Газета "Нейтральный Туркменистан"

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-18, 39-95-82, 39-95-88
Email: neytralnyturkmenistan-gazeti@online.tm

Habarlar

Bilimli nesil — kuwwatly Watan

Her bir ynsan saýlap alan hünäriniň ussady bolmak üçin janaýaman zähmet çekýär. Şeýle hünäriniň ussady, 32 ýyl bäri bilim ulgamynda zähmet çekip gelýän mugallymlaryň biri-de Gülöwser Mollaýewadyr. Mugallym ilki Daşoguz welaýatyndaky Beki Seýtäkow adyndaky mugallymçylyk mekdebini, soňra Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutyny üstünlikli tamamlap, dürli ýyllarda dürli mekdeplerde zähmet çekdi. Ol Baýramaly şäherindäki 2-nji orta mekdebiň mugallymy Oguloraz Orazowadan okatmagyň inçe syrlaryny öwrendi. Şu günki gün bolsa, Gülöwser mugallymyň özi ýaş mugallymlara halypalyk edýär. Häzirki wagtda ussat mugallym Baýramaly şäherindäki iňlis dili dersine ýöriteleşdirilen 18-nji orta mekdepde başlangyç synp hem-de türkmen dili we edebiýat mugallymy bolup işleýär. Gülöwser mugallym özüniň ugurtapyjylygy, maksada okgunlylygy bilen 1-nji synp okuwçylarynyň zehinini, bilimini artdyrmak üçin bar yhlasyny gaýgyrmaýar.

Bilimli nesil — ýurdumyzyň daýanjy

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň hem-de hormatly Prezidentimiziň bimöçber goldaw -hemaýatlary netijesinde ýurdumyzyň bilim ulgamynda giň gerimli işler, taryhy özgertmeler durmuşa geçirilýär. Munuň şeýledigini häzirki wagtda, ähli ugurlar bilen birlikde, milli bilim ulgamynda ýetilen belent sepgitler, ýaşlara döwrebap bilim-terbiýe bermekde gazanylan ýokary netijeler hem subut edýär. Hormatly Prezidentimiziň: «Biz bilim ulgamynda ruhy taýdan kämil, giň dünýägaraýyşly ýaş nesilleri terbiýelemek boýunça netijeli işleri alyp barýarys» diýen sözleri muny doly tassyklaýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzy ösüşiň täze belentliklerine ýetirmekde, jemgyýetimizde sazlaşykly ösüşleri gazanmakda bilim ulgamyna aýratyn orun degişlidir. Ýurdumyzda ulgamyň ygtybarly kanunçylyk binýady döredilip, ony ösdürmegiň esasy maksatlary hem-de ileri tutulýan ugurlary aýdyň kesgitlenilýär, bilim edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli pugtalandyrylýar. Bilim ulgamyny kämil ýörelgeler esasynda döwrebaplaşdyrmakda, ylmyň we tehnikanyň iň soňky gazananlaryny, sanly ulgamy ornaşdyrmakda bu ugurda kabul edilýän maksatnamalar, konsepsiýalar uly ähmiýete eýedir.

Nesil terbiýesi — bagtly geljegiň binýady

Hormatly Prezidentimiziň paýhasly baştutanlygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe çagalar barada uly alada edilýär. Olaryň bagtyýar ýaşamagy, oňat okamagy üçin amatly şert-mümkinçilikleriň döredilmegi netijesinde röwşen geljegimiz bolan çagalar döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen, dünýä ülňülerine laýyk gelýän çagalar baglarynda, orta mekdeplerde bilim-terbiýe alýarlar. Ata Watanymyzda ýaş nesiller barada edilýän şeýle aladalar biziň her birimizi guwandyrýar, buýsandyrýar. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň körpelere döwrebap bilim-terbiýe bermek baradaky wezipelerine, ýurdumyzda döredilýän ajaýyp mümkinçiliklere jogap edip, biziň çagalar bagymyzyň işgärleri hem çagalaryň döwrebap bilim we terbiýe almaklary, olaryň zehinlerini, ukyp-başarnyklaryny ösdürmekleri üçin yhlasly zähmet çekýärler. Terbiýeçilerimiz häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda, çagalara bilim-terbiýe bermekde innowasion tehnologiýalardan başarjaňlyk bilen peýdalanýarlar. Guraýan her bir sapaklarynyň täsirli bolmagy üçin aladalanýarlar. Çagalar bagymyzda körpeler bilen geçirilýän bäsleşikleriň, sport ýaryşlarynyň, köçe-ýol hereketiniň howpsuzlygy bilen baglanyşykly çäreleriň many-mazmunly bolmagy gazanylýar. Ýurdumyzda ýaş nesilleriň ukyp-başarnyklaryny, döredijilik zehinlerini ýüze çykarmak we ösdürmek boýunça geçirilýän çäreler olaryň geljeginiň aýdyň, bagtyýar bolmag

