"Mugallymlar gazeti" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-53, 39-96-41, 39-96-40
Email: mugallymlar-gazeti@sanly.tm

Habarlar

Söýgiň kadasy

«Seni söýüp göz ýetirdim bir zada...» G.Ezizow.

Perzent edebi

Nesil terbiýesi baradaky alada hormatly Prezidentimiziň esasy üns-aladalarynyň biri bolup durýar. Ata Watanymyzda perzent edebine uly üns berilýär. Ýaş nesliň ylymly-bilimli, Watana, halkymyza wepaly bolup ýetişmeklerini gazanmak ugrunda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. «Çaga — eziz, edebi ondanam eziz» diýip, ata-babalarymyz örän jaýdar belläpdirler. Şu nukdaýnazardan, ýurdumyzda milletimiz çaga edebinde ruhy hem-de beden taýdan sagdynlyk, päk ahlaklylyk ýörelgelerine daýanýar we şol ýoluň inçe syrlaryny gitdigiçe kämilleşdirýär. Çaga her bir maşgalanyň guwanjy, ýurduň genji-hazynasy. Türkmen maşgalasynda çaganyň orny, halkymyzyň çaga terbiýesine garaýşy barada gürrüň edilende, halk arasynda giňden ulanylýan «Çaga — durmuşyň güli» diýlen pähimli sözler seriňe gelýär. Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen halk köpçüligine gowşan nakyllardyr atalar sözlerini özünde jemleýän «Paýhas çeşmesi» atly gymmatly kitap perzent edebinde uly gollanma boldy. Bu kitaby okap, akyl-paýhasyň, ýiti aňyň, ýatkeşligiň, suhangöýlügiň eýesi bolan parasatly pederlerimiziň paýhasly sözleriniň halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş tejribelerini, dünýägaraýşyny özünde jemleýändigine göz ýetirýäris.

Maşgalanyň saglygy — ýurdumyzyň baýlygy

Akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragy: «Saglygyň gadyryn bilgil, hasta bolmazdan burun» diýip, örän jaýdar belläpdir. Hawa, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda asuda ýurdumyzda durmuşa geçirilýän saglyk syýasatynyň düýp özeninden hem edil akyldar şahyrymyzyň şu sözleri eriş-argaç bolup geçýär. Sebäbi kesel bolmazdan öň sagdyn bedeniň, sagdyn ruhuň gadyryny bilip, «Kesel bolup bejergi alanyňdan, onuň öňüni alanyň ýeg» diýýän türkmen halkymyzyň dana pähim-paýhasyndan ugur alýan Arkadag Prezidentimiziň her bir tutumynda, amala aşyrýan il bähbitli işlerinde adamlaryň jan saglygyny berkitmek, keselleriň öňüni almak ýaly päk niýetleriň, rowaç maksatlaryň durýandygy hakykatdyr. Hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň mejlislerinde beren tabşyryklarynyň esasynda, daşary ýurtlarda ýüze çykan ýiti öýken sowuklama keselini dörediji täze koronawirus ýokanjynyň ýurdumyzyň çäklerine getirilmeginiň we ýaýramagynyň öňüni almak boýunça ýerine ýetirilmeli gaýragoýulmasyz wezipeler we wajyp çäreler kesgitlendi. Ýurdumyzyň dürli künjeginde täze gurlup, ulanylmaga berilýän saglyk öýleri, hassahanalar, ylmy-kliniki merkezler, sport desgalary we beýleki binalardyr desgalar, oba-şäherlerde ýaşaýan maşgalalara edilýän öňüni alyş sanjymlarydyr berilýän derman serişdeleri, lukmançylyk kömekleri, edara-kärhanalardyr jemgyýetçi

