«Pixar»-yň iň köp girdeji gazanan multfilmi

Häzirki wagtda ekranlarda görkezilýän we ýylyň girdejisini 1 milliard dollardan geçiren ilkinji ekran eseri bolan «Inside Out 2» animasiýasy kassa ýygymyny toplamagyny dowam edýär. Ekranlara çykanyna 1 aýdan gowrak wagt geçen animasiýanyň prokatlardan toplan girdejisi 1 milliard 371 million dollardan geçdi. 200 million dollar býujetli multfilme Kelsi Mann režissýorlyk edip, ekran eseri birnäçe statistikada öňe saýlandy. Iň çalt 1 milliard dollar gazanan animasiýa bolan «Inside Out 2» multfilminiň bu görkezijä ýetmegi üçin 19 gün ýeterlik boldy. Ol bu ugurda «Şa ýolbars » multfilminiň rekordyny täzeledi (21 gün). Umumylykda 1 milliard dollardan köp girdeji gazanan 54-nji ekran eseri bolan «Inside Out 2» multfilmi öndüriji« Pixar»-yň rekordyny hem täzeledi. «Inside Out 2» multfilmi «Pixar»-yň iň köp girdeji gazanan animasiýasy boldy. Bu ugurda «Super maşgala 2» (Incredibles 2) animasiýasy 1 milliard 242 million dollar bilen birinji orunda barýardy. Animasiýa ugry boýunça ähli baýraklaryň hem birinji derejeli hyrydary hasaplanýan «Inside Out 2» iň köp girdeji gazanan multfilmleriň sanawynda 3-nji orny eýeleýär. Ondan öňde «Doňaklyk 2» (Frozen II) hem-de «Şa ýolbars » (The Lion King) animasiýalary bar. Ol şol bir wagtyň özünde iň köp girdeji gazanan filmleriň sanawynda 16-njy ýerde bolup, animasiýanyň 2 sanawda- da has ýokarky basgançaklara çykmagyna garaşylýar.

81-nji Wenesiýa film festiwalynyň eminler topary mälim edildi

Kino sungatynyň iň gadymy film festiwaly bolan Wenesiýa kino şüweleňiniň 81-nji geçirilişi şu ýylyň 28- nji awgusty – 7-nji sentýabry aralygynda guralar. Italiýanyň Wenesiýa şäherinde geçirilýän festiwalda onlarça film dürli ugurlar boýunça bäsleşýär. Esasy bäsleşige, ýagny «Altyn ýolbars » baýragy üçin her ýyl 20 töweregi film saýlanýar. Häzirki wagtda dalaşgär filmler belli bolman, golaýda şol kinolara baha berjek eminler topary mälim edildi. Şunlukda, Berlin we Kann film festiwallary bilen bilelikde dünýäniň iň esasy 3 film festiwalynyň biri hasaplanýan 81-nji Wenesiýa film festiwalynda eminler toparyna fransiýaly meşhur aktrisa Izabel Ýupper ýolbaşçylyk eder. 71 ýaşyndaky aktrisa bu festiwalyň çäginde 2 gezek iň gowy aktrisa hökmünde saýlanyp, «Volpi » kuboklaryny gazanypdy. Ýupper 1988-nji ýyldaky «Zenan hekaýasy » (Une affaire de femmes) hem-de 1995-nji ýyldaky «Dabara » (La Ceremonie) filmindäki keşpleri bilen ady agzalan baýraga mynasyp bolupdy. Izabel Ýupperiň ýolbaşçylyk edýän eminler toparyna festiwalyň guramaçylary amerikaly režissýor hem ssenariçi Jeýms Greý, britaniýaly režissýor Andrýuw Heig, polşaly tanymal režissýor Agnieşka Holland, braziliýaly režissýor, ssenariçi, prodýuser Kleber Mendonsa Filo, mawritaniýaly režissýor Abderrahman Sissako, italiýaly belli režissýor Juseppe Tornatore, germaniýaly ssenariçi hem režissýor Ýulia won Haýns, hytaýly meşhur aktrisa

Tennis topunyň reňki nähili ?

Eýfel diňi barada...

