"Maru-şahu jahan" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Mary welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Mary şäheri, Magtymguly köçe, 35
Telefon belgileri: 7-01-01, 7-01-81, 7-02-03
Email: marushahujahan@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Ýat çiplerini öndürýän «Micron» girdejisini ýokarlandyrýar

Ýat çiplerini öndürýän «Micron Technology» kompaniýasy geçen hepde 2021-nji ýylyň dördünji çärýeginiň hasabatyny çap etdi. Oňa laýyklykda, kompaniýanyň söwdalary ýokarlanyp, girdejisi rekord derejä ýetdi. Geçen çärýekde «Micron»-yň girdejisi 25% ýokarlanyp, ABŞ-nyň 7,79 milliard dollaryna ýetdi. «Micron» «DRAM» we «NAND» ýat çipleriniň öňdebaryjy öndürijisi bolmagynda galýar. Sanly ulgama köpçülikleýin geçilýänligi sebäpli, bu çiplere isleg has-da artýar. Geçen birža söwdalarynda «Micron»-yň paýnamalary ABŞ-nyň 79,16 dollaryndan satyldy.

4 Aprel 2022

Tehnologiýa

Stiw Jobs — sanly rewolýusiýanyň atasy

Amerikaly telekeçi, oýlap tapyjy, senagat dizaýneri, maglumat tehnologiýalary eýýamynyň düýbüni tutujylaryň biri hökmünde ykrar edilen, «Apple» korporasiýasyny we «Pixar» kinostudiýasyny döredijileriň biri Stiwen Pol (Stiw) Jobs 1955-nji ýylyň 24-nji fewralynda ABŞ-nyň Kaliforniýa ştatynyň San-Fransisko şäherinde dogulýar. 1970-nji ýyllaryň ahyrynda Stiw Jobs we onuň dosty Stiw Woznýak uly täjirçilik mümkinçiligi bolan personal kompýuterleriň ilkinjileriniň birini işläp taýýarlaýarlar. «Apple II» kompýuteri Stiw Jobsuň başlangyjy bilen döredilen «Apple» kompaniýasynyň ilkinji köpçülikleýin önümi bolýar. Biraz soňrak Jobsuň syçan bilen dolandyrylýan grafiki interfeýsde täjirçilik mümkinçiliginiň bardygyna düşünmegi «Apple Lisa» bir ýyl geçen soň «Macintosh» (Mac) kompýuterleriniň peýda bolmagyna getirýär.

4 Aprel 2022

Tehnologiýa

San­ly ul­gam — döw­rüň ta­la­by

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda milli ykdysadyýetimizi bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn esasda geçirmek, ýokary maýa goýum işjeňligini üpjün etmek, ýurdumyzyň eksport kuwwatyny güýçlendirmek, durmuş ulgamlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmak, şeýle hem döwlet bilen hususy bölegiň hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak babatda ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň dürli pudaklaryna täze innowasion we şol sanda sanly tehnologiýalary ornaşdyryp, elektron resminamalar dolanyşygyna hem-de elektron şahsyýetnamalar ulgamyna geçmek, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti, sazlaşykly işleýän elektron senagatyny döretmek, sanly aragatnaşyk babatynda şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmak ýaly wezipeler orta çykýar. Bu wezipeler maglumat-aragatnaşyk, şol sanda Internet hyzmatlarynyň hiliniň we ygtybarlylygynyň ýokarlandyrylmagyny, adamyň aň-bilim mümkinçilikleriniň doly derejede ulanylmagyny talap edýär. Şeýle hem zähmet kanunçylygyny döwrebaplaşdyrmak, halkara ülňüleriniň talaplaryna laýyklykda döwlet statistika ulgamlaryny özgertmek, standartlaşdyrmak we ätiýaçlandyrmak boýunça netijeli çäreler durmuşa geçirildi.