Çile saçy

Çaga dünýä inenden soň, onuň bilen baglanyşykly däp-dessurlar berjaý edilýär. Olaryň biri-de galpak toýudyr. Galpak toýunda çaganyň saçyny daýysyna aldyrmagyň aňyrsynda çuňňur many bar. Çünki ene perzendiniň başyny erkek doganyna ynanýar. Ýaş enäniň öz dogan-garyndaşlaryny ýygy-ýygydan göresi gelýär. Şonuň üçinem naçar doganynyň halyndan habar alan erkek dogan sogap gazanýar diýen ynanç bar. Çaganyň galpak toýunda haýsydyr bir saý-sebäp bilen çaganyň ilkinji saçyny başga biri almaly bolaýanda-da, daýy sarpasyny saklap, çokul, käkil, gulpak, zülp, alynsaç diýlip atlandyrylýan daýy paýyny goýupdyrlar. Şol saçlar daýysy öýe myhman gelende aldyrylyp, oňa sowgat berlipdir. Soň-soňlar adamlar şol goýlan saçlara çaganyň uzak ýaşamagy, maşgalada çagalaryň köpelmegi bilen baglanyşykly edilýän ýagşy dileg hökmünde garapdyrlar. Çile saçlary yzy tirkeşikli bolsun diýen niýet bilen çaga kürtesiniň arka tarapyna tikilipdir. Käbir ýerlerde çaganyň çile saçyny onuň geljekde köküniň çeşmä ýetip, giň döwletiň eýesi bolmagyny arzuwlap, miweli daragtlaryň düýbüne gömüpdirler. Türkmen halky saç zir-zibile atylsa, çaganyň güýç-kuwwaty gaçýar, guş aýagyna çolap, höwürtge ýasansa, akyl-huşy üýtgär, har edilen saç görküni ýitirer diýen ýaly ynançlaryň üsti bilen nesilleriň arasynda gowy gylyk-häsiýetleri we endikleri terbiýeleýär.

Maşgala bagtyýarlygy — döwletiň baş wezipesi

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe döwletiň bir ülüşi hasaplanýan maşgalanyň abadançylygyny gorap saklamak, bagtyýarlygyny üpjün etmek babatda kanunalaýyk işler durmuşa geçirilýär. Çünki hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, maşgala türkmen jemgyýetiniň özeni bolup durýar, maşgala näçe berk boldugyça, jemgyýet şonçada hemmetaraplaýyn baý bolýar. Biziň wezipämiz bolsa türkmen maşgalasynyň sütünlerini gorap saklamakdan we berkitmekden, onuň maddy üpjünçiligini gowulandyrmakdan ybaratdyr. Maşgala jemgyýetiň durnuklylygyny, ykdysady we ruhy ösüşini kesgitleýän wajyp institutdyr. Döwlet onuň berkemegine we abadançylygyna ýardam etmek bilen, öz ösüşiniň esasy wezipelerini çözýär. Ynsan mertebesiniň maşgala çygrynda deňlik we birek-biregi hormatlamak esasynda üpjün edilmegi adam hukuklarynyň anyk durmuş, ykdysady we syýasy şertlerde iş ýüzüne geçirilmegine mümkinçilik berýän serişdedir. Maşgala gymmatlygy ata-babalarymyzdan dowam edip gelýän ýörelgeleriň esasynda has-da berkeýär. Ol maşgala gatnaşyklarynyň pugta bir maksatda jemlenmeginiň esasynda kemala gelýär. Maşgala, ilkinji nobatda, är-aýalyň arasyndaky bir-birege garaýyşlaryň birliginden örňäp, jemgyýetde sazlaşykly häsiýete eýe bolýar. Häzirki wagtda ýurdumyzda maşgala gatnaşyklarynyň hukuk esaslaryny berkitmek boýunça üstünlikli durmuşa geçirilýän işler ýokary netijeliligi bilen tapawutlanýar.

