"Türkmenistan" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-60-88, 39-95-06, 39-95-67
Email: turkmenistan-gazeti@sanly.tm

Habarlar

Milli Liderimiziň amala aşyrýan “Açyk gapylar” syýasatynyň ugry bilen

Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen nobatdaky wideoduşuşyk AŞGABAT, 26-njy ýanwar (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde türkmen-belarus geňeşmeleri geçirildi. Oňa Belarus Respublikasynyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy Wladimir Makeý gatnaşdy.

Saýlawlara taýýarlyk: milli synçylar bellige alyndy

Demokratik ýörelgeleriň täze we döwrebap ýörelgelerini nazarlaýan hem-de halk köpçüligi bilen maslahatlaşylyp kabul edilen «Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanunyna laýyklykda, milli parlament Milli Geňeş, onuň kanun çykaryjy palatasy Mejlis, wekilçilikli palatasy Halk Maslahaty diýlip atlandyryldy. Şeýlelikde, Konstitusion kanunyň kabul edilmegi bilen iki palataly parlament ulgamyna geçildi. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlary ýurdumyzyň syýasy durmuşynda uly ähmiýete eýedir. Bilşimiz ýaly, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararyna laýyklykda, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlaryny 2021-nji ýylyň 28-nji martynda geçirmek bellenildi.

Parahatçylygyň röwşen ýoly

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýyllarymyz biri-birinden zyýada gelýär. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly hem turuwbaşdan ata Watanymyzyň şanyna şan, şöhratyna şöhrat goşýan taryhy wakalara beslenýär. Milli Liderimiziň taýsyz tagallalary netijesinde türkmen halkynyň ynsanperwerlik, hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleriniň yzygiderli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky subutnamasy hökmünde, goňşy Owganystan döwletiniň Akina — Andhoý menzilleriniň arasyndaky demir ýoluň, Kerki — Şibirgan ugry boýunça elektrik geçirijiniň, şeýle-de Ymamnazar — Akina, Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň işe girizilmegi türkmen-owgan hyzmatdaşlygynyň taryhyna altyn harplar bilen ýazyljak wakalar boldy. Azerbaýjan Respublikasy bilen Hazar deňzindäki «Dostluk» ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek hem-de özleşdirmek boýunça özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilmegi bolsa türkmen-azerbaýjan dostluk-doganlygynyň, hyzmatdaşlygynyň köpasyrlyk taryhy tejribesiniň häzirki zaman şertlerinde barha rowaçlanýandygynyň aýdyň görkezijisi boldy.

Başlaryň täji sen, diller senasy, Dünýä dursun, sen dur, Türkmenistanym!

Aýdyma aýlanan şäher

Şu günler Gahryman Arkadagymyz paýtagtymyz boýunça iş saparlaryny amala aşyryp, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda bellenilýän mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli gurlup, ulanmaga beriljek desgalardaky işleriň ýagdaýy bilen tanyşýar. Döwrümiziň döredijilik hem gurujylyk kuwwatyny açyp görkezýän ol desgalar baş şäherimiziň binagärlik keşbi bilen sazlaşykly utgaşýar. Hormatly Prezidentimiziň 25-nji ýanwardaky paýtagtymyza iş sapary wagtynda Aşgabat baradaky aýdymlardan söz açmagy ýüreklere ýakym, söýgi, buýsanç bolup siňdi. Munuň gözbaşynda milli Liderimiziň aýdym ýaly ýüregi, paýtagt şäherimize egsilmez söýgüsiniň üsti bilen, ähli halkymyza, Watanymyza Ogullyk söýgüsi durandyr. Söýgi, yhlas siňdirilip gurulýandygy üçin Aşgabat sungat şäherine öwrülýär, gözellige beslenýär. Diňe söýgi gatylansoň, ol hakdaky aýdymlar ganat açyp, ýüreklere ýetýär.

AŞGABAT

Gara SEÝITLIÝEW Beslenip gelende baharyň çagy,Ýaşyl don geýiner Pöwrize dagy.Altyn çeşme atly akar bulagy,Şirin-şerbet üste içer Aşgabat,Gün-günden güýç alyp, öser Aşgabat.

