"Mugallymlar gazeti" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-53, 39-96-41, 39-96-40
Email: mugallymlar-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Edebi eziz balalar

Çaga her bir maşgalanyň guwanjy, ýurduň hazyna-genji.  Türkmen maşgalasynda çaganyň orny, terbiýesi barada gürrüň edilende, halk arasynda giňden ulanylýan «Çagaly öý bazar» diýen pähim seriňe gelýär. Ýurdumyzda çagalaryň dogluş sanynyň ýyl-ýyldan artmagy halkymyzyň bagtyýarlygyndan nyşan. Biziň mähriban Watanymyzda çagalaryň sagdyn, berk bedenli bolup ýetişmekleri, olaryň bagtyýar durmuşda ýaşamaklary üçin edilýän bimöçber aladalar  çagalaryň ähli arzuwlaryny hasyl edýär.  Çagalara döwletimiz tarapyndan kömek pullaryň tölenilmegi köp çagaly maşgalalaryň sanynyň artmagyna itergi berdi. Has takygy, Türkmenistanyň Maşgala kodeksiniň talaplaryna laýyklykda, maşgala agzalarynyň hal-ýagdaýynyň ýokarlanmagy, ata-eneleriň zähmet çekmegini maşgala borçlaryny ýerine ýetirmek bilen utgaşdyrmak babatda amatly şertler döredilýär. 

8 Iýun 2023

Maşgala

Per­zent ter­bi­ýe­si

Hü­när­men­le­riň bel­leý­şi ýa­ly, il­ki­baş­dan, kör­pe­je­le­ri­ne ter­bi­ýe ber­ýän, olar bi­len ýa­kyn ara­gat­na­şyk­da bol­ýan ene-atanyň ça­ga­la­ry özü­ne ynam­ly, üs­tün­lik­li, dog­ru­çyl, umu­man, kä­mil adam­lar bo­lup ýe­tiş­ýär­ler. Ene-ata­nyň ça­ga­ny mä­hir, yh­las bi­len gur­şap al­ma­gy her bir per­zent üçin uly bagt­dyr. «Ter­bi­ýe» diý­mek­lik giň ma­ny­ly dü­şün­jä­ni aň­lad­ýar. Ter­bi­ýe ça­ga üçin ýa­kyn­la­ry­nyň gö­rel­de­si­dir. Se­bä­bi ça­ga­lar ede­bi, gö­rel­dä­ni, esa­san-da, eje­den, ka­ka­dan al­ýar. Ça­ga­lar üçin il­kin­ji gö­rel­de mek­de­bi öz eje-ka­ka­sy bo­lup dur­ýar. Aý­ra­tyn-da, gyz per­zent­ler eje­si­ne, og­lan­lar bol­sa, ka­ka­sy­na meň­ze­mä­ge ça­lyş­ýar­lar.

5 Iýun 2023

Maşgala

Ünsli diňlemek ― düşünmegiň ýarysy

Redaksiýadan: Gadyrly okyjylar! Gazetimiziň şu sanynda professor, çaga terbiýesi hakynda köp sanly kitaplaryň, makalalaryňdyr ylmy işleriň awtory, psiholog Ýuliýa Gippenreýteriň 1995-nji ýylda neşir edilen «Ene-atalar üçin iň möhüm kitap» atly kitaplar ýygyndysyndan bölekleri size ýetirmegimizi dowam edýäris.