Çaga terbiýesinde maşgalanyň orny

Hormatly Prezidentimiz geljegimiz bolan ýaşlaryň maşgala terbiýesine uly üns berýär. Sebäbi çaga ilkinji terbiýäni maşgaladan alýar. Maşgala iki ýaş juwanyň biri-birine bolan mähirli gatnaşygyndan, söýgüsinden we olaryň kanuny nikalaşmagyndan emele gelýär. Maşgalanyň arzuwy, göz-guwanjy bolan çaga dünýä inenden soň ata-enäniň bar aladasy çagany terbiýelemek, ony sagdyn ösdürmek bolup durýar. Maşgala terbiýesinde ata-enelere uly orun degişlidir. Çagalaryň nähili terbiýe aljakdygy, ilkinji nobatda, ata-enäniň şahsy göreldesine baglydyr. Ata-eneleriň özlerini alyp baryşlaryndaky iň ownujak hasaplanylýan zatlar hem terbiýelenilýän çagalarda belli bir häsiýetleri döredip biler. Sebäbi çaga ene-atasyna, özünden ululara meňzejek bolup çalyşýar.

Keçe basmagyň ussady

2003-nji ýylda dünýäniň iň uly halysy hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabyndan orun alan «XXI asyr — Türkmeniň Altyn asyry» atly haly barada, onuň dokalyş aýratynlygy hakynda köpiňiz eşiden bolsaňyz gerek. Paýtagtymyzdaky Türkmen halysynyň milli muzeýine baryp, bu ajaýyp gözelligi ýakyndan synlanlaryňyz hem bardyr. Hawa, hakykatdan-da, hem türkmen gelin-gyzlarynyň ýiti zehininden dörän bu täsin haly göreniň ünsüni özüne çekýär. Şanly Garaşsyzlygymyzyň 10 ýyllyk baýramyna çeper elli gelin-gyzlaryň özboluşly toý sowgady bolan äpet halyny dokamaga halyçylaryň 40-sy gatnaşdy. Şolaryň biri-de Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynyň ýaşaýjysy Gurbangözel Amanmyradowadyr. Haly dokamaga höwes onda çagalygyndan döräpdir. Entek mekdep okuwçysydygyna garamazdan, Gurbangözel ökde halyçylar bilen haly dokamaga başlaýar.

Çaga terbiýesinde nakyllaryň orny

Ata-babalarymyzyň bize galdyran ruhy gymmatlyklarynyň hatarynda, ýagny halk döredijiligi eserleriniň iň esasylarynyň biri hem nakyllardyr. Munuň özi halkymyzyň gadymy döwürlerden şu günki günlere çenli gelip ýeten ruhy baýlygydyr, edep-terbiýe mekdebidir. Nakyllar çagalara öwüt-ündew, terbiýe bermekde uly ähmiýete eýedir, çünki olaryň edepli, tertipli, abraýly, ilhalar adam bolup ýetişmeginde ata-babalarymyzyň döreden nakyllaryna salgylanmak oňyn netije berýär. Çaga her bir hereketinde, özüniň geljekki durmuşynda ony sapak edinýär.

Halkymyzyň asylly ýörelgesi

Türkmen halkynyň gadymdan gelýän däpleriniň biri il-gün bolup ýygnanyşmakdyr. Birek-biregiň didaryny görüp, hal-ahwal soraşmakdyr. Şeýle däp-dessurlara halk döredijiligi eserlerinde ýygy-ýygydan gabat gelýäris. Il-gün bolup ýygnanyşmak dessury soňlugy bilen maşgala myhmansöýerligi ýaly ajaýyp däpleriň halkymyzyň durmuşyna ornaşmagyna itergi beripdir. Halkymyzyň myhmansöýerlik däp-dessurlarynyň aňyrsynda birwagtky köpçülik bolup ýygnanyşmak dessurynyň bardygyny nygtasymyz gelýär. Birek-birekden habar almak, halyny bilmek, ýagdaýlaryny soramak, özgäniň ykbaly bilen gyzyklanmak ýaly asylly häsiýetler adamda duýgudaşlygy terbiýeleýär. Onuň diňe özüni bilýän adam däl-de, özgeleri hem pikir edýän ynsan bolmagyna getirýär. Ynsan bolsa hemişe ruhy dünýäsini baýlaşdyrýan gatnaşyklaryň, pikirleriň gözleginde gezmelidir.