Böwürsleniň peýdasy

Türkmen tebigaty adam saglygy üçin peýdaly ösümliklere örän baý. Häzirki wagtda howanyň sowamagy, şeýle-de howadaky tozan bölejikleriniň mukdarynyň kadadan artmagy bilen baglanyşykly döreýän möwsümleýin ýiti respirator keselleriň öňüni almakda hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly köp jiltli ylmy-ensiklopedik kitaplarynda beýan edilýän ösümlikler örän netijeli serişdeleriň biridir. Şolaryň hatarynda böwürslen ösümligi adam bedeni üçin peýdaly witaminlere baýdyr. Häzirki wagtda böwürsleniň miwesinden telekeçilerimiz tarapyndan taýýarlanan ýörite gaplamalar ýurdumyzyň dükanlarynda halkymyza hödürlenýär. — Böwürsleniň iýmişinde 10 göterime çenli şeker (glýukoza, fruktoza), organiki turşulyklar, B, C, E toparynyň witaminleri, kaliniň we misiň duzlary saklanýar.

2020-nji ýylyň dekabry: Milli Liderimiziň daşary syýasy başlangyçlarynyň ugry bilen

Dekabr aýy türkmen Bitaraplygynyň 25 ýyllyk baýramynyň nyşany astynda geçen 2020-nji ýylda Garaşsyz ýurdumyzda bitirilen işleriň jemini jemledi. Parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, deňhukuklylyk, birek-birege hormat goýmak we ynanyşmak esasynda ýola goýulýan hyzmatdaşlyk ýörelgeleri Milletler Bileleşiginiň goldawyna mynasyp bolan bu hukuk derejesiniň özenini düzýär. Geçen aýda halkara derejede geçirilen çäreler munuň subutnamasyna öwrüldi. Şolaryň hatarynda onlaýn tertibinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ählumumy howpsuzlygyň, durnukly ösüşiň üpjün edilmegine gönükdirilen işjeň syýasatynyň çäklerinde ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan guralan syýasy geňeşmeler, işewür gepleşikler, iri we mowzuklaýyn maslahatlar, sergiler hem-de forumlar bar.

Asudalygyň mizemez binýady

Türkmen Watan duýgusyny, Watan düşünjesini ömrüniň ölçeg birligine öwrüpdir. Şonuň üçin ol her bir adamyň kalbyny heýjana salýar. Oňa ýaşamaga, işlemäge, durmuşy söýmäge güýç-kuwwat berýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe halkyň eşretli durmuşynyň gözbaşyny onuň üçin asuda, parahat ýaşaýşy üpjün etmekde görýär. Türkmenistanyň harby syýasaty parahatçylyga, asudalyga ýugrulmak bilen, ol ähli döwletleriň harby güýç ulanmazlygyna, ýaragsyzlanmagyny gazanmaklaryna gönükdirilendir. Muny Türkmenistanyň Harby doktrinasynyň parahatçylykly, ýagny goranmak häsiýetine eýedigi-de aýdyň görkezýär. Milli goşunymyzyň parahatçylygy goramaklykdan ugur alýan söweşjeň taýýarlygy we ýurdumyzyň harby goranyş kuwwaty Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň içeri we daşary syýasatynyň çuňňur many-mazmunyny özünde jemleýär. Onuň gözbaşynda Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedowyň parahatçylyga, dost-doganlyga ýugrulan hemişelik Bitaraplyk syýasaty dur. Asudalygyň goragyndaky Ýaragly Güýçlerimiziň maddy-enjamlaýyn binýadynyň berkidilmegi-de hut şu nukdaýnazardan ugur alýar. Bagtyýar halkymyzyň asuda ýaşaýşynyň rowaçlygy Garaşsyz Diýarymyzyň berk goralyp saklanylmagy, Serhet gullugymyzda, beýleki harby we hukuk goraýjy edaralarymyzyň düzüminde işleýän hem gulluk edýän gullukçyl

Hazarda açylýan täze gözýetimler

türkmen-azerbaýjan hyzmatdaşlygynyň möhüm çelgisine öwrüler Türkmen diplomatiýasynyň milli mekdebinde okan döwrümizde ýurdumyzda geçirilýän iri halkara çäreler bilen baglylykda, köplenç, meýletinçilik işine gatnaşýardyk. Indi-indiler onuň diňe bir meýletinçilik etmek däl, eýsem, tejribäňi artdyrmak, saýlan hünäriň amaly taraplaryny kämilleşdirmek, täze adamlar bilen tanyşmak hem pikir alyşmak üçin özboluşly mekdep bolandygyna göz ýetirýärin. Paýtagtymyzda geçirilen halkara forumlaryň birinde türkiýeli we azerbaýjanly žurnalistler özara gürrüňleriniň arasynda nämedir bir sowal bilen ýüzlendiler. Iňlis dilinde jogap bermekçi bolup, ýaňy söze başlanymdan, azerbaýjanly žurnalistiň: «Türkmençe gürläberiň, düşüneris!» diýmesine birtüýsli geň galanym edil häzirki ýaly ýadymda...