Parižiň nyşany hasaplanýan Eýfel diňi dünýäniň meşhur desgalarynyň arasynda öňdäki orny eýeleýär. Her ýyl millionlarça syýahatçy Eýfel diňini synlamak üçin fransuz paýtagtyna barýar. 1889-njy ýylda Parižde geçirilen Bütindünýä sergisi mynasybetli wagtlaýyn gurlan bu desganyň häzirki wagtda beýikligi 330 metre ýetýär. Polat gurluşa eýe Eýfel diňi 3 bölekden ybarat. Desganyň depesine liftli ýa-da basgançakdan çykyp, şäheri has ýokardan synlap bolýar. Ilkibada parižliler demirden gurlan bu desgany fransuz binagärlik däplerine zeper ýetirýändigi üçin halamandyrlar. Şeýle- de bolsa bina uly gyzyklanma döredendigi üçin hemişelik saklanyp galýar. Eýfel diňi barada gyzykly maglumatlar: Reňki üýtgedilýär. Eýfel diňi dürli ýyllarda dürli reňke bürendi. «Demir zenan » 1889-njy ýylda açylanda gyzylymtylgoňur reňkdedi. 10 ýyldan soňra sary reňke bürendi. Eýfel diňiniň daşky bezegini üýtgetmek üçin her gezek 60 tonna reňk ulanylýar. Polat desga 1968-nji ýylda gaýtadan goňur reňkli edildi. Iň beýik bina. Eýfel diňi açylandan soň Waşington ýadygärliginden (169 metr) öňe geçip, dünýäniň iň beýik binasy (300 metr) bolýar. Eýfel binasy bu adyny 40 ýyldan gowrak wagt saklap, 1931-nji ýylda Nýu-Ýorkdaky «Chrysler » binasy (319 metr) açylandan soň ikinji orna düşýär. Tomsuna uzalýar. Gyzgynda metalyň süýnmegi tebigy hadysa bolup, oňa fizikada termiki giňelme diýilýär. Polat gurluşdan düzülen Eýfel d

Guşmy ýa-da kebelek ?!

Tebigatda dürli- dürli jandarlar we mör-möjekler duş gelip, käte olary bir-birinden saýgarmakda kynçylyk döreýär. Şeýle mör-möjekleriň biri hem «macroglossum stellatarum » diýlip atlandyrylýan kebelek bolup, uzakdan seredeniňde guşa meňzeýär. Göwresi agymtyl- gara bu kebelegiň guşuňka meňzeş mämişi- goňur ganaty bolup, gülleriň nektaryny sorýan uzyn holtumy bar. Köplenç awgust aýynda köpelýän bu kebelekler sentýabr- oktýabr aýlary tokaýa ýaýraýar. Bu kebelekler liçinkalaryny agajyň köweklerinde, diwaryň aralarynda, ýere düşen ýapraklaryň içinde taşlaýarlar. Guşkebelegiň ululygy ortaça bolup, ganatynyň uzynlygy 5 santimetre ýetýär. 6 aýakly bu kebelegiň maňlaýynda 2 sany «şahy » hem-de uzyn holtumy bar. Her ýyl Günorta Ýewropadan Demirgazyk Afrika uçup gidýän guşkebelek Angliýanyň «ýerli ýaşaýjysy » hasaplanýar. Bu kebelekler bir-biri bilen habarlaşmak üçin wyzzyldyly sesleri ulanýarlar. Guşkebelegiň täsin tarapy sekuntda 85 gezek ganat kakyp bilmegidir. Tebigatda seýrek duş gelýän guşkebelek daşky görnüşi we täsin hereketleri bilen tebigaty öwrenijileriň ünsüni özüne çekýär.