Nesil terbiýesinde maşgalanyň orny

Her jemgyýetiň ahlak ýörelgesi raýatlaryň edep-ekramlylygy, watansöýüjiligi, ata-enäniň, çagalarynyň, il-günüň öňündäki borjy bilen kesgitlenýär. Terbiýäniň düýp binýady, ilkinji nobatda, maşgalada goýulýar. Maşgala — bu kiçijik döwlet. Türkmen maşgalasy agzybirligiň ojagy, terbiýäniň öýi hasaplanylýar. Maşgala agzalary näçe agzybir, maşgalabaşynyň sözi ýerinde ýöreýän bolsa, şol öýe döwletem, mertebe-de ýaraşýar. Türkmençilikde «Bina bolmasa, binýat bolmaýar» diýlişi ýaly, maşgalanyň binýadyny gurýan ata-enelerdir. Ata-enäniň yhlasy, söýgüsi bilen bina bolan maşgala berk, abat bolýar. Türkmeniň islendik maşgalasynda atanyň orny gaýduwsyzlygyň, edermenligiň, merdanalygyň, enäniň orny mukaddesligiň, mähribanlygyň nusgasy bolup çykyş edýär. Maşgalada aga ata çekse, uýa enä meňzese, şol öýe gelen gelnem öýüň ody bilen girip, küli bilen çyksa, bagtam şol öýe hemişe gülüp bakýar. Agzybirlik, oňşuklylyk diýlen düşünjelerem ulularyň sözi ýöreýän ýerde bolýar. «Ulynyň aýdanyny etmedik uwlar» diýilmegem, ulularyň sözüniň ýöremeýän ýerinde, diýeni edilmeýän öýünde agzalalygyň, dawa-jenjeliň, oňşuksyzlygyň bolýandygyny aňladýar. Maşgala agzalarynyň hersi öz ornunda durup, birek-birege düşünişseler, ol ojak agzybir, bagtly öý hasaplanylýar. Bir dana «Nähili maşgalany bagtly maşgala hasaplaýarsyňyz?» diýip sorag berenlerinde, ol: «Birek-birege düşünişýän maşgala bagtlydyr» diý

Ene hüwdüsinden başlanýan söýgi

Ene söýgüsi — keramatly güýç. Oňa taý geljek zady näçe uzak oýlansagam tapmak mümkin däl. Çünki ol edil ylym ýaly çäksiz barlyk. Perzendiniň sallançagyny üwräp, gijäni ukusyz geçiren ene: «Ýadadym, irdim» diýmez, gaýta «Aýlanaýyn adyňdan» diýip hüwdi aýdar. Ýer togalagyny ýyladýan — bu ene mähriniň ýylysydyr. Eneleriň gasyn-gasyn elleriniň mähirden dokalan aýasynyň sypan başlaryna hatda keselem kär edip bilmez. Enäniň bagtlylygyny artdyrýan zat perzendiniň durmuşda ilhalar, Watana wepaly perzent bolup ýetişmegidir. Ene bilen perzent — olar iki ten we bir jandyr. Perzent enäniň bagrynyň parasydyr. Ýetginjeklik ýaşyna ýeten çaganyň goýberen ýalňyşlygy sebäpli ene ýüregi näçe ezilse-de, balasyna käýemez. Gaýtam: «Oglum ýigit çykyp barýar» diýip, oňa öwüt berer. Soňra mähriban ene perzendini çagyryş boýunça Watan gullugyna ugradar. Şol pursat enäniň gözleri ýaşlam bolsa, ýüregi ganatlydyr. Sebäbi ähli türkmen enesi-de perzendine näçe «Balam, balam» diýse-de, jigerbendiniň Watan ogludygyny her pursatda duýup ýaşaýar, perzendini il-gün üçin, Watan üçin kemala getirýär. Hatda özüniň ýekeje dikraram bolsa, halkyň bagty ugrunda alnyp barlan söweşlere ogluny ugradan merdana türkmen zenanlarynyň sanardan kändigine taryh gözli şaýatdyr. Şol sebäpli-de türkmen ýigitleri Watany goramagy öz öňündäki mukaddes borç, belent mertebe hasap edýär. Çünki Watana bolan beýik söýgi olaryň kalbyna ene