Köpetdag kyssalary

(Dowamy. Başlangyjy gazetiň 17, 18, 20-nji sanlarynda). Gaplaň bilen ýüzbe-ýüz

Mehter — geçmişiň buýsançly mirasy

Hormatly Prezidentimiziň «Mertler Watany beýgeldýär» atly eserinde şeýle setirler bar: «Beýik Osman türkmenleriniň döwletinde ýörite «Mehter» (bu söz parslaryň «mihter» sözünden bolup, «beýik, uly» diýen manyny berýär) atly harby aýdym-saz topary hereket edipdir. Topar osman soltanlary tarapyndan barha kämilleşdirilipdir. Nagara, tebil, dowul, surnaý ýaly saz gurallaryndan düzülen bu saz topary esgerleri söweşe ruhlandyrmak bilen birlikde, garşydaş tarapy aljyraňňy ýagdaýa salmaklyga täsir edýän serişde hökmünde ýörişlerde ulanylypdyr. Mehter harby aýdymsaz topary goşuny tertibe salmakda, nyzama duruzmakda hem uly orun eýeläpdir. Olaryň haýbatly aýdym-sazlary Wizantiýa goşunyna öz täsirini ýetiripdir». Osmanly türkmen döwleti 623 ýyllap dowam edip, öz zamanasynda ylym-bilimde, ykdysadyýetde, syýasatda, medeniýetde we harby ulgamda uly üstünliklere eýe bolmak bilen, dünýä taryhynda öçmejek yz goýupdyr. Gahryman Arkadagymyzyň “Mertler Watany beýgeldýär” atly eserinde beýan edilýän “mehter” harby aýdym-saz toparynyň taryhy kökleri çuňdur. Mehterden öň orta asyr türkmen döwletlerinde “newbet” hökümdarlygyň esasy nyşanlaryndan biri bolupdyr. Hormatly Prezidentimiz ady agzalan eserinde: “Beýik Seljuk türkmenleriniň döwletinde “Newbet” (newit — buşluk, hoş habar, söýünji) atly harby aýdym-saz topary bolupdyr” diýip ýazýar. Bu harby aýdym-saz topary tarapyndan, esasan, hökümdary

Mukaddeslige sarpa

Her ýylyň 27-nji ýanwarynda Diýarymyzda giňden bellenilýän Watan goragçylarynyň gününe bagyşlanyp, Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýinde açylan sergi «Watan goragy mukaddesdir» diýlip atlandyryldy. Sergide ýerleşdirilen muzeý gymmatlyklarymyz ata-babalarymyzyň şöhratly ýoly, hormatly Prezidentimiziň bimöçber üns-aladasy bilen gurşalan Milli goşunymyzyň şu günki ösüşi barada özboluşly gürrüň berýär.

Sanly bilim giňişliginde

Hormatly Prezidentimiz häzirki döwürde sanly ulgamy ornaşdyrmak, ylmyň gazananlaryny, täzeçil tehnologiýalary işjeň özleşdirmek babatda ýurdumyzyň bilim edaralarynyň öňünde möhüm wezipeleri kesgitläp berdi. Şonuň netijesinde, bilim ulgamynyň işini kämilleşdirmek, ony hil taýdan dünýäniň ösen derejesine çykarmak, şol bir wagtyň özünde ýaş alymlaryň ylmy açyşlary üçin zerur şertleri döretmek meselelerine aýratyn ähmiýet berilýär. Şunlukda, bu ugra sanly ulgamy ornaşdyrmak, bilimiň derejesini ýokarlandyrmak, hünär taýdan kämilleşdiriş meselelerini işjeňleşdirmek boýunça öňde duran wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda hemmetaraplaýyn işler alnyp barylýar. Bu ugurda ösen halkara hyzmatdaşlykda milli ylym we bilim edaralarynyň tagallalaryny birleşdirmegiň möhümdigini aýratyn bellemelidiris. Şonuň netijesinde, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde sanly bilim gurşawyny ornaşdyrmak we ösdürmek üçin halkara taslamalar durmuşa geçirilýär. Şolaryň biri-de, «Täze tehnologiýalar arkaly Merkezi Aziýada ýokary bilimi döwrebaplaşdyrmak» atly halkara taslamadyr. Taslamanyň esasy maksady hyzmatdaş döwletleriň bilim ulgamyny okuw işine girizmek we innowasion bilim tehnologiýalaryny netijeli durmuşa geçirmek, uniwersitetleriň arasyndaky gatnaşyklary berkitmek, sanly pedagogika pudagynda tejribe alyşmak arkaly, bilim we hünär okuwynyň halkara derejesini giňeltmekden ybaratdyr.