Ýylyň reňkine ylham beren miwe

Miweli agajyň bir görnüşi bolan şetdalynyň ata Watany Hytaý hasaplanýar. Bägülgüllüler maşgalasyna degişli bolan bu agajyň miwesi tomus we güýz aýlarynda ýetişýär. Uzyndan uçly, ýalpyldawuk ýapraklary we owadan gülgüne gülleri bilen tanalýan bu agajyň ýeke şänikli miwesiniň daşy tüýli we tüýsüz bolup, ak, sary we gyzyl şetdaly ýaly görnüşlere bölünýär. Şetdaly etli we suwly miwe bolup, birnäçe witamini özünde saklaýar. Şetdaly adam saglygyna peýdalydygy bilen gadym döwürlerden bäri meşhurdyr. Şetdaly immuniteti berkitmäge ýardam edýän antioksidantlary özünde jemleýär. Düzümindäki C we E witamini bedeniň garşy durujylygyny güýçlendirip, kesellere garşy göreşmäge goşant goşýar. Şetdalynyň düzümindäki A, B3, C witaminleri, foliý turşusy, beta- karotin we kaliý iýmit siňdirişi aňsatlaşdyrýar. Doýgun ýag bolmandygy sebäpli bu miwe aşgazanda gyjynma döretmeýär. Şetdaly içgeçmäni bejermekde peýdaly bolup, iýmit siňdiriş bozulmalarynyň öňüni alýar. Ýürek saglygyny goramagyň iň möhüm şertleriniň biri süýüme baý önümleri iýmekdir. Şetdalyda ýeterlik derejede süýüm saklanyp, ýokary gan basyşyna we holesteriniň derejesine oňyn täsir edýär. C witamine baý bu miwe derini ýokançlyklardan we zyýanly şöhlelerden goraýar. Menekleri we deridäki yzlary aýyrmaga ýardam edýär. Şetdalyda saklanýan A witamini süňkler we dişler üçin peýdaly bolmak bilen bir hatarda, gijeki görşi hem gowulandyrýar. Bu m

Iň köp gepleşilýän diller

Dünýäde, takmynan, 7 müňden gowrak bolup, diller grammatik gurluşy we ulanylyş gerimi taýdan tapawutlanýarlar. Käbir dil halkara dil hökmünde ykrar edilen bolsa, käbir dil diňe belli bir sebitde ulanylýar. Umuman, islendik dil näçe ulanyjysynyň bardygyna garamazdan medeni baýlygy ýüze çykarmakda, birek- birek bilen düşünişmekde uly ähmiýete eýedir. Islendik adamda syýahat etmek isleýän ýurdy, tomaşa edýän filmindäki adamlar hemde okan çeper eserlerindäki wakalar barada gyzyklanma döräp, şolaryň dilini öwrenmäge girişip biler. Dil özüne çekiji aragatnaşyk serişdesi bolup, soňky ýyllarda daşary ýurt dillerini öwrenijileriň sany barha artýar. Dil öwrenýänleriň aglaba bölegi dünýäde iň köp ulanylýan dilleriň haýsy hem bolsa birini öwrenenini kem görmeýär. Käbir dil öwrenijiler öwrenýän diliniň aňsatlygyna ýada kyndygyna seredýär. Siz täze dil öwrenmek isleýäňizmi? Onda ilki bilen 2024-nji ýylda iň köp gepleşilýän diller bilen tanyş boluň! Iňlis dili (1,452 milliard). Dünýäde iň köp ulanylýan dilleriň ilkinjisi bolan iňlis dilinde 1,5 milliard töweregi adam gepleşýär. Halkara işewürlikden başlap, syýahatçylyk we tehnologiýa ulgamynda işjeň ulanylýan bu dile her üç adamdan biri düşünýär. Internet ulgamyndaky maglumatlaryň 60 göterimden gowragy iňlis dilinde bolup, dünýäniň 372 million ýaşaýjysy iňlis dilini ene dili hasaplaýar. Mandarin dili (1,118 milliard). Dünýäde mandarin dilinde

Emeli aň hakyndaky kanun

Ýewropa Bileleşigi tehnologiýa kompaniýalarynyň işini kadalaşdyrmak maksady bilen giňişleýin düzgünleri hödürleýän emeli aň baradaky kanuny resmi taýdan tassyklady. Iki ýylyň dowamynda işlenip düzülen kanun emeli aňyň ulanylyşynyň käbir görnüşlerini gadagan edýär we işläp düzüjileriň öňünde berk talaplary goýýar. Ýewropa Bileleşiginde iki ýyllap dowam eden maslahatlardan soň emeli aň baradaky ähli ýagdaýlary öz içine alýan kanun kabul edilip, bu ugry kadalaşdyrmakda aýgytly ädim ädildi. 1-nji awgustda resmi taýdan güýje girjek bu kanun Ýewropa Bileleşiginiň çäklerinde emeli aň tehnologiýalaryny ösdürmek we ulanmak üçin berk esas döredýär. Bu kanuny durmuşa geçirmegiň iň soňky möhleti 2025-nji ýylyň 2-nji fewralydyr, şondan soň tehnologiýa kompaniýalary raýatlaryň hukuklaryna howp salýan programmalary ulanmagy bes etmeli bolarlar. Kanunyň doly teksti Ýewropa Bileleşiginiň resmi web sahypasynda çap edildi. Täze kanun emeli aňyň käbir görnüşlerini ulanmagy gadagan edýär. Hususan- da, adamlary ynançlaryna we şahsyýetlerine baglylykda biometrik kategoriýalaşdyrmak, şeýle hem ýüz keşpleriň suratlaryny internetden ýa-da gözegçilik kameralarynyň ýazgylaryndan rugsatsyz almak ýaly hereketleri gadagan edýär. Işläp düzüjiler algoritmiň aýdyňlygyny üpjün etmeli we tehnologiýalarynyň işleýşi barada aç-açan maglumat bermeli. Düzgünnamalaryň köpüsi 2026-njy ýylyň awgustyna çenli güýje girer w

