"Türkmenistan" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-60-88, 39-95-06, 39-95-67
Email: turkmenistan-gazeti@sanly.tm

Habarlar

Durnukly söwda ulgamy — bolelin durmuşyň özeni

Döwrebap gurlan söwda merkezine girip, dogrusy, özümiň näme almaga gelendigimi-de ýatdan çykardym. Öz ýurdumyzda öndürilen, şeýle-de import harytlaryň hil-hil, görnüş-görnüş, tertipli hem endigan ýerleşdirilmegi söwda merkeziniň içine aýratyn gelşik berip, sende bu ýerden hökman bir zatlar satyn alyp gitmek islegini döredýär. Gözümiň kaklyşan zady «Meni al-da, meni al» diýip, özüni güjeňleýän mysaly. Oýlanyp durşuma özüçe düşünen bolarly, harytlaryň tertibine seredip ýören satyjy gyz maňa bakyp dillendi:

Innowasion ugur bilen

Hormatly Prezidentimiziň «Gurmak we döretmek Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň esasy şygarydyr. Innowasion önümçilikleri döretmek, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli özgertmek boýunça gurluşyk we senagat toplumynda uly işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň özgerýän keşbi ykdysady ösüşimiziň aýdyň mysalydyr» diýip aýdan sözleriniň durmuş-ýaşaýşymyzda hasyl bolýandygyny uly buýsanç bilen synlaýarys. Hut öz welaýatymyzyň çäginde Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň, buýan kökünden glisirrizin turşusyny öndürýän kärhananyň işe girizilmegi ildeşlerimizi örän begendirdi. Bu desgalaryň önümleri ýurdumyzyň içinde-de, daşynda-da uly islegden peýdalanýar. Meselem, sementiň «PS-400», «PS-500», «PS-600» ýaly görnüşleri häzirki wagtda halkara giňişlikde ýurdumyzyň innowasion önümçiliginiň ýokary derejede ösdürilýändigine şaýatlyk edýär. Sementiň gurluşykda belli bir bahasynyň bolmaýşy ýaly, glisirrizin turşusynyň hem derman, şeýle hem azyk senagatynda gadyry bir başgadyr. Ol azyk önümlerine goşulanda, adam saglygyna gowy täsirini ýetirýär. Şonuň üçin täze önüme uly isleg bildirilýär. Oňa bolan islegiň ýokary bolmagy döwletimiziň ykdysady peýdasynyň ýene-de artmagyny üpjün eder.

Işewürler üçin has bähbitli

Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda ýurdumyzyň ykdysadyýetini we halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen maksatnamalar bilen baglanyşyklylykda ýurdumyzyň bank ulgamy hem ýokary depginler bilen ösýär. Milli ykdysady ösüşiň maliýe üpjünçiligini berkitmek, milli manadyň hümmetiniň durnuklylygyny saklamak, bank hyzmatlarynyň döwrebap, dünýä ülňülerine laýyk gelýän görnüşlerini ornaşdyrmak boýunça netijeli işler durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzda nagt däl hasaplaşyklary ösdürmek, töleg kartlaryny, halkara töleg ulgamyny ornaşdyrmak, töleg ulgamyny dünýäniň ösen döwletleriniň derejesinde guramak boýunça uly işler edildi. Bularyň ählisi sanly ykdysady ulgama geçmegiň esasyny berkitdi. Ýurdumyzyň sanly ykdysadyýete tapgyrlaýyn geçmegi bilen bank hyzmatlarynyň ähmiýeti has ýokarlanýar. Nagt däl hasaplaşyklar has uly mümkinçiliklere eýe bolýar. Internet ulgamynyň üsti bilen menzilara bank hyzmatlary, ýagny, internet bank, mobil bank hyzmatlary ýerine ýetirilýärkä hem şahsyýeti anyklamak tertibi ýola goýuldy. Bank ulgamynda täze iş usullaryny ornaşdyrmak ýene-de üstünlikli dowam etdirilýär.