5 Iýun 2023

Maşgala

Göze aýan perişde sen

«7/24. tm», №23 (158), 05.06.2023. Ýe­ne nä­mä ga­har­lan­ýaň,

4 Iýun 2023

Maşgala

Per­zent ― ga­nat

«7/24. tm», №23 (158), 05.06.2023. «Bal süý­ji — bal­dan ba­la» diý­li­şi ýa­ly, eziz ça­ga­lar her bir ata-enä­niň göz ­gu­wan­jy­dyr. Bag­ty­ýar maş­ga­la oja­gy­ny ça­ga­syz göz öňü­ne ge­tir­mek as­la müm­kin däl­. Öý­le­ri­mi­ziň ag­zy­bir­li­gi­ni, aba­dan­ly­gy­ny, bag­ty­ýar­ly­gy­ny art­dyr­ýan, da­ba­ra­lan­dyr­ýan ba­la­la­ry­myz­dyr. Ça­ga­la­ryň şa­dy­ýan gül­ki ses­le­ri, ola­ryň şat­lyk-şow­hu­ny dün­ýä­mi­zi be­ze­ýär. Şo­nuň üçin hem ça­ga dur­mu­şyň be­ze­gi di­ýil­ýär. Ene gu­ja­gyn­da ys­sy mä­hir­den gan­ýan ça­ga­ny gö­re­niň­de göw­nüň ga­nat­lan­ýar, olar bi­zi öz­le­ri­niň nä­zi­jek mäh­ri­ne ma­ýyl ed­ýär.

4 Iýun 2023

Maşgala

Maşgalam — baş galam

Ýurdumyzda maşgala terbiýesiniň gözbaşynda ata-babalarymyzdan galan mertlik, paýhaslylyk, watansöýüjilik, ene-mamalarymyzdan nesilden-nesle geçip gelen edeplilik, mylaýymlylyk, asyllylyk, wepalylyk ýörelgeleri bar. Maşgalanyň sütüniniň berk bolmagynda şol ýörelgelere uly orun degişlidir. Täze taryhy döwürde hormatly Prezidentimiziň paýhasly ýolbaşçylygynda bu ýörelgeler has-da rowaçlanýar, maşgala gymmatlyklaryna aýratyn sarpa goýulýar. Maşgala jemgyýetimiziň sagdynlygynyň, kämilliginiň we abadançylygynyň kepili bolup durýar.  Ata Watanymyzda maşgala ojagynyň berk bolmagynda, eneleriň we çagalaryň hukuklarynyň goralmagynda ýurdumyzda hereket edýän Maşgala kodeksiniň ähmiýeti uludyr. Maşgalanyň ykdysady taýdan özbaşdaklygy we ähli agzalarynyň hal-ýagdaýynyň ýokarlanmagy üçin şertleri döretmek, maşgalalaryň durmuş taýdan ygtybarly goralmagy babatdaky döwlet syýasatynyň hukuk esaslaryny kemala getirmek Türkmenistanyň maşgala kanunçylygynyň maksady bolup durýar. Ýurdumyzyň Konstitusiýasynda — Esasy Kanunynda maşgalanyň, eneligiň, atalygyň we çagalygyň döwletiň goragynda durýandygy barada kadanyň bolmagy eziz Diýarymyzda “Döwlet adam üçindir!”, “Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!” diýen ynsanperwer ýörelgeleriň dabaralanýandygyny görkezýär.

31 Maý 2023

Maşgala

Terbiýe mekdebi — edebiň gözbaşy

Häzirki ajaýyp döwrümizde gadymdan gelýän milli ýörelgelerimize aýratyn üns berilýär. Şeýle ýörelgeleriň biri hem milli terbiýedir. Türkmen halky terbiýäni çagadan başlaýar. Şunda öwüt-ündew etmek, nesihat bermek, görelde görkezmek ýaly ugurlar maşgala ojagyndan gözbaş alýar. Şu nukdaýnazardan her birimiz mukaddes hasaplaýan maşgala dessurlary, nesil terbiýesi ýaly durmuş kadalarymyzda kämil-durmuş ýaşaýşymyzyň ornunyň uludygyny nygtasymyz gelýär. Gözbaşyny kämillikden alyp gaýdýan durmuşymyz maşgala däplerimizi berk dowam edip, nesilleri terbiýelemekde örän berk hem kämil dowamlylygymyzy saklamaga borçlandyrýar. Şonuň ýaly-da maşgala agzybirliginiň, jemgyýetiň jebisligidiginiň uly many-mazmuny bardyr. Türkmen halky öý-ojagy mukaddes hasaplaýar. Şonuň üçin hem öý-ojakda, jemgyýetde agzybirligi saklamak döwletlilikdir, bagtyň gözbaşydyr. Gahryman Arkadagymyz «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly ajaýyp kitabynda maşgala we nesil terbiýesi barada şeýle belleýär: «Türkmençilikde agzybirlik öýüň baş döwletidir. Agzybirlik maşgaladaky terbiýäniň özenini düzýär. Maşgalada özara gadyrly gatnaşygyň kemala getirilmegi jemgyýetiň jebisleşmegine täsir edýär. Maşgala agzalarynyň gatnaşyklarynyň özboluşly ulgamy soň jemgyýetde ula sarpa, kiçä hormat goýmak, zenan maşgalalara garaýyş babatdaky esaslary özünde jemleýär».