Hurmanyň peýdasy

Giçki güýz we gyş paslynyň arzyly önümleriniň biri bolan hurma diňe özüniň süýji tagamy bilen däl, eýsem, ynsan saglygyna peýdalylygy bilen hem bellidir. Ösümligiň dünýäde 500 töweregi görnüşi bolup, onuň iň giňden ýaýrany «korolýokdyr». Häzirki zaman lukmançylygynda hurmanyň ähli görnüşleriniň hem deň derejede peýdalydygy ykrar edilýär. — Hurma beta-karotine, A witamine, ýoda, şeýle-de ýürek kesellerini bejermekde peýdaly bolan magniý we kaliý elementlerine örän baýdyr.

Döwrümiziň binagärlik waspy

Hormatly Prezidentimiziň sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň 2021-nji ýyldaky ilkinji mejlisinde «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli dabaralary we çäreleri ýokary derejede geçirmek boýunça Guramaçylyk komitetini döretmek hakynda» Karara gol çekmegi, maslahatlardyr iş saparlarynda öňde goýýan wezipeleri taryhy ähmiýetli şanly senä uludan taýýarlyk görülýändigine şaýatlyk edýär. Türkmenistanyň döwlet Garaşsyzlygyna eýe bolmagynyň 30 ýyllygy bellenilýän bu ýylda iri önümçilik we durmuş maksatly binalaryň hem-de desgalaryň ençemesini açyp, ulanmaga bermek meýilleşdirilýär. Bu dabaralar bilen birlikde, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynyň geçirilmegi, Aşgabatdaky Olimpiýa şäherçesinde Welotrek boýunça dünýä çempionatynyň, tennis boýunça Dewisiň Kubogy ugrundaky halkara ýaryşyň guralmagy, Lebap welaýatyndaky Medeniýet hepdeligi we beýleki taryhy wakalar Garaşsyzlygyň gymmatlyklaryny, ýurdumyzyň özygtyýarly ösüş ýolundaky gazananlaryny dabaralandyrar.

Saglygy goraýyş: türkmen-german gatnaşyklary işjeňleşdirilýär

21-22-nji ýanwarda Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Halkara okuw-ylmy merkezinde teleköpri arkaly saglygy goraýyş boýunça IX türkmen-german forumy geçirildi. Iki günläp dowam eden foruma Germaniýanyň Mýunhen uniwersitetiniň Grosshadern klinikasynyň alym-professorlary hem-de ýurdumyzyň döwlet düzümleriniň we ylmy-kliniki merkezleriniň, Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň, saglygy goraýyş ulgamynyň welaýatlardaky hem-de paýtagtymyzdaky düzümleriniň ýolbaşçylary we wekilleri gatnaşdy. Onuň dowamynda saglygy goraýyş ulgamynyň wajyp meseleleriniň biri bolan eneleriň we çagalaryň saglygyny goramakda gazanylan üstünlikler we ýetilen sepgitler ara alnyp maslahatlaşyldy, täze keselleriň öňüni alyş, anyklaýyş we bejeriş usullary beýan edildi hem-de olary amaly lukmançylyga ornaşdyrmagyň ýollary kesgitlenildi. Nobatdaky onlaýn duşuşykda urologiýa we ginekologiýa, şol sanda çagalar urologiýasy we ginekologiýasy meselelerine üns berildi. Lukmançylygyň bu ugurlarynyň Türkmenistandaky hem-de Germaniýadaky ýagdaýy baradaky çykyşlar diňlenildi, öňüni alyş çäreleri beýan edildi, işgärleri okatmagyň häzirki zaman çözgütleri hem-de aýratynlyklary barada gürrüň edildi. Şonuň ýaly-da, adam doglandan tä garraýança urologiýa skrininginiň çäreleri; böwrek keselleriniň patofiziologiýasy, anyklanylyşy, bejerilişi we gaýraüzülmeleriniň öňüniň a

