"Mugallymlar gazeti" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-53, 39-96-41, 39-96-40
Email: mugallymlar-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Çyn-Ma­çyn­da türk­men me­de­ni­ýe­ti­niň to­ýy

Ýakynda Pekin şäherinde Türkmenistanyň Medeniýet ýylynyň açylyş dabarasy boldy. Açylyş dabarasyna ýurdumyzyň wekilçilikli topary hem gatnaşdy. Bu döredijilik çäresi dostlukly ýurduň jemgyýetçilik köpçüligini halkymyzyň köpöwüşginli sungaty, özboluşly däp-dessurlary hem-de medeniýet ulgamynda gazananlary bilen tanyşdyrmaga gönükdirilendir. Me­de­ni­ýet ýy­ly­nyň açy­lyş da­ba­ra­sy Pe­ki­niň Týan Szýao teat­ryn­da ge­çi­ril­di. Bu ýer­de Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Döw­let mu­ze­ýi­niň gaz­na­la­ryn­da sak­lan­ýan mil­li gym­mat­lyk­la­ryň ser­gi­si ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy. Ama­ly-ha­şam sun­ga­ty­nyň, ga­dy­my ly­bas­la­ryň, zer­gär­çi­lik önüm­le­ri­niň, dün­ýä­de şöh­rat ga­za­nan türk­men ha­ly­la­ry­nyň ne­pis­li­gi, öz­bo­luş­ly­ly­gy ser­gä gaý­ta­lan­ma­jak mil­li öwüş­gin çaý­dy. Bu gym­mat­lyk­lar aja­ýyp­ly­gy, reňk­le­ri­niň we be­zeg iş­le­ri­niň saz­la­şy­gy bi­len hal­ky­my­zyň köp­ta­rap­ly ze­hi­ni­ni ala­mat­lan­dyr­ýar. Hu­su­san-da, ha­ly we ha­ly önüm­le­ri, ga­dy­my kü­müş şaý-sep­ler, dür­li gör­nüş­dä­ki zer­gär­çi­lik önüm­le­ri, ola­ryň reň­ki­niň, be­zeg daş­la­ry­nyň saz­la­şy­gy, ady ro­wa­ýa­ta öw­rü­len ahal­te­ke be­dew­le­ri­niň kü­müş şaý-sep­le­ri da­ba­ra gat­na­şy­jy­lar­da uly tä­sir gal­dyr­dy.

25 Iýul 2024

Medeniýet

«Gal­ky­nyş» folk­lor to­pa­ryn­dan kü­müş me­dal

Ýa­kyn­da Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­nyň Bur­sa şä­he­rin­de Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň (TÜRK­SOÝ) we dost­luk­ly ýur­duň de­giş­li dü­züm­le­ri­niň gu­ra­ma­gyn­da «Al­tyn ga­ra­göz» at­ly halk tans­la­ry­nyň 36-njy hal­ka­ra bäs­le­şi­gi ge­çi­ril­di. On­da ýur­du­my­za we­kil­çi­lik eden «Türk­men­gaz» döw­let kon­ser­ni­niň Me­de­ni-işe­wür­lik mer­ke­zi­niň «Gal­ky­nyş» tans, aý­dym-saz, folk­lor to­pa­ry ikin­ji baý­rak­ly or­na, kü­müş ku­bo­ga we ýö­ri­te baý­ra­ga my­na­syp bol­dy. 7 — 12-nji iýul ara­ly­gyn­da ge­çi­ri­len hal­ka­ra bäs­le­şi­ge gat­na­şan ýur­du­my­zyň dö­re­di­ji­lik to­pa­ry me­de­ni fo­ru­myň düz­gün­na­ma­syn­da gör­ke­zi­len şert­ler bo­ýun­ça çy­kyş­la­ry ýe­ri­ne ýe­ti­rip, hal­ky­my­zyň öz­bo­luş­ly däp-des­sur­la­ry­ny saz we tans sun­ga­tyn­da us­sat­lyk bi­len gör­kez­me­gi ba­şar­dy. Şöh­rat­ly ta­ry­hy­my­zy, mil­li ýö­rel­ge­le­ri­mi­zi şöh­le­len­dir­ýän çy­kyş­lar bäs­le­şi­ge gat­na­şy­jy­lar­da we emin ag­za­la­ryn­da tu­ruw­baş­dan uly tä­sir gal­dyr­dy. Tans­çy­la­ry­my­zyň ne­pis na­gyş­lar bi­len be­ze­len mil­li ly­bas­la­ry, şaý-sep­le­ri ola­ryň çy­kyş­la­ry­na aý­ra­tyn öwüş­gin çaý­dy.