Ykdysady ösüşiň ýoly bilen

Ätiýaçlandyryş — döwrüň täze basgançagynda «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda belent sepgitlere ýetilýär. Bu ösüşler diňe bir öňde goýlan maksatlara ýetmäge badalga bolman, eýsem, halkyň hal-ýagdaýynyň gowulanýandygyny hem--de durmuş derejesiniň ýokarlanýandygyny aňladýar. Ýurdumyzda ykdysadyýetiň ösmegi, bazar gatnaşyklarynyň dünýä derejesine çykmagy ätiýaçlandyryş işlerini mundan beýläk-de kämilleşdirmegi talap edýär. Türkmenistanyň Döwlet ätiýaçlandyryş guramasynyň esasy maksady fiziki we ýuridiki şahslaryň ätiýaçlandyryş hyzmatlaryna bolan isleglerini doly kanagatlandyrmakdan ybarat bolup durýar.

Döwrebap bank hyzmatlary halkyň bähbidine

Milli ykdysadyýeti çalt depginler bilen ösdürmekde, ykdysadyýetiň dürli pudaklarynyň öňünde goýlan anyk wezipeleri ýerine ýetirmekde bank ulgamyna aýratyn orun degişlidir. Pul-karz syýasatynyň çäklerinde ykdysadyýetiň ileri tutulýan ugurlaryny pul serişdeleri bilen üpjün etmek, durnukly ykdysady ösüşi gazanmak maksady bilen, ýurdumyzyň karz edaralarynda işler sanly ulgamyň giň mümkinçiliklerini ulanmak arkaly guralýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» hem bank ulgamyny ösdürmegiň esasy ugurlary kesgitlenendir. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly  Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasaty netijesinde bank ulgamynda uly ösüşler gazanylýar. Ulgamy ösdürmek ýurdumyzda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Milli ykdysadyýetiň ösüşi bank ulgamynyň netijeli işi bilen berk baglanyşyklydyr. Ösüşleriň ýoly bilen ynamly öňe barýan  döwletimizde milli ykdysadyýetimizde ýetilýän belent sepgitler halkymyzyň abadan hem bolelin ýaşaýşyny üpjün etmek baradaky beýik maksatdan ugur alýar. Ýurdumyzda alnyp barylýan pul-karz syýasatynyň maksady hem durnukly ykdysady ösüşi gazanmakdan, ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmakdan we raýatlaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmakdan ybarat bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, «Rysgal» pa

Aşgabatda “OGT 2024” Halkara maslahaty we sergisi açyldy

Aşgabat şäherindäki Söwda-senagat edarasynda “Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024” atly 29-njy halkara maslahaty we sergisi öz işine başlady.  Bu waka mynasybetli Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow çärelere gatnaşyjylary gutlady. Türkmenistanyň Prezidenti Gutlagynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlaryny netijeli ara alyp maslahatlaşmakda amatly meýdança hökmünde bu maslahatyň ähmiýetini hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň, nebitgaz pudagyna täze tehnologiýalary ornaşdyrmagyň möhümdigini belledi. “Halkara maslahat bilen ugurdaşlykda geçirilýän sergi ony synlamaga gelýänleriň ählisini innowasiýalar, häzirki zaman işläp taýýarlamalary we täze taslamalar bilen içgin tanyşdyrmaga mümkinçilik berýär” diýip, Türkmenistanyň döwlet Baştutany nygtady. 