Daşary ýurt dillerini okatmagyň döwrebap usulyýeti

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda bilim ulgamynyň ösüşini kämilleşdirmek, milli we dünýä tejribesiniň öňdebaryjy usullary esasynda okuw-tejribelik işleriniň depginini ýokarlandyrmak, bilime, ylma we ýokary hünär derejesine höwesli ýaşlary goldamak bilen baglanyşykly maksatnamalaýyn özgertmeler alnyp barylýar. Bu özgertmeler milli we halkara gurşawynda aýratyn many-mazmuna eýe bolýar hem-de dünýä döwletleridir halklary bilen döwletara gatnaşyklardaky ýörelgelere, umumadamzat we milli gymmatlyklara hormat goýmak, ylma, bilime möhüm ähmiýet bermek bilen ony sazlaşykly alyp barmaga täze badalga berýär. Häzirki wagtda halkara jemgyýetçiligi bilen syýasy, ykdysady, medeni-ruhy we ynsanperwer ugurlardaky gatnaşyklaryň ösdürilmeginde dil bilimini ösdürmegiň örän uly ähmiýeti bardyr. Şol bir wagtda hem, daşary ýurt dillerini kämil bilýän, ýokary taýýarlykly hünärmenleri ýetişdirmek esasy ugur bolup durýar. Dil dünýä medeniýetine, beýleki halklaryň ylym, bilim dünýäsine aralaşmagyň iň möhüm serişdesidir. Şol sebäpli hem hünärmenleri taýýarlamak maksady bilen, ýurdumyzyň bilim ulgamynyň işgärleriniň öňünde ýaş nesle diňe bir ene dilini kämil derejede däl-de, eýsem, daşary ýurt dilleriniň hem birnäçesini öwretmek wezipesi goýuldy. Ýurdumyzda kabul edilen “Türkmenistanda daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasy”, “Türkmenistanda sanly

Zehinli okuwçylarymyzyň Dubaýdaky üstünligi

Türkmenistanly mekdep okuwçylary şu ýylyň 7 — 9-njy noýabry aralygynda Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde geçirilen «MEMORIAD 2024» atly bütindünýä mental sport olimpiadasynda üstünlikli çykyş etdiler. Mälim bolşy ýaly, «MEMORIAD» olimpiadasy, sportdaky Olimpiýa oýunlary ýaly, her 4 ýyldan bir gezek geçirilip, ýatkeşlik, mental hasaplama, mental arifmetika, çalt okamak boýunça ýaryşlaryň guralýan ýeke-täk meýdançasydyr. Bu zehin bäsleşigi 2006-njy ýylda dünýäniň 60 ýurdunda hasaba alnyp, şeýle görnüşdäki ilkinji ýaryşlar 2008-nji ýyldan bäri geçirilip gelinýär. Türkmen mekdep okuwçylary bolsa «MEMORIAD» olimpiadasyna şu ýyl ilkinji gezek gatnaşyp, öz tebigy ukyp-başarnyklaryny görkezmäge mümkinçilik aldylar. 23 döwletden mental sporta höwesli mekdep okuwçylarynyň 150-den gowragyny bir ýere jemlän olimpiadada zehinli ýaşlarymyzyň 17-si Türkmenistana wekilçilik etdi. Jemi 15 derejede geçirilen özboluşly bäsleşikde ýaşajyk ildeşlerimiz mental arifmetika, fleş-anzan marafon, kwadrat köki çykarmak ýaly ugurlarda öz deň-duşlary bilen ýaryşdylar.

