýärler. Onuň ýüzgüçleri guşuň ganatyna meňzeýär. Kellesinde köpsanly iňňe ösüntgileri bolýar. Ganatly zebra balygynyň ullakan gözleri bardyr. Olaryň ýüzgüçleri arkasynda ýerleşip, iki bölege bölünýär. Ýüzgüçleriň öňki bölegindäki ösüntgileri yzky bölegindäki ösüntgilere garanda, uzyn we ýiti bolup, şöhlä meňzeş şekili emele getirýär. Bu ösüntgileriň uçlarynda zäherli mäzler saklanýar. Olaryň jemi 18 sany zäherli ösüntgisi bolup, onuň 13-si arka böleginde, 3-si garnynda, galan 2-si bolsa guýrugyna ýakyn ýerleşendir. Bu ösüntgileriň täsin gurluşy bolup, olar uzaboýuna ýygyrtly bolýar. Bir ösüntgidäki zäheriň mukdary adam üçin howply däldir.

31 Iýul 2024

Ýapon bereskleti

Ýapon bereskleti köpýyllyk, hemişe gök öwüsýän gyrymsy agaçdyr. Ol dünýäniň köp ýurtlarynda landşafty bezemekde giňden peýdalanylýar. Beresklet ýylyň bütin dowamynda ýapragyny düşürmän saklaýandygy bilen tapawutlanýar. Onuň ýapraklarynda doýgun ýaşyl reňk bilen açyk sary reňkiň sazlaşygy tebigatyň görküne görk goşýar. Tebigy ýagdaýda bu agajyň boýy 7-8 metrden geçmeýär. Ýöne owadan keşp emele getirmek maksady bilen gyrkym işleriniň geçirilmegi netijesinde onuň boýy 1-1,5 metre getirilýär. Ýapon bereskletiniň şahalary ýylda, ortaça, 20 santimetre çenli ösýär. Bu bezeg ösümligi otag şertlerinde-de owadanlyk hem-de howany arassalamak maksady bilen giňden ösdürilip ýetişdirilýär. Onuň ýaşyl hem-de sary reňkli ýapraklarynyň ölçegi 3 — 8 santimetr aralygynda bolup, gyralary diş-diş şekilli, süýri, galyň, üsti tekiz hem ýalpyldawukdyr. Bereskletiň açyk ýaşyl reňkli we sary tegmilli örän ownujak güljagazlary bolýar. Ösümligiň kiçijik şar şekilli miwesi sentýabr aýynda bişip ýetişýär hem-de oktýabr aýynyň ahyryna çenli baldaklarynda saklanýar. Mämişi we gülgüne reňklerdäki miweleriniň içinde kiçijik garamtyl tohumy bolýar. Tebigaty gözel görnüşe getirmek diňe bir bezeg ösümlikleriniň oturdylyşyna bagly bolman, eýsem, olaryň gunçalap, gül açmagyny gazanmaklyga we terligine saklanylyşyna-da baglydyr. Biziň ýurdumyzda hem bezeg ösümlikleri oturdylanda, olaryň ýylyň tutuş dowamynda owadanly

31 Iýul 2024

Ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwreliň!

Behişdi toprak Tebigat her bir ynsanyň gadyr-gymmatyny hiç bir zat bilen ölçäp bolmajak öýüdir. Hut şonuň üçin her birimiz öýümiz hasaplaýan tebigatymyza aýawly garamalydyrys. Ata Watanymyzyň hiç wagt gaýtalanmajak haýwanat hem-de ösümlik dünýäsini gorap saklamak, olara aýawly çemeleşmek hemişe wajyp meseleligine galýar. Munuň şeýledigine bu derwaýys meselä Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyz, Arkadagly Gahryman Serdarymyz iňňän uly üns berýärler. Şeýlelik bilen eziz Diýarymyzyň gözel tebigatyny goramak, ekologiýa ýagdaýyny sagdynlaşdyrmak bilen bagly möhüm wezipeler öňde goýulýar.

31 Iýul 2024

‹
1
2
3
4
5
6
7
8
...
105
106
›