Beýik ösüşleriň şuglasy

Täze taryhy eýýamda ýurdumyz beýik ösüşler bilen öňe barýar. Gahryman Arkadagymyzyň döwletlilik ýörelgesini mynasyp dowam edýän hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli künjeklerinde belent maksatlar rowaçlanýar, döwletli işler durmuşa geçirilýär. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda durmuşa geçirilen we durmuşa geçirilýän beýik işler hem bu aýdylanlary aýdyň beýan edýär. Şu şöhratly ýylda Diýarymyzda möhüm binalar, desgalar açylyp ulanmaga berildi. Munuň özi bolsa halk bähbitli işleriň üstünliklere beslenýändigini, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatlydygyny subut edýär. Mälim bolşy ýaly, şu ýylda ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda belent sepgitlere ýetildi, halkymyz döretmegiň we gurmagyň ýoly bilen beýik ösüşleri gazanýar. Bu buýsandyryjy netijeler hakynda 24-nji sentýabrda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde hem bellenildi. Hormatly Prezidentimiz taryhy çykyşynda şeýle belledi: «Milli ykdysadyýetimiziň yzygiderli ösdürilmegi ilatymyzyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmaga şert döredýär. Şu ýylyň başyndan bäri jemi içerki önümiň ösüşi 6,3 göterim derejede durnukly saklanýar. Bu bolsa ýurdumyzda alnyp barylýan özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini görkezýär». Şu parasatly sözlerden görnüşi ýaly, ilatyň hal-ýagdaýy has-da gowulanýar, ýurdumyzyň önümçilik kuwwaty ýokarlanýar. Häzirki ajaýyp döwrümizde täze mümkinçilikl

Döwrüň talabyna eýerip

Amatlylyk, çaltlyk, tygşytlylyk ýaly düşünjeler bilen berk baglanyşykly bolan sanly ulgamyň ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna ornaşdyrylmagynyň oňyn netijeleri bu gün durmuşymyzda aýdyň duýulýar. Innowasion we sanly tehnologiýalar, elektron resminama dolanyşygy hem-de elektron şahsyýetnamalar ulgamy, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýet, elektron senagaty ýaly ugurlarda işleri sazlaşykly ýola goýmak döwrüň möhüm wezipesidir. Sanly ykdysadyýetiň ösmegi bilen, ýurdumyz dünýäniň maglumat ulgamyna we tehnologik ösüşine işjeň goşulyşyp, Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa ornaşdyrmaga gönükdirilen ýokary tizlikli ösüş üpjün edilýär. Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen halkymyzyň döwrebap şertlerde zähmet çekmegine we ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna giň mümkinçilikler döredilýär. Ynsanyň durmuşyny ýeňilleşdirýän sanly ulgamy ösdürmegiň ýurdumyz boýunça esasy ugurlary kesgitlenip, bu babatda milli bilim, kanunçylyk, şähergurluşyk ýaly pudaklarda toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Munuň şeýledigini «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň», «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilişi hem tassyklaýar. Ähli ulgamlaryň durnukly ösüşine uly itergi berýän sanly ulgamyň yzygiderli ornaşdyrylmagy «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistan

Daşary ykdysady gatnaşyklar: wajyp wezipeler, anyk çözgütler

Halkara maliýe-bank ulgamyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmeginde, iri maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmekde, dolanyşyk serişdelerini üpjün etmekde we raýatlara edilýän hyzmatlaryň ýeňillikli amal edilmeginde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky hem baý tejribä eýe. Milli ykdysadyýetimiziň strategik pudaklary bolan döwlet edaralary, maliýe guramalary we hususy kärhanalar bankyň müşderileriniň esasyny düzýär. Soňky ýyllarda Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň ýurtlarynyň, esasan-da, Ýaponiýa, Koreýa Respublikasy, Hytaý Halk Respublikasy, Birleşen Arap Emirlikleri, Saud Arabystany Patyşalygy ýaly döwletleriň öňdebaryjy maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlyk işjeň häsiýete eýe boldy. Häzirki wagtda bank dünýäniň ýigrimä golaý ýurdunyň elliden gowrak banky we maliýe guramalary bilen işjeň hyzmatdaşlyk alyp barýar. Şeýle gatnaşyklardan ugur alnyp, strategik taýdan möhüm maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek üçin orta we uzak möhletli daşary ýurt karzlaryny çekmek Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň alyp barýan işleriniň möhüm bölegi bolup durýar.

