"Türkmenistan Sport" Halkara žurnalynyň elektron goşundysy

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň sport we ýaşlar syýasaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, B.Saparmyrat Türkmenbaşy şaýoly 54
Telefon belgileri: 22-81-38

Habarlar

Dürler hazynasy

(Hekaýa) Dynç günüdi. Ejemdir kakam enemlere gidipdiler. Ýola düşmezden öňürti ejem maňa öýde etmeli işlerimi birinbirin düşündirdi. Içerileri süpürişdirip, mebelleriň tottozanyny aýyrmalydym. Dogrusy, men bu işlere werziş bolup gidipdim. Özümi bilelim bäri ejeme elaýak ýaly bolup kömek bererdim. Şol sebäpli höwes bilen işe girişdim. Ilki giň otaglarda ýazylan halylaryň üstüni tozan sorujy arkaly birkemsiz arassaladym. Soňra poly öl esgi bilen süpürdim. Indi gezek tekjeleriňkidi. Maňa bu iş has ýaraýardy. Kitaplar tertipli ýerleşdirilen tekjeleri arassalamak uly höwes bilen ýerine ýetirýän işimdi. Sebäbi ol kitaplar meniň «dostlarymdy». Hawa, hut şeýle. Olar meniň iň wepaly, iň mähriban syrdaşlarymdy. Kitaplaryň köpüsini gaýtalapgaýtalap okapdym. Bu gezek hem «dostlarymyň» ýanyna höwes bilen bardym. Kitaplaryň her birini mähir bilen elime alyp, olara siňen tozanlary yhlas bilen aýryşdyrdym.

Tomus

Zer tomus, zerbap tomus,Göwnüme kybap, tomus,Täsin pursadyň kalbymBezesin herbap tomus. Gallaly il — bagtly il,Bugdaý rysga bor kepil,Daýhan ýer diýip sepil,Işlär der döküp, tomus.

Annadurdy mollaşahyry ýatlap

Meni ilkinji gezek atowazasy halkyň arasynda giňden ýaýran Annadurdy mollaşahyr bilen türkmen nusgawy edebiýatynyň görnükli wekilleriniň biri serkerde şahyr Seýitnazar Seýdi «duşurdy». Bu, hakykatdanda, şeýle bolupdy. Türkmenistan Garaşsyzlygyna eýe bolandan soňra şöhratly taryhymyz, halkymyzyň geçmişine şan getiren beýik şahsyýetlerimiziň bitiren beýik işleri, ömür ýollary ylmy esasda has giňişleýin öwrenilip başlandy. Bu tutumly işler bilen birlikde görnükli şahsyýetlerimiziň ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, dogduk mekanlarynda heýkelleri oturdyldy. Açylyş dabaralarynyň döwlet derejesinde geçirilip, olara görnükli ýazyjyşahyrlaryň, alymlaryň, medeniýetsungat işgärleriniň gatnaşmaklary bolsa, bu çäreleriň gymmatyny hasda artdyrdy. Şeýle şowhunly dabaralaryň biri — serkerde şahyrymyz Seýitnazar Seýdiniň heýkeliniň açylmagy mynasybetli 1993nji ýylyň maý aýynda şol wagtky Garabekewül etrabynyň Soltanýazgala geňeşliginiň çäginde ýerleşýän, ilat arasynda aýdylyşy ýaly, Soltanýaz begiň galasynyň deňinde, alysdan seleňläp görünýän gyryň üstünde geçirilipdi. Nusgawy şahyryň heýkeliniň açylyş dabarasyndan soňra hatara dikilen ak öýleriň birinde ilkinji gezek Annadurdy aga bilen tanyşmak, çaý başynda söhbetdeş bolmak bagty miýesser etdi. Onuň pespälligi, nurana ýüzüne kybapdaş sesi, gürrüň berýän wakasyna beletligi, söhbediň täsirli ýerlerini ýüzüniň ugruna goşgy bilen beýan etmegi bu ýe

«Eý, mekdebim jana-jan...»