Roberta M etsola gaýtadan saýlandy

16-njy iýulda maltaly 45 ýaşly syýasatçy Roberta Metsola Ýewropa Parlamentiniň başlyklygyna gaýtadan saýlandy. 6-9-njy iýun aralygynda Ýewropa Bileleşigi ýurtlarynda geçirilen parlament saýlawlaryndan soň Strasburgda Ýewropa Parlamentiniň birinji mejlisi guralyp, onuň barşynda täze möhlete başlyk saýlandy. Ýewropa Parlamentiniň täze çagyrylyşynyň 720 agzasy maltaly syýasatçy Roberta Metsolany gaýtadan başlyk saýlady. Bu wezipä Ispaniýadan Ýewropa Parlamentiniň agzasy, çepçi «Podemos » partiýasynyň agzasy Iren Montero hem dalaşgärlik etdi. Gizlin görnüşde geçirilen ses berişlikde Metsola 562 ses, Montero bolsa 61 ses aldy. Ýene- de 2,5 ýyl Ýewropa Parlamentiniň başlygy wezipesini eýelejek Metsola 1979-njy ýylda Maltada dünýä indi. 2022-nji ýylyň ýanwar aýynda Ýewropa Parlamentiniň başlygy wezipesine saýlanan Roberta Metsola tarpa- taýyn aradan çykan Dawid Sassoliniň ýerine geçdi. Şeýlelikde, ol Strasburgdaky kanun çykaryjy edaranyň iň ýaş başlygy boldy.

Ýewropa Parlamentinde sagçy topar döredilýär

Fransiýanyň sagçy «Milli bileleşik » partiýasynyň wekilleri Wengriýanyň Premýer- ministri Wiktor Orban tarapyndan Ýewropa Parlamentinde döredilen sagçy güýçleriň «Ýewropanyň watansöýüjileri » bileleşigine goşular. Bu barada «Politico » web saýty ýazýar. Bilermenler «Milli bileleşikden » gelen topar bilen birlikde sagçy partiýalaryň täze bileleşiginiň Ýewropa parlamentinde üçünji uly syýasy güýje öwrüljekdigini tassyklaýarlar. Häzirki wagtda «Milli bileleşik » toparynyň parlament fraksiýasynyň başlygy Marin Le Peniň wekiliýetinden Ýewropa parlamentiniň 30 wekili henizem sagçy «Şahsyýet we demokratiýa » fraksiýasyna girýär. Olaryň «Ýewropanyň watansöýüjileri » toparyna goşulmagy, Fransiýada geçirilen nobatdan daşary saýlawlaryň ikinji tapgyrynda ýeňilenden soň yraň atan «Milli bileleşigiň » ýagdaýyny ep-esli güýçlendirer.

