"Türkmen sporty" gazeti

Esaslandyryjysy: "Türkmen Sporty" gazetiniň redaksiýasy
Salgysy: Aşgabat şäheri, 1995-nji köçe 66 jaýy
Telefon belgileri: 22-33-91, 22-33-72

Habarlar

Milli buýsanjymyz

Ýurdumyzda ýaşlaryň dünýä ülňülerine laýyk derejede bilim almagy babatda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň çäklerinde Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynda hem bilim almaga, ylmy işler bilen meşgullanmaga giň mümkinçilikler döredilendir. Bu ýerde dünýäniň iň kämil tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan okuw, kompýuter, barlaghana hem-de özbaşdak taýýarlanmak üçin ýörite otaglar bar. Häzirki wagtda türkmen atşynaslary öz işini dünýä tejribesi bilen utgaşykly alyp barýarlar. Ahalteke bedewleriniň baş sanyny köpeltmek we olary ösdürip ýetişdirmegiň gadymy däplerinden başga-da, dünýä ylmynyň gazananlary, döwrebap tehnologiýalar bilen üpjün edilen atçylyk pudagynyň öňdebaryjy, ösen düzümi bar.

Ynamy ödeýän şägirtler

Aşgabat şäheriniň bedenterbiýe we sport baradaky Baş müdirliginiň 1-nji sport mekdebinde hereket edýän sport görnüşleriniň biri hem dzýudo bolup, ýaşlar bu görnüş boýunça ykjam türgenleşik işlerini alyp barýarlar. Mekdebimiziň türgenleri geçirilýän dürli derejeli bäsleşiklerde üstünlikli çykyş edýärler. Golaýda «Olimp» orta sport mekdebiniň sport zalynda dzýudo boýunça 2009-2010-njy

Gök päl­wan

1948-nji ýylyň 5-nji iýulynda Garagum sährasynyň Aşgabat şäherinden 70 kilometr aradaşlykdaky Gysy obasynda çopan Hydyrguly Öweliýewiň we Gurbanjahan enäniň köp çagaly döwletli maşgalasynda saryýagyzja, gögümtil gözlüje oglan bäbejik dünýä inýär. Öweli aga türkmen halkynyň milli ýörelgesine eýerip, agtyjagynyň gulaklaryna azan-kamat aýtdyryp, bu dünýä aman geldi diýip, Amangeldi diýip at dakýar. Amangeldi doganlary Amandurdy we Amanberdi hem-de alty gyz uýasy bilen çarwa maşgalasynda terbiýelenip, kemala gelýär. Olar Garagum sährasynyň gujagynda ýerleşýän çarwa obasynda çarwaçylygyň ýol-ýörelgesini kemsiz ele alýarlar. Amangeldi ýumruk ýalylygyndan mal yzynda gezip, uzyn boýly, berdaşly we çeýe bedenli ýetginjek bolup ýetişýär. Ol öz deň-duşlary bilen türkmen sährasynyň Hydyr gören çägesiniň üstünde basalaşyp, göreş tutup taplanýar. Öweli aga çagalygyndan çarwaçylygyň daşyndan, türkmen milli göreşi bilen hem meşgullanypdyr. Toýlarda orta çykyp, Garagum sährasynda Öweli pälwan ady bilen adygypdyr. Ol agtygynyň öz kesbini dowam edýändigine begenip, oňa türkmen göreşiniň emelleriniň inçe syrlaryny we ýol-ýörelgelerini birkemsiz öwredýär. Agtygy hem ýaşlygyndan Garagum sährasynyň oýlaryndaky obalarda tutulýan toýlarda orta çykyp başlaýar we göreş meýdanyndan baýraksyz dolanmaýar. Amangeldi eýýäm on ýedi ýaşynda adygyp ugraýar hem-de diňe bir Garagum sährasyndaky däl, eýsem,

Ýaşlar sporty saýlaýar

Sport talyp durmuşynyň hem aýrylmaz bölegidir. Bu hakykaty häzirki günlerde Diýarymyzyň ýokary okuw mekdepleriniň talyp ýaşlarynyň arasynda uly şowhun bilen dowam edýän «Türkmenistan — sagdynlygyň we ruhubelentligiň ýurdy» atly sport ýaryşlarynyň mysalynda hem aýdyň görmek bolýar. Ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň hiç biri-de bu ýaryşlardan üzňe galmaýar. Biziň zähmet çekýän bilim ojagymyzyň — Türkmen döwlet maliýe institutynyň talyp ýaşlary hem ajaýyp sport baýramçylygyna taýýarlykly geldiler. Häzir bu ýaryşlaryň çägindäki erkin göreş hem-de boks bäsleşikleri jemlendi. Öňde bolsa şeýle bäsleşikleriň onlarçasy garaşýar. Bilim berýän talyp ýaşlarymyzyň ykjam taýýarlyklary olaryň öňde boljak bäsleşiklerde netijeli çykyş etjekdiklerine bil baglamaga esas bolup durýar. Çünki biziň ýaşlarymyz sportuň ýekelikdäki hem-de toparlaýyn görnüşleri boýunça taýýarlyk işlerini ýokary derejede geçýärler.

Bedenterbiýe we sport

Türk­me­nis­ta­nyň Kär­deş­ler ar­ka­la­şyk­la­ry­nyň Mag­tym­gu­ly et­rap bir­leş­me­si bi­len et­ra­byň be­den­ter­bi­ýe we sport bö­lü­mi­niň bi­le­lik­de gu­ra­ýan sport bäs­le­şik­le­ri uly gy­zyk­lan­ma eýe bol­ýar. Ýa­kyn­da guralan şeý­le ýa­ryşda sport mek­de­bi­niň bi­rin­ji­li­gi ugrunda 2010 – 2011-nji ýyl­lar­da dog­lan mek­dep okuw­çy­la­ry wo­leý­bol bo­ýun­ça güýç sy­na­nyş­dy­lar. Gy­zyk­ly pur­sat­la­ry özün­de jem­län bäs­le­şik­de et­ra­byň 20-nji or­ta mek­de­bi­niň to­pa­ry ýe­ňi­ji bol­dy. 6-njy or­ta mek­de­biň ýaş wo­leý­bol­çy­la­ry 2-nji, 13-nji or­ta mek­de­biň tür­gen­le­ri 3-nji orun­la­ry eýe­le­di­ler.

Ýyl­lar ýyl­lar­dan zy­ýa­da

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de be­ýik akyl­dar we şa­hyr Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň hor­mat-sar­pa­sy be­lent de­re­je­le­re gö­te­ri­lip, şi­rin dil­li söz us­sa­dy­my­zyň öm­rü­ni we dö­re­di­ji­li­gi­ni, ede­bi mi­ra­sy­ny öw­ren­mek hem-de giň­den wa­gyz et­mek bi­len bag­ly ta­gal­la­lar bar­ha ro­waç­lan­ýar. Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­myz ta­ra­pyn­dan bu ugur­da­ky iş­le­riň üs­tün­lik­li do­wam et­di­ril­me­gi dün­ýä­de be­ýik söz us­sa­dy­my­zyň şah­sy­ýe­ti­ne we mi­ra­sy­na gy­zyk­lan­ma­ny has-da art­dyr­ýar. «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­lyn­da eziz Di­ýa­ry­my­zyň äh­li kün­jek­le­rin­de akyl­dar şa­hy­ry­myz Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dog­lan gü­nü­niň 300 ýyl­ly­gy baý ma­ny-maz­mun­ly çä­re­ler bi­len has-da da­ba­ra­lan­dy­ryl­ýar. Mu­nuň özi her bi­ri­mi­ziň kal­by­my­zy jo­şa ge­ti­rip, ýa­kym­ly duý­gu­la­ry dö­red­ýär. Be­ýik söz us­sa­dy­nyň paý­has­ly pi­kir­le­ri di­ňe türk­men hal­ky­na däl, tu­tuş adam­za­da hyz­mat et­me­giň nus­ga­lyk mek­de­bi, ýol­gör­ke­zi­ji şam­çy­ra­gy bo­lup dur­ýar.