Bagtyň asman belentligi

Arzuwlaryň, umytlaryň şol belentlige çykmagy söýgi diýlen müň bir syrly duýgynyň tebigatynda bar. Ýöne siz bagt toýuny asmanda tutan jübütleri görüpmidiňiz? Hawa, seýrek, onda-da juda seýrek ýagdaý. Seýrek hem bolsa, edil şeýle toý 23-nji iýunda Lebap welaýatynda tutuldy. Türkmenabatly ýigit Arslan Çaryýew Hojambaz sebitlerinde önüp-ösen magşugy Aýgül Jepbarowa bilen durmuş toýuny hut uçaryň üstünde, ýerden müňlerçe metr belentlikde tutdy. Şeýdip, bagt ýene bir gezek asman belentligine çykdy. Ýöne bagt şeýle bir belentlige çykyp bilýän eken welin, onuň ýanynda asman dagy ho-ol aşakda galyberýär. Aslynda, Arslan bilen Aýgülüň bagty düýn ilki bilen şol belentlige çykdy-da, jübütler laçyn kamatly uçaryň biline gonansoň, asman belentligine çenli indi. Biziň nygtamak isleýän belent bagtymyz — bilelikdäki durmuşa gadam goýan jübütleriň ak patany hut hormatly Prezidentimiziň özünden almagydyr.

Çagalaryň goragynyň kanunçylyk esaslary

Ýurdumyzyň röwşen geljeginiň binýadyny tutjak edepli, terbiýeli, bilimli, giň dünýägaraýyşly, sagdyn ruhly ýaşlary kemala getirmek her bir adamyň öňünde durýan esasy wezipedir. Döwletimizde çagalaryň hukuk goragyna degişli kanunçylygy kämilleşdirmäge we halkara kadalaryna laýyk getirmäge aýratyn üns berilýär. Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda döwletimizde çagany goramak, olaryň hemmetaraplaýyn ösmegini gazanmak, saglygyny gorap saklamak, olary özbaşdak durmuşa we zähmete taýýarlamak bilen bir hatarda, maddy we durmuş ýeňillikleriniň ygtybarly hukuk, durmuş kepillikleri döredilýär. Ýurdumyzda «Türkmenistanda çagalaryň hukuklaryny durmuşa geçirmek boýunça 2018 — 2022-nji ýyllar üçin hereketleriniň Milli meýilnamasy» we ondaky çäreler giň gerim bilen durmuşa geçirilýär. Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllary içinde Birleşen Milletler Guramasy bilen örän netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýdy. Türkmenistan BMG-niň Çagalar gaznasy bilen köp ýyllardan bäri hyzmatdaşlyk etmek bilen enäniň, çaganyň hukuklaryny we azatlyklaryny goramak, wagyz etmek bu babatda milli kanunçylygy halkara talaplarynyň derejesine ýetirmek boýunça hyzmatdaşlyk gatnaşyklary giňden alyp barýar. Türkmenistan BMG-niň çagalar babatynda kabul eden resminamalarynyň onlarçasyna gatnaşýar. Olaryň hatarynda Çagalaryň diri galmagyny, goralmagyny we ösmegini üpjün etmek hakyndaky bütindünýä Jarnamasyny, Çagalaryň halkara o