Respublikan partiýadan dalaşgär görkezildi

ABŞ-nyň Respublikan partiýasynyň gurultaýynyň wekilleri 5-nji noýabrda geçiriljek Prezident saýlawlaryna Donald Trampy resmi taýdan ABŞnyň Prezidentligine dalaşgär saýladylar. Donald Tramp Wiskonsin ştatynyň Miluoki şäherinde guralan gurultaýda Respublikan partiýanyň wekilleriniň köpüsi tarapyndan ýeterlik goldaw aldy. Geçen aýyň başynda tamamlanan partiýanyň içindäki saýlawlaryň netijelerinden soň, Tramp esasy bäsdeşleri ABŞnyň BMG-däki öňki hemişelik wekili Nikki Heýliden, Kaliforniýanyň gubernatory Ron Desantisden we telekeçi Wiwek Ramaswamiden öňe geçip, Respublikan partiýanyň ýeke- täk dalaşgäri boldy. Golaýda Donald Tramp Ogaýo ştatyndan respublikan senator Jeýms Dewid Wansy ABŞ-nyň wise- prezidentligine dalaşgär hökmünde hödürleýändigini mälim etdi. Wans 2023-nji ýylyň ýanwaryndan bäri senator bolup işleýär we Trampyň ýakyn egindeşleriniň biridir. Respublikan partiýanyň gurultaýy 15-18-nji iýul aralygynda geçirildi.

Dünýäniň ilaty iň ýokary derejä ýeter

Geljek 60 ýylda dünýä ilatynyň köpelmegi dowam edip, 2080-nji ýyllaryň ortalarynda 10,3 milliarda ýetmegine garaşylýar. Bu barada BMG-niň Ykdysady we durmuş meseleleri boýunça departamenti habar berdi. «Dünýä ilatynyň 2080-nji ýyllaryň ortalaryna çenli, ýene- de 50-60 ýylyň dowamynda artmagyny dowam etdirip, takmynan, 10,3 milliard adam köpelmegine garaşylýar. Iň ýokary derejesine ýetensoň, asyryň ahyryna çenli kem-kemden 10,2 milliard adama çenli peselip başlar diýlip çaklanylýar » diýlip, guramanyň hasabatynda bellenilýär. Ýokarda ýatlananlar BMG-niň hünärmenleriniň dünýä ilatynyň XXI asyrda iň ýokary derejä ýetmek ähtimallygynyň diňe 30 göterimboljakdygyny öňe sürýän öňki çaklamalaryna täzeden garandygyny aňladýar. Mundan başga- da, häzirki çaklamalara görä, 2100-nji ýylda ilat 6 göterim ýa-da 700 million adam artar. Bu bolsa, öňki çaklamalardaky garaşylýandan azdyr. «Çaklamadaky üýtgeşmeleriň dünýäniň käbir uly ýurtlarynda, esasan hem, Hytaýda çaga dogluşynyň peselmegi baradaky maglumatlaryň seljermesine esaslanýar » diýip, hasabatyň awtorlary belleýärler. Häzirki wagtda dünýä ilatynyň 28 göteriminiň ýaşaýan 63 ýurdunda ösüşiň iň ýokary derejesiniň eýýäm bolup geçendigi bellendi. Şeýle ýurtlaryň hatarynda Russiýa, Hytaý, Germaniýa we Ýaponiýa bar. Häzirki wagtda dünýä ilatynyň 10 göteriminiň ýaşaýan 48 ýurdunda ýakyn ýyllarda ilat sany artar we 2025-nji ýyldan 2054-nji ýyla

Kuweýtde nebit- gaz ýatagy tapyldy

Kuweýt nebit korporasiýasy (Kuwait Petroleum Corporation – KPC) Pars aýlagyndaky Failaka adasynyň gündogarynda ägirt uly «Al- Nohata » nebit ýatagyny ýüze çykarandygyny mälim etdi. Korporasiýanyň baş direktory Şeýh Nawaf Saud Al-Sabahyň aýtmagyna görä, ýatagyň ätiýaçlyk gorlary ýurduň üç ýyllyk önümçiligine deňdir. Kuweýt nebit korporasiýasynyň baş direktory, deslapky çaklamalara görä, ýatakda, takmynan, 2,1 milliard barrele çenli nebitiň we 5,1 trillion kub fut gazyň bolup biljekdigini atdy. Bu bolsa, takmynan, 3,2 milliard barrele barabar nebit ekwiwalentine deňdir. Kuweýt Nebit eksport edýän ýurtlaryň guramasynda (OPEK) nebit çykarmak boýunça bäşinji orunda durýar we her günde, takmynan, 2,48 million barrel nebit çykarýar. Ýurtda dünýäniň iň uly nebit gorlary bar we 2035-nji ýyla çenli nebit çykarylyşynyň möçberini her günde 4 million barrele çenli artdyrmak maksat edinilýär.