Aýdyň maksatlar rowaçlanýar

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen bilim ulgamyny kämilleşdirmekde beýik işler durmuşa geçirilýär. Ylym, bilim, medeniýet, saglygy goraýyş babatda halkara hyzmatdaşlygy kabul edilýän Maksatnamalarda öz beýanyny tapýar. Ýaşlar barada döwlet syýasatynyň maksatlaryny, wezipelerini, ýörelgelerini we esasy ugurlaryny kesgitleýän, şeýle hem ýaşlaryň hukuklarynyň we azatlyklarynyň üpjün edilmeginde hem-de olaryň kämil şahsyýetler hökmünde kemala gelmeginde netijeli işler alnyp barylýar. Ýurdumyzda bilim ulgamynda ruhy taýdan kämil, giň dünýägaraýyşly ýaş nesilleri kemala getirmek boýunça beýik işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň welaýatlarynda häzirki zaman tehnologiýalary ornaşdyrylan döwrebap orta mekdepler, çagalar baglary ulanmaga berilýär. Bularyň ählisi bilim özgertmeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini görkezýär. Ylmyň, tehnikanyň örän çalt depginde ösmegi, täze tehnologiýalaryň döremegi bilim edaralarynda okatmagyň usulyýetini has-da döwrebaplaşdyrmagy talap edýär.

Ylym - bilim ulgamy ösüş ýolunda

Ýurdumyzyň ösüşinde ylym-bilim ulgamyna möhüm orun degişlidir. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli pudaklarynda, şol sanda ylym-bilim ulgamynda giň möçberli özgertmeler amala aşyrylýar, sanly ulgamyň mümkinçilikleri giňden peýdalanylýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bilim ulgamy sanly tehnologiýalaryň esasynda düýpli özgerdilýär. Bilim ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny kemala getirmek maksady bilen, iri ylmy-barlag taslamalary durmuşa geçirilýär. Esasan hem, bilim bermekde sanly ulgamyň mümkinçiliklerini peýdalanmagyň ähmiýeti uludyr. Bu wezipeleri durmuşa geçirmekde hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen birnäçe möhüm çözgütler kabul edildi. Olaryň hatarynda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» möhüm ähmiýete eýedir. Bu maksatnamada bilim ulgamynyň hem yzygider ösüşi, sanly ulgamyň döwrebaplygy aýratyn orun tutýar. Bularyň ählisi sanly ykdysadyýeti we sanly bilim ulgamyny sazlaşykly ösdürmäge giň mümkinçilikleri döredýär. Bu oňyn mümkinçiliklerden ugur alnyp, biziň orta hünär okuw mekdebimizde hem guralýan sapaklar boýunça talyp ýaşlara berilýän maglumatlar dünýä tejribesi, öňdebaryjy usullar bilen yzygiderli baýlaşdyrylýar. Bilim özgertmeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilmegi çuňňur many-mazmuna eýedir. Dürli pudakl

Döwrebap mümkinçiliklere esaslanyp

Röwşen geljegimiziň eýeleri bolan bagtyýar ýaş nesillerimiziň döwrebap hünärleri ele almagy, nazary bilimleri kämilleşdirmegi, sanly tehnologiýalary özleşdirmek bilen, öňdebaryjy tejribeleri öwrenmegi hormatly Prezidentimiziň alyp barýan döwlet syýasatynda esasy ugurlaryň biri bolup durýar. Sanly tehnologiýalaryň, nanotehnologiýalaryň, tehnologiýalar merkezleriniň durmuşymyza giňden ornaşdyrylmagy ýaş nesillerimiziň bu ugurda has-da kämilleşmegine ýakyndan ýardam berýär. Bu babatda öňdebaryjy tehniki enjamlar, ýokary tizlikli internet tehnologiýalary, kompýuter programmalary bilen üpjünçilik, sanly ulgam üçin zerur bolan elektron okuw-görkezme esbaplarynyň, okuw wideo we audiomateriallaryň, elektron okuw kitaplarydyr gollanmalaryň taýýarlanylmagy uly ähmiýete eýedir. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimizi köpugurly ösdürmek we sanlylaşdyrmak babatda giň gerimli özgertmeler amala aşyrylýar. Bu ugurda maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilmegi, anyk wezipeleri we maksatlary nazarlaýan resminamalaryň kabul edilmegi ýokary netijeleri gazanmaga ýardam berýär. Häzirki döwürde sanly ulgam we maglumat tehnologiýalary durmuşyň ähli ugurlaryna aralaşyp, özüniň oňyn täsirini ýetirýär. Ýurdumyzda sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi netijesinde, döwletimiz dünýäniň maglumat ulgamyna we tehnologik ösüşine işjeň goşulýar. Şonuň bilen baglylykda, halkymyzyň döwr