25 Iýul 2024

Medeniýet

Ady dünýä dolan akyldar

Magtymguly Pyragy — türkmeniň akyldar şahyry, dünýä meşhur söz ussady. Özüniň gaýtalanmaýan çeper döredijiligi bilen türkmeni şöhratlandyryp gelýän beýik şahyrymyzyň mertebesi, onuň türkmen taryhyndaky, jemgyýetçilik-syýasy, medeni-edebi durmuşyndaky orny müdimidir. Şoňa görä-de, Magtymguly Pyragynyň arzuwlan zamanasynda ýaşaýan bagtyýar türkmen halky beýik söz ussadynyň sarpasyny belent tutýar. Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň giňden dabaralandyrylýan 2024-nji ýylyň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly şygary asynda geçmegi, şahyryň hormatyna Türkmenistanyň «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medalynyň döredilmegi, Aşgabadyň ajaýyp künjeginde «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynyň we Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň gurlup, dabaraly ýagdaýda açylmagy, Gazagystan Respublikasynyň paýtagty Astana şäherinde Magtymguly Pyragynyň heýkeliniň oturdylmagy, şahyryň eserlerini özünde jemleýän “Magtymguly” atly kitabyň neşir edilmegi şanly ýylymyzyň ajaýyp wakalarydyr.

25 Iýul 2024

Medeniýet

Şygryýeti — owaz, sazy — şahyrana

Magtymgulynyň poeziýasynyň many-mazmuna, obrazlara baýlygy, şeýle hem ýokary estetiki gymmaty Nury Halmämmedowyň duýgur ruhuna ýakyn bolup çykypdyr. Türkmen diliniň özboluşly aýratynlyklaryny özünde jemleýän we halk döredijiliginiň ruhy siňen Magtymgulynyň goşgulary öz gözelligi, dogruçyllygy, akgynlylygy, çeýeligi, pelsepesi bilen kompozitoryň döredijiliginiň geljekki ykbalyny we dünýägaraýşynyň giňligini kesgitläpdir. Onuň baý wokal mirasynda beýik Pyragynyň goşgularyna döreden wokal toplumy milliligi bilen göze ilýär. N.Halmämmedow Magtymgulynyň goşgularyna toplum ýazan ilkinji kompozitordyr. Ol bu toplumy baryp talyplyk ýyllary — 1959-njy ýylda başlap, 1963-nji ýylda tamamlapdyr. Awtor şahyryň şygyrlarynyň sekiz sanysyny saýlap, şolardan hem toplum döredýär. Bu ýerde biz mazmuny boýunça dürli-dürli, söýgi lirikasyndan başlap, filosofik we watançylyk temalaryna degişli goşgulary tapyp bileris.

24 Iýul 2024

Medeniýet

«Döwrümiz bar, döwürlerden sapaly...»

Arkadag şäheriniň gurulmagy türkmen halkynyň bagtyýar durmuşynyň ýene bir subuty boldy. Şu döwri, şu eşretli zamany gören her bir döredijilik adamynyň joşubermegini tebigy ýagdaý hasaplasa bolar. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary netijesinde ýurdumyzyň mundan buýanky ösüşlerine hem giň gerim berilýär. Şeýle bolansoň il-halk bähbitli, haýyrly işleri alyp barýan her bir döredijilik adamynyň zähmeti hem yrýa gidenok. Ýurdumyzda olaryň sarpasy-sylagy ýeterlik. Türkmenistanyň halk artisti, Hormatly il ýaşulusy Kakadurdy Täjimow bilen söhbetdeşligimiz hem şular dogrusynda boldy. Halypa bagşy sözlerini Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe alnyp barylýan uly işlere buýsançdan başlady.

