"Maru-şahu jahan" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Mary welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Mary şäheri, Magtymguly köçe, 35
Telefon belgileri: 7-01-01, 7-01-81, 7-02-03
Email: marushahujahan@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Bagt nirede? (Rowaýat)

Günlerde bir gün halky tarapyndan iňňän söýülýän, hormatlanýan bir patyşa rahatlygy, asudalygy iň gowy ýagdaýda suratlandyryp bilen suratkeşe gymmat bahaly sowgat garaşýandygyny yglan edýär. Bäsleşige örän köp suratkeşler gatnaşýar. Birnäçe günläp dowam eden bäsleşigiň ahyrynda biri-birinden owadan suratlar peýda bolýar we bu suratlar köşge tabşyrylýar. Suratlary ýekän-ýekän gözden geçiren patyşa iki suraty beýlekilerden has gowy görýär. Suratlaryň birinde asuda bir kölüň suraty çekilipdir. Köl aýna kimin töweregindäki beýgelýän daglaryň keşbini şöhlelendirýän eken. Ýokarda ak pagta ýaly çuw-ak bulutlar asmanyň görküne görk goşýardy. Bu surat görenleriň aňynda ýatdan çykmajak rahatlyk döretjek ýagdaýda owadan bolupdyr.

5 Fewral 2021

Edebiýat

Ady aýdym Aşgabat

Aşgabat — yzygiderli özgerip duran sungat eseri. Hut şonuň üçin hem gözel Aşgabadymyz barada söz açylanda, bada-bat Türkmenistanyň Gahrymany Gözel Şagulyýewanyň: — Märekeli, myhmanlydyr ojagyň,Elwan güller gelişigi gujagyň,Ak şäherim, ah, ajabym, ajabym,Bezeneňde bezenýärin, Aşgabat! —

4 Fewral 2021

Edebiýat

Köňül güzeri

Türkiýe Respublikasynyň Pamukkale uniwersitetiniň edebiýat fakultetiniň häzirki zaman türk dilleri we edebiýaty kafedrasynyň müdiri, dosent Nergiz Biraý ýurdumyzyň alymlary bilen ýakyn aragatnaşyk saklaýar. Ol türkmen nusgawy edebiýatynyň görnükli wekilleriniň döredijiligini ylmy taýdan öwrenýän alym hökmünde-de giňden tanalýar. Türk alymy ýurdumyzda geçirilýän halkara ylmy maslahatlara yzygiderli gatnaşdy. 2014-nji ýylda Nergiz Biraý türkmen-türk medeni gatnaşyklaryny ösdürmäge goşan goşandy hem-de Magtymguly Pyragynyň döredijiligini giňden wagyz etmekde bitiren hyzmatlary üçin hormatly Prezidentimiziň Permany bilen «Magtymguly Pyragy» ýubileý medaly bilen sylaglandy. Biz gazetimiziň şu sanynda Nergiz Biraýyň makalasyny okyjylarymyza ýetirýäris.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Şygryýet

Söz parlak Gündür, ol ýüreklerde dogup, asyrlary ýagtyldýandyr. Daglara

4 Fewral 2021

Edebiýat

Çopanyň soranjaň agtygy (hekaýa)

Gurthan çopanyň Ahmet atly agtyjagy bardy. Olar şäherde ýaşaýardy. Ýöne Ahmetjik oba gelip, atasy bilen bile bolanyny kem görmeýärdi. Onsoň ony elinje oba getirip gidipdiler. Ahmet bilesigeliji çagalardan diýilýänlerdendi. Köp zady bilesi gelýärdi, hiç bir zady duşundan geçiresi gelmeýärdi. Çöl bolsa täsinlikleriň öýjügidi. Şonuň üçinem ol gelen gününden başlap, atasy öýde mahaly, onuň üstüni dürli-dümen sowallardan doldurýardy. Ahmediň bilesigelijiligi atasynyň hem göwnünden turýardy. Şonuň üçinem onuň sowallaryna jogap bermäge birjigem ýaltanmazdy. Gaýta: «Tüweleme, akylly hem düşbüje agtygym bar. Hemme zady bilmek isleýär” diýip, hemişe onuň tarypyny ederdi. Bir gezegem atasynyň säher bilen bir gujak tiken köklerini guýa atyp duranyny gördi-de, onuň näme üçin beýdýänine düşünmedi. Şonuň üçinem:

4 Fewral 2021

Edebiýat

Ene ýüregi(hekaýa)

Kä ýyl bahar aýlary daglardan sil gelip, derýalary joşdurýar. Suwuny hanasyna sygdyryp bilmedik derýalar öz kenaryny üznüksiz ýykýar. Bu ýagdaý uly adamlardan, çopan-çoluklardan has-da hüşgär bolmaklygy talap edýär. Uruşda ýogalan ýanýoldaşynyň yzynda galan ýeke dikrary Begmyratjygy saklap oturan Heseli aljyradan şol mylaýym güneşli günem derýa tarapdan yzyny üzmän gümmürdi geldi durdy. Begmyrat ir bilen-ä işiklerindäki eşegarka kepbäniň gapdalynda akbaý bilen oýnap otyrdy. Birdenem gürüm-jürüm bolaýdy. Işikde ýüň boýap oturan Hesel ilk-ä: «Aý, goňşulara dagy barandyr-da», diýip, ogluny känbir ýoklabam durmady. Günortanyň öň ýanlary boluberende welin, enäniň ýüregine birdenkä howsala düşmäge başlady. Kalby bir zat syzan ýaly, edip oturan işini taşlap zöwwe ýerinden galdy. Ilk-ä ýüreginiň gürsüldisine, soňam dynuwsyz güwwüldeýän derýa tarap diň saldy. Ylgap baryp aşak ýanlaryndaky goňşusy Tuwak daýzadan: «Begmyrat jan sizde-hä däldir?» diýip sorady. Hopukdy. Ýoklugyny bilensoň, aňyrky goňşulara tarap ylgady. Arasynda: «Akbaý, Akbaý!» diýibem gygyrdy. Obanyň içinden kelteräk bir öwrüm etdi-de, tam kepbesiniň güneşinde sakgal-murtuny bejerip, her gümmürdi eşidilende-de: «Haý, pylan güzeriň kenary gitd-ow. Aýuwly güzer-ä bu ýylam kenaryny sile bermäýse gerek. Ana, indem pylan kenar ýykyldy» diýip, geplenjiräp oturan Isaguly agaň gaşyna bardy. Isaguly aga onuň içki harasatyndan bi

4 Fewral 2021

Edebiýat

Güneşli myhman (hekaýa)

Ruslan Piwowarow 1972-nji ýylda Ukrainanyň Nowomoskowsk şäherinde eneden doglan. Häzir ol Belarus Respublikasynyň Lida şäherinde ýaşaýar. Ol Belarusuň «Полоцкая ветвь» edebiýat birleşiginiň agzasy. Üç kitabyň awtory. Rus dilinde döredýän ýazyjynyň eserleri birnäçe dile terjime edildi. Dünýä derejesinde geçirilen abraýly döredijilik bäsleşikleriniň ençemesiniň ýeňijisi bolan ýazyjynyň “Güneşli myhman” atly hekaýasyny okyjylarymyza ýetirmegi makul bildik.

4 Fewral 2021

Edebiýat

«Şygryýet älemi açdy bagtymy»

Önüp-ösen ýerim menzil-mekanym,Gözümiň guwanjy, eý, Türkmenistan!Sözleriň içinden çeperni saýlap,Sen hakda düzerin ençeme dessan — diýip, bütin ömrüni Watany wasp etmeklige, il-gününe guwanmaklyga bagyş edip, many-mazmuna ýugrulan ajaýyp eserlerini halkyna miras galdyran Türkmenistanyň halk şahyry Ata Salyh ýatlanylmaga mynasypdyr. Ol 1908-nji ýylda Mary welaýatynyň Murgap etrabynyň Şordepe obasynda dünýä inýär.

4 Fewral 2021

Edebiýat

«Göwün göwünden suw içer» (edep hakyndaky oýlanmalardan)

Garrylarymyz nesihat bererdiler: «Göwnüňizde saklaýan kinäňiziň mütdeti ýaglygy ýuwup sereniňde, onuň guraýan wagtyndan uzaga çekmesin» diýip. Awar şahyry Resul Gamzatowyň adam ahlagy hakynda beýik münberden aýdan bir ajaýyp sözi bar: «Seni beýik adam bolmaga borçly etmeýärler, ýöne adam bolmak seniň borjuňdyr». Diýmek, sen kim bolanyňda-da «adam» diýen beýik ada mynasyp bolup ýaşamaly.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Sonam bilen(degişme goşgy)

Tazykdyrma höwrümi,Diňletmäwer böwrümi,Ýatlap juwan döwrümi,Çaý içsem sonam bilen. Ummanda bile ýüzüp,Näz edýäň gözüň süzüp,Şanyna şygyr düzüp,Çaý içsem sonam bilen.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Körpelere okap beriň!

Watanym Joşup bu gün ýüregimden,Aýdýaryn şeýle sözi:— Türkmenistan güller açýar,Goý, eşitsin Ýeriň ýüzi.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Umytda boluber(gülküli kyssa)

Bir gün tanymal ýazyjy nähoşlady. Ony eşiden ýaş galamdaşlarynyň biri görmäge geldi. Nähoşlan ýazyjy ýaş galamdaşynyň gelenine hoş bolup, birneme dikeldi. Tirsegine galyp oturdy. Olar çaý başynda döredijilik, durmuş barada kän gürrüň etdiler. Gürrüňçiligiň arasynda ýaş ýazyjy halypa ýazyjynyň göwni üçinmi ýa-da çynymy, garaz, onuň döredijiligi barada uly göwrümli makala ýazmagy hyýal edenini ýaňzytdy. Ençe wagt bäri eser döredip, şolar bilen il-halkyň hormatyna mynasyp bolanam bolsa, özi hakda ýazylan makalany bir gezegem okap görmedik ýazyjynyň ýaş galamdaşynyň sözlerine has-da göwni galkdy. Onuň ýazjak zatlaryny okap görmek höwesi döredi. Şol günden soň ýaş ýazyjynyň tanymal ýazyjynyň ýanyna birki ýola gatnap, özüne gerek maglumatlaryny belleşdirip gitmegi onuň höwesini has-da artdyrdy. Hassa ýatan ýazyjy özi hakda oňat makalanyň ýazylaryna umytda bolup, her günki gazetleri gözden geçirip başlady. Ol näçe garaşsa-da, gazet-žurnalda özi hakda ýazylan makala gözi düşübermedi. Onda-da arzuw, umyt bir gowy zat, makalanyň ahyrda ýazylaryna ynam bilen garaşdy.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Sapak(iňlis tymsaly)

Uçar menzilinde oturan gyzyň bolşy nirädir bir ýere howlugýana meňzeýärdi. Munuň özi ýöne ýerden däldi. Onuň uçmaly wagty eslije soňa süýşürilipdi. Ol biraz oturansoň, turup gitdi-de, wagt geçirmek üçin kitap, iýer ýaly bir gap köke satyn alyp geldi. Soňam öňküje ýerine geçip oturdy. Kitabyny çykardy-da, goştorbasyny gapdaldaky boş oturgyçda goýdy. Ol goştorbasynyň ýanynda goýan kökesinden iýip, kitap okap başlady. Şol wagt boş durandan aňyrky oturgyçda žurnal okap oturan ýaş ýigidem onuň kökeli gabyna elini uzadyp, birini alyp, agzyna atdy. Gyzyň muňa gahary gelse-de, sesini çykarman, kitap okamagyny dowam etdirdi. Her gezek köke alanda, gapdaldaky ýigidem birini alyp, agzyna atýandygyna gyzyň gahary ýetjek derejesine ýetdi. Ýöne köpçülikde goh turuzmazlyk üçin sesini çykarmady. Gapda ýekeje köke galanda gyz öz ýanyndan: «Indi bu gödek kişi näme ederkä?» diýip pikir etdi. Göýä onuň pikirini okaýan ýaly, ýaş ýigit kökäni aldy-da, ikä bölüp, gabagyny-da galdyrman oturyşyna, ýarysyny gyza uzatdy. Şondan artyk çydap oturyp bilmedik gyz goşlaryny aldy-da, ol ýerden daşlaşmak bilen boldy.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Dürler hazynasy

Suw, çörek hem salkyn saýa — iň beýik nygmatdyr bular. Ýumşakgöwünlilik beýiklikdir. Dymmaklyk duşmanlaryňy dyza çökerer.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Janyndan jan beren

(Ene hakda, ömür hakda oýlanyp) Adam ýaşadygyça onuň durmuş tejribesi artyp, dünýägaraýşy barha giňäp gidip otyr. Emma geçilen ýollar adamyň durmuşunda hemme zady üýtgetse-de diňe bir zady üýtgewsüzligine goýýar. Ol bolsa enä teşnelik, ene küýsegi. Biziň näçe ýaşandygymyza garamazdan mydama mähre mätäçlik çekýändigimiz hakykatlygyna galýar. Eger-de dile düşmez çagajyk özüne garaýan mähirli gözleri, özüne bolan garaýşy, süýji sözleri beýlekilerden tapawutlandyryp, duýup bilýän bolsa, onda aga-gara düşünýän ýetginjegiň, ýa-da uly adamlaryň şol mähri küýsäp gezjegi mälim ahyry.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Parasatly sözler

Öňden dürs barýanyň yzyndan dürs ýöremek ýeňil. PLATON.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Ýürekdeşim aýal dogan

Biz halypa-şägirtlik ýol-ýörelgesi hakynda gürrüň edenimizde ilki bilen öz halypalarymyzy göz öňüne getirýäris. Arada milli el işleri bilen bagly söhbetdeş bolanymyzda, mährem enelerimiziň biri sowalyma: «Halypamam, mugallymymam ejem bilen aýal doganymdyr» diýip jogap berdi. Şonda ol öz aýal doganynyň tikin işlerini ýaltanman öwredişi, ejesiniň synagyndan geçişi barada gyzykly söhbet etdi. Şondan soň pikir edip görýän welin, şu sowal özüme berilse-de, jogabym şol enäniň jogaby bilen deň geler. Çünki maňa-da el işlerini, tikin-çatyny öňde-soňda öwreden ejem bilen aýal doganym boldy. Häli-häzirler hem gyzyma iş öwredýän pursatlarym, aýal doganym bilen maslahatlaşanymy kem göremok. Türkmen maşgalasynda her haçanam uly uly bolýar. Göwnüme, aýal doganym el işleri babatda ähli zady bilýär, başarýar, şonuň üçin hem mydama ondan sorap durmaly diýen düşünje aňymda çagalykdan ornaşypdyr. Elbetde, maşgalada dogan düşünjesiniň özi bitewi mana eýe. Dogany dogandan aýry göz öňüne getirmek, mümkin däl. Erkek doganyň bilen aýal doganyň hersiniň öz orny bar, olaryň birini ýokarda, birini pesde goýmak bolmaýar. Aram-aram erkek doganyň halyňdan habar alyp dursa, ataň öýüňe baran wagtyň güler ýüzli garşylasa, çagalaryňa «ýegenlerim gelipdir» diýip gujak açsa, dünýäde senden bagtly ynsan ýok.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly bäsleşigine

GARAŞSYZLYK BILEN ARKADAGYMYZ Öwrüldi müdimi mukaddeslige,Garaşsyzlyk bilen Arkadagymyz.Arzuwlarmyz hasyl etdi dessine,Garaşsyzlyk bilen Arkadagymyz.

4 Fewral 2021

Edebiýat

Kesir

Bir topar çopan oduň başynda üýşüp, çaý içip oturan ekenler. Ot güwläp tutaşypdyr. Emma oturanlardan biri şonda-da oturyp bilmän, ody gorjap, ölçerişdirip oturanmyşyn. Ýoldaşlaryndan biri oňa: — A-how, dost, dek otursana-a, tutaşan ody ölçerseň, öçer ahyry! Könelerimiz: «Ody gozgasaň öçer, goňşyny gozgasaň göçer» diýip aýdypdyrlar-a – diýipdir. Ýaňky kesir bolsa, eşitse-de eşitmezlige salyp, ölçermegini dowam edipdir. Halys bolmanyndan soň, ýanynda oturanlaryň biri onuň elinden kesewini alyp, bir tarapa zyňyp goýberipdir. Emma ol uzak saklanyp bilmän, bir kesindini eline alyp, ýene-de ölçerip başlapdyr. Teý-ahyr bolmanyndan soň, ýoldaşlary onuň el-aýagyny güýlüp taşlapdyrlar. Ol kesir güýlüngi ýatan ýerinden, oda seredip:

4 Fewral 2021

Edebiýat

Rowaýatlar ummanyndan

HAJ SOGABYNYŇ ÝERINE Öňde bir garyp adam ýaşapdyr. Onuň Mekgä gidip haj zyýaratyny etmek arzuwy bolupdyr. Emma ol sapara gitse, yzynda çagalarynyň güzerany kyn boljak. Ol bir ulamanyň ýanyna baryp, ýagdaýyny düşündiripdir. Ulama oňa şeýle maslahat beripdir: «Sapara gitmäge ýagdaýyň ýok bolsa, sen iliňe ak ýürekden hyzmat et! Obaňyzda märeke bolanda başarýan işiňi edip, kömek ber! Söhbetdeş bolýan adamlaryň bilen gowy zatlaryň gürrüňini et! Diliň süýji bolsun! Gybatdan daş dur! Gözüň bilen gowy zatlary gör! Erbet zatlara seretme! Hassa adamdan aýak üstünden bolsa-da, habar al! Ymarat gurup, ýadygärlik galdyryp bilmeseň, bag ýetişdir! Bagyň haýyr-sogabyna ýetjek zat bolmaz. Ondan ähli jandarlar peýdalanarlar. Adamlar köp ýyllardan soň hem seni ýatlarlar we alkyş aýdarlar. Çagalaryňy hatly-sowatly, edep-ekramly edip terbiýele! Eneň-ataňy zyýarat edip dursaň, seniň hajyň şolar bolar» diýip, maslahat beripdir.

4 Fewral 2021

Edebiýat