Ertir paýtagtymyzda «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024» atly halkara maslahaty we sergisi öz işine başlaýar

23 — 25-nji oktýabr aralygynda Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň binasynda «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024» atly ХХIХ halkara maslahaty we sergisi geçiriler. Uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny innowasion taýdan ösdürmäge gönükdirilen toplumlaýyn strategiýany yzygiderli durmuşa geçirýär. Şunda halkara maslahatlarynyň we sergileriň geçirilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Nobatdaky halkara forumda nebitgaz ýataklaryny özleşdirmek, geologiýa, geofizika we seýsmiki barlaglar, nebiti we gazy çykarmak, daşamak, gaýtadan işlemek, nebitgaz desgalaryny gurmak babatda öňdebaryjy taslamalar, ulaglar we enjamlar, nebiti we gazy çykarmakda we gaýtadan işlemekde, himiýa senagatynda işleri awtomatlaşdyrmak, gözegçilik etmek, ölçemek boýunça sergi diwarlyklary gurnalar.

Guwandyryjy netijeler gazanylýar

«Daşoguzgazüpjünçilik» müdirliginiň ýerlerdäki gaz hojalyk edaralarynyň işçi-hünärmenleri demirgazyk welaýatyň obadyr şäherlerinde hereket edýän dürli basyşly gaz geçirijileri we gaz desgalaryny güýz-gyş möwsümine taýýarlamak ugrunda maksada okgunly işleri alyp barýarlar. Müdirligiň gazçylarynyň «Türkmengazüpjünçilik» birleşiginiň Gurluşyk-gurnaýyş müdirliginiň Daşoguz welaýatyny gazlaşdyrmak boýunça ülşüniň işgärleri bilen bilelikde gaz desgalarynyň durkuny üýtgetmek we zerur ýerlerini düýpli abatlamak, bitewi gaz ulgamlaryny gyş möwsümine taýýarlamak hem-de täze gurulýan desgalary gazlaşdyrmak ugrunda durmuşa geçirýän işleriniň netijesinde welaýatyň medeni zolakdan uzakda ýerleşýän ilatly obalarynyň ýaşaýjylary hem ýylyň islendik möwsüminde gymmatly «mawy ýangyjyň» eşretli hözirini görmäge doly mümkinçilik alýarlar. Ýeri gelende aýdanymyzda, müdirligiň gazçylarynyň ýokarda ady agzalan Gurluşyk-gurnaýyş müdirliginiň Daşoguz welaýatyny gazlaşdyrmak boýunça ülşüniň Boldumsaz etrabynda tejribeli ussa we halypa gazçy Myrat Arazowyň ýolbaşçylygynda iş alyp barýan işçi-hünärmenleri tarapyndan ýylyň başyndan bäri ýurdumyzda hereket edýän milli Maksatnamalara laýyklykda, ilatly ýerleri gazlaşdyrmakda hem-de öň bar bolan gaz ulgamlarynyň durkuny üýtgetmek we doly abatlamak işlerinde müňlerçe manatlyk düýpli maýa goýumlary özleşdirildi. Netijede, ýylyň başyndan bäri olaryň birleşen taga

Nebitgaz senagatynyň möhüm wezipeleri

Ýurdumyzyň nebitgaz toplumy hem-de energetika pudagy döwrebap ösdürilýär, olara sanly ulgamyň mümkinçilikleri giňden ornaşdyrylýar. Mälim bolşy ýaly, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň wakalary Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmäge, halkymyzyň ýaşaýyş şertlerini ýokarlandyrmaga gönükdirilen il-ýurt bähbitli tutumly işleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýär. Hormatly Prezidentimiz: «Dürli pudaklarda bar bolan uly mümkinçilikleri netijeli peýdalanyp, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi dowam etdirmek, ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň sanawyny we eksport edilýän ugurlaryny giňeltmek wajypdyr» diýip, aýratyn belleýär.