24 Iýul 2024

Medeniýet

Il sylamyş ol halypa hormatyn

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri halkymyzyň asyrlar aşyp gelen milli mirasynyň täze belentliklere göterilen döwri boldy. Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen hut soňky birnäçe ýylyň içinde gadymy ruhy we medeni gymmatlyklarymyzyň birnäçesi ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna goşuldy. Olaryň arasynda halkymyzyň irki döwürlerden bäri belent sarpa goýup gelen dutar ýasamak senetçiligi we bagşyçylyk sungaty hem bar. Halkara derejesinde ähladamzat gymmatlyklarynyň hataryna goşulan dutar ýasamak senetçiligi we bagşyçylyk sungatynyň ýurdumyzyň gündogar sebitindäki ösüşli ýollary barada biz welaýat ýörite sungat mekdebiniň ýokary derejeli mugallymy, Türkmenistanyň halk bagşysy Gurbandurdy Öwezow bilen söhbetdeş bolduk. — Halkymyzyň dutar ýasamak senetçiliginiň we bagşyçylyk sungatynyň dünýä içre meşhurlygynyň artmagy bu kesbi öwrenmek isleýänleriň has-da köpelmegine hem, bagşyçylyga ýykgyn edýänleriň artmagyna hem uly itergi berdi. Söhbedimiziň başyny şu dogrusyndaky gürrüňden başlaýsak!

24 Iýul 2024

Medeniýet

Alymlara uýsaň, açylar gözüň

Ylym we bilim beýik maksatlara ýetmekde jemgyýetimizi birleşdirýän, Garaşsyz döwletimiziň kuwwatyny has-da artdyrýan baýlykdyr. Dünýädäki ähli syrlaryň açary ylymda jemlenýär. Parasatly pederlerimiziň «Alym — ylym eýesi, jemgyýet — alym eýesidir» diýip belleýişleri ýaly, gadymy döwürlerden bäri jemgyýeti ösdürmekde, kämilleşdirmekde alymlaryň hyzmatyna uly orun berlipdir. Olara uly sylag-sarpa goýlupdyr. Muňa halk arasynda dilden-dile geçip gelýän rowaýatlardyr hekaýatlar hem doly şaýatlyk edýär. Aýdyşlaryna görä, kyýamatda Haktagala adamlardan hasap soranmyşyn. Şonda bir bendäniň günäsi sogapdan agyr gelipdir. Haktagala şonda Jebraýyldan sorapdyr:

24 Iýul 2024

Medeniýet

Sungat äleminde

Zehin sazlaşygy(Opera-wokal aýdymçysy, artist Didar Sarykow bilen söhbetdeşlik) Ir säher bilen awtobusda işe barýardym. Sürüji adatdakysy ýaly, ýene radionyň burmasyny towlap, söýgüli ýaýlymymyň tolkunlaryny sazlady. Alypbaryjy zenanyň mahmal sesi indiki ýaňlanjak aýdymy ýerine ýetirjek aýdymçy bilen tanyşdyrdy:

24 Iýul 2024

Medeniýet

Elektron kitaphanalar — döwrüň derwaýyslygy

Hormatly Prezidentimiziň parasatly syýasaty netijesinde ösüşlere beslenýän täze taryhy eýýamda ýurdumyzda kitaphanalaryň, muzeýleriň, teatrlaryň, çagalar sungat we çeperçilik mekdepleriniň, medeniýet öýleriniň, döwlet taryhy-medeni goraghanalarynyň... işini kämilleşdirmekde ägirt uly işler amala aşyrylýar. Sanly ulgamyň durmuşymyza işjeň ornaşmagy bilen, kitaphanalaryň işinde hem bu ugurda zerur çäreleriň görlendigini bellemek gerek. Ylmy we çeper eserleriň elektron nusgalaryny elýeterli etmek işleri häzirki wagtda giň gerimde dowam etdirilýär. Dürli edebiýatlaryň giň toplumyna eýe bolan elektron kitaphanalaryň pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň resmi saýtlarynyň binýadynda hereket edýändigi hem guwandyryjydyr. Şeýle kitaphanalaryň maglumat bermek hyzmatyny doly üpjün etmäge we seýrek kitaplaryň elýeterli bolmagyna ýardamy uludyr. Medeniýetimizi, milli mirasymyzy ösdürmekde, kitaphana işini kämilleşdirmekde, sagdyn ruhly, maksada okgunly ýaşlary terbiýelemekde olaryň orny örän ýokarydyr. Maglumatlaryň bir bitewi elektron binýady bolsa ýurdumyzdaky merkezi kitaphanalary birleşdirýär. Okyjylar hem Diýarymyzyň islendik künjeginde olaryň gaznasyndan peýdalanyp bilýärler.

24 Iýul 2024

Medeniýet

Umumadamzat medeniýetiniň altyn hazynasy

Halkymyzyň gadymdan gelýän baý milli mirasy, taryhy, edebiýaty bar. Şol gymmatlyklaryň hatarynda aýratyn orun eýeleýän nusgawy edebiýatymyzyň görnükli wekili Magtymguly Pyragynyň döredijiligi, ajaýyp goşgulary her bir okyjynyň kalbyny nurlandyrýar. Magtymguly Pyragy türkmen nusgawy edebiýatynyň kämilleşmegine örän uly goşant goşan, türkmen edebi dilini ösdürmekde uly işleri bitiren şahyrdyr. Akyldar tutuş adamzada gymmatyny hiç zat bilen ölçäp bolmajak pähimleri, nesihatlary, öwüt-ündewleri ýadygär goýupdyr. Onuň millilige, ynsanperwerlige ýugrulan döredijiligi ýaş nesilleri watançylyk ruhunda terbiýelemekde, kämil şahsyýetleri kemala getirmekde uly ähmiýete eýedir. Bu günki güne çenli şahyryň edebi mirasy hakynda ençeme ylmy garaýyşlar beýan edildi, kitaplar çap edildi. Olar okyjylaryň ürç edip okaýan kitaplarynyň hatarynda durýar. Magtymguly Pyragy — özüniň beýikligi bilen türkmeni beýgelden şahyr. Onuň eserleri diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem, umumadamzat medeniýetiniň hem altyn hazynasydyr.

24 Iýul 2024

Medeniýet

Sahnada — aýdymçy ýaşlar

Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» baýragyny almak ugrundaky bäsleşigiň çäginde ýurdumyzyň höwesjeň aýdymçylaryň arasynda geçirilmegi däbe öwrülen «Ýaňlan, Diýarym!» telebäsleşigi ýaşlaryň döredijilik mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek, olaryň halkymyzyň egsilmez ruhy hazynasyna we baý aýdym-saz medeniýetine aralaşmaklaryna ýardam bermek babatynda möhüm ähmiýete eýedir. Şoňa görä-de, bu telebäsleşigiň meşhurlygy ýylyň-ýylyna barha artýar. Beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň giňden dabaralandyrylýan «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda bu bäsleşigiň aýratyn uly ruhubelentlige beslenýändigine onuň Ahal welaýaty boýunça jemleýji tapgyry aýdyň şaýatlyk etdi. Üstümizdäki ýylda «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýen derejäni göterýän Änew şäheriniň görküne görk goşýan medeniýet öýüniň giň dabaralar meýdançasynda geçirilen bäsleşige welaýatymyzyň dürli ýerlerinden gelen aýdymçy ýaşlaryň onusy gatnaşyp, döredijilik ukyp-başarnygyny, zehinini açyp görkezdi. Olaryň belent owazly, şirin mukamly aýdym-sazlary owadan sahnanyň bezegini artdyrdy. Aýdym-saz sungatynyň köp sanly muşdaklary ýaşlaryň ukyp-başarnygyna görä ýerine ýetiren çykyşlaryna uly höwes we gyzyklanma bilen tomaşa etdiler. Milli sungatymyzyň rowaç menzillerini açyp görkezen bäsleşigiň dowamynda ýaňlanan aýdym-sazlarda beýik döwrümiziň, berkarar Watanymyzyň

23 Iýul 2024

Medeniýet

Merkezi Aziýanyň Şekspiri

Onuň iş otagynda Magtymgulynyň esli möçberdäki haly portreti dur. Portretiň sag ýüzündäki çarçuwa salnan Hormat hatynda onuň «Magtymgulynyň dostlary» halkara jemgyýeti tarapyndan sowgat berlendigi ýazylypdyr. — Men her sapar şu ýazgylara gözüm düşende hyýalymda ilkinji sapar Magtymgulynyň ruhy älemine aralaşyşym, soňra ol älemiň bendiwany bolup galyşym bilen baglanyşykly wakalara dolanýaryn. Şol mahal kalbymy adaty bolmadyk ruhy galkynmalar gurşap alýar... — diýip, Su Woldram aýdýar.

23 Iýul 2024

Medeniýet

«Türkmengaz» DK-nyň döredijilik topary «Altyn Garagöz» atly halkara bäsleşiginiň kümüş baýragyna mynasyp boldy

«Türkmengaz» döwlet konserniniň Medeni-işewürlik merkeziniň «Galkynyş» topary Türkiýäniň Bursa şäherinde geçirilen «Altyn Garagöz» atly folklor tansynyň 36-njy halkara bäsleşiginde 2 orny eýelemegi başardy. Bu abraýly bäsleşige dünýäniň 24 ýurdundan tansçylaryň 720-si gatnaşdy, bu bolsa, türkmen döredijilik toparynyň gazanan ýeňşiniň örän ähmiýetlidigini tassyklady. «Galkynyş» döredijilik toparynyň ýolbaşçysy Allaberdi Nazarowyň gürrüň berşi ýaly, «Altyn Garagöz» atly döredijilik bäsleşigine gatnaşmagyň özi üstünlik getirmek bilen çäklenmän, eýsem, beýleki ýurtlardan bolan kärdeşler bilen tejribe alyşmak we gatnaşyklary ösdürmek babatda hem örän peýdaly boldy.

22 Iýul 2024

Medeniýet

Bagtdan paýly ýaşlar

Sebitde deňi-taýy bolmadyk Arkadag şäherinde Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe bagyşlanyp geçirilen Medeniýet hepdeligi kalplarda ýagşy ýatlamalary galdyrdy. Ýylyň-ýylyna geçirilmegi asylly däbe öwrülen bu möhüm çäräniň uly şatlyk-şowhuna beslenip dowam eden günlerinde Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda döredijilik bilen meşgullanýan ýaşlaryň arasynda yglan edilen «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly bäsleşigiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy bolup geçdi. Dana şahyryň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenýän ýylynda hormatly Prezidentimiziň Karary bilen yglan edilen bu bäsleşik zehinli ýaşlaryň bir toparyny ýüze çykardy. Şa serpaýyna mynasyp bolan, Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň himiýa tehnologiýasy we ekologiýasy fakultetiniň 2-nji ýyl talyby Dawud Döwranow buýsanjyny biziň bilen paýlaşyp, şeýle gürrüň berdi:

22 Iýul 2024

Medeniýet

Ahalda ýaňlanan bagtyýarlyk owazlary

Ahal we­la­ýa­ty­nyň Änew şä­he­ri­niň me­de­ni­ýet öýü­niň öňün­dä­ki da­ba­ra­lar meý­dan­ça­syn­da geçirilen «Ýaň­lan, Di­ýa­rym!» at­ly te­le­bäs­le­şi­giň we­la­ýat tap­gy­ry «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň şanly wakalarynyň biri boldy. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň «Türk­me­niň Al­tyn asy­ry» baý­ra­gy­ny al­mak ug­run­da­ky bäs­le­şi­giň çäk­le­rin­de hö­wes­jeň aý­dym­çy ýaş­la­ryň ara­syn­da yg­lan edi­len te­le­bäs­le­şi­giň bu tap­gy­ry­na we­la­ýa­tyň şä­her­dir et­rap­la­ryn­dan hö­wes­jeň aý­dym­çy ýaşlaryň ençemesi gat­naş­dy. Türkmenistanyň Ga­raş­syz­ly­gy­nyň şan­ly 33 ýyl­ly­gy my­na­sy­bet­li ge­çi­ril­ýän te­le­bäs­le­şi­ge gat­naş­ýan aý­dym­çy ýaş­la­ryň çy­kyş­la­ry­ny diň­le­mek, syn­la­mak üçin toý meý­dan­ça­sy­na we­la­ýa­tyň köp san­ly ýa­şaý­jy­la­ry ýyg­nan­dy. Hö­wes­jeň aý­dym­çy­lar te­le­bäs­le­şi­giň şert­le­ri esa­syn­da est­ra­da, halk we nus­ga­wy aý­dym­la­ry us­sat­lar­ça ýe­ri­ne ýe­tir­di­ler.

22 Iýul 2024

Medeniýet

Kalplary joşduran owazlar

Türkmenistanyň Prezidentiniň yglan eden «Türkmeniň Altyn asyry» atly bäsleşiginiň çäklerinde geçirilýän «Ýaňlan, Diýarym!» telebäsleşiginiň Ahal welaýat tapgyry hem egsilmez joşguna beslendi. Änew şäheriniň medeniýet öýüniň giň dabaralar meýdançasynda ýaýbaňlandyrylan bäsleşige welaýatyň etraplaryndan gelen höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň 10-sy gatnaşdy. Ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 33 ýyllygy mynasybetli geçirilýän telebäsleşige höwesjeň aýdymçylar ýokary taýýarlykly gelipdirler. Gezekli-gezegine sahna çykan ýaşlaryň ukyp-başarnygyna görä ýerine ýetiren çykyşlarynyň tomaşaçylaryň dowamly el çarpyşmalary bilen garşylanylmagy hem olaryň yhlasynyň ýerine düşendiginiň, zehininiň ykrar edilýändiginiň güwäsi boldy. Olaryň estrada we halk aýdymlaryny ýokary ussatlykda ýerine ýetirmekleri tomaşaçylaryň ruhuny belende göterdi.

22 Iýul 2024

Medeniýet

Türkmeniň milli saz sungatynda yz galdyran orta asyr sazandalary

Ata-babalarymyzyň ganyna siňen saz sungaty öz gözbaşyny taryhyň gadymy köklerinden alyp gaýdýar. Gadymy türkmen topragymyz diňe bir dag ýerinde dagy, düz ýerinde düzi, çöl ýerinde çöli bolan tebigy gözelligi bilen däl-de, eýsem, dünýä meşhur zehinli alymlary, är ýigitleri berendigi bilen hem tapawutlanýar. Her bir milletiň özboluşly däp-dessurlarynyň, olaryň millet hökmünde emele gelmeginiň çylşyrymly prossesleriniň bolup geçişi ýaly, türkmen milleti hem özüne mahsus birnäçe alamatlary bilen dünýä ýüzünde bilen tapawutlanyp. Şolaryň biri hem saz sungatydyr. Saz sungatyň güýjüni hiç bir güýç bilen deňäp bolmasa gerek, çünki ol adamyň ýüreginde ornaşan iň uly ruhy baýlyk. Müňýyllyklardan gözbaş alýan şöhratly taryhy ýoly başdan geçiren türkmen halkynyň özboluşly saz sungaty bar. Şol sanda saza ussatlyk bilen erk edip bilýän ussat sazandalaryň hem bolandygyna taryh şaýat. Geliň, olar barada käbir maglumatlara ser salalyň. VI-VII asyrlarda asly Merwde doglan Barbut Merwezi hem şolaryň biridir. Onuň başgaça Pahlabat adynyň hem bardygy barada maglumatlar saklanyp galypdyr. Pahlabat diýmek bolsa, “pahlaw”, ýagny “batyr” diýmegi aňladypdyr. Käbir çeşmelerde bolsa, onuň ady Barbat diýip tutulýar. Ol orta gündogar ýurtlarynda özüniň ezber sazandalygy bilen, zehini bilen uly meşhurlyga eýe bolupdyr. Bu ussat sazandany şol döwrüň beýik döwletleriniň şalary özüniň köşk sazandasy etme

20 Iýul 2024

Medeniýet

Türkmenistanyň taryhy-medeni gymmatlyklary — adamzadyň mirasy

Türkmenistan halkymyzyň gadymy taryhynyň we örän baý medeniýetiniň bolandygyna şaýatlyk edýän bahasyna ýetip bolmajak genji-hazynalara we gymmatlyklara eýedir. Milletimiziň özboluşly mirasy aýawly saklanyp, nesilden-nesle geçirilip gelinýän gymmatly ruhy hazynadyr. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanyp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda yzygiderli durmuşa geçirilýän oňyn döwlet syýasaty netijesinde taryhy we medeni ýadygärlikleri gorap saklamaga, milli mirasymyzy wagyz etmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Türkmenistanyň Taryhy we medeni ýadygärlikleri goramak, öwrenmek hem-de rejelemek baradaky milli müdirligi tarapyndan çapa taýýarlanan Türkmenistanyň milli taryhy-medeni mirasynyň obýektleriniň Döwlet reýestri ýurdumyzda ilkinji gezek kitap görnüşinde neşir edildi. Bu sanaw taryhy-medeni goraghanalaryň, ýerli dolandyryş edaralarynyň hünärmenleri hem-de işgärleri üçin niýetlenendir. Türkmen topragynda Goňurdepe, Garadepe, Namazgadepe, Altyndepe, Jeýtun we Änew ýaly dünýäniň ilkinji ekerançylyk medeniýeti bolan ýadygärlikler bar. “Nusaý”, “Köneürgenç”, “Gadymy Merw”, “Gadymy Dehistan”, “Kerki”, “Abiwerd”, “Köne Sarahs” we “Gökdepe galasy” döwlet taryhy-medeni goraghanalary diýlip yglan edilen özboluşly muzeýlerdir. Gadymy Merwiň, Köneürgenjiň, Nusaýyň ýadygärlikleri bolsa ählumu

19 Iýul 2024

Medeniýet

Dost kalbynyň älemgoşary

Hytaý Halk Respublikasynda Türkmenistanyň Medeniýet ýylyna badalga berildi Häzirki bagtyýar günlerimizde «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň medeni maksatnamasyna laýyklykda, dünýäniň çar künjeginde dana Pyragynyň döredijiligi bilen baglanyşykly halkara maslahatlar, döredijilik duşuşyklary, aýdym-sazly dabaralar yzygiderli geçirilýär. Bu çärelere ýurdumyzyň medeniýet we sungat işgärleri-de gatnaşýar.

18 Iýul 2024

Medeniýet

Zehinlä zowal ýok

Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Ýaňgala obasy aýdym-saz sungatynda halypalaryň mesgeni hasaplanýar. Olardan Täçmämmet Suhangulyýew, Sahy Jepbarow, Mylly Täçmyradow, Nurmyrat Annaýew, Çary Täçmämmedow, Ata Esadow ýaly halypalary agzap geçsek ýerine düşer. Bu obada kemala gelenleriň birine Gurbanguly Nuryýew diýýärler. Aýdym-saz sungatyna ýaşlykdan imrinen bu halypany men indi ýarym asyr gowrak wagt bäri tanaýaryn. Gurbanguly Nuryýew 1946-njy ýylda Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Ýaňgala obasynda daýhan maşgalasynda eneden bolýar. 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşuna gatnaşan kakasy Nurgeldi aga obada daýhançylyk bilen meşgullanýar. G.Nuryýew 1953 — 1963-nji ýyllarda Ýaňgala obasyndaky 5-nji orta mekdepde okaýar. Ýüregi aýdym-saz diýip urýan ýaş ýigit 1964-nji ýylda Aşgabatdaky şol wagtky Türkmen döwlet sazçylyk mekdebiniň hor dirižýoryny we aýdym-saz mugallymyny taýýarlaýan bölümine okuwa girýär. Bu ýerde oňa Türkmenistanyň halk artistleri Aşyr Kulyýew, Durdy Nuryýew sazyň inçe syrlaryny öwredýärler.

18 Iýul 2024

Medeniýet