Bagtyýar dur­mu­şyň gi­re­wi

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz­da spor­ty we be­den­ter­bi­ýä­ni ös­dür­mä­ge aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Ýur­du­myz­da spor­tuň dür­li gör­nüş­le­ri­niň ös­dü­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de eziz Di­ýa­ry­myz­da hal­ka­ra de­re­je­li sport ýa­ryş­la­ry giň­den ge­çi­ril­ýär. 2023-nji ýy­lyň no­ýab­ryn­da paý­tag­ty­myz­da Ku­raş bo­ýun­ça XIV dün­ýä çem­pio­na­ty­nyň ýo­ka­ry gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çi­ril­me­gi ata Wa­ta­ny­my­zyň sport­da­ky at-ab­ra­ýy­ny has-da be­len­de gö­ter­di. Dün­ýä çem­pio­na­tyn­da ýur­du­my­zyň tür­gen­le­ri­niň ga­za­nan üs­tün­lik­le­ri has-da gu­wan­dy­ry­jy­dyr. Be­den­ter­bi­ýe we sport ba­ba­tyn­da döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň hu­kuk esas­la­ry­ny kes­git­le­ýän «Be­den­ter­bi­ýe we sport ha­kyn­da­» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­na la­ýyk­lyk­da, ila­ty be­den­ter­bi­ýe we köp­çü­lik­le­ýin sport bi­len meş­gul­lan­ma­ga giň­den çek­mek, ça­ga­lar spor­tu­ny ös­dür­mek, ýaş­la­ryň ara­syn­da sag­dyn dur­muş en­dik­le­ri­ni wa­gyz et­mek bo­ýun­ça iş­ler üs­tün­lik­li do­wam et­di­ril­ýär.

Türkmenistanyň birinjiligi

Golaýda 2006-njy ýylda doglan we ondan kiçi ýaşly oglan-gyzlaryň arasynda gandbol boýunça Türkmenistanyň birinjiligi geçirildi. Mary welaýatynyň Mary şäheriniň ýöriteleşdirilen olimpiýa ätiýaçlygy sport mekdebinde ýaýbaňlandyrylan ýaryş çekeleşikli häsiýete eýe boldy. Şeýlelikde, oglanlaryň arasynda Aşgabat şäheriniň topary 1-nji orna mynasyp boldy. Mary welaýatynyň topary 2-nji, Lebap welaýatynyň topary 3-nji orunlary eýelediler. Gyzlaryň arasynda Balkan welaýatynyň topary 1-nji orny eýelemegi başardy. Aşgabat şäheriniň topary 2-nji, Lebap welaýatynyň topary 3-nji orunlara mynasyp boldular.

Uniwersiadanyň çäginde

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda adam we onuň saglygy hakdaky alada döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi. Ýurdumyzda bedenterbiýäni we köpçülikleýin sporty ösdürmek, jemgyýetimizde sagdyn durmuş ýörelgelerini giňden ornaşdyrmak babatda uly işler alnyp barylýar. Golaýda «Türkmenistan — ruhubelentligiň we sagdynlygyň ýurdy» atly XIII Uniwersiadanyň çäginde guralan boks ýaryşy tamamlandy. Ringdäki bäsleşige ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň 17-sinde bilim alýan ýaşlar gatnaşdylar.

Pälwanlar orta çykanda

Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň köpugurly sport toplumynda 2007—2009-njy ýyllarda doglan ýetginjekleriň hem-de 2004 — 2006-njy ýyllarda doglan ýaşlaryň arasynda kuraş boýunça Türkmenistanyň birinjilikleri, şeýle hem ulularyň arasyndaky ýurdumyzyň çempionaty geçirildi. Ýaryşy Türkmenistanyň Bedenterbiýe we sport baradaky döwlet komiteti hem-de ýurdumyzyň Kuraş federasiýasy gurady. Aşgabat şäherinden we ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndan oglan-gyzlaryň ýüzlerçesini bir ýere jemlän ýaryş dartgynly hem-de gyzykly tutluşyklara baý boldy.