28 Maý 2023

Maşgala

Maşgala jebisligine bagyşlandy

Berkarar döwletimizde halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesini gowulandyrmak, maşgala abatlygyny saklamak, nesilleriň bagtyýarlygyny üpjün etmek boýunça döwlet derejesinde uly aladalar edilýär. Biz hem raýatlaryň agzybirlikde, jebislikde göreldeli zähmet çekmeklerini üpjün etmek, halkymyza mahsus nusgalyk häsiýetleri gelin-gyzlarymyzyň arasynda wagyz etmek ugrunda alnyp barylýan işlerden çetde durmaýarys. Golaýda edaramyzda Türkmenabat şäheriniň ýaşaýjylarynyň gatnaşmaklarynda «Berk maşgala — ýurduň daýanjy» diýen at bilen geçiren wagyz-nesihat we düşündiriş duşuşygymyz hem hut şu maksada gönükdirildi. Duşuşygyň dowamynda ýaşuly enelerimiz ýaşlara maşgala mukaddesliginiň däplerine eýermegiň talaplary dogrusynda gymmatly maslahatlaryny berdiler.

26 Maý 2023

Maşgala

Ömürleriň dowamy

«Ýaşaýşyň gönezligi, törümiziň ýaraşygy». Eziz enelerimiz barada aýdylýan bu iki jümlede öý-ojak eýesiniň mähribanlygynyň beýany bar. Bu pursat nurana duýgulary kalbynda besläp, sallançak başynda şirinden-şirin hüwdülere hiňlenip, bütin barlyk bilen sazlaşykda oturan enäniň keşbi göz öňüňde janlanýar. Enäniň şirin hüwdülerinde eziz perzendine bolan söýgüsi bar, mähribanlygy bar. Ene owazly hüwdüleriniň üsti bilen janyndan jan beren balasyna ýagşy arzuw-dilegleri edýär. Enäniň doga-dileglerinde ýurt asudalygy, il abadanlygy bar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz: «Ene beýikleri dünýä inderýän beýiklik» diýýär. Akyldarlaryň ene hakynda aýdyp geçen hoş sözleriniň birinde bolsa: «Men beýik paýhasyň öňünde başymy egýärin, beýik ýüregiň öňünde bolsa dyza çökýärin» diýilýär. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, eziz käbelerimiz ýanymyzdaka dünýämiz doludyr. Bu babatdan şahyr goşgy setirlerinde: «Eneň gezip ýörkä ýeriň ýüzünde, Ýaza barabardyr gyşyň howasy» diýýär. Ene söýgüsiniň, ene mähriniň näderejede gymmatlydygyna, ömrümiziň iň bagtly pursatlarynyň eneli günlerdigine soň has çuň göz ýetirýäris.