Türkmen buýanynyň melhemlik gymmaty

Hormatly Prezidentimiz ýakynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde eden çykyşynda: «Parasatly ata-babalarymyzdan dertlere garşy netijeli ulanylan, şypa beriji dürli melhem otlar hem bize miras galdy. Häzirki lukmançylyk ylmy bolsa bu ösümlikleriň bir wagtlar ýönekeý usullarda anyklanan gymmatly häsiýetleriniň bardygyny tassyklaýar. Diňe tassyklamak hem däl, olary öwrenmek we netijeli ulanmak üçin giň mümkinçilikleri-de açýar» diýip belledi. Şol mejlisde döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda ösýän süýji buýan ösümliginiň dermanlyk häsiýetleri we ony täze dörän koronawirus ýokanjyny bejermekde ulanyp boljakdygy barada hem köp maglumatlary getirdi. Ýaşaýşyň beýleki görnüşlerinden tapawutlylykda, ösümlikler özüniň ösüp oturan ýerlerinde ähli kesellerden, zyýan ýetirijilerden, ösümligi iýýän haýwanlardan, mör-möjeklerden, beýleki ösümliklerden goranmaly, topragyň, daşky gurşawyň, ekologiýanyň zyýanly täsirlerine uýgunlaşmaly bolýar. Ösümlikleriň uýgunlaşmak mümkinçilikleri nesilden-nesle geçýän mutasiýalaryň, tebigy seçginiň we ewolýusion üýtgeşmeleriň hasabyna amala aşyrylýar. Ösümligiň bedeninde döreýän tötänleýin mutasiýalar metabolik hadysalarda täze birleşmeleriň emele gelmegine sebäp bolýar. Şeýle maddalaryň içinde kesel döredijilere, ot iýýän haýwanlara we beýleki zyýanly ösümliklere garşy zäherlisi bar bolsa, olar ösümlik tarapyndan ýörite genleriň üsti bilen nesle g

Maýsalar — meýdanyň ýaraşygy

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyny oba hojalygynda belent zähmet üstünliklerine beslemegi asylly maksat tutunan gadymy Ahal ýaýlasynyň janypkeş daýhanlary şu günler meýdan işlerine aýratyn jogapkärçilik bilen çemeleşýärler. Üstümizdäki şanly ýylyň hasyly üçin däne ekilen 195 müň gektardaky ekine agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmegiň bol hasyly kemala getirmegiň esasy şertidigine oňat düşünýän welaýatyň ak ekin ussatlary tutanýerli zähmet çekýärler. Ak ekiniň degişli ideg işlerinde ozalky ýyllarda toplanan tejribelere we ylmyň gazananlaryna daýanylmagy oňyn netijesini berýär. Täze ýylyň öň ýanyndaky günlerde galyň ýagan garyň eräp, topraga, ekine kadaly siňmegi ýaşyl ýapynjaly ýaşajyk maýsalara özboluşly melhem boldy. Şeýle bolansoň, bu gün maýsalar barha boý alyp, ekerançylyk meýdanlaryna özboluşly ýaraşyk goşýar. Munuň özi daýhanlara ekin meýdanlaryny mineral dökünler bilen iýmitlendirmäge we şu günüň beýleki wajyp agrotehniki çärelerini wagtynda we talabalaýyk alyp barmaga mümkinçilik berýär.

Ezizowdan Pyraga çenli

...Bu setirleriň ýazylmagyna irden işe gitmek üçin münen ýolagçy awtobusymdaky waka sebäp boldy. Ir säheriň ümri gojaman Köpetdagy etekläp oturan ak şähere gonak bolupdy: köçelerdir binalar, daragtlardyr ýan ýodalar... ýukajyk çal ýapynja ýapynypdy. Beýle pursatlarda, elbetde, goýazy pikirler seriňe dolýar. Emma onýança awtobusyň radiosyndan aýdym ýaňlanmaga başlady: