"Türkmenistanyň lukmançylygy" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-55
Email: t-lukmanchylyk-zurnaly@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Geçmişe syýahat

Topragymyzyň üstündäki taryhy ýadygärlikler — ata-babalarymyzyň geçen şöhratly ýoly barada gürrüň berýän gyzykly kitaby ýadyňa salýar. Sebäbi olaryň her biriniň özboluşly taryhy, geçmişi, rowaýaty bar. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bolsa hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde milli mirasymyz, taryhy ýadygärliklerimiz bilen baglanyşykly alnyp barylýan işleriň gerimi has giňedi. Şonuň netijesinde Gadymy Merw, Köneürgenç ýadygärlikleri we Nusaý galasy ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizildi. Jeýtun, Änew, Garadepe, Namazgadepe, Altyndepe, şeýle-de Abywerdde, Sarahsda, Amyderýanyň kenarlarynda, Köpetdagyň jülgesinde, Uzboýuň hanasynyň ugrunda hem-de Sarygamyş kölüniň hanasynda ýerleşýän binagärlik toplumlary we aýry-aýry desgalary, Bezeglidepäniň gaýa çekilen suratlary Türkmenistanyň medeni mirasynyň sanawyna girýär. Hormatly Prezidentimiz tarapyndan tassyklanan Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen Türkmenistanyň çägindäki taryhy-medeni ýadygärliklerde 2018 — 2021-nji ýyllarda gazuw-agtaryş işlerini geçirmegiň we medeni mirasy ylmy esasda öwrenmegiň hem-de wagyz etmegiň Döwlet maksatnamasyna laýyklykda Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşýän Abywerd, Paryzdepe, Şährihaýbar, Şähristan ýadygärliklerinde, Dehistan ybadathana metjidinde hem-de Isgendergala ýadygärliginde, Köneürgenç kerwensaraýynda, Amul galasynda, Daýahatyn kerwensaraýynda, Daş

11 Mart 2021

Miras

Paýhaslylyk ýörelgesi

Halkymyzyň däp-dessurlaryna, ata-babalarymyzyň asylly ýörelgelerine uly sarpa goýýan hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly gymmatly kitaby milli ýörelgelerimizi özünde jemleýän tapylgysyz eserdir. Kitapdaky adamzadyň durmuş tejribesine esaslanýan kämil garaýyşly pikirler ýaş nesli çuňňur bilim almaga, tutanýerli zähmet çekmäge ruhlandyrýan çuň mazmunly rowaýatlardyr tymsallar bilen utgaşyp, her bir okyjyda belent duýgulary oýarýar. Kitapda milliligimiz uly buýsanç bilen beýan edilýär. Durmuşyň gönezligi, Zeminiň abatlygy, ylym-bilimiň ähmiýeti, agzybirlik, sagdyn durmuş ýörelgeleri, myhmansöýerlik, dost-doganlyk gatnaşyklary, döwletlilik ýol-ýörelgesi, ynsaplylyk, zähmetsöýerlik, başlan işiňi abraý bilen tamamlamak ýaly düşünjeler, şeýle hem türkmenleriň taryhy eýýamy, onuň milli medeni mirasy, ruhy-ahlak gymmatlygy, hoşniýetliligi baradaky oý-pikirler kitabyň içinden eriş-argaç bolup geçýär. Milli Liderimiz halkymyzyň buýsançly, şöhratly taryhyna özboluşly däp-dessurlaryna, medeni mirasyna, milli medeniýetine hemişe belent sarpa goýýar. Halkymyzyň ruhy taýdan galkynmagy üçin binýat bolan medeni mirasymyzy giňden öwrenmegiň, ony gorap saklamagyň, geljekki nesillere ýetirmegiň zerurlygy baradaky pikirler bolsa, kitapda giňden beýan edilýär.

11 Mart 2021

Miras

Dürli ýyllaryň depderlerinden

Şahyrlar Gara Seýitliýew, Gurbannazar Ezizow dagy bolup, öýde goşgy okaşyp otyrdyk. Gapymyzdan bir ýaş şahyr girdi. Esli salym diňläp oturdy-da, ol hem goşgy okamaga isleg bildirdi. Goşgularynyň hiç hili täsir döretmändigini aňdymy, nätdimi, gedemlik bilen ýüzümize seretdi: — Siziň üçiňizem goşgy okamagyň ussady. Şonuň üçinem goşgularyňyz has oňat ýaly görünýär. Men... öz goşgularymy okamagy başaramok.

11 Mart 2021

Miras

Ýedi hazyna

Halkymyzda ýedi hazyna hakynda köp gürrüň edilýär. Bu barada hemmeler eşiden hem bolsa, ol her ýerde her hili sanalýar. Belli mirasgär Ümür Esen ýedi hazynany iki dürli sanap, birinji sanawy goşgy setirlerini ýadyňa salýar: Ekseň ekin,Baksaň goýun,Okasa oglan,Dokasa hatyn,Mäkiýan (towuk),Mädiýän (ýylky),Gäwüýan (gäwüşleýän mal, düýe).

11 Mart 2021

Miras

Edebi eserlerde nakyllar

Halk döredijiligimiziň aýrylmaz bölegi bolan küştdepdiler, läleler, hüwdüler we nakyllar ata-babalarymyzyň paýhasyndan dörän gymmatlyklarymyzdyr. Pederlerimizden şu günümize gelip ýeten nakyllar halk döredijiligimiziň iň kämil görnüşleriniň biridir. Halk döredijiligi çeper we many-mazmuna baý bolan sözleriň jeminden emele gelen dürdäne pikirlerdir. Şahyrana döredijiligiň esasy bölekleri bolan küştdepdiler, hüwdüler, läleler, ýaremezanlar, monjugatdylar we toý aýdymlary owaz bilen ýerine ýetirilýär. Emma nakyllara bu häsiýet mahsus bolman, mesaýy gürrüň esasynda dörän çeper sözlerdir. Nakyllar nesilden-nesle geçip, kämilleşip we çeperleşip biziň günlerimize gelip ýetipdir.

11 Mart 2021

Miras

Dürdäneler ummany

Agzybirlik, mertlik, ynsaplylyk, edep-terbiýelilik pederlerimiziň asyrlar boýy kämilleşdirip gelen ýol-ýörelgeleridir. Hormatly Prezidentimiziň halkymyza peşgeş berýän kitaplarynda hem şol ýol-ýörelgeler, ynsany agzybirlige, edep-terbiýä çagyrýan, durmuşda öz mynasyp ornuňy tapmagy ündeýän pikirler esasy orny eýeläp, olar ýaş nesilleri terbiýelemekde gymmatly gollanma bolup durýar. Döwlet Baştutanymyzyň taryhyň çuňluklaryndan gözbaş alyp gaýdýan asylly ýol-ýörelgelerimizi, däp-dessurlarymyzy, edim-gylymlarymyzy özünde jemleýän «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly ajaýyp kitaby hem nesil terbiýesi babatda gymmatly gollanmadyr, ata Watanymyza bolan belent söýgä ygrarly, hoşniýetliligi, zähmetsöýerligi ýaran edinen ýaş nesilleri terbiýeläp ýetişdirmekde nusgalyk mekdepdir. Şan-şöhrata beslenen taryhymyzdan, şu günümizden we geljegimizden, ynsaplylyk, dostluk, myhmansöýerlik ýaly ýörelgelerden söz açýan bu eserde halkymyzyň zähmetsöýerligi, abadan ýaşaýşa, ylym-bilime bolan ymtylyşy, Watana bolan söýgüsi, agzybirligi, ynsaplylygy baradaky pikirler beýan edilýär. Asyrlaryň dowamynda halk tarapyndan sünnälenip, birkemsiz timarlanan tymsallaryň, hekaýatlaryň, rowaýatlaryň kitapda ýerleşdirilmegi ylymdan ýüki ýetik nesilleri kemala getirmekde, olaryň gadymdan gelýän milli däp-dessurlarymyza hormat goýmagyny gazanmakda möhüm ähmiýete eýedir.

10 Mart 2021

Miras

«Görogly» şadessanynda Watan mukaddesligi

Watan düşünjesi halkymyzda iň uly mukaddeslik hasaplanýar. Aslynda, diňe türkmenler däl, eýsem, dünýäniň ähli milletleri üçin Watandan eziz gymmatlyk ýok bolsa gerek. Her bir halk öz ýurduny gözüniň göreji ýaly aýap saklaýar. Şoňa görä, ata-babalarymyz Watan düşünjesini ähli zatdan belentde goýupdyrlar. Ýurduny goramak, halkyň abadan durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek her bir türkmeniň ilkinji borjy hasaplanypdyr. Watan öňündäki belent borç hakyndaky düşünjeler edebiýatymyza, milli mirasymyza giňden ornaşyp, ençeme beýik eserler döräpdir. Nusgawy şahyrlarymyz mert ýigitleri, olaryň gahrymançylyklaryny wasp edýän goşgudyr dessanlary döredipdir. Bu günki günde Magtymguly Pyragynyň, Seýitnazar Seýdiniň, Gurbandurdy Zeliliniň hem-de beýleki ägirtleriň şygyrlary watanperwerligiň senasy bolup ýaňlanýar. Türkmen dessanlary hem halkymyzyň şöhratly taryhyny, gahrymançylyklaryny beýan edýän naýbaşy eserler bolmak bilen, ýaşlary dessanlaryň gahrymanlarynyň asylly häsiýetleri esasynda terbiýelemekde uly ähmiýete eýedir. Oguz han atamyzyň: “Ser bereris, ýer bermeris” diýen jümlesi ata-babalarymyzyň durmuş ýörelgesine öwrülipdir. Halkymyz Salyr Gazanyň, Däli Domrulyň, Döwletýar begiň we beýleki taryhy şahsyýetleriň gahrymançylyklaryny özlerine nusga edinipdirler. Olaryň arasynda Görogly beg has-da tapawutlanýar. Görogly beg türkmen halkynyň asylly sypatlaryny, edermenligini, şahandazlygyny özün

10 Mart 2021

Miras

Ussat tüýdükçidi, talapkär halypady

Amyderýanyň kenaryndaky obalarda kemala gelen, ýaşlygyndan ykbalyny türkmen aýdym-sazlaryna baglap, kesp-käri bilen il arasynda adygan zehinli bagşylar köp. Olaryň dürli döwürlerde käbir sebäplere görä, goňşy welaýatlara göçüp gidenleri hem bar. Ärsary bagşy ussa Batyr ogly, Ýoldaş bagşy, Çary jyga şeýle bagşylardyr. Olar Mary welaýatyna göçüp, şol ýerde kesp-kärini dowam etdiripdiler. XIX asyrda Hojambaz etrabynda doglup önüp-ösen Ärsary atly bagşylaryň ikisiniň hem il arasyndaky abraýy belent bolupdyr. Ilkinjisiniň hakyky ady Seýit bolupdyr. Beşirli bu dutarçy bagşy Kerkide ýaşap geçen Kyrkar bagşynyň atasy Durdy bagşynyň halypasydyr. Ikinjisi, Ärsary bagşy ussa Batyr ogludyr. Onuň etrabyň haýsy obasynda ýaşap geçendigi henize çenli bize mälim däl. Rus sazşynaslary W.Uspenskiý bilen W.Belýaýew «Türkmen sazy» atly kitabynyň ikinji jiltindäki türkmen sazandalarynyň sanawynda bu bagşy hakynda «Ärsary ussa Batyr ogly, tüýdükçi. (1840-1895). Merwde aradan çykan» diýen setirler bar.