Mekdep okuwçylaryny ders bäsleşiklerine taýýarlamak

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe zehinli ýaşlary ýüze çykarmak, olary okuw dersleri boýunça halkara derejesinde geçirilýän bäsleşiklere taýýarlamak, olaryň üstünlikli çykyş etmeklerini gazanmak wajyp wezipeler bolup durýar. Şu nukdaýnazardan, giň dünýägaraýyşly, ruhubelent ýaş nesli kemala getirmek, orta mekdepleriň okuwçylarynyň okuw derslerine gyzyklanmalaryny ýokarlandyrmak, zehinli ýaşlary ýüze çykarmak hem-de olary höweslendirmek maksady bilen, ýurdumyzyň orta mekdepleriniň okuwçylarynyň arasynda okuw dersleri boýunça «Altyn asyryň altyn zehinleri» atly bäsleşikler geçirilýär. Bu bäsleşikleriň çäginde okuw dersleri boýunça taslamalar (ylmy-döredijilik) bäsleşikleri hem guralýar. bäsleşikleriň okuwçylary dersler boýunça halkara derejesinde geçirilýän bäsleşiklere taýýarlamakda ähmiýeti uludyr. Bäsleşigiň döwlet tapgyrynda üstünlikli çykyş eden ýurdumyzyň mekdep okuwçylary dersler boýunça halkara derejesinde geçirilýän bäsleşiklere gatnaşyp, ýokary netijeleri gazanýarlar. Muňa «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Arkadag şäherinde Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň howandarlygynda geçirilen mekdep okuwçylarynyň halkara matematika olimpiadasynda okuwçylarymyzyň gazanan netijeleri hem şaýatlyk edýär. Bu olimpiadada mekdep okuwçylarymyz jemi 24 medaly, şol sanda 4 altyn, 1

Halk döredijiliginden peýdalanmak

Ýönekeý matematiki düşünjeleri öwretmek çagalary akyl taýdan ösdürmekde ähmiýetlidir. Çagalar baglarynda bu derse ýörite sagatlar berlip, körpeler sanamagy, hasaplamagy, deňeşdirmegi, tapawutlandyrmagy, böleklere bölmegi, giňişlikde ugur tapmagy, wagty kesgitlemegi, ýönekeýje meseleleri düzmegi we çözmegi öwrenýärler. Men hem uly (mekdebe taýýarlaýyş) toparda matematika dersi boýunça öwrediji-ösdüriji oýunlardan, halk döredijiligi bolan matallardan, tapmaçalardan, sanawaçlardan, nakyllardan, ertekilerden peýdalanyp geçmäge çalyşýaryn. Ondan başga-da, goşgularda duş gelýän sanlary mysal getirýärin. Munuň özi körpelerde matematiki düşünjäni kemala getirýär. Biz — terbiýeçiler ýaş nesillerde milli mirasymyza söýgini, buýsanjy terbiýelemegi maksat edinýäris. Milli mirasymyzyň özeni bolan halk döredijiligine degişli bolan sanawaçlar, matallar, tapmaçalar, nakyllar, ertekiler arkaly guran matematika sapagyma çagajyklar uly höwes bilen gatnaşdylar. Sapakda kompýuterden, multimedia tagtasyndan peýdalanyp, çagalara ertekileriň gahrymanlarynyň eşiklerini geýdirdim. Olar bilen ýörite sahnajyklary hem taýýarladyk. Sapagyň dowamynda matallary, tapmaçalary, nakyllary, ýaňyltmaçlary goşgy setirlerine geçirip, çagalara ýatdan aýtdyrdym. Sorag görnüşindäki goşgulary çagalara hödürledim. Olar bolsa dogry jogabyny berdiler.