Ejeli günlerim — eziz günlerim

Kitap — keramat diýilýär. Onuň sahypalaryny agdardygyňça, çuň many-mazmunyny aňyňa ýazdygyňça gözleriň nurlanyp, ýüregiň aram tapýar. Şeýle ajaýyp kitaplaryň birnäçesini bize Gahryman Arkadagymyz serpaý berdi. «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly gymmatly eseri okanymdan soň kalbymda gatbar-gatbar bolup, dünýä inip bilmän ýatan ene hakyndaky pikirlerim ak kagyzda aýan boldy. Ah, çagalyk ýyllary, çagalyk ýyllary! Görsene, eýýäm ol döwürlerden bäri näçe ýyllar geçipdir. Ýaşlygymyň süýji ýatlamalaryny alyp galan obamyzyň seleň säherleri, güneşe baý gündizleri, mahmal gijeleri edil häzirki ýaly ýadymda. Şol gijeleriň dymyşlygyny diňe jyzlanlar bozaýmasa, başga hiç zat bozanokdy. Jyzlanlaryň sesi eşidilip başladygy biz ýerli-ýerden gozgalaň tapyp, ozal ejemizdir kakamyzy ýadadan sowallarymyzy ýene gaýtalap başlardyk. Birimiz: «Kaka, kaka, jyzlan diýdiňmi, olar uzak ýaşamaýar diýdiňmi?! Nämüçin?! Ýogsa-da, olar näme üçin görnenoklar?!» diýip sowal bersek, ýene birimiz: «Eje, jyzlanlar diňe gije oýanýarlarmyka?! Olaryň sesi gündiz-ä eşidilenok» diýen ýaly sowallar bilen uzyn günki agyr zähmetden soň zordan başlary ýassyga ýetýän ezizlerimize azar ýamanyny bererdik. Olar bolsa gapymyzdaky ullakan sekiniň üstüne al-elwan düşekleri düşäp, gülli ýorganlar bilen üstümizi örtüp, sekiniň her çetinde biri ýatyp, bizi bolsa orta üýşürip irkilerdiler. Biziň bolsa wagty bilen uk

Ömrüňiz uzak bolsun, Merjen, Aşgabat!

Asuda, eşretli durmuşda ýaşalýan ýurtda günde baýram, günde toý. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hem toýlar toýa ulaşýar. Ýüregi joşgundan möwç alýan türkmen halky mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramyna taýýarlyk görülýän günlerinde, gözel paýtagtymyz Aşgabadyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllyk baýramynyň dabaraly bellenilen günleriniň saba säheri Arşdan: «Buşluk, rysgal-döwletli türkmen topragyna iki sany akja melek inendir» diýen şatlykly habary aldy. Ýyldyrym çaltlygynda daglary, derýalary, sähralary aşan bu habaryň sebäpkärleri Aşgabat şäheriniň ýaşaýjylary Orazmyradowlaryň we Atajykowlaryň maşgalasynda dünýä inen ilkinji perzentleri, ene-atanyň göz guwanjy Merjen bilen Aşgabat. «Çagaly öý bazar» diýlişi ýaly, gujagy ogul bäbekli Selbi Orazmyradowany döwletli ojagynda dogan-garyndaşlary, goňşy-golamlary, dost-ýarlary pişme bişirip, nogul saçyp, şatlyk-şagalaň bilen garşyladylar. Akja bäbejigi ýüzlerine sylyp:

Nesil dowamaty

«Buşluk, ogul agtygyňyz boldy, ene bolduňyz!» Buşluk habary ene ýüregimde täsin duýgyny oýardy. Ine, balajyk, bu gün sen enelik dünýäme üýtgeşik nur çaýyp geldiň. Ene sözüniň keramaty, ene söýgüsiniň gudraty barada şu wagta çenli il arasynda näçe gürrüň etsemem, joşup şygyrlar okasamam, bir-ä, ilkinji perzendim dünýä inende, bir-de ilkinji agtygym doglanda kalbymda dörän ýakymly duýgularyň waspyny etmäge söz tapmadym. Nesil dowamaty eziz bala, seni ilkinji gezek elime alanymda, ene ýüregimiň gürsüldisi has-da üýtgeşik eşidildi. Lukman gelin: «Hany, enesi, ilkinji agtygyňyzy eliňize alyň. Goý, bu bala nesliňiziň dowamaty, hemmäňiziň buýsanjyňyz bolsun! Watanymyza, il-günümize abraý, nesline mertebe getirýän goç ýigit bolup ýetişsin!» diýende, gözlerimden begenç ýaşlary syrykdy. Bu arzuwlaryň yzy başga-da bäbek çykarmaga gelen enelerdir gelnejeleriň arzuwlary bilen utgaşyp gitdi. Gelinleriň biri: «Ene-mamalarymyzyň aýdyşy ýaly, çilehanada edilen arzuwlar hasyl bolýandyr» diýip, içki joşgunyny daşyna çykardy.