10 Mart 2021

Miras

Kitap — egsilmeýän ruhy hazyna

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Arkadagymyzyň mähriban halkymyzyň dostlukly dünýägaraýşyny, mukaddes ýörelgelerini dünýä jemgyýetçiligine ýetirmekde, ruhy gymmatlyklaryny dabaralandyrmakda, olara ýaş nesliň düşünmegini gazanmakda bitiren beýik işleri ähli ildeşlerimizde uly buýsanç duýgularyny döredýär. Şunda hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynyň ähmiýeti örän ýokarydyr. Hormatly Arkadagymyzyň bu ajaýyp eseri çuň mazmuna beslenen birnäçe bölümleri bilen türkmençilik taglymyny, onuň ruhy baýlygyny, ajaýyp ýörelgelerini many-mazmun, durmuş wakalary bilen baýlaşdyryp has-da beýige galdyrýar. Hormatly Prezidentimiziň kitapda çuň mazmun bilen beýan edýän: «Geçmişiň tejribesini geljek üçin aýap saklamak we ony ertire ýetirmek her bir döwrüň öňündäki gaýragoýulmasyz borçdur. Her döwrüň ruhuna laýyk ýörelgelerini döretmegiň aýratynlyklaryny men şunda görýärin. Umman ýaly ruhy we maddy baýlygyň eýesi bolan il-halkym bagtlydyr. Onuň abadanlygynyň binýadyny gurmakda, goý, bize rowaçlyk ýaran bolsun!» diýen parasatly jümlelerini tolgunman okamak mümkin däl. Bu jümlelerde mähriban halkymyzyň goja taryhyň dowamynda kemala getiren ruhy baýlygyna uly sarpa goýulýar. Merdana pederlerimiz ençeme asyrlaryň dowamynda çeper we ylmy edebiýaty bilen dünýä medeniýetiniň baýlaşmagyna örän uly goşant goşupdyrlar. Gadymy Merwde, Gürgençde, Nusaýda ş

10 Mart 2021

Miras

Ýüreklerde orun alan şahyrym

Golaýda şeýle at bilen Wekilbazar etrabynyň A. Gandymow geňeşligindäki Watan oba medeniýet öýünde Türkmenistanyň halk ýazyjysy, Magtymguly adyndaky Halkara baýragynyň eýesi, şahyr Gurbannazar Ezizowyň doglan güni mynasybetli döredijilik duşuşygy geçirildi. Duşuşyga etrapdaky 7-nji we 34-nji orta mekdepleriň ýokary synp okuwçylary we mugallymlary gatnaşdylar. Döredijilik duşuşygyny oba medeniýet öýüniň medeni çäreleri guramaçysy Bibi Altyýewa alyp bardy. Bu ýerde Hydyr Derýaýew adyndaky mugallymçylyk mekdebiniň aýdym-saz mugallymy, Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly bäsleşiginiň ýeňijisi, şahyr Nartäç Ýusupdurdyýewa, etrap merkezi kitaphanasynyň Watan oba medeniýet öýüniň ýanyndaky şahamçasynyň kitaphanaçysy Bilbil Gurbanmyradowa çykyş etdiler. Çykyş edenler şahyryň ömri-döredijiligi, ýüreklerde orun alan eserleri dogrusynda giňişleýin gürrüň etdiler. Şeýle-de, şahyr N. Ýusupdurdyýewanyň okap beren goşgulary we fortepiano saz guralynda ýerine ýetiren aýdym-sazlary hemmelerde uly täsir galdyrdy.

10 Mart 2021

Miras

Aşygy alçy gopan

Ir döwürlerde ata-babalarymyz ýatkeşligini güýçlendirmek, ýiteltmek, akylyny goýaltmak maksady bilen küşt, düzzüm, «Gurt gabaldy”, «Keçe-keçe” oýunlaryndan daşary, aşyk bilen «Urup ýykdy”, «Tänderdi”, «Sülmek”, «Üçem”, «Ýedaşyk”, «Ogry tutdum” oýunlaryny-da oýnapdyrlar. Aşyklary ýörite gyrdap, gurşun guýup, owadan reňklere boýap, her hili at dakyp ulanar ekenler. Sakga — içine gurşun guýup boýalan aşyk.

10 Mart 2021

Miras

Gülgün gülli, ak bossanly keçeler

Türkmeniň öý goşlarynyň arasynda esasy orunda durýan keçe hemme döwürde-de, häzir hem öz gymmatyny ýitirmän gelýän milli senetlerimiziň biridir. Keçäniň birtopar aýratynlyklary onuň gymmatyny has-da beýgeldýär. Ol öýi mör-möjeklerden goraýar, gyşyna ýyly, tomsuna salkyn saklaýar. Saglyk üçin bejerijilik häsiýeti örän ýokary bolan bu milli mirasyň bezeg aýratynlyklary-da ünsi çekijidir. Bir tarapy dürli görnüşli nagyşlara beslenip, beýleki ýüzi ak ýüň bilen ýüňlenýän keçäni iki ýüzüne-de ýazyp ulanyp bolýar. Ýazanyňda ýumşak, arassa bolmagy üçin ýygy-ýygydan Güne serilýän keçeleriň gülli tarapy öýüň içini aňyrsyna göz ýetmeýän lälezarlyga öwürse, daňdanyň ýesir ediji ak säherini ýada salyp duran arka tarapyny düşäniňde, giň otagy, göýä diýersiň, ak bägülli meýdana öwürýär. Ene-mamalarymyzdyr gyz-gelinlerimiziň köpçülik bolup ýerine ýetirýän bu işiniň başynda taryhy rowaýatlar aýdylýar, gyzykly gürrüňler edilýär. Ana, onsoň, täze «dünýä inýän» keçäniň döredijilikli işine gatnaşýan çeper elli, gözel kalply zenanlaryň ählisi taryhy rowaýatyň bir parçasyna öwrülýär gidiberýär.

10 Mart 2021

Miras

«Magtymguly sözlär, sözün soňlamaz...»

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe türkmen halkynyň edebi mirasyny öwrenmek, milli medeniýetini, edebiýatyny ösdürmek, kämilleşdirmek meselesine uly üns berilýär. Şol nukdaýnazardan milli dilimiz, edebiýatymyz, medeniýetimiz, sungatymyz, ylym, bilim, döredijilik bilen baglanyşykly birnäçe işler amala aşyrylýar. Taryhda öçmejek yz galdyran beýik şahsyýetleriň döredijiligi hem-de olaryň bitiren işleri öwrenilýär, ebedileşdirilýär. Şeýle beýik şahsyýetleriň biri-de, özüniň gymmatly, baý edebi mirasy bilen uly meşhurlyga eýe bolan Magtymguly Pyragydyr. Mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýylyň 12-nji fewralynda Türkmenistanyň hormatly Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow 2024-nji ýylda Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny halkara derejesinde bellemek hakynda Karar kabul etdi. Bu Karar ähli ulgamlar bilen bilelikde, kitaphana işgärlerine hem joşgunly işlemäge itergi berdi. Milli Liderimiz: «Magtymguly — ynsan kalbynyň ruhy lukmanydyr. Şahyryň şygyrlarynyň döwürler dolanyp, heňňamlar öwrülse-de, öz gymmatyny ýitirmän, eýsem gadyrynyň artmagy ondaky öwüt-ündewlerin kalbyňa melhem bolup siňýänligindendir, göwünleri ganatlandyrmagyndandyr, adamlary heýjana getirmegindendir. Onuň şygyrlary ynjan ýüreklere em, argyn bedenlere kuwwat, sussupese ruhy ganatdyr» diýmek bilen, akyldar şa

9 Mart 2021

Miras

Ene göreldesi - perzent ýörelgesi

Halkara zenanlar güni mynasybetli Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe geçirilen dabaralar uly ruhubelentlige, şatlyk-şowhuna we agzybirlige beslendi. Bu ajaýyp bahar baýramy eziz Diýarymyzda bagtyýar halkymyzyň agzybirligini we jebisligini pugtalandyrmaga, söýginiň, maşgala ojagyna wepalylygyň iň gowy nusgalaryny özünde jemleýän türkmen zenanlarynyň sarpasyny we mertebesini hemişe belentde tutmaga ýardam edýär. 8-nji martda geçirilen dabaralar mähriban zenanlarymyza özboluşly baýramçylyk sowgady boldy. Eneler — durmuşyň başlangyjy, maýasy, gönezligi. Enä taý geljek mukaddeslik ýokdur. Dowamat eneden gaýdýar. Ene ýüregi, ene mähri hiç bir zat bilen çalşyp bolmaýan mukaddeslikdir. Ol her bir äden ädiminde perzendi goraýan gudrat, keramat. Şonuň üçin eneler keramatly Käbe bilen deňelýär. Enäniň çagasyna bolan mährini hiç bir ölçeg birligi bilen ölçäp bolmajakdygy hakykat. Ol mähri hiç bir düşünje bilen çalşyp, hiç bir galyba salyp bolmaýar. Ol aňyrsyna-bärsine göz ýetmeýän umman mysaly möwç urýan duýgular ulgamy. Bu duýgular adamzat bilen bilelikde dörän duýgular.

9 Mart 2021

Miras

Milli terbiýe — mukaddes ýörelge

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýaşlaryň terbiýesine, olaryň ylym-bilimli bolup ýetişmeklerine aýratyn üns berilýär. Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde hormatly Prezidentimiz ýaşlaryň sagdyn, kämil, giň dünýägaraýyşly bolmaklary üçin ähli mümkinçilikleri döredýär. Şonuň üçin hem häzirki wagtda ýaş nesillere berilýän bilim milli ýörelgelerden ugur alyp, döwrüň iň täze ugurlaryny, usulyýetini hem gurşap alýar. Şonuň üçin hem mugallymlar bilim-terbiýe bermekde döredijilikli işleýärler. Türkmen halkynyň gözbaşyny taryhyň irki döwürlerinden alyp gaýdýan milli medeniýeti, asylly ýörelgesi bar. Özi hem şeýle ýörelgeleriň milli terbiýede hem şöhlelenmegi aýratyn bellenmäge mynasypdyr. Şeýle asylly ýörelgeleri çuňňur öwrenmekde hormatly Prezidentimiziň ajaýyp kitaplary ýakyn gollanma bolýar. Bu ajaýyp kitaplarda taryhy maglumatlar bilen bir hatarda türkmen halkynyň döreden rowaýatlary, akyldarlarymyz hakyndaky gymmatly çeşmeler aýdyň beýan edilýär. Munuň özi hem biziň üçin uly hazynadyr, ylym-bilimiň egsilmez çeşmesidir. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly ajaýyp kitabynda hem edep-terbiýäniň ähmiýeti beýan edilýär: «Watana, il-güne wepaly perzentleri terbiýeläp ýetişdirmekde atalaryň pendi her bir döwrüň durmuş we terbiýeçilik ulgamyna ornaşýar. Şonuň üçinem olar biziň üçin hemişe edil şu wagtyň özünde aýdylan ýalydyr».

9 Mart 2021

Miras

Kalby gözel zenanlar

Miras — halkyň ruhy baýlygy, genji-hazynasy, taryhy dünýäsi. Her bir halkyň özge milletiňkä meňzemeýän medeni mirasy ony tapawutlandyrýan özboluşly aýratynlykdyr. Türkmeniň gadymy däp-dessurlaryndan, edim-gylymlaryndan, ýol-ýörelgelerinden gözbaş alýan milli mirasymyz halkymyzyň iň gymmatly, bahasyz baýlygydyr. Halkymyzyň baý mirasynda zähmete, zehine sarpa goýan, geljegine umytly garan türkmen zenanlarynyň owadan, ruhy dünýäsinden gelip çykan el işleriniň aýratyn orny bar. Sadadan agras, göwnaçyk, pespäl häsiýetleri bilen birlikde, türkmeni türkmen edýän, milletleriň arasynda onuň milliligini tapawutlandyrýan zat biziň owadan lybaslarymyzdyr. Gadymdan gelýän biçüwi-de, reňki-de, nagyşlarynyň salnyşy-da belli bir maksada gönükdirilip ýerine ýetirilýändigi bilen tapawutlanýan milli lybaslarymyzyň her biri aýratyn bir sungat eseridir. Milli aýratynlyklarymyzyň esasy görnüşleri bolan gyrmyzy donlarymyz, çäkmenlerimiz, dürli nagyşlar bilen bezelip tikilýän çabytlarymyz, kürtelerimiz, düýpli gyňaçlarymyz... — türkmeniň hüý-häsiýeti bilen sazlaşyp gidýän bu nepis işler türkmen zenanlarynyň on barmagynyň gudraty bilen dörän, ene-mamalarymyzyň ruhy siňen milli mirasymyzdyr.

9 Mart 2021

Miras

Söýgüsi melhemdir, gujagy — bossan

«Aýlar gyzym Aý ýaly,Aýda dokar bir haly.Halysynyň kenary,On barmagnyň hünäri». Mylaýym hüwdi ýaňlanýar. Süýji ukuda ýatan çagajygyň ertirki gün eli hünärli, ene-atasyna, il-gününe, Watanyna wepaly bolup ýetişmegini ündeýän hüwdüde enäniň ýagşy umyt-arzuwlary jemlenen. Şol mahmal hüwdi bilen terbiýelenýän perzent Watanyna, ata-enesine bolan söýgi-mähirden kalby doly ynsan bolup ýetişýär.