Harplary öwretmegiň aýratynlyklary

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ösüp gelýän ýaş nesliň berk bedenli, ruhubelent, sagdyn bolup ýetişmegi üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Şeýle ajaýyp mümkinçiliklerden peýdalanyp, orta mekdeplerde okuw-terbiýeçilik işleriniň many-mazmuny baýlaşdyrylýar, okatmagyň hili kämilleşdirilýär. Orta mekdeplerde we mekdebe çenli çagalar edaralarynda döredilýän mümkinçilikler esasynda okuw sapaklaryny guramaçylykly alyp barýarys. Okatmagy döwrebap alyp barmak ýaş nesillerde bilim öwrenmäge höwes döredýär. Bu babatda ene dili sapaklaryny guramaçylykly geçirmek, olaryň dil öwrenmäge bolan höwesini artdyrmak esasy ugurlaryň biri bolup durýar. 2-nji synpda türkmen dili sapagynda çekimli harplar öwredilýär. Şunda okuwçylaryň harplar we sesler, sesleriň aýratynlyklary hakynda düşünjeleri baýlaşýar. Olar ýazuwda we aýdylyşda harplaryň tapawudyna has-da oňat düşünip başlaýarlar.

Bilim işgärleriniň iş tejribesinden

Başlangyç synplarda ene dili sapaklaryny guramak Türkmen halky ýokary ahlaklylyk, halallyk, watansöýüjilik, zähmetsöýerlik, ynsanperwerlik ýaly sypatlara uly sarpa goýup gelipdir. Milli terbiýäniň esasy bolup hyzmat edýän maşgala ojagynyň, onda ata-enäniň çagalaryna berýän terbiýesiniň, görüm-göreldesiniň möhümdigine uly üns beripdir. Çagalarymyza milli terbiýe bermegiň ilkinji basgançaklary başlangyç synplardan başlanýar. Magtymguly Pyragynyň hem goşgularynda däp-dessurlarymyzyň, edep-kadalarymyzyň, ýörelgelerimiziň ähmiýeti barada örän ýerlikli, ähmiýetli pikirleri öňe sürülýär. Çaganyň ýaşlykdan mylaýym, mähirli gatnaşyklar esasynda terbiýelenmelidigi, şeýle-de sözüň güýjüniň we söz manysyna düşünmegiň uly ähmiýete eýedigi nygtalýar.

Kämilligiň berk binýady

Häzirki ajaýyp döwrümizde durmuşa geçirilýän beýik işleriň netijesinde bilim özgertmeleri üstünliklere beslenýär. Täze okuw kitaplarynyň we usuly gollanmalaryň ylmy taýdan esaslandyrylyp, hil taýdan ýokary bolmagy talyplarda özbaşdak pikirlenmek duýgularyny ösdürýär. Kafedralarda ýurdumyzda ylmyň ileri tutulýan ugurlary boýunça durmuşa geçirilýän işlere ylma höwesli ýaşlary çekmek ugrunda hem netijeli işler alnyp barylýar, ylmy işleri geçirmegiň inçe ýollary öwredilýär. Uniwersitetimiziň talyplarynyň dünýä belli «Jhon Deere» kompaniýasynyň guramagynda Germaniýa Federatiw Respublikasynda okuw tejribeliklerinde bolmaklary ýaşlaryň şol kompaniýanyň öndürýän tehnikalaryny çuňňur öwrenmeklerine itergi berdi. Talyplarymyz daşary ýurtlarda we ýurdumyzda geçirilýän ders bäsleşiklerine we olimpiadalara gatnaşyp, baýrakly orunlary eýeleýärler.

Ýaş maliýeçileriň zehin bäsleşigi

Ýakynda Türkmen döwlet maliýe institutynyň guramagynda maliýe hasabatlylygynyň halkara standartlary dersi boýunça Açyk halkara internet olimpiadasy geçirildi. Oňa 6 döwletiň ýokary okuw mekdepleriniň 26-syndan 100-den gowrak talyp gatnaşdy. Halkara internet olimpiadasy Türkmenistanyň sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyndan ugur alyp, talyplaryň özara gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek, zehinli ýaşlary ýüze çykarmak, olaryň bilim başarnyklaryny has-da çuňlaşdyrmak, nazary bilimlerini berkitmek, şeýle-de özbaşdak işlemek endigini kämilleşdirmek maksady bilen guraldy. Olimpiada gatnaşan ýokary okuw mekdepleriniň 10-sy daşary ýurtlara degişli. Türkmen döwlet maliýe institutynyň bilim portaly arkaly Russiýanyň, Belarusuň, Gazagystanyň, Özbegistanyň, Täjigistanyň ýokary okuw mekdeplerinden 31, Türkmen oba hojalyk institutyndan 4, Türkmenistanyň Döwlet energetika institutyndan hem 4 talyp olimpiada internetiň üsti bilen goşuldy. Meseleler türkmen, rus we iňlis dillerinde taýýarlanyldy. Düzgünnama laýyklykda, gatnaşyjylara 10 sany mesele hödürlenip, olary çözmek üçin 120 minut wagt berildi.

Usuly işler kämilleşdirilýär

Döwlet bilim syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde, Türkmenistanda çaganyň irki ösüşine we mekdebe taýýarlygyny ýokarlandyrmaga, mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmäge aýratyn üns berilýär. Bu ugurda «Türkmenistanda çaganyň irki ösüşi boýunça 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Milli strategiýada», «Türkmenistanda çaganyň irki ösüşi we mekdebe taýýarlygyny ösdürmek babatda 2020 — 2025-nji ýyllarda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň Maksatnamasynda» öňde goýlan wezipeler oýlanyşykly durmuşa geçirilýär. 8-9-njy noýabrda Aşgabat şäherindäki 183-nji çagalar bakja-bagynda ýurdumyzyň mekdebe çenli çagalar edaralarynyň bilim işgärleriniň gatnaşmaklarynda «Mekdebe çenli çagalar edaralarynyň bakja toparlarynda usuly işleri kämilleşdirmegiň ýollary» ady bilen döwlet derejesinde usuly-amaly maslahat geçirildi. Oňa Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň, Milli bilim institutynyň, Aşgabat şäher we welaýat Baş bilim müdirlikleriniň, Arkadag şäheriniň bilim müdirliginiň ýolbaşçylary we mekdebe çenli çagalar edaralarynyň öňdebaryjy iş tejribeli bilim işgärleri gatnaşdylar.

Ylym we bilim – ösüşleriň ganaty

Dünýä akyl ýetirmegiň açary ylym-bilim hasaplanýar. Adamzat bilimleri özleşdirip, ylym öwrenip, öz-özüni açýar, şeýdip kämil şahsyýetler kemala gelýär. Bilim almak, ylmy özleşdirmek, bilenleriňi paýlaşmak ajaýyp işdir. Geçmişden bäri ata-babalarymyz bilime teşne, ylma yhlasly halkdygy bilen dünýä bellidir. Türkmen topragynda ýerleşen irki medreseler, mekdepler, meşhur kitaphanalar, ylym-bilim ojaklary munuň şeýledigine güwä geçýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe eziz Diýarymyzda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde ösdürilýän ylym-bilim ulgamynyň geljegi has-da aýdyňlaşýar. Elbetde, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabyndaky: «Watanymyzyň ösüşleriniň binýady ylym-bilim bilen baglydyr. Häzirki wagtda ösüp gelýän ýaş nesilleriň ylym-bilimli, sowatly, belli bir käriň eýesi bolmagy ugrundaky aladalarymyz öz netijesini hem berýär. Bu gün bilim aljak, döretjek ýaş nesiller üçin ýollar açyk. Ylym-bilime, sungata höwesek ýaş nesilleriň okamagy, öwrenmegi üçin ýurdumyzda döredilýän mümkinçilikler sanardan kän. Şeýle mümkinçiliklerden peýdalanýan bagtyýar, ylymly-bilimli ýaşlaryň ümzügi diňe öňe sary» diýen sözleri bu aýdyň geljegiň şamçyragydyr. Bu geljek halkyň bagtly geljegidir, bagtyýarlygydyr.