(Oýlanma) Heniz çagakam, aga-gara ýaňy düşünip ugran wagtymyz ulular: «Körpeje, ulalaňda kim boljak?» diýip soranlarynda: «Mugallym boljak» diýerdim. Deň-duşlarymyň bolsa kimsi lukman, kimsi aýdymçy, kimsi uçarman bolmagyň arzuwyndady. Täze bir dünýä gadam basýan gara galpaklyja, akgaýma tahýalyja oglanlaryň, gara gulpaklyja, akja öňlükli gyzjagazlaryň hatarynda meniňem «Mekdep» atly bir uly dünýäniň gapysyndan ätlänim ýaňy ýalydy.

Tymsallar

Dananyň maslahaty Bir zenana durmuşy örän agyr ýaly bolup görnüpdir. Şol sebäpli ol maslahat sorap, dana gojanyň ýanyna gelipdir. Ol zenany diňläp, oňa şeýle maslahat beripdir:

Dosmämmet

Aýryldyk Eý, agalar, arzym size sözlesem,Seýitjemaletdin pirden aýryldyk.Tapylarmy, saýýat bolup yzlasam,Şahy-Möwüt, Weli şirden aýryldyk.

Söz manysy

Galbir Türkmen dilinde ulanylýan sözler dilimiziň sözlük gorunyň örän baýdygyny aňladýar. Akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň goşgularyny okanyňda, köp köne sözleriň manysyna düşünip bolýar. Akyldar şahyryň «Gumly çykypdyr» atly goşgusynda:

«Tolkunlar» goşgular toplumyndan

Kenaryňa geldim Kenaryňa geldim, ýürek gobsundy,Derdimi paýlaşdym tolkunlaň bilen. Kenaryňda ýaz şemaly öwsende,Diňe sendiň deňzim, göwnümi alan.

Beýik söz ussady

On ýyl mundan ozal, Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 290 ýyllygyna bagyşlanyp ýazylan eserleri ürç edip okapdym. Şol eserlerden eden köp sanly belliklerim häzirem meniň gündeligimiň sahypasyny bezeýär. Olaryň aglabasy dünýäniň beýik şahsyýetleriniňdir görnükli söz ussatlarynyň köňül nagyşlaryndan parçalar. Bellikleriň arasyndan käbirine ýüzlenesim gelýär. ...Magtymgulynyň täsirli sözleri asyrlarboýy saklanyp galar. Häzirki wagtda men şol sözleri Şekspiriň, beýik ukrain kobzary Taras Şewçenkonyň ölmez-ýitmez döredijiligi bilen deň derejede deňeşdirip bilerin.

Arkaýynlyk — bu bikär ýatmakdyr

Birsydyrgyn durmuş, gaýgy-aladasyz ýaşamak, gör, nähili oňat! Bu sözler gulaga her näçe hoş eşidilse-de, beýle durmuşda ýaşamak, o diýen gowy bolmasa gerek. Göz öňüne getirip görüň, ähli maksatlaryňyza, isleg-arzuwlaryňyza ýetmegiňiz özüňizi boşlukda ýaly duýmagyňyza sebäp bolmazmy?! Şeýle-de, eýsem, Ýaradan bu dünýäni biziň şeýle durmuşda ýaşamagymyz üçin ýaratdymy?! Elbetde, ýok! Emma näme üçindir, biz azarsyz-bizarsyz, arkaýyn ýaşamagyň arzuwynda. Jemgyýetde şeýle adamlar bar: olar ähli şertleri bar hem bolsa, bikär ýaşamakdan daşda durýarlar. Gaýta olar köpçülige peýdaly işleri bitirip, ýagşylyk medeniýetini ýaýmak isleýärler, kalplara ýagşylyk paýlaýarlar, ynsanlara kömek goluny uzadyp, halal ýaşaýşa ymtylýarlar. Şu ýerde bir kyssa ünsüňizi çekesim gelýär. Onda: «Melleginde müň batman hasyl alyp biljek bir kişi, diňe öz ýaltalygy we höwessizligi zerarly dokuz ýüz batman hasyl alsa, aradaky ýüz batmanyň hasaby ondan soraljakdyr. Ynsanlara peýdaly bolmakdan gaçýan, muny-da takwa we terkidünýälik hasaplaýan kişi, şeýtandan başgasyna uýan däldir» diýilýär. Bu aýdylanlar ýaşaýyş üçin hereketsiz bolmak däl-de, öz hereketiň bilen adamlara görelde görkezmek hakyndadyr. Şunlukda, dünýä geleniňden soň durmuşdan ýerlikli peýdalanmagy başarmaly we muny beýlekilere-de öwretmäge çalyşmaly. Ýagşylyk medeniýetini ýaýradýanlar, esasan, döredijilik adamlarydyr. Ýazyjylar, şahyrlar, kompozi