At bilen bagly täsinlikler

Sirk häzirki zaman görnüşinde XVIII asyrda peýda bolupdyr. Angliýaly Filip Astli sirkiň «atasy» hasaplanylýar. Ol tejribe geçirmek arkaly ilkinji bolup, atlaryň erkana çapmagy üçin arenanyň diametriniň töwerek boýunça 13 metr bolmalydygyny kesgitläpdir. Tutuş sirk dünýäsinde arenanyň bu diametri häzir hem berk berjaý edilýär. * * *

Luk­man he­kim ba­ra­da­ky he­ka­ýat­lar­dan

Luk­man he­kim şä­girt­le­ri­ne şeý­le ne­si­hat be­rip­dir: – Nä­sa­gy ýe­ňil be­jer­jek bol­sa­ňyz, onuň ke­se­li ba­ra­da öz­ge­le­re gür­rüň ber­mäň. Nä­sag bi­len ýü­rek­deş gür­le­şiň. Gu­tul­ma­ga umyt we ynam be­riň. Özü­ňi­zi ulum­sy tut­maň. Ga­ryp­lar­dan ak­lyk al­maň. Ze­nan­la­ra uýa­ňyz ýa-da gy­zy­ňyz hök­mün­de se­re­diň – di­ýip­dir.

Saglygyň gadryny bilgil...

– Bedeniň kesele garşy göreşijilik ukybynyň ýokary bolmagyny gazanmak üçin sagdyn durmuş ýörelgesini berjaý etmeli. – Ir säher we agşamara arassa howada ýarym sagat pyýada ýöremeli.

Sagdynlygyň binýady

Bilşimiz ýaly, bu günki gün türkmen türgenleriniň gazanýan üstünlikleri Türkmenistanyň sport ýurduna öwrülendigine doly şaýatlyk edýär. Bu babatda halkyň guwanjyny artdyrýan wakalardyr hoş habarlara ýygy-ýygydan şaýat bolýarys. Ýurdumyzda sportuň ösmegi üçin bimöçber işler durmuşa geçirilýär. Adam saglygyna peýdasyny nazara alanyňda, sportuň jemgyýet üçin uly gymmatlyk bolup durýandygyna göz ýetirmek mümkindir. Bedenterbiýe we sport watansöýüji, beden hem ruhy taýdan sagdyn, maksadaokgunly ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmekde bahasyna ýetip bolmajak serişdelerdir. Hut şoňa görä-de, eziz Diýarymyzda köpçülikleýin bedenterbiýäni we ýokary netijeler sportuny ösdürmäge uly ähmiýet berilýär. Bularyň sakasynda bolsa Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň ýaş nesliň sagdyn bedenli, belent ruhly bolmagy baradaky atalyk aladalary durandyr.

Taryhda şu gün

Häzirki günlerde gyzgalaňly dowam edýän Italiýanyň «A Seriýasynda» öňdäki orny eýeleýän «Inter» futbol klubunyň döredilen güni şu gün bilen senelenýär. 1908-nji ýylyň 9-njy martynda Milan şäherinde täze toparyň döredilmegi şol döwürler netijeli çykyş eden «Milan» toparynyň ýolbaşçylarynyň düzümlerine daşary ýurtly oýunçylary çagyrmazlyklary bilen baglanyşdyrylýar. Toparyň bu ýörelgesine nägilelik bildiren janköýerler «Internasionale» futbol klubuny döredýärler.

Sport – ajaýyp döwrümiziň ýaraşygy

Gahryman Arkadagymyzyň badalga beren beýik işleriniň Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly ýolbaşçylygynda üstünlikli dowam etdirilýän döwri bolan häzirki ajaýyp zamanamyz, bilşimiz ýaly, «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri» diýlip atlandyryldy. Adamlaryň durmuşynyň, tutuş jemgyýetiň galkynyşa eýe bolmagynyň esasy şertleriniň biri bolsa şol durmuşda, şol jemgyýetde saglyga, sagdyn durmuş ýörelgesine, sporta uly üns berilmeginden ybaratdyr. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen ilatyň saglygyny goramak we pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan giň gerimli çäreleriň hatarynda köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş we sport hereketini ösdürmek üçin iň oňaýly şertleriň döredilmegine aýratyn ähmiýet berilýändigi buýsanç bilen bellenilmäge mynasypdyr.

Halkara ýaryşyň medallary

Türkmenistanly türgenler Polşanyň Warşawa şäherinde dzýudo boýunça geçirilen «Warsaw European Open 2024» halkara ýaryşynda altyn we kümüş medallara mynasyp boldular. Türkmen türgenleriniň arasyndan 57 kilograma çenli agram derejede çykyş eden Maýsa Pardaýewa altyn medala mynasyp boldy. Ol 25 ýurtdan gelen 30 türgeniň arasyndan tapawutlanyp, ol hormat münberiniň iň ýokarky basgançagyna çykmagyň hötdesinden geldi.

Halk bähbidini nazarlaýan taryhy çözgütler

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, halkymyzyň abadan, eşretli, bolelin durmuşyny yzygiderli pugtalandyrmaga gönükdirilen beýik işlerdir tutumlar üstünlikli dowam etdirilýär. Şan-şöhratly wakalary taryha altyn harplar bilen ýazylýan ajaýyp zamanamyzda amala aşyrylýan özgertmeleriň ählisiniň agzybir halkymyzyň arzuw-isleglerinden ugur alýandygy buýsandyryjydyr. Şol işlerdir tutumlar bolsa Milli Liderimiziň «Döwlet adam üçindir!», hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ajaýyp ýörelgeleriniň gün-günden rowaçlyklara beslenýändiginiň aýdyň subutnamasy bolup dabaralanýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklygynda paýtagtymyzdaky Maslahatlar merkezinde geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi bu döwletli tutumlaryň, beýik işleriň dowamat-dowamdygynyň nobatdaky subutnamasy boldy diýip buýsanç bilen aýtmak bolar. Ýurdumyzyň syýasy-jemgyýetçilik durmuşyndaky möhüm waka bolan mejlisde türkmen halkynyň Milli Lideri maksatnamalaýyn çykyş etdi. Şol taryhy çykyşdan görnüşi ýaly, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda hem ýurdumyzy depginli ösdürmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şer

Beýik akyldaryň hormaty

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen halkymyzyň medeniýetini, edebiýatyny, medeni mirasyny öwrenmek, gorap saklamak, wagyz etmek we geljekki nesillere ýetirmek ugrunda nusgalyk işler amala aşyrylýar. Akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň edebi mirasyny dünýä ýaýmak boýunça alnyp barylýan işlerem munuň aýdyň subutnamasydyr. Gündogaryň beýik akyldary we şahyry dünýä edebiýatynyň taryhynda uly yz galdyran şahsyýetleriň naýbaşylarynyň biri bolup, ata-babalarymyz onuň ajaýyp goşgularyny asyrlarboýy kalplarynda göterip, geljekki nesillere ýetiripdirler. Ajaýyp zamanamyzda bolsa ol şygyrlar Ýer ýüzüniň ähli yklymlarynda ähli halklar tarapyndan söýlüp okalýan eserlere öwrüldi. Öz ajaýyp şygyrlarynda watançylyk, gahrymançylyk, dostluk, päk ahlaklylyk, ýaman pişelerden daşda durup, sagdyn durmuşa eýermek ýaly pikir-garaýyşlary öňe süren akyldar şahyrymyza ösüşlere beslenýän döwrümizde uly hormat-sarpa goýulýar. «Gündogaryň beýik akyldary we danasy Magtymguly Pyragy özüniň çuňňur pähim-paýhasa ýugrulan goşgulary bilen ynsan kalbynda baky orun aldy. Dana Pyragynyň ynsanperwerligi, halallygy, agzybirligi ündeýän eserleri ähli adamzat üçin bahasyna ýetip bolmajak gymmatlykdyr» diýip nygtaýan Arkadagly Gahryman Serdarymyz beýik şahyryň akyl-paýhasa, öwüt-ündewe ýugrulan döredijiligine diýseň ýo

Paýtagtyň açyk birinjiligi

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmakda, köpçülikleýin bedenterbiýäni we sporty ösdürmekde giň gerimli işler alnyp barylýar. Ýaşlar sportuň dürli görnüşleri bilen köpçülikleýin meşgullanyp, uly üstünlikleri gazanýarlar. 26-27-nji fewralda sport gimnastikasy, akrobatika we batutda bökmek boýunça Aşgabat şäheriniň açyk birinjiligi geçirildi. Aşgabat şäheriniň bedenterbiýe we sport baradaky Baş müdirliginiň 7-nji sport mekdebinde guralan bäsleşige 2006-njy ýylda doglan we ondan kiçi ýaşly türgenleriň 70-den gowragy gatnaşdy.