Iň gurak çöl gülzarlyga bürendi

Golaýda Çilide täsin tebigy hadysa bolup geçdi, adatça guraklygy bilen belli bolan Atakama çöli gülledi. Ürgün çägeler bilen örtülen ýer ak we benewşe güllere beslendi. Ýerli ýaşaýjylar tarapyndan «desierto florido » (gülleýän çöl) diýlip atlandyrylýan bu waka 5-7 ýyldan bir gezek bolup, diňe çöl ösümlikleriniň tohumlarynyň gögermegi üçin ýeterlik ýagyş bolan halatynda bolup geçýär. Alymlar soňky 40 ýylda şuňa meňzeş 15 hadysanyň diňe sentýabr bilen noýabr aýynyň aralygynda bolandygyny tassyklaýarlar. Ýöne şu ýyl gülleme garaşylmadyk ýagdaýda ir başlady we bu ýagdaý howanyň üýtgemegi bilen baglanyşdyrylýar. Atakama gözellik çaýýan güller, has takygy, «Nolana paradoxa » görnüşine degişli güllerdir. Bu gysga birýyllyk ösümlikleriň ösen kök ulgamy ýok bolup, bol çyglylygyň gysga döwürlerine çalt uýgunlaşýar. 2022-nji ýylda Atakama çöli milli seýilgäh diýlip ykrar edildi, şonuň üçin bu ýerdäki ähli ösümlikler we haýwanlar, şol sanda süýrenijiler, guşlar we hatda mör-möjekler hem goralýar. Şeýle- de bolsa, bu ýagdaý täsin tebigy hadysanyň şaýady bolmak isleýän köp sanly syýahatçylara böwet bolmaýar. Geljekde Atakamada ygalyň mukdarynyň köpelmegine garaşylýar, bu bolsa ösümlikleriň tutuş çölüň çäklerine ýaýramagyna we has ýygy güllemegine getirer.

Mikroçip eksportynda dünýä lider

Geçen ýyl global mikroçip eksportynda Gonkong, Taýwan, Singapur, Hytaý we Koreýa Respublikasy öňdeligi eýeledi. Bu barada BMG-niň «Comtrade » platformasynyň hasabatynda aýdylýar. 2023-nji ýylda Gonkong mikroçipleriň esasy eksportçysy boldy we ýylyň dowamynda 193,5 milliard dollarlyk mikroçip bilen üpjün etdi. Ol indi 10 ýyl bäri çip eksportynda dünýäde öňdebaryjy ýurt bolup galýar. Ilkinji bäşlige 166,6 milliard dollarlyk haryt eksport eden Taýwan, Singapur (137,9 milliard dollar), Hytaý (136,3 milliard dollar) we Koreýa Respublikasy (86,1 milliard dollar) girdi. Mikroçipleri import etmekde Hytaý öňdebaryjy bolup, ýylyň dowamynda 350,1 milliard dollarlyk çip satyn aldy. ABŞ-nyň ýarymgeçirijiler senagat birleşigi (SIA) 2023-nji ýylyň ahyrynda ýarymgeçirijileriň dünýädäki satuwynyň 2022-nji ýylyň rekord ýyly bilen deňeşdirilende 8,2 göterim azalandygyny we 526,8 milliard dollar bolandygyny habar berdi. Şu ýylyň başynda ABŞ-nyň häkimiýetleriniň ýurtda zawod gurmak maksady bilen ösen ýarymgeçirijileri öndürýän kompaniýalara milliardlarça dollar subsidiýa bermegi meýilleşdirýändigi barada habar berildi. Maglumatlara görä, 52,7 milliard dollar möçberindäki subsidiýa bazaryň «Intel » we «Taiwan Semiconductor Manufacturing Co» (TSMC) ýaly ägirtleriniň arasynda paýlanar. «Bu, akylly telefonlarda, emeli aňda we beýleki ulgamlarda ulanylýan ösen ýarymgeçirijileriň önümçiligini ýokarlandyr