Dürüşdeli işdäaçar

Gerekli önümler: 1,5 kg pomidor, 75 g käşir, 200 g gyzyl bulgar burçy, 30 g  düýp sogan, 1—2 sany ajy burç, 4 nahar çemçe ösümlik ýagy, 5 diş sarymsak, 1 nahar çemçe duz, 50 g şeker, 70 g 9 derejeli sirke, tagamyna görä şibit, arpabadyýan.

Gaýratly gallaçy zenan

(Oçerk) ...Säher çagy. Tamdyrdan ýaňyja çykan mele-myssyk çörege meňzäp, ýylgyryp dogan Gün özi deý tyllaýy öwüşginli bugdaý meýdanlaryna nuruny bolluk bilen eçilýär. Bu görnüş özboluşly sazlaşygy döredip, altyn başly bugdaýlary has-da nurana görkezýär. Daş-töwerek bolsa ümsümlik. Diňe, adatdakylar ýaly, säheriň şeýle ajaýyp çagynda perişdeleriň rysgal-bereket paýlaýandygyny buşlaýan bilbilmidir mollatorgaýyň bugdaýly meýdanlaryň daş-töweregindäki baglardan eşidilýän ýakymly owazy bilen säheriň mymyjak şemalyna tolkun atýan altynbaş bugdaýlaryň birenaýy ygşyldysy gulagyňa hoş ýakýar... Şol pursat durşy bilen nuranalyga gark bolan bu bereketli pelleriň gyrasynda elleri gabarçakly, ýüz-gözi ýele-Güne gaýzygan, hortapdan gelen galdaw göwresi bilen gaýratly gadam urýan, tüýs daýhansypat bir bugdaýreňk zenan peýda bolýar. Ol bugdaý peliniň bir gyrasyndan girişine, öz ýüküni göterip bilmeýän ýaly, aşak eglen altyn başlardan birini alagada, ony elleriniň aýasynda owkalap, däneleriniň birki sanysyny dişläp görýär: «...Bişipdir. Kemsiz bişipdir. Tüweleme, dänelerem dok. Indi oraga başlabersegem bolýa...».

Peýnirli dolama

Gerekli önümler: 3 sany lawaş, 100 gram peýnir, 1 sany ýumurtga. Taýýarlanylyşy: Ilki bilen, ýumurtganyň sarysyny agyndan aýyrmaly we peýniri gyrgyçdan geçirmeli. Soňra taýýarlanan peýnir bilen ýumurtganyň sarysyny bir gaba salyp, gowuja garyşdyrmaly. Lawaşymyzy alyp, ony 8 sany üçburçluk şekilindäki böleklere bölmeli. Soňra her lawaş böleginiň inli tarapynyň gyrasynda bir çemçe peýniri keseligine, uzynja şekilde ýerleşdirmeli-de, emaý bilen lawaşy dolamaly. 1-2 aýlawdan soňra lawaşyň gyralaryny içine eplemeli we bişirilende açylmaz ýaly, lawaşyň gyralaryna ýumurtganyň agyny çalmaly. Gyzyp duran ýagly saja seresaplyk bilen lawaşly dolamalaryňyzy atyp, ähli tarapyny deňje gyzartmaly. Gyzaryp bişen dolamalary artykmaç ýagy siňer ýaly, içine kagyz süpürgiç düşelen gaba salmaly. Olary 5-10 minutdan soňra saçak başyna alybermeli. Işdäňiz açyk bolsun!

Dorogly işdäaçar

Gerekli önümler: 2 sany hyýar, 7-8 sany rediska, 4 nahar çemçesi dogralan arpabadyýan, 400 gram dorog, 4 nahar çemçesi gatyk (gaýmak), islegiňize görä duz. Taýýarlanylyşy: Gök önümleriň hemmesini ýuwup, arassalap, dörtburç şekilde ownujak dogramaly. Soňra olary bir gaba salyp, islegiňize görä duzlap, üstüne dorog bilen gatygy goşup, gowuja garmaly. Taýýar bolan özboluşly tagamly işdäaçary saçaga alyp bilersiňiz.