26 Maý 2023

Maşgala

Iň owadan söz

Dünýä inip, durmuşa gadam basan günüňden, mähriban eneň, seniň üçin iň ýakyn adamyň bolýar. Onuň mylaýymdan hoş owaz bilen aýdan hüwdüleri kalbyň mukamy bolup ýaňlanýar. Ene seniň ýakyn maslahatçyň, dogry ýoldan ýöremegiň üçin alada edýän ynsan. Adam, durmuşyň ýagşy ýollary bilen bilelikde, kötel ýollaryny hem külterlemeli bolýar, şonda ejemiň: «Durmuş, beýik daglara çykanyňdaky ýaly, dyrmaşyp ýetilýän ýoldur. Her hili ýagdaý bolup biler, sen oňa taýyn bolmalysyň. Mertligi, merdanalygy ýoldaş edin, ejizlige müzzerme, şonda mertebäň beýik bolar» diýen sözleri herdaýym kuwwat berýär. Ejem janyň şu sözleriniň perzendi dogumlylyga, dogruçyllyga, adalatlylyga iterýändigine durmuşymda göz ýetirdim. Ol sözler her birimiziň öz ýolumyzy saýlamagymyz, il-ulsa haýyrly adamlar bolmagymyz üçin şamçyragdyr. Bu zatlaryň aňyrsynda ejemiň diňe bir dürdäne sözleri, hoşamaý owazy däl, eýsem, ilkinji nobatda, şahsy göreldesi şöhlelenýärdi. Ejem diňe öz çagalary üçin däl, goňşular üçin hem görüm-görelde mekdebidi. Haltäç eneler bilen goňşy ýaşaýardyk. Olaryň körpe gelni Güljan gelin bolup düşen gününden: «Gaýynenem maňa eýdip bakdy, beýdip bakdy, ho-ol durmuşa çykyp giden gyzynyň çagalaryna sowgat aldy, bişiren naharyma at dakdy» diýip, gaýynynyň hereketlerinden bolgusyz bahanalar tapyp, öz-özi was-wasa düşüp, öňünden çykana zeýrenerdi. Bu zatlaryň maşgala binýadyna zeper ýetirjekdigi ikuçsuzdy. E

26 Maý 2023

Maşgala

Peýdaly maslahat

Öý şertlerinde ýeňil-ýelpaý işlerde-de «Bilýän-le» diýip, ony taýýarlamagyň usullarynyň ünsden düşürilýän pursatlary bolýar. Onsoň, şol işi ýerine ýetirmeli bolaýan halatynda hem daş-töweregiňe seredip oturman, ähli işlere «eli uzyn bolmak» zenany hiç wagt utandyrmaz. Ýaz, tomus pasyllarynda süýt, gatyk, süzme, peýnir, dorag ýaly önümler köp ulanylýar. Eýsem, bu önümleri öý şertlerinde nähili usulda taýýarlamaly? Ine, aşgabatly okyjymyz Aýgözel Berenowa gatygyň taýýarlanyşy bilen gyzyklanyp, redaksiýamyza ýüz tutdy. Onuň sowalyna Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň hyzmat ediş boýunça hojalyk hasaplaşykly merkeziniň baş hünärmeni Ogulgerek Atanepesowa jogap berdi:

26 Maý 2023

Maşgala

Ömür daragtdyr süýji miweli...