1 Aprel 2022

Tehnologiýa

Elektrik gämisi synag edilýär

Russiýanyň paýtagtynyň Günorta Derýa portunda elektrik energiýasy bilen işleýän gämi synagdan geçirildi. Syýahatçylyk maksatly gämilerden tapawutlylykda, derýadaky «elektrikli tramwaýlar » ekologiýa taýdan arassa, tygşytly hem-de sessiz bolmagy bilen tapawutlanar. Ýylyň dowamynda ýolagçy gatnawynda peýdalanyljak gämide welosiped goýmak üçin ýer hem göz öňünde tutulypdyr. Häzirki wagtda bu gämini dürli howa şertlerine görä synag etmek meýilleşdirilýär. Dürli synaglardan geçirilenden soňra onuň içki bezegi ýerine ýetiriler. Şeýle gämileriň 21-si öndürilip, olaryň 9-sy şu ýyl ulanmaga berler. Merdan ORAZGELDIÝEW, S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň talyby.

1 Aprel 2022

Tehnologiýa

In­tel­lek­tual eýe­çi­lik ul­ga­my: na­za­ry­ýet we mil­li tej­ri­be

Hä­zir­ki wagt­da di­ňe bir alym­lar, te­le­ke­çi­ler, hu­kuk­çy­lar, sy­ýa­sat­çy­lar üçin däl, eý­sem, tu­tuş jem­gy­ýet üçin dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň bi­lim­le­re esas­lan­ýan in­tel­lek­tual yk­dy­sa­dy­ýe­te öw­rül­ýän­di­gi has aý­dyň du­ýul­ýar. Şu şert­ler­de dö­re­dil­ýän in­no­wa­si­ýa­la­ryň, il­ki bi­len, in­tel­lek­tual işiň ga­ra­şyl­ýan ne­ti­je­le­ri­ni dur­muş-yk­dy­sa­dy ýa­şaý­şy­myz­da ho­ja­lyk taý­dan peý­da­lan­ma­gyň me­se­le­sin­de gör­mek bol­ýar. In­tel­lek­tual eýe­çi­li­gi dü­şün­dir­mek­li­ge hu­kuk taý­dan çe­me­le­şi­len­de, dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­tin­de iş­jeň­li­giň go­ral­ýan ne­ti­je­le­ri­niň we aý­ry­baş­ga­laş­dy­ry­jy se­riş­de­le­ri­niň ha­ky­ky ba­za­ry däl-de, jem­gy­ýe­tiň hy­ýa­ly «hu­kuk ba­zar­la­ry­nyň» eme­le gel­me­gi diýip kesgitleme bermek bolýar. Hä­zir­ki za­man dü­şün­di­ri­li­şin­de bol­sa, in­tel­lek­tual eýe­çi­lik — bu çäk­len­di­ri­len çeş­me­ler bi­len adam­la­ryň çäk­siz ze­rur­lyk­la­ry­ny ka­na­gat­lan­dyr­mak üçin ula­nyp bol­jak has ne­ti­je­li usul­la­ry saý­lap al­mak­dyr. Ösen yk­dy­sa­dy­ýet­de şeý­le usul­la­ryň dö­re­dil­me­gi we ula­nyl­ma­gy in­tel­lek­tual işiň has gym­mat­ly ne­ti­je­le­ri bol­maz­dan müm­kin däl­dir.

31 Mart 2022

Tehnologiýa

Täze elektroulag kärhanasy

Germaniýanyň paýtagty Berliniň eteginde täze elektrik awtomobilleri öndürýän kärhana açyldy. Täze kärhana Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda esaslandyrylan «Tesla» kompaniýasynyň Ýewropadaky ilkinji önümçilik kärhanasydyr. Täze önümçilik desgasy 12 müň adamy iş bilen üpjün edip, ýylda 500 müňe çenli elektrik awtomobilleri öndürer. Kärhananyň gurluşygy 2019-njy ýylyň noýabrynda başlanyp, gysga wagtda tamamlandy. Geljekde kärhanada elektrik awtomobilleriň batareýalary, elektrik enjamlary öndürilip, awtomobilleriň şaýlary ýygnalar. Şanly waka mynasybetli kärhananyň öndüren ilkinji 30 sany elektrik awtomobili alyjylara dabaraly ýagdaýda gowşuryldy.

30 Mart 2022

Tehnologiýa

«Nvidia» tä­ze çip­le­ri we teh­no­lo­gi­ýa­la­ry ön­dü­rer

«Nvidia» teh­no­lo­gi­ýa kor­po­ra­si­ýa­sy ge­çen hep­de eme­li akyl ar­ka­ly ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän ha­sap­la­ma­la­ryň tiz­li