9 Mart 2021

Miras

Gül-gunçanyň keşbi siňen keteni

Keteni dokamagyň taryhy ençeme asyry öz içine alýar. Gadymy döwürlerden bäri ýörgünli mata hasaplanylýan keteni biziň günlerimizde-de öz gadyr-gymmatyny saklap gelýär. Keteniden erkek kişileriň we zenanlaryň egin-eşiklerini taýýarlapdyrlar. Erkek kişileriň ýüpek matadan tikilýän daşky eşigi diňe don bilen çäklenýän bolsa, gelin-gyzlaryň ýüpek matalardan tikinýän lybaslarynyň görnüşi köp bolupdyr.

8 Mart 2021

Miras

Keçe güllär ellerim

Milli gymmatlyklarymyza sarpa goýmak, ýaş nesillerde el işlerine bolan höwesi artdyrmak maksady bilen geçirilýän wagyz-ündew çäreleri, duşuşyklardyr maslahatlar ýurdumyzda giň gerim alýar. Welaýat Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde Türkmenistanyň Parahatçylyk gaznasynyň welaýat bölümi, welaýat medeniýet müdirligi bilen bilelikde guran «Keçe güllär ellerim» atly söhbetdeşligimiz hem şeýle çäreleriň biri boldy. Türkmen zenanlary elmydama gözelligiň gözleginde. Zenanlaryň on barmagynyň hünäri bolan, öý-ojaklaryň törlerini bezeýän haly, palas önümlerinden başga-da, dürli ululykdaky keçeler hem özboluşlylygy bilen tapawutlanýar. Şoňa görä-de, keçeler gadymy döwürden bäri halkymyzyň dowam etdirip gelýän arzyly sungatydyr. Keçe güllenilýän wagty aňyrdan gelen adam: «Gülüň owadan» diýip, ýagşy dileg etse, keçe ussatlary «Ýüzüň owadan» diýip, geleni garşy alypdyrlar.

5 Mart 2021

Miras

«Dona gezek gelen bolsa...»

Ýomut-gökleň bagşyçylyk ýolunyň ussady, meşhur Sapar süýrentginiň şägirdi Nazar baga Morsy ogly hakyndaky bu gürrüňi ony gözi bilen gören, ýakyndan diňlän, häzirem biziň aramyzda sag-aman ýaşap ýören 106 ýaşly kärdeşimiz Baba Garaýew gürrüň berdi: — Baý, Nazar baga bagşy-dow, Sesi dagy bir menzildenem edil ýanyňda aýdyp oturan ýalydyr. Öňüne bagşy geçirmezdi. Ak öýlänler tirme aýdymlara tutup, zoruny görkezerdi. Adamlar bolsa ondan dessana garaşyp, şol yranyşyp oturandyrlar. Ýekejesi dagam ýerinden gozganaýsa nädersiň. Olar bagşynyň her bir hereketini gaty üns bilen synlardylar. Käbirleri bagşy bilen bile gygyryp, dyzlaryna galýady. Gözlerini pugta ýumup, kellesini ikiýana çaýkap, yranyp oturanlar hem bardy. Meniňem bagşyny ilkinji gezek görşümdi. Onuň at-owazasyny eşitsem-de, ýakyndan diňläp görmändim. Şonuň üçinem bagşyny aýratyn höwes bilen diňleýärdim. Onuň her bir hereketini synlaýardym. Bagşynyň egninde goşa don bardy. Donlaryň biri ýalaňgatdy, beýlekisi hywa çäkmenidi. Uzyn ak kamys köýneginiň üstünden ýasy guşak guşalandy. Donlarynyň synlary guşagyna gysdyrylgy bolansoň, bagşy has daýaw görünýärdi. Ol şol gezegem tä ýagyrnysyndan der görünýänçe aýdym aýtdy. Esli wagtdan soň, çäkmenini, soňra-da ýuka donuny hem çykardy. Şondan soň bagşa belet janköýerler ýeňillik bilen dem alyp, oňa golaý-golaý süýşüp başladylar. Men näbelet bolamsoň, gapdalymda oturan ýaşuludan bu ýagda

4 Mart 2021

Miras