Amanat

Aýalynyň eden işine telek diýmeýän adamsy şu gezek gatyrgandy. Ýogsa çärýek asyrdan bäri bileje bir ýassyga baş goýup ýören bolsa-da, öz maşgalasyna «aňry otur» diýmedik adamdy ol. Ýumşak, öz gününe şükür kylyp, güzeranyň ugrunda gezip ýören, işjanly diýleni. Gepiň külesi, günorta uçurlary aýalynyň jigisi gelipdir-de, iki köçe gaýradaky bir işdeşiniň sadakasyna görünmek üçin, uýasyna dileg salypdyr. On bäş gün geçen bolsa-da, zadynyň entek gelmändigine göz ýetiren adamsy aýalyna gatyrganybrak diýdi: — Eneň-ataň jigiňe terbiýe berende, ilden alan zadyňy yzyna bermeli diýip öwredendirem welin...

Bedew atyň ýanynda

Gözleriňe ýaman gözler bakmasyn, Türkmeniň adyny haklan bedewim. Il götermez saňa beren syrymy,Syrymy syr saýyp saklan bedewim. Çarpaýa galaňda galkynsyn jahan,Sen meniň ýakynym, bolsa-da haçan,Hakyky dost däldir, kyn günde gaçan,Derdimi gözümden çaklan bedewim.

Ynan

Säher turup, salam berip Güneşe,Başlan haýyr işiň bitjegne ynan.Durmuş — göreş, ynamly çyk göreşe,Tutan maksadyňa ýetjegňe ynan. Bu durmuşdyr, bar gaýtgyny, daşgyny,Sabyrla bagyş eder herhal yşkyny,Kalba dolsa hak ylhamy, joşguny,Kynçylygyň sowlup ýitjegne ynan.

Bagtyň açary özüňde

Özüni tanamaýan adam bagtly bolup bilermi? Megerem, ýok! Çünki özümizi tanamak, bizi hakykatdanam bagta eltjek esasy ýoldur. Ilki bilen, her kim öz ýüregini diňläp, bu sowala çynlakaý jogap berip bilmegi başarmaly. Sebäbi biz hut özümizi tanamak bilen, şahsyýetimiz hakda belli bir derejede täze açyş edip bileris. Özüňi tanamak üçin bolsa, esasan, aşakdaky şertleri berjaý etmek gerek. Şahsyýetiňi tanamak

Käbäm

Gujagyň jennete deňdir,Sen mähriban käbäm meniň.Başym sypan elleň emdir,Sen mähriban käbäm meniň. Gülüp baksaň alaýazdyr,Göwnüm şonda aýdym-sazdyr,Näçe wasp etsem hem azdyr,Sen mähriban käbäm meniň.

Ugratmak

Al şapagy ýapragyna çaýypdyr, Miwesin bireýýäm seçelän erik.

Dana sözlere uýsaň...

Ýeri gelende käbir zatlar üçin janyňy pida etmek bolar, emma namysyňy hiç zada pida etmek bolmaz. Sebäbi namys jandan hem gymmatlydyr. ***

Hemra wäşiniň degişmeleri

HAÇAN MYHMAN GELÝÄR? Hemralara myhman gelip gidenden soň, bir hepde geçip--geçmänkä ogly:

Tymsallar

Pile we kebelek Bir adam bir pilä gabat geldi. Ol piläniň içinden kebelegiň çykjak bolup durandygyny aňdy we ony synlamak isledi. Ol birnäçe sagatlap kebelegiň pileden çykmaga synanyşýandygyny synlady. Ony synlamak bilen 10 sagat geçipdi we kebelek şol kiçijik deşikden çykyp bilmän kösenýärdi. Kebelegiň köp wagtlap kösenmegine garamazdan, ol entek pileden çykyp bilenokdy.

Hikmetli gürrüň

Paýhas mugallymy her sapagyň soňunda bir tymsal aýdýar eken, ýöne okuwçylar, köplenç, olaryň hikmetine düşünmeýän ekenler. Agşam okuwçylaryň biri oňa ýüzlenip: