Газета "Нейтральный Туркменистан"

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-18, 39-95-82, 39-95-88
Email: neytralnyturkmenistan-gazeti@online.tm

Habarlar

Türkmenistan Ýerewanda geçiriljek deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ministrleriniň duşuşygyna gatnaşar

Türkmenistanyň wekiliýeti 14-15-nji dekabrda Ýerewanda (Ermenistan) geçiriljek deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ministrleriniň duşuşygyna gatnaşar. Bu barada ermeni metbugatyna salgylanyp, «Report.az» habar berýär. Ermenistanyň çäginde BMG bilen bilelikde guralan iň iri çäreleriň biri bolmagyna garaşylýan deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ministrleriniň duşuşygynyň temasy «Durnukly ykdysadyýet üçin deňhukukly, elýeter we inklýuziw ulag-aragatnaşyk ulgamyny ösdürmek» diýlip atlandyrylar. Bu forum 2024-nji ýylyň iýun aýynda Kigalide (Ruanda) geçiriljek BMG-niň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça Üçünji konferensiýasyna taýýarlyk bilen bagly tematiki duşuşyk bolar.

Dialog — ylalaşyp bilmek sungaty

Bitarap Türkmenistan dünýä bileleşigini bu sungaty ilerletmäge çagyrýar Häzirki zaman dünýäsinde dialogyň ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy gazanmagyň, köptaraplaýyn, netijeli, deňhukukly hyzmatdaşlygy ösdürmegiň guralyna öwrülendigi nazara alnanda, Gahryman Arkadagymyz tarapyndan öňe sürlüp, häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz tarapyndan işjeň ilerledilýän «Dialog — parahatçylygyň kepili» başlangyjynyň näderejede ähmiýetlidigi öz-özünden düşnükli bolýar. 11-nji dekabrda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda geçirilen wekilçilikli forum hem ýurdumyzyň halkara gatnaşyklaryň täze filosofiýasy hökmünde ileri tutýan bu başlangyjynyň Ýer ýüzünde giň goldawa mynasyp bolýandygyny nobatdaky gezek aýdyň görkezdi.

Umumadamzat ähmiýetli gymmatlyklary sarpalap

Indi 30 ýyldan gowrak wagt bäri Türkmenistan BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) doly hukukly agzasy hökmünde halkymyzyň medeni-ruhy mirasyny gorap saklamakda, ösdürmekde hem-de dünýäde giňden wagyz etmekde toplumlaýyn çäreleri durmuşa geçirýär. Bu gurama bilen hyzmatdaşlygy mazmun taýdan has-da baýlaşdyrmak babatda Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan işler bu günki gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýar. Munuň şeýledigine diňe şu ýylyň dowamynda ÝUNESKO-nyň ştab-kwartirasyndan ýurdumyza gelip gowşan hoş habarlaryň mysalynda-da anyk göz ýetirmek bolýar. 8-nji dekabrda sanly ulgam arkaly geçirilen Hökümet mejlisinde bolsa Türkmenistanyň teklip eden «Ahalteke atçylyk sungaty we atlary bezemek däpleri» atly hödürnamasynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilendigi baradaky hoş habar göwünleri ganatlandyrdy. Mälim bolşy ýaly, Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň başyndan bäri BMG-niň bilim, ylym, medeniýet meseleleri boýunça ýöriteleşdirilen düzümi bilen işjeň hyzmatdaşlygyň netijesinde, ýüpekçilik we dokmaçylykda ýüpek önümçiliginiň däpleri, molla Ependiniň şorta sözlerini gürrüň berijilik däbi ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň, «Beýik Ýüpek ýoly: Zarawşan — Garagum geçelgesi», «Aram guşaklykdaky Turan çölleri» atly kö

ÝUNESKO kluby açyldy

Häzirki wagtda Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça edarasy (ÝUNESKO) bilen gatnaşyklar giň gerime we netijeli häsiýete eýe bolýar. Bu ugurdaky hyzmatdaşlygy giňeltmekde hem-de özara amaly hereketleri birleşdirmekde ÝUNESKO klublaryna aýratyn orun degişlidir. Hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 28 ýyllygynyň öňüsyrasynda Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetinde «Dermanlyk ösümliklerimiz — saglygymyz, mirasymyz» atly ÝUNESKO klubunyň açylmagy lukmançylyk diplomatiýasyny ilerletmekde täze ädim boldy. Klubuň öz işine başlamagy mynasybetli dabara uly ruhubelentlige beslendi. Onda ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň jogapkär sekretary Çynar Rustemowa gutlag sözüni sözläp:

Türkmenistan — Türkiýe: ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmegiň ýolunda

6-njy dekabrda geçirilen Türkmen-türk işewürlik maslahatynyň esasy meselesi geljek üçin ägirt uly mümkinçilikleri hasaba almak arkaly ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekden ybarat boldy. Işewürlik maslahatyna gatnaşyjylar okgunly ösdürilýän ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň nukdaýnazaryndan çäräniň möhüm ähmiýetini bellediler. Bu gatnaşyklar soňky ýyllarda üsti ýetirilýän täze mazmun bilen hil taýdan depginli ösüşe eýe boldy. Munuň şeýledigine iki ýurduň arasynda yzygiderli artýan söwda dolanyşygynyň möçberi hem şaýatlyk edýär. Türkmen-türk işewürlik maslahatynda Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň başlygy M.Gurdow, Türkiýäniň daşary ykdysady aragatnaşyklar boýunça komitetiniň müdiriýetiniň agzasy Ahmet Çalyk, Türkiýäniň Palatalar we biržalar birleşiginiň müdiriýetiniň agzasy Seljuk Öztürk, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew, Türkiýäniň wise-prezidenti, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-türk toparynyň türk tarapynyň başlygy Jewdet Ýylmaz öz çykyşlarynda iki dostlukly ýurduň işewür wekilleriniň özara bähbitli söwda we maýa goýum gatnaşyklaryny ösdürmek üçin bar bolan ähli mümkinçilikleri netijeli ulanmagyň zerurdygyny bellediler.

Türkmen-amerikan işewürlik gatnaşyklarynyň gerimi giňeýär

5-nji dekabrda paýtagtymyzdaky «Ýyldyz» myhmanhanasynda 10-njy Türkmen-amerikan işewürlik maslahaty geçirildi. Oňa iki ýurduň ugurdaş döwlet edaralarynyň we işewür düzümleriniň ýolbaşçylarydyr wekilleri gatnaşdylar. «Tegelek stoluň» başyndaky duşuşyk görnüşinde geçirilen maslahat Türkmenistanyň we Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň umumy gyzyklanmalara gabat gelýän özara bähbitli hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de yzygiderli ösdürmegi maksat edinýändiklerini görkezdi. Bar bolan ägirt uly mümkinçilikler netijeli gatnaşyklary işjeňleşdirmek, ony täze, anyk mazmun bilen baýlaşdyrmak üçin şertleri döredýär. «Türkmenistan — ABŞ» işewürlik geňeşiniň Ýerine ýetiriji direktory Erik Stýuartyň ýolbaşçylygynda Aşgabada gelen wekiliýetiň düzüminde «Case New Holland Industrial», «Climate Compass LLC», «Honeywell», «John Deere», «Palo Alto Networks», «VISA», «Westport Trading Europe Limited» ýaly meşhur kompaniýalaryň ýolbaşçylary we wekilleri bar.

Türkiýe Respublikasynyň eksport harytlarynyň sergisi

6 — 8-nji dekabr aralygynda paýtagtymyzdaky Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynda Türkiýe Respublikasynyň eksport harytlarynyň 10-njy sergisi geçirildi. Nobatdaky gözden geçirilişe gatnaşmak maksady bilen Türkiýäniň döwlet düzümleriniň wekillerinden ybarat topar, ýurdumyz bilen netijeli hyzmatdaşlygy has-da ösdürmäge gyzyklanma bildirýän kompaniýalaryň we hususy kärhanalaryň 100-e golaýynyň ýolbaşçylarydyr hünärmenleri paýtagtymyza geldiler.

«McDonald`s» 2027-nji ýyla çenli 10 müň sany täze nokadyny açmagy meýilleşdirýär

«McDonald`s» kompaniýasy 2027-nji ýyla çenli dünýä ýurtlarynda 10 müň sany taze nokadyny açmagy meýilleşdirýär. Şeýlelikde, kompaniýanyň nokatlary 25 göterim artyp, 50 müňe ýetip biler. Bu, «McDonald`s» kompaniýasynyň taryhynda gysga wagtyň içinde açylan täze nokatlaryň sany boýunça iň uly waka bolar. Mundan başga-da, kompaniýa yzygiderli ulanyjylaryň ulgamynda (muňa 90 günde iň bolmanda bir gezek kompaniýanyň söwda nokadynda naharlanan müşderiler girýärler) hasaba alnan müşderileriniň sanyny köpeldip, olaryň sanyny 250 million ýetirmekligi maksat edinýär. Häzirki wagtda kompaniýanyň şeýle müşderileriniň sany 150 milliona deň. Şunuň bilen baglylykda, kompaniýa özüniň söwda nokatlaryna dowamly gatnaýan şeýlke müşderilerden gelýän ýyllyk girdejininiň ýakyn dört ýylda 20 milliard amerikan dollaryndan 45 milliard amerikan dollaryna çenli köpelmegine garaşýar.

Marokko Ispaniýa rekord mukdarda gawun eksport etdi

2023-nji ýylyň 9 aýynda Marokko umumy bahasy 10 million amerikan dollaryna deň bolan 13,8 müň tonna gawuny Ispaniýa eksport etdi. Bu görkeziji Marokkodan Ispaniýa eksport edilen gawunyň mukdary boýunça rekord hasaplanýar. Marokko öz gawunyny ispan bazaryna dowamly eksport edýän ýurt bolup, adatça, ýyllyk eksportyň ortaça mukdary 4 — 8 müň tonna barabar bolýar. Diňe Ispaniýada çakdanaşa guraklyk bolan 2018-njy ýylda bu görkeziji 12 müň tonna ýetipdi. Marokkodan Ispaniýa eksport edilýän gawunyň aglaba bölegi bahar aýlaryna gabat gelýär. Ýeri gelende bellesek, Ispaniýa gawun importynda dünýäniň öňdebaryjy döwletleriniň biri hasaplanýar. Has takygy, Ispaniýa bu ugurda dünýäde ýedinji orny eýeleýär. Şu ýylyň 9 aýynda ispan bazaryna daşary ýurtlardan 78 müň tonna gawun getirilip, bu görkeziji mundan ozalky degişli döwri bilen deňeşdirilende, täze rekorddyr.

Pakistanyň mandarinleri özbek bazarynda elýeterli boldy

Özbegistan Respublikasynyň paýtagty Daşkent şäherinde hereket edýän supermarketlerde Pakistan mandarinleri satuwa çykaryldy. «EastFruit»-iň hünärmenleriniň bellemegine görä, özbek bazarynda elýeterli bolan mandarinler pakistanly daýhanlar tarapyndan ýetişdirilen hasylyň ilkinji tapgyrydyr. Mandariniň 1 kilogramynyň bahasy 1,02 amerikan dollary bolup, bu Özbegistana başga ýurtlardan getirilýän mandariniň nyrhyndan tas 1,5 esse arzandyr. Soňky ýyllarda Özbegistanyň mandarin importy ýokarlanýar. Ýurt 2022-nji ýylda 63,6 müň tonna mandarin satyn aldy. Bu görkeziji 2021-nji ýyldakydan 1,8 esse, 2020-nji ýyldakydan bolsa 2,8 esse köpdür. «EastFruit»-iň hünärmenleriniň çaklamalaryna görä, şu ýylyň ahyrynda Özbegistan getirilýän mandariniň umumy mukdary 65 — 75 müň tonna aralygynda bolup biler.

Goşulyşmazlyk Hereketi we BSGG: ynsan saglygynyň goragynda

Türkmenistanda lukmançylyk we sanitariýa edaralarynyň ýörite maslahaty geçirilýär Aşgabat, 8-nji dekabr (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky «Ýyldyz» myhmanhanasynda «Jemgyýetçilik saglygy goraýyşda ýüze çykýan howplara taýýarlyk we olara garşy göreşmek meseleleri boýunça Goşulyşmazlyk Hereketiniň agza ýurtlarynyň hyzmatdaşlygy» atly lukmançylyk we sanitariýa edaralarynyň ýörite maslahaty öz işine başlady. Iki günläp dowam edýän wekilçilikli forum şu ýylyň mart aýynda Azerbaýjan Respublikasynyň paýtagty Baku şäherinde geçirilen Goşulyşmazlyk Hereketiniň COVID-19 bilen göreşmek boýunça Aragatnaşyk toparynyň sammitinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň öňe süren başlangyjy boýunça guralýar.

Ýörite maslahata gatnaşyjylara söz berýäris

Gundo WEÝLER,BSGG-niň Ýewropa sebiti boýunça edarasynyň ýurtlary goldamak we hyzmatdaşlyk bölüminiň direktory, adatdan daşary ýagdaýlar bölüminiň direktorynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji:

Türkmenistanyň Bitaraplygy — sebit durnuklylygynyň möhüm şerti

Kaha IMNADZE,BMG-niň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy. Hormatly Türkmenistanyň raýatlary!

Tejribeler. Taslamalar. Mümkinçilikler

Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklary ösdürmegiň esasy ugurlarynyň biridir. 6 — 8-nji dekabr aralygynda paýtagtymyzda geçirilen Türkiýe Respublikasynyň eksport harytlarynyň 10-njy sergisi, şeýle-de Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-türk toparynyň ýedinji mejlisi we işewürlik maslahaty doganlyk döwlet bilen däp bolan hyzmatdaşlygy has-da ilerletmegiň täze mümkinçiliklerini açyp görkezdi. Biz senagat kärhanalary üçin tehnologik enjamlary, gurluşyk we oba hojalyk tehnikalaryny, binalaryň ýyladyş, howalandyryş we sowadyş ulgamlaryny, suw üpjünçilik, barlaghana enjamlaryny, öý hojalyk tehnikalarynyň dürli görnüşlerini öndürýän türk kompaniýalarynyň 100-e golaýyny Aşgabatda jemlän gözden geçirilişe gatnaşan myhmanlaryň pikirlerini okyjylarymyz bilen paýlaşýarys. Umit ÝAZGAN,«Water grup» kompaniýasynyň esaslandyryjysy:

Türkmenistan — ABŞ: ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk ösdürilýär

5-nji dekabrda döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow «Türkmenistan — ABŞ» işewürlik geňeşiniň Ýerine ýetiriji direktory Erik Stýuarty kabul etdi. Duşuşygyň dowamynda deňhukuklylyk, birek-birege hormat goýmak, özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda yzygiderli ösdürilýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň okgunly häsiýeti bellenildi. Şunda Türkmenistanyň we ABŞ-nyň uzak möhletleýin esasda köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardyklary tassyklanyldy. Şunuň bilen baglylykda, döwletara söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmekde işewürlik geňeşiniň saldamly goşandyna üns çekildi.

Türkmenistan — Türkiýe: netijeli gatnaşyklar pugtalandyrylýar

6-njy dekabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkiýe Respublikasynyň wise-prezidenti, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-türk toparynyň türk tarapynyň başlygy Jewdet Ýylmazy kabul etdi. Myhmanyň nygtaýşy ýaly, Türkiýede doganlyk Türkmenistan bilen özara bähbitlilik ýörelgesine esaslanýan netijeli gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna uly ähmiýet berilýär. Döwlet Baştutanymyz hem Türkiýe bilen strategik, uzak möhletleýin häsiýetli hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginiň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, Türkmenistany we Türkiýäni köpasyrlyk dost-doganlyk gatnaşyklary baglanyşdyrýar. Bu bolsa häzirki döwürde ýokary derejedäki hökümetara dialogy mundan beýläk-de pugtalandyrmak üçin berk esas bolup hyzmat edýär. Şoňa görä-de, söhbetdeşler iki doganlyk döwletiň ýolbaşçylarynyň arasynda ynanyşmagyň we özara düşünişmegiň gazanylan derejesine ýokary baha berip, Hökümet wekiliýetleriniň yzygiderli saparlarynyň, ýurtlarymyzyň daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky geňeşmeleriň we gepleşikleriň köpugurly hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge ýardam edýändigini nygtadylar.

Dostluk. Işewürlik. Ynanyşmak

6—8-nji dekabrda paýtagtymyzda Türkiýe Respublikasynyň eksport harytlarynyň 10-njy sergisi guraldy, şeýle hem Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-türk toparynyň ýedinji mejlisi we işewürlik maslahaty geçirildi. GÖZDEN GEÇIRILIŞE IRI KOMPANIÝALAR GATNAŞDYLAR

Giň mümkinçilikleriň meýdançasynda

Paýtagtymyzda açylan Türkiýe Respublikasynyň eksport harytlarynyň 10-njy sergisi ýurdumyz bilen netijeli hyzmatdaşlygy has-da ösdürmäge gyzyklanma bildirýän türk kompaniýalarynyň we hususy kärhanalarynyň 100-e golaýyny bir meýdançada jemledi. Köpugurly sergide türk önüm öndürijileri tarapyndan eksport edilýän ýokary hilli senagat we oba hojalyk pudaklary üçin enjamlar, ätiýaçlyk şaýlar, gurluşyk serişdeleri, hojalyk hem-de elektronika tehnikalary, öý hojalyk harytlary, dokma önümleri görkezilýär. Nobatdaky gözden geçiriliş baý tejribä eýe bolan iri türk kompaniýalaryna türkmen kärdeşleri bilen, ilkinji nobatda, gurluşyk senagatynda, energetika, himiýa we dokma pudaklarynda, oba hojalygynda, azyk senagatynda hyzmatdaşlygy has-da giňeltmäge giň mümkinçilik berdi. Iki ýurduň işewür toparlaryny bir ýere jemlän nobatdaky gözden geçiriliş işewürlik dünýäsi üçin möhüm ähmiýete eýe boldy. Türkiýe Respublikasy Türkmenistanyň öňdebaryjy söwda hyzmatdaşlarynyň biridir. Iki ýurduň arasyndaky söwda dolanyşygynyň möçberi ýylsaýyn artýar. Sergi juda köp adamly bolup, onuň çäklerinde işewürlik duşuşyklary-da geçirildi. Netijeli duşuşyklaryň çäklerinde ikitaraplaýyn söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygy we bu ugurdaky işleri dowam etdirmegiň zerurdygy nygtaldy.

Söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy berkeýär

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň  6-njy dekabrynda paýtagtymyzda Türkiýe Respublikasynyň eksport harytlarynyň 10-njy sergisi açyldy, şeýle hem Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça Hökümetara türkmen-türk toparynyň ýedinji mejlisi we iki ýurduň işewür toparlarynyň işewürler maslahaty geçirildi. Bu sergä gatnaşmak üçin Türkiýäniň döwlet düzümleriniň wekillerinden ybarat uly topar, ýurdumyz bilen netijeli hyzmatdaşlygy has-da ösdürmäge gyzyklanma bildirýän  100-e golaý kompaniýalaryň we hususy kärhanalaryň ýolbaşçylary we hünärmenleri Aşgabada geldiler.

Täze uçar — ýolagçylaryň hyzmatyna

4-nji dekabrda paýtagtymyzyň Halkara howa menziline «Boeing 777-300ER» kysymly täze ýolagçy uçary gelip gondy. Bu uçar Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda, ABŞ-nyň dünýä belli «Boeing» kompaniýasy bilen baglaşylan şertnama esasynda ýurdumyzyň satyn alýan şeýle kysymly häzirki zaman iki uçarynyň birinjisidir. Bu howa gämileri ýokary tygşytlylygy, rahatlygy bilen tapawutlanýar we 368 ýolagçyny gatnatmaga ukyplydyr. Olaryň gonmasyz uçuş uzaklygy 11 müň 390 kilometre ýetýär, uçuş tizligi bolsa sagatda 905 kilometre deňdir. Uçarlaryň enjamlaşdyrylyşynda iň öňdebaryjy tehnologiýalar hem-de işläp taýýarlamalar ulanylýar. Täze uçarda eneler üçin orunlaryň we bäbekler üçin sallançaklaryň ýerleşdirilendigini bellemek gerek. Şeýle-de olaryň rahatlygy üçin ähli zerur serişdeler, çaga esbaplary we beýlekiler göz öňünde tutulandyr. Täze howa gämisiniň tehniki häsiýetnamalary Türkmenistandan Aziýanyň we Ýewropanyň islendik nokadyna gonmasyz uçuşlary amala aşyrmaga mümkinçilik berýär.