"Güneş" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-68, 38-61-70, 38-61-59
Email: gunesh_tm@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Gulakhalka

Türkmen zenanlarynyň durmuşyna gadymy döwürlerde ornaşan şaý-sepleriň biri-de gulakhalkadyr. Halkymyzda irki döwürlerden bäri gyzjagazlar üç-bäş ýaşyndaka, käbir ýerlerde bolsa çaga bir ýaşynyň içindekä gulak deşdirmek däbi berjaý edilipdir. Bu dabaraly däp, esasan-da, bahar gelip, ilkinji garlawaçlar görnüp başlanda tutulypdyr. Gulak deşmek işi eli ezber enelere ynanylypdyr. Halk arasynda olara «Sümen» ýa-da «Sümen daýza» diýlipdir. Sümen daýza täzeje iňňä işilen saryja sapak geçirip, ony şerebä ýatyryp zyýansyzlandyransoň, gyzjagazyň gulagyny şol iňňe bilen deşipdir. Sapajyk çaganyň gulagynda ýarasy bitýänçä saklanyp, soňundan onuň ýerine altyn ýa-da kümüş gulakhalka dakylypdyr.

19 Mart 2021

Miras

Ene — dünýäniň bagty

Mähriban çagalar, Gahryman Arkadagymyz «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly ajaýyp kitabynda: «Enä minnetdar bolmak özüňe, şu dünýä, tutuş barlyga dahyllydygyňa soňsuz hoşallygyňdyr» diýip nygtaýar. Çuňňur manyly bu jümle her bir perzendiň durmuşynda eziz enäniň eýeleýän belent hem mertebeli ornuny öňe çykarýar. Bu dürdäne jümläniň aňyrsynda uly many, eziz eneleriň çaga terbiýesine siňdirýän ummasyz uly yhlas-zähmeti, mähir-muhabbeti bar. «Çaga terbiýesi sallançakdan başlanýar» diýýärler. Perzent terbiýesiniň tohumlary hem şol söýgä eýlenip, şineläp, durkuna gelip başlaýar. Şu jähetden-de, perzendiň ilkinji terbiýesiniň ejeden gaýdýandygy jedelsiz hakykatdyr. Ene öz hüwdüsi bilen bäbejigiň akylyna aň, kalbyna terbiýe siňdirýär. Terbiýäni maksadalaýyk guramak örän çylşyrymly zähmetiň netijesidir. Mähriban hem merdana enelerimiz bu işiň başyny çekýärler. Diýmek, adamzat dünýäsini kemala getirýärler. Şular hakda pikir edeniňde, eneleriň tutuş dünýäniň durkudygyna, bagtydygyna tüýs ýürekden ynanýarsyň. Eziz balalar, eneler mertlik, merdanalyk, adalatlylyk, watansöýüjilik terbiýesini bermek bilen bir hatarda, siziň gözellige, çeper sungata bolan garaýşyňyzy, olara guwanmak, sarpa goýmak häsiýetleriňizi hem ösdürmäge çalyşýarlar. Şonuň üçin mukaddes sallançaklaryň başynda eziz balalaryň aňyna ýag bolup siňýän bu hüwdüler has-da belent owazly ýaňlanýar:

19 Mart 2021

Maşgala

Sährajyk we ene (Hekaýa)

Öýleri mekdebe golaý bolansoň, Sährajyga diňe uly ýoly kesip geçäýmek galýardy. Ol mugallymlarynyň öwredişi ýaly, ýaşyl çyra ýanýança garaşýardy. Hatda joralaryna-da ýoldan geçmäge kömek ederdi. Ol indi 2-nji synpda okaýardy. Bu gün mekdepden öýlerine barýan Sährajygyň gözi ýoluň ugrunda duran garry enede eglendi. Garrynyň ýoldan geçip bilmän durşuna nebsi agyrdy. Ene uly ýoluň gyrasynda taýagyna söýenip, uzak durdy. Ýolyşygyň çyralary ýanýardy, öçýärdi. Kütelişen gözleri bilen çyralaryň reňkini anyklaýança, maşynlar herekete geläýýärdi. Elindäki torbajygyny ýadap, ýerde goýýardy. Ýadawlykdan ýaňa uludan-uludan dem alýardy.

19 Mart 2021

Edebiýat

Dostluk daragty

«Ýüregiň syçanyň ýüregi ahyryn...» Bir syçanjyk pişigiň penjesine düşmekden şeýle bir gorkýan eken welin, ol uzakly gün hininden çykyp bilmän bukular oturar eken. Onuň halyna dözmedik bir jadygöý syçanjygy pişige öwrüpdir. Ol pişikden gorkmasyny bes eden-de bolsa, itden gorkup başlapdyr. Soň jadygöý ony ite öwrüpdir. Ite öwrülen syçanjyk gaplaňdan gorkup başlapdyr. Syçanjyk soň awçydan gorkmaga başlapdyr. Ahyry jadygöý ony öňki halyna öwrüpdir-de, janyýangynlyk bilen:

19 Mart 2021

Edebiýat

Tikenli jandarlar hakda täsinlikler

Kirpijikler dünýä inenlerinde bir sagat geçer-geçmez, olaryň arkalary kiçijik akja hem-de garaja iňňejikler bilen örtülmäge başlaýar. Iki hepdäniň dowamynda bolsa bu tikenjikler ösýär, galňaýar we gatamak bilen bolýar. Her tikeniň diametri 1 millimetre, uzynlygy bolsa 2-3 santimetre çenli ýetýär. Kirpijikleriň bedeninde 16 müňe golaý tikenjigi bolýar.

19 Mart 2021

Haýwanat dünýäsi

Başarjaň basketbolçy

Ýurdumyzyň çar künjeginde iri sport desgalarynyň we sport mekdepleriniň gurlup, ulanylmaga berilmegi islendik ýaşdaky ildeşlerimiz üçin sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmaga giň ýol açdy. Häzirki zaman ýaşaýyş toplumlarynda, döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň golaýynda futbol, woleýbol, basketbol meýdançalarynyň, tennis kortlarynyň gurulmagy ýaşlaryň we ýetginjekleriň sporta bolan söýgüsiniň ösmegine örän uly ýardam edýär. Soňky wagtlarda toparlaýyn oýnalýan sport görnüşleri bilen meşgullanýan ýaşlaryň sany günsaýyn artýar. Basketbol boýunça Türkmenistanyň ýaşlar ýygyndy toparynyň agzasy bolan Hojanepes Hojanepesow hem şeýle ýaşlaryň biridir.

19 Mart 2021

Sport

Aşgabatda tennis baýramçylygy

Gadyrly çagalar, araňyzda tennis sportuna muşdagyňyz barmy? Kändir. Ine, şol muşdak çagalar tennis duşuşyklaryna beletdir. Sportuň bu görnüşinde bir duşuşyk birnäçe sagatlap dowam edip bilýär. Ýöne duşuşygyň gidişine gyzygyp, şol sagatlaryň nähili geçendigini hem bilmän galarsyň, şeýle gyzyklydyr. Tennisiň türkmenistanly muşdaklary şu güne çenli ýurdumyzda geçirilen halkara ýaryşlaryň birnäçesine janköýerlik etmek bagtyna eýe boldular. Aşgabat Aziadasynyň bosagasynda geçirilen halkara ýaryş, soňra Aşgabat — 2017-niň çägindäki ýaryşlar, hatda Merkezi Aziýanyň çagalarynyň arasynda hem Aşgabatda halkara ýaryş geçirildi. Sentýabr gelip, täze okuw ýylyna gadam goýjak günlerimizde bize merjen paýtagtymyzda ýene bir tennis baýramçylygy — Dewisiň Kubogy boýunça halkara ýaryşyň sebitleýin tapgyry garaşýar.

19 Mart 2021

Sport

Çyn-Maçyna salam bolsun!

Aşgabat şäherindäki daşary ýurt dillerini çuňlaşdyryp öwredýän ýöriteleşdirilen 90-njy orta mekdebiň döwrebap binasy 2012-nji ýylda ulanylmaga berildi. Bu mekdepde okuwçylar rus, iňlis, hytaý dilleri ýaly daşary ýurt dillerini öwrenýärler. Okuwçylara hytaý diliniň öwredilişi bilen gyzyklanyp, ýakynda bu mekdepde alnyp barylýan işler bilen tanyşdyk. Ilkinji söhbetdeşimiz mekdebiň hytaý dili mugallymy Selbi Hajymämmedowa:

19 Mart 2021

Bilim

Bagt barada (Hytaý tymsaly)

Gadym döwürde gaýadan daş oýup almak we ony ýonup, haşamlamak bilen meşgullanýan bir adam bolupdyr. Ol öz hünärini halamaz eken, çünki kesbi-käri agyr zähmeti talap edipdir. Bir günem ol içinden: «Käşgä, men tüçjar baý bolsadym» diýip, pikir edipdir. Şol pursatda onuň bu diýeni hasyl bolupdyr. Günlerde bir gün onuň ýaşaýan şäherine imperator gelipdir. Imperatoryň üstüne Gün düşmezligi üçin hyzmatkärleriň saýawan saklap baryşlaryny gören baýyň hem imperator bolasy gelipdir. Bu gezek hem onuň arzuwy hasyl bolup, şol mahal imperatora öwrülipdir.

19 Mart 2021

Edebiýat

Üns beriň, bäsleşik!

Ösüp gelýän ýaş nesilleriň ýangyn howpsuzlygynyň düzgünleri baradaky bilimlerini kämilleşdirmek, olaryň ýangyn howpuna garşy göreşmekde raýatlyk borçlary baradaky düşünjesini artdyrmak maksady bilen, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Döwlet ýangyn howpsuzlygy gullugy bilen «Güneş» žurnalynyň redaksiýasy bilelikde mekdep okuwçylarynyň arasynda reňk (akwarel) we galam bilen surat çekmek (grafika) ugurlary boýunça «Abadan, asuda, Bitarap Watan» diýen at bilen bäsleşik yglan edýär. Bäsleşigiň düzgünnamasy:

19 Mart 2021

Jemgyýet

Domino oýny

Domino oýnuny 2, 3 ýa-da 4 adam bolup oýnap bolýar. Bu oýunda, adatça, 28 daş bolýar. Her daş çyzyk bilen ikä bölünip, onuň her tarapynda 0-dan 6-a çenli nokat bolýar. Oýnuň esasy maksady domino daşlarynyň deň nokatly taraplaryny birikdirip, olary yzygiderli düzmekden ybarat. Oýna başlamazdan öň, oýnuň näçe bolup oýnaljakdygy, soňra bolsa näçe utuk alnanda oýnuň tamamlanjakdygy kesgitlenilýär. Emma bu oýunda iň köp utuk alan ýeňilýär. Sebäbi utuk ýeňlene berilýär. Oýunda her oýunçyda 7 sany daş bolup, bu daşlary ilkinji gutaran oýnuň ýeňijisi bolýar. Oýun tamamlananda, beýleki oýunçylaryň elinde galan daşlaryň nokatlarynyň sany olara jerime utugy hökmünde berilýär. Bu oýnuň başga görnüşli oýnalyşlary hem bar. Tehnologiýanyň ösmegi bilen oýnuň kompýuterler hem-de smartfonlar üçin niýetlenen görnüşleri bolsa-da, deň-duşlaryňyz bilen oýnamagyň has gyzyklydygyny unutmaň!

19 Mart 2021

Taryh

Saýraň, guşlar!

Begres geýip bahar geldi,Saýraň, guşlar, saýraň, guşlar!Owazlanyp mahmal ýel deý, Saýraň, guşlar, saýraň, guşlar! Uçup, gonup gülden-güle,Şirin nagma alyp dile,Bagtyýar çagalar bile,Saýraň, guşlar, saýraň, guşlar!

19 Mart 2021

Edebiýat

Mekirligiň soňy (Basnýa)

Özgäniň ýeňişi üstünligiňdir,Göriplik etmegiň asgynlygyňdyr. Bir wakany gürrüň berjek bu hakda,Sapak al, gulak goý, bäriňe bak-da.

19 Mart 2021

Edebiýat

Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany

Kalby ylham-joşly ýyllar ak geljegiň buşlugynda,Gujagynda dostluk güller parahatlyk joşgunynda,Tarypynda saýrak diller, eneleriň şatlygynda,Milli Lider — dünýä ykrar, nura besleýär jahany,Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany. Egsilmez rysgal eçilýär mukaddes Watan ýerleri,Kalplara ýalkym saçylýar, ak ýolda bagtyň kerweni,Şöhratly menzil geçilýär, Arkadag — Watan Serweri, Ak bagtynda tämiz asman, Aşgabat — merjen şäheri, Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany.

22 Fewral 2021

Garaşsyzlyk

Goý, ýaňlansyn parahatlyk mukamy!

Täze — 2021-nji ýylyň hoş habarlar, şanly hem taryhy wakalar bilen başlanmagy mähriban Arkadagymyzyň: «Goý, Täze ýyl Ýer ýüzünde parahatçylygyň, abadançylygyň, uly üstünlikleriň, rysgal-berekediň ýylyna öwrülsin!» diýen köňül arzuwynyň eýýäm wysal tapyp başlandygynyň aýdyň hakykatyna öwrülip, göwünlerimize ganat berdi. Pederlerimiziň parahatçylyk, ynanyşmak ýörelgelerine eýerýän milli Liderimiziň teklibi bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnama kabul edildi. Türkmenistanyň Mejlisi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýunyň uludan bellenilýän bu taryhy ýylyny «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly diýip yglan etdi.

22 Fewral 2021

Hyzmatdaşlyk

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabyndan hekaýatlar

Ene hormaty Ylym-bilimi örän ýetik bir danadan:

22 Fewral 2021

Miras

Wysal bolan arzuw (Hekaýa)

Ýokary bilimli, ökde lukman bolmak Azadyň iň uly arzuwydy. Ol mahal-mahal özüni ak ýektaýly hünärmen ýaly göz öňüne hem getirýärdi. Ýokary okuw mekdebine giriş synaglary onuň bu arzuwyna ýetip biljegini-bilmejegini kesgitlejekdi. Synaglaryň soňky günündäki tolgundyryjy pursatlar ýetip geldi. Güler ýüzli mugallym synaglaryň netijesini mälim etdi. Gökdäki dilegi ýerde gowşan Azadyň göwni ganatlandy. «Men bagtly! Lukman bolmak, adamlaryň ömrüne ömür goşmak, çagalykdan arzuwym. Ejem bilen kakam bu günki üstünligime, gör, nähili begenerler! Nesip bolsa, olary buýsandyryp, ökde lukman bolaryn!» diýip, içini gepletdi. Ol şeýle pikirler bilen öýlerine nädip ýetenini hem duýmady. Gapydan girişine:

22 Fewral 2021

Edebiýat

Watan – başymyzyň täji

Ata Watan, ene toprak. Bu mukaddes jümleler ynsanyň doglan gününden başlap, onuň kalbynda mizemez orun tutýan tebigy duýgudyr. Çaga doglan gününden başlap, öz mähriban topragynyň howasyndan dem alýar, ösýär, ulalýar, kämilleşýär. Meniň Watanym — Türkmenistan. Bu toprak merdi-merdana gerçekleriň, akyldarlaryň önüp-ösen topragy. Bu toprak — keramatly-keremli. Bu ýerler her bir dänäň müň bolup, gaýdyp gelýän topragy. Mähriban Arkadagymyzyň saýasynda ýurdumyz gün-günden gözelleşýär, özgerýär. Goý, Gahryman Arkadagymyzyň ýaşlar üçin, ýaşlaryň sagdyn geljegi üçin edýän aladalary rowaç alsyn! Hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

22 Fewral 2021

Garaşsyzlyk

Eziz Türkmenistan

Saýalydyr baglary,Kerkawlydyr daglary,Beýik Ýüpek ýollary,Eziz Türkmenistanyň. Bedew, haly, nagşy bar,Şahyr, ozan, bagşy bar,Günüň parlak dogşy bar,Eziz Türkmenistanyň.

22 Fewral 2021

Garaşsyzlyk

Goşgular çemeni

Eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlygy Halkyň ýagty ykbalynyň çüwmesi,Eziz Diýarymyň Garaşsyzlygy.Şirin owaz edýär bagtyň düwmesi,Eziz Diýarymyň Garaşsyzlygy.

22 Fewral 2021

Edebiýat