...Durmuş baradaky pikir öwürmelere sähel zat sebäp bolup bilýän ekeni. Bir gün işden öýe gaýdyp gelýärkäm, öňümden goňşymyň gelni çykdy. Gelin meni görüp, badyny biraz haýalladyp, ýaşmagynyň ujuny dişläp, başyny atyp, edep bilen salamlaşdy. Soň men öz ýolum bilen boldum, olam ýaňy aýak biten posalajyk oglunyň elinden tutup, howlukman ýöräp gitdi. Şol görnüşden ýadawlygym egsilen ýaly boldy. Öz ýanymdan: «Tüweleme, goňşymyň edaly, maýa ýaly gelni bar, gözden-dilden gorasyn...» diýip, dileg etdim. Halk içinde: «Gaýyn-gelniň topragy bir bolarmyş» diýilýändir. Ýöne şol «toprak» diýilýäni bir gysym gum däl-de, göwün topragy bolmaly. Onda bitýän sylaşyk miweleri öýüňi agzybir, ojagyňy rysgally edýär. Biziň her birimiz gaýynene bolmak mekdebini ýaş gelinlik döwründen okap başlaýarys. Gezek gelende-de, bu agzybirlik sapagyny öz gelinlerimize öwredýäris. «Gelin gelin däl, gelen ýeri gelin» diýýändir könelerimiz. Özüm gaýynene bolan günüm bu jümläniň manysyna doly göz ýetirdim. Elbetde, gelin bolup bosagaňdan ätlän çagany öz edebiňe salmaly, öz öýüň girim-çykymyny öwretmeli, bilýänjäňi paýlaşmaly, ýalňyşlardan goramaly. Ýöne gaýyn bolmagyňam özüne ýetik inçe syrlary, syny, edebi bar. Indi seredip otursam, özüm täze gelin bolup durmuşa çykyp gelenimde, gaýynenemdir gaýynatam o diýen uly ýaşly däl hem bolsa, biziň üçin ýaşuludy, ene-atady. Ene-atalyk bolsa, ýaşyňa görä däl-de, edebiňe, ag

26 Maý 2023

Maşgala

Wepadarlyk

Geçen asyryň segseninji ýyllarydy. Tomsuň ortaky aýynda haly dokamaga girişdim. Halynyň kesilmegine az wagt galanda, çitimlik ak ýüplügiň ýetmezligi uly alada goýdy. Bazarda ak ýüplügiň köpdügine gözüm ýetip dursa-da, onuň öňki ýüplüge meňzeş boljagy ýa bolmajagy alada goýupdy. Şol alada bilen bazara ugradym. Hatara oturan dürli görnüşli ýüplükleri satýan aýallaryň arasyna baryp, synlamaga başladym. Ol ýerde halydyr palas üçin reňkler, sapaklaryň dürli görnüşleri, boýalan, boýalmadyk ýüplükleriň dürli görnüşleri bardy. Ýüplükleriň hemmesine birlaý göz aýlasam-da, özüme geregine nazarym düşmedi. Gerek zadym tapylmansoň, gaty gynanýardym. Yzyma boş gaýtmak islämokdym. Näme etjegimi bilmän durdum. Ine, birdenem, bazaryň aňry çetinde bir gysym bolup oturan zenana gözüm kaklyşdy. Gözleýän ak ýüplügim ol zenanyň öňünde duransoň, eglenmän ýanyna baryp: — Ýüplügiň bahasy näçe? — diýip soradym.

26 Maý 2023

Maşgala

Oturgyç üçin daşlyk

Oturgyçlara daş tutmak olary arassa saklamaga ýardam edýär hem-de owadan mata böleginden laýyk biçüwde taýýarlanan oturgyç daşy otagyň gözelligine gözellik goşýar. Indi köp myhmanly, gelim-gidimli döwrebap kafeler we restoranlar hem oturgyçlaryny dürli biçüwli daşlyklar bilen bezeýärler. Bu olara oturgyçlary ençeme ýyllap abat ulanmaga ýardam edýär.

26 Maý 2023

Maşgala

Solmaýan güller

— Durmuşda hiç bir zat deň ölçegde bolmaýar. Gül ýapraklarymy gyrkanymda deň ölçegde bolmaýany üçin gynanmaýaryn. Meniň üçin esasy zat — her gülümiň, her ýapragynyň biri-birinden üýtgeşikligini hem ajaýyplygyny gazanmak. Jessika Bimont.

26 Maý 2023

Maşgala

Öý bikesi öwrense...

Üzüm ýapragyndan dolama Gerekli önümler: 100 g et, 30 g tüwi, 3 düýp sogan, 2 pomidor, 1 käşir, 20 sany üzüm ýapragy, 1 lawr ýapragy, 2 nahar çemçe ýag, geregiçe duz, burç.