Goňşy ýurtlar bilen gatnaşyklar berkidiler

Eýranyň täze saýlanan Prezidenti Masud Pezeşkian öz administrasiýasynyň goňşy döwletler bilen özara gatnaşyklary ileri tutup, ähli ýurtlar bilen gatnaşyklarda deňagramlylygy saklamaga tagalla etjekdigini aýtdy. – Biz goňşularymyz bilen gatnaşyklary berkitmegi ileri tutarys. Biz «güýçli sebiti » döretmegiň tarapdary. Biz Türkiýe, Saud Arabystany, Oman, Yrak, Bahreýn, Katar, Kuweýt, Birleşen Arap Emirlikleri we sebit guramalary bilen ykdysady we beýleki gatnaşyklary çuňlaşdyrmak üçin hyzmatdaşlyga sabyrsyzlyk bilen garaşýarys – diýip, Masud Pezeşkian «Tehran Times » gazetine beren söhbetdeşliginde belledi. 7-nji iýulda Eýranda geçirilen Prezident saýlawlarynyň ikinji tapgyrynda reformaçy syýasatçy Masud Pezeşkian 16 million 384 müň 403 ses alyp, ýeňiş gazandy. Onuň bäsdeşi, konserwatorlaryň wekili Said Jalili bolsa, 13 million 538 müň 179 ses aldy. Saýlawlara gatnaşyk 49,8 göterim bolup, jemi 30 million 573 müň 931 ses berildi.

Dünýä täzelikleri gysga setirlerde

Dünýäde öňdebaryjy boldy. Oba hojalygy möwsüminiň deslapky netijelerine görä, Russiýa bugdaý eksportynda dünýäde öňdebaryjy boldy. Bu barada ýurduň Oba hojalygy ministrligi habar berdi. 160-dan gowrak ýurda galla eksport edýän Russiýa şu ýyl 53 million tonna bugdaý eksport etmekçi. Gülmegi teklip edýän kanun. Ýaponiýanyň Ýamagata prefekturasynda adamlardan her gün azyndan bir gezek gülmegi teklip edýän kanun kabul edildi. Taslamanyň awtorlary, gündelik gülkiniň fiziki we ruhy taýdan saglygy berkitmek üçin zerurdygyny öňe sürýärler. Şonuň üçin kanun taslamasy iş berijileri iş ýerlerinde gülki bilen doldurýan gurşawy döretmäge çagyrýar. Jübi teleskopy döredildi. «DwarfLab » kompaniýasy tarapyndan agramy 1,35 kilogram bolan jübi teleskopy hödürlendi. Kitapdan onçakly uly bolmadyk enjamyň kömegi bilen galaktikalaryň, ýyldyzlar toplumynyň we ýyldyzlaryň şekillerini surata düşürip bolýar. Teleskopyň bahasy 479 dollara deň. Täsin krossowka hödürlendi. Amerikan- iňlis kompaniýasy «Freeaim» wirtual hakykatda hereket etmek üçin özboluşly «VR Shoes» krossowkasyny hödürledi. Täze önüm elektrik rolikli konkileriň tehnologiýasy boýunça işleýär. «VR Shoes» ulanyjyny belli bir ýerde saklap, wirtual dünýäde howpsuz hereket etmäge mümkinçilik berýär. Iň gadymy üzüm çigidi tapyldy. Kolumbiýanyň And daglarynda ýaşy 19 million ýyl bolan üzümiň daşa öwrülen galyndylary tapyldy. Bu Günbatar ýarymşard

Aýdym- saz sungatynyň belent derejesi

Her bir güni şanly senelere, toý-baýramlara beslenýän Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe milli medeniýetimiziň, sungatymyzyň abraý- mertebesi has-da belende galýar. Türkmen halky medeniýetini, sungatyny sarpalap, milliligine buýsanyp, olaryň şanyna uly toý-baýram edýän bagtly halklaryň biridir. Her ýyl uly dabara bilen bellenilýän bu baýram – Medeniýet hepdeligi «Pähim- paýhas ummany Magtymguly Pyragy » ýylynda Arkadag şäherinde uly ruhubelentlige beslenip, medeniýetimiziň täze taryhy döwründäki beýik galkynyşyny şöhlelendirdi. Halkymyzyň döreden gymmatlyklarynyň içinde aýdym- saz sungaty aýratyn orun eýeleýär. Bu barada söhbet edeniňde, Gahryman Arkadagymyzyň «Ile döwlet geler bolsa... », «Parahatçylyk sazy, dostluk, doganlyk sazy » atly ajaýyp kitaplary bada- bat göz öňüňe gelýär. Sebäbi kitap tekjelerimizde hemişelik orun alan bu eserlerde türkmeniň aýdym- saz sungatynyň baý dünýäsi barada gyzykly maglumatlar öz beýanyny tapypdyr. Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalarynyň netijesinde halkymyzyň baý medeni mirasynyň aýrylmaz bölegi bolan milli aýdym- saz sungatymyz täze derejelere göterildi. Ony halkara derejede wagyz etmek boýunça asylly başlangyçlara badalga berildi. Dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO- nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň görnükli nusgalarynyň sanawyna girizilmegi munuň aýdyň subutnamasy