Suw üpjünçiliginde bökdençlik bolmaz

«Türkmengaz» döwlet konserniniň iri önümçilik düzümleriniň biri bolan «Marygazçykaryş» müdirliginiň gaz känlerinden «mawy ýangyjyň» çykarylmagynda, soňra bolsa sarp edijilere bökdençsiz ugradylmagynda kärhananyň hyzmat ediş ulgamynyň degişli edara-kärhanalarynyň zähmet adamlarynyň hem mynasyp paýy bar. Müdirligiň durmuş taýdan dolandyryş edarasynyň suw, bug üpjünçilik sehiniň suw beketleriniň işgärleriniň işleri hem bellenilmegine mynasypdyr. Sehiň Garagum derýasynyň sag kenarynda ýerleşýän «Zähmet» suw bekediniň işgärleri müdirligiň Üçajy, «Lebapgazçykaryş» müdirliginiň Malaý gaz känleriniň gazçylaryny ýylyň bütin dowamynda arassa suw bilen ýeterlik möçberde üpjün edýärler. Sarp edijilere ugradylýan arassa suw gaz känleriniň guýularyndan çykarylýan tebigy gazy sowatmak hem-de beýleki önümçilik maksatlary üçin peýdalanylýar.

Nebitgaz guýularyny burawlamagyň aýratynlyklary

Nebit we gaz çykarýan guýy ýörite buraw turbasyna ýa-da buraw turbalarynyň sütünlerine towlanyp dakylan, demir isgene (dolota) bilen burawlanýar. Aýlamak amatly bolar ýaly, ýokarky turba kwadrat görnüşinde edilýär. Isgenäniň kesýän bölegi berk ergin (splaw), kämahal bolsa gerekli bolan ýagdaýynda almaz bilen enjamlaşdyrylýar. Turbalary aýlamaklyk maşynlaryň aýlanýan bölegine (rotora) aýlap goýberme güýjüni berýän, kwadrat turbany aýlamak üçin onuň ölçegindäki gysyjy demir agzy bolan ýörite mehanizmleriň kömegi bilen amala aşyrylýar. Şeýle burawlamaklyk rotor usuly diýlip atlandyrylýar. Turbaly burawlamak usuly hem bar. Bu usulda turbanyň ahyryna isgeneden başga-da ýörite agregat–turbobur (gidrawliki dwigatel) dakylýar. Bu agregat arkaly isgenäni aýlamak nasosyň kömegi bilen turbanyň içine goýberilýän toýunly erginiň güýçli akymly suwuklygy bilen amala aşyrylýar. Şeýle hem elektroburawlamak usuly hem bar. Bu usulda isgenäni aýlaýan agregat turbanyň aşaky bölegine birikdirilýän ýörite düzütli elektrodwigateliň kömegi bilen hereketlendirilýär. Soňky agzalan usullaryň ikisinde hem buraw turbalary aýlanmaýar, isgenäni aýlamaklyk turba ýa-da elektroagregatlaryň kömegi bilen amala aşyrylýar. Taslama boýunça guýynyň çuňlugy kesgitli aralyklarda bölünýär, bu aralyga ýetilenden soňra burawlamagyň arasy kesilýär, geçilen dag jynslarynda barlag işleri ýerine ýetirilýär ýa-da guýy ýykylmazl

Bu günki buraw ertirki nebit

«Türkmennebit» döwlet konserniniň «Nebitgazburawlaýyş» trestiniň buraw işleriniň müdirlikleri şu günler «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyny mynasyp sowgatlar bilen jemlemek maksady bilen uly ruhubelentlik bilen zähmet çekýärler. Genji-hazynany özünde jemleýän Watanymyzyň gündogar, günorta-günbatar sebitlerinde miosen we aşaky gyzyl reňkli çökündilerden tapylan has çuň gatlaklarda (5 müň — 7 müň metr) ýerleşýän nebitgaza doýgunly ýataklaryň (gatlaklaryň) ýüze çykarylmagy ýurdumyzy şan-şöhrata besleýär. Şu günler tebigy çig malyň ägirt uly gorlaryny goýnunda saklaýan we çuň gatlaklary özleşdirilýän Demirgazyk Goturdepe, Altyguýy, Barsagelmez meýdançalarynda gyzyl reňkli gatlaklaryň aşaky bölegini gazmak boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Has takygy, ýakynda Goturdepe buraw işleri müdirliginiň buraw ussasy Täçberdi Dädebaýewiň ýolbaşçylyk edýän burawlaýjylar topary taslama çuňlugy 4 müň 500 metr bolan 403-nji guýyny burawlap, önümçilige tabşyrdylar. Bu guýynyň bir gije-gündizde beren başlangyç nebit çykymy 13,0 tonna barabar boldy. Şeýle hem buraw ussasy Aleksandr Filinowyň ýolbaşçylygyndaky burawlaýjylar topary Barsagelmez känindäki 1 müň 355-nji guýyny tamamlap, nebitgaz çykaryjy müdirligine tabşyrdylar. Şonda bu guýynyň bir gije-gündizde berýän arassa başlangyç nebiti ortaça 12,9 tonna barabar boldy. Mundan başga-da, ýeriň çuňlugyna aralaşyp, taslama çuňluklary d

Şanly ýyldaky şowly netijeler

«Türkmengaz» döwlet konserniniň «Lebapgazçykaryş» müdirliginiň gaýratly hünärmenleriniň ruhubelentlik, agzybirlik we başarjaňlyk bilen çekýän zähmetiniň netijesinde «mawy ýangyjyň» akymy barha batlanýar. Anyk mysallara ýüzlensek, şanly ýylyň geçen dokuz aýynda müdirlik boýunça tebigy gazyň 7 milliard 527,1 million kub metrden gowragyny öndürmek bellenipdi. Baýlyk çykaryjylar tarapyndan geçen döwürde öndürilen harytlyk önüm 7 milliard 570,6 million kub metrden gowraga barabar boldy. Şeýle-de müdirlik boýunça üstümizdäki ýylyň geçen döwründe gaz kondensatynyň 27,3 müň tonnadan gowragy öndürildi. Munuň özi 1 müň tonna golaý gymmatly çig malyň meýilnama goşmaça öndürilendiginden habar berýär.

Gaz gorlary artdyrylýar

Zäkli-Derweze känler toplumynyň sanawyna girýän Çalçulba-Gündogar Çaljulba käniniň ýerleşýän ýeri bolan Merkezi Garagumy geologik taýdan öwrenmek irki döwürlerde başlanan. 1935-nji ýylda ilkinji maglumatlaryň biri bolan «Merkezi Garagumuň täze geologik maglumatlary we onuň nebitgazlylygy» atly makalada ol ýerleriň nebitgazly bolmaklyk mümkinçiliginiň barlygy barada ýazylan, kükürtli depeleriň nebitgaz bilen bagly bolmaklygynyň mümkindigi aýdylýar. 1957-nji ýylda bu ülkede geologik barlag işlerini geçirmek giňden ýaýbaňlandyrylýar. 1958-nji ýylda meýdanyň nebitgazlylygyny öwrenmek üçin geçirilen seýsmiki profilleriň biriniň ugrunda Şyh gümmezinde 101-nji belgili gurluş-profil guýusy goýulýar. 1959-njy ýylyň maý aýynda ol guýuda gazyň açyk çüwdürilmesiniň bolmagy bilen onuň gazdoýgunlydygy ýüze çykarylýar.

Kärhanada işler talabalaýyk alnyp barylýar

Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda (TNGIZT) taýýarlanýan önümleri ýurdumyzyň içerki sarp edijilerine we daşarky bazarlarda ýerlemekde gazanylýan ýokary netijelerde «Kenar» toplaýjy-ýükleýji nebit kärhanasynyň ähmiýeti uludyr. «Kenar» ýurdumyzdaky iň baýry kärhanalaryň biridir. Onuň düýbi 1886-njy ýylda şol wagtky Zakaspiý oblastynyň ýolbaşçylarynyň doganlar Nobelleriň nebit ammarlary üçin ýer parçasyny bölüp bermek barada beren rugsatnamasy esasynda tutulan. 2006-njy ýylyň 1-nji ýanwaryndan ol Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary esasynda TNGIZT-niň «Kenar» toplaýjy-ýükleýji nebit kärhanasy diýlip atlandyrylýar. Irki döwürde kärhanada durkuny täzelemek işleri, esasan, 1965 — 1968-nji ýyllarda ýerine ýetirildi. Onuň umumy meýdany — 271,80 ga. Häzirki wagtda kärhanada 720-den gowrak adam işleýär.

Ýangyç-energetika: hyzmatdaşlyk we mümkinçilikler

Uglewodorod serişdeleriniň ägirt gorlaryna eýe bolan Türkmenistan öňdebaryjy nebitgaz kompaniýalary, abraýly maliýe düzümleri bilen işewür gatnaşyklary ýola goýup, energiýa çeşmeleriniň dünýä bazaryna çykarylýan möçberlerini yzygiderli artdyrýar. Ýurdumyzda bu ugurda amala aşyrylýan maýa goýum taslamalary diňe bir ykdysady bähbitler bilen çäklenmän, eýsem, sebitiň we dünýäniň energetika howpsuzlygynyň pugtalandyrylmagyna goşant goşmaga hem gönükdirilýär. 23 — 25-nji oktýabr aralygynda Aşgabatda geçiriljek «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2024» atly XXIX halkara maslahat we sergi ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlary, pudaga täze tehnologiýalary ornaşdyrmak babatda hyzmatdaşlygy ösdürmäge mümkinçilik döreder. Tebigy gazyň tassyklanan gorlary boýunça dünýäde öňdebaryjy orunlaryň birini eýeleýän ýurdumyz halkara nebitgaz bazaryndaky ornuny yzygiderli pugtalandyrýar. Bütindünýä ykdysadyýetiniň çökgünlikden çykmagy uglewodorod serişdelerine islegiň artmagyny we olaryň bahalarynyň ýokarlanmagyny şertlendirýär. Munuň özi nebiti we gazy eksport ediji ýurtlara bar bolan mümkinçilikleri doly durmuşa geçirmäge hem-de «ýaşyl» ykdysadyýete geçiş döwründe pudaga innowasiýalary ornaşdyrmaga oňyn şertleri döredýär. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň nebitgaz pudagyny giň gerimde ösdürmäge we onuň halkara energetika ulgamyna işjeň goşulyşmagy

Önümçiligiň kuwwaty artdyrylýar

Diýarymyzda ykdysadyýeti senagatlaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek boýunça yzygiderli işler geçirilýär. Innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylýan häzirki zaman kärhanalar gurlup, önümçilik kuwwaty artdyrylýar. Bu bolsa diňe bir öňde goýlan maksatlara ýetmäge badalga bolman, eýsem, halkymyzyň hal-ýagdaýynyň has hem gowulanmagyna ýardam berýär. Ýurdumyzyň ykdysadyýetine özüniň uly goşandyny goşýan önümçilik kärhanalarynyň biri-de Balkan welaýat «Azyk» önümçilik birleşigidir. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda bu önümçilik birleşiginde şu ýylyň 8 aýynyň jemi boýunça öndürilen önümleriň umumy möçberi geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 122 göterime ýetirildi we ösüş depgini 105 göterime deň boldy.