26 Maý 2023

Maşgala

Bambuk — bagtyň ösümligi

Özboluşly baldajykly otag bambugy ýa-da Sandera draseni fen-şuýuň janköýerleriniň arasynda uly meşhurlykdan peýdalanýar. Bambugyň öz eýelerine üstünlik, saglyk we uzak ýaş getirýändigini tejribeler görkezýär. Ol ruhy taýdan kuwwat berýär we maddy ýagdaýyňy gowulaýar. Bu ösümligi otagda saklamak bilen bagly birnäçe ynançlar bolup, olar aşakdakylardan ybaratdyr: ● Bezeg bambugy maddy ýagdaýyňy gowulaýar, immunitetiňi berkidýär, öňde goýan maksadyňa ýetmäge kömek edýär.

26 Maý 2023

Maşgala

Nesil hakda alada

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Watanymyzyň geljegi bolan çagalaryň edepli, terbiýeli, ylym-bilimli, watansöýüji, zähmetsöýer adamlar bolup ýetişmegi üçin uly işler amala aşyrylýar. Ol işler ýurdumyzda çaganyň hemmetaraplaýyn ösüşini üpjün edip, olarda belent ahlak sypatlarynyň terbiýelenmegine ýardam edýär. Ýurdumyz çagalaryň saglygyny, hukugyny goramak, olara ahlak-demokratik ýörelgeler esasynda bilim-terbiýe bermek, zenanlaryň hem-de çagalaryň bähbitlerini we hukuklaryny goramak ugrunda BMG-niň Çagalar gaznasy bilen netijeli hyzmatdaşlyk edýär, dünýä bileleşiginiň bu ugurdaky tagallalaryny birleşdirmäge çalyşýar.

25 Maý 2023

Maşgala

Bagym bar — bossanym bar

Gülçüler maşgalasy Gül— durmuşyň bezegi. Ynsan kalby hemişe gözellige ymtylýar. Bahar paslynda al-elwan güllere beslenip oturan giň meýdanlary synlanyňda kalbyň joşa gelip, keýpiň çaglanýar. Bagşy öz aýdymlary, şahyr şygyrlary bilen owadan gülleri wasp etse, ezber bagbanlar ajaýyp gülleriň müňlerçesini ýetişdirip, zemin gözelliginiň üstüni ýetirýärler.

17 Maý 2023

Maşgala

Goşa garranlar

Türkmençilikde ýagşy zady göreniňde: «Bize-de nesip etsin!» diýip, ýüze sylmak asylly ýörelgedir. Daşoguz welaýatynyň Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynda-da ýüze sylar derejede uzak ýaşly, döwletli-döwranly adamlar sanardan kän. Biziň şu ýazgymyzyň sözbaşysyny «Goşa garranlar» diýip goýmagymyz ýöne ýere däl. Garramak bar, garramak bar. Bir maşgala baş bolup, ogul-gyz ýetişdirip, ýanýoldaşyň bilen bile garramak, hakykatdan-da, döwletlilikden nyşan. «Garryly öý — gaznaly öý» diýip, ýönelige aýdylmaýar. Ak sakgally atalar, kümüş saçly eneler — paýhas käni, görüm-göreldäniň mekdebi. Köpügören bir danadan: «Baş gatymy, daş?» diýip soranlarynda, ol: «Baş» diýip jogap beripdir. Çünki ynsan balasy başa düşen iň agyr kynçylygy hem gaýratly ýeňip geçmegi başarýar. Uruş ýyllarynyň açlygy, horlugy, ýeter-ýetmezligi adamzat üçin ýowuz synag boldy. Şonda «Başa düşen işi başarmak gerek» diýen pähime gulluk edýän türkmen ýigitleri bilen birlikde, gyz-gelinleri hem mertligiň belent nusgasyny görkezdiler.

12 Maý 2023

Maşgala