«ARKADAG » ÝYLDYZY – GELJEGIŇ ÇELGISI

Ümmülmez älem giňişliginde millionlarça saýýaralaryň, ýyldyzlaryň Günüň daşynda hereket edýändigini hemmämiz bilýäris. Berkarar döwletimiziň öňe sürýän taglymatlary hem dünýäde parahatçylygy, ählumumy ösüşi berkitmek babatda umumadamzat bähbitlerinden ugur alýar. Şol sebäpli hem Gahryman Arkadagymyzyň öňe sürýän başlangyçlary dünýä jemgyýetçiliginde uly seslenmä, uly goldawa eýe bolýar. Häzirki wagtda dünýäniň daşary diplomatiýasynda «Ösüş arkaly parahatçylyk » diýen adalga öwrülen jümlä ýygy- ýygydan duş gelmek bolýar. Her gezek hem bu belent ykrary täsin tolgunma, beýik buýsanç bilen kabul edýärsiň. Çünki bu taglymatyň hem türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň pähimparasadyndan, öňdengörüjilikli başlangyçlaryndan binýat bolandygyny bütin dünýä ykrar edýär. Asman jisimlerini öwrenýän «Kosmos- Ýer» jemgyýetiniň alymlarynyň Arkadag şäheriniň açylmagynyň bir ýyllygy mynasybetli hem-de bu şähere bolan buýsanjyň we guwanjyň nyşany hökmünde asman giňişligindäki ýyldyzlaryň birine «Arkadag » diýip at goýandyklary baradaky hoş habar her bir türkmenistanlyny ganatlandyrdy. «Arkadag » ýyldyzyna degişli güwänamanyň, teleskopyň we düşürilen suratlaryň Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetine gowşurylmagy «Pegas » ýyldyzlar toparyna degişli ýyldyz baradaky maglumatlar bilen ilaty, aýratyn hem ýaş nesli giňden tanyşdyrmakda ähmiýetlidir. Beýleki ugurlar bilen bir hat

Setirleri döwrümiz bilen sazlaşýan akyldar

ÝUNESKO- nyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň 2023-nji ýylyň 10-24-nji maýy aralygynda Parižde geçirilen 216-njy mejlisinde Magtymguly Pyragynyň golýazmalar ýygyndysy ÝUNESKO- nyň «Dünýä hakydasy » atly halkara sanawyna girizildi. Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň şahyrana eserleriniň 70-den gowragynda dürli yklymlar, sebitler, ýer-ýurtlar, irki orta asyr geografik menziller, gadymy, meşhur, şöhratly toponimik merkezler bilen bagly taryhy, edebi- geografik aňlatmalar, durmuş hakykatlary duş gelýär. Şolaryň biri hem Merkezi Aziýada taryhy rowaçlyklaryň ösüşine işjeň gatnaşan, geçmişiň görnükli yklymara sebitleriniň biri bolan Turan ülkesidir. Dünýäniň çeperçilik, ahlak, ylmy we jemgyýetçilik medeniýetiniň ösmegine uly goşant goşan ussadyň 10- dan gowrak eserlerinde Turan ýaýlasy, onuň bilen serhetleşen mekanlaryň, ülkeleriň, şäherleriň atlarynyň waspnamalary duş gelýär. Şahyryň «Bir işe ulaşdy », «Arş aglaýa », «Eýwany tört» gazallarynda «Kimi gitdi, Eýran, Turan, Kimi Yspyhan, Töwriz aşdy », «Pişiň Eýran bolsa, puştuň Turandyr », «Anyň wahemesine Eýran- Turana geldi », «Eýran- Turany gezip, azmy- Horasan geldi » diýip bellenilýän setirlerinde taryhy hakykatlaryň çeper söz sungatyndaky gözelligi, orny ynandyryjylykly açylyp görkezilýär. Turan sözüniň etimologik köki «sahy gumlarda, jomart düzlerde, ýylçyr dag eteklerde, hoşnut sähralarda, tüçjar topraklar