Okatmagyň usulyýeti kämilleşdirilýär

Ýurdumyzda bilim özgertmeleriniň geçirilip, okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek boýunça kabul edilýän maksatnamalar şol mümkinçilikleri giňeltmekde möhüm ähmiýete eýedir. Şu ýylyň 25-nji maýynda hormatly Prezidentimiziň Karary bilen «Türkmenistanda umumybilim maksatnamalary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň 2028-nji ýyla çenli Konsepsiýasy» we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy tassyklanyldy. Milli bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmaga gönükdirilen bu resminamada mekdebe çenli çagalar edaralarynda we orta mekdeplerde berilýän bilimiň üznüksizligini hem-de arabaglanyşygyny üpjün etmegiň wezipeleri kesgitlenendir. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň başlangyçlary bilen işlenip taýýarlanan bu Konsepsiýa esasynda iň gowy dünýä we milli tejribeleri esasynda bilim özgertmeleriniň täze tapgyryna badalga berildi. Okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmekde esasy ugur bilimli, ylymly, watançy şahsyýetleri kemala getirmek, okatmagyň hilini, bilimiň mazmunyny halkara ülňülere laýyk getirmek bolup durýar. Şunda pedagogik işgärleri taýýarlamagyň gerimini giňeltmek, mugallymlaryň hünär bilimlerini çuňlaşdyrmak baş wezipeleriň biri bolup, döwletimiz tarapyndan bu ugurlaryň ösdürilmegi üçin degişli şertler döredilýär.

Gurnaklarda işler göwnejaý

Ýurdumyzyň orta mekdeplerinde bilim alýan okuwçylaryň bir ýa-da birnäçe ugurdan hünär edinmeklerinde etrap bilim bölümleriniň garamagyndaky çagalar we ýetginjekler döredijilik öýleriniň ähmiýeti uludyr. Bu babatda biziň döredijilik öýümizde hem netijeli işler alnyp barylýar. Häzirki wagtda bu ýerde gurnaklaryň 34-si hereket edýär. Olara gatnaýan, hünär öwrenýän çagalaryň sany bolsa 1 müň 600-den geçýär. Gurnaklara gatnaýan çagalara tejribeli bilim işgärleriniň 30-dan gowragy hünär öwredýär.

Çagalaryň göreldesi ― ulular

Ýurdumyzda Hasyl toýunyň bellenilýän günlerinde welaýatymyzyň göreldeli oba hojalykçylarynyň dördüsine hormatly Prezidentimiziň gol çeken Permany bilen Türkmenistanyň «Watana bolan söýgüsi üçin» medalynyň gowşurylmagy ählimizi begendirdi. Bu Perman hormatly Prezidentimiz tarapyndan ýurdumyzyň oba hojalykçylarynyň işine goýulýan belent sarpadan ýene bir nyşandyr. Uludan bellenilen Hasyl toýy mynasybetli çagalar bakja-bagymyzda geçirilen ertirlikde hem şol sarpadan we oba hojalykçylarymyzyň gazanýan zähmet üstünliklerinden gürrüň açyldy. Çagalara zähmet çekmegiň, ýerden bol hasyl alyp, il-günüň rysgyna rysk goşmagyň iňňän hormatly işdigi düşündirildi.

Bilim — kämilligiň binýady

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyz beýik ösüşlere beslenýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda durmuşa geçirilýän beýik işler halkymyzyň kalbyny buýsanja besleýär. Häzirki döwürde şeýle beýik işleriň hatarynda bilim özgertmelerini hem aýratyn bellemek gerek. Çünki bilim özgertmeleri ýaş nesliň kämil, bilimli hünärmenler bolup ýetişmeginiň, ösüşiň aýdyň ýoluny kesgitlemegiň esasy ugrudyr. Ýaş nesilleriň kämilligi ugrunda durmuşa geçirilýän işleriň hatarynda ýurdumyzyň bilim ulgamynyň öňünde täze wezipeler goýulýar. Şu nukdaýnazardan, «Türkmenistanda umumybilim maksatnamalary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň 2028-nji ýyla çenli Konsepsiýasy» möhüm ähmiýete eýedir. Konsepsiýadan gelip çykýan wezipeler boýunça okatmagyň innowasion tehnologiýalaryny okuw-terbiýeçilik işlerine ornaşdyrmak, döwletimiziň umumybilim maksatnamalary esasynda okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek, ösüp gelýän ýaş nesle berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmak, mazmunyny yzygiderli baýlaşdyrmak ýaly işlere möhüm täzelikleriň girizilmegi bilim işgärleriniň uly goldawyny gazandy. Ýurdumyzda bilim ulgamyndaky özgertmeler ösüp gelýän ýaş nesli okatmagy we terbiýelemegi has-da kämilleşdirmäge giň mümkinçilikleri döredýär. Bu ugurda orta we ýokary okuw mekdepleriniň maddy-enjamlaýyn binýatlary döwrebaplaşdyrylýar, iň kämil kompýuter we okuw-tehniki enjamlar b