Ga­dy­my Merwde ýa­şan alym­lar

13 Iýun 2023
1995

Jem­gy­ýet­çi­lik ösü­şi­niň kuw­wat­ly güý­ji hök­mün­de ylym ul­ga­my ýur­du­my­zyň dur­mu­şyn­da mö­hüm or­ny eýe­le­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz yl­my ösüş­le­ri ýur­du­my­zy dün­ýä­niň ösen döw­let­le­ri­niň ha­ta­ry­na çy­kar­ma­gyň mö­hüm şer­ti hök­mün­de kes­git­le­ýär. Bu gün­ki gün Gahryman Ar­ka­da­gy­my­zyň, Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň taý­syz ta­gal­la­la­ry bi­len halkymyzyň şöhratly taryhy ylmy esasda öwrenilýär.

Ga­dy­my Merw top­ra­gyn­da hem dür­li dö­wür­ler­de alym­la­ryň en­çe­me­si ýa­şap­dyr, iş­läp­dir we ma­te­ma­ti­ka, ast­ro­no­mi­ýa hem-de beý­le­ki ylym­la­ra de­giş­li en­çe­me açyş­lar edip­dir­ler. Bu alym­la­ryň ýa­zan ki­tap­la­ry dün­ýä yl­my­nyň al­tyn ha­zy­na­sy­na öw­rül­di. Ta­ry­hy mag­lu­mat­lar­da be­ýan edi­li­şi ýa­ly, XI—XII asyr­lar­da ylym­da uly ösüş­ler ga­za­ny­lyp­dyr. Bel­li rus aly­my Ý.E.Ber­tel­siň ýaz­ma­gy­na gö­rä, Sel­juk sol­tan­la­ry­nyň döw­rün­de ýurt­da baý me­de­ni dur­muş dö­re­di­lip­dir, ol bol­sa bü­tin dün­ýä­niň me­de­ni­ýe­ti­niň ös­me­gin­de uly äh­mi­ýe­te eýe bo­lup­dyr. Şeý­le alym­la­ryň bi­ri hem Omar Haý­ýam­dyr. Omar Haý­ýam Ho­rez­mi­niň, Fa­ra­by­nyň, Bi­ru­ny­nyň, Ibn Si­na­nyň, ga­dy­my grek alym­la­ry­nyň eser­le­ri­ni ürç edip öw­re­nip­dir. Ol ma­te­ma­ti­ka bo­ýun­ça üç sa­ny yl­my iş­le­ri ýa­zyp­dyr.

Aý­je­ren ÝAÝ­LY­MO­WA,
Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Döw­let mu­ze­ýi­niň uly yl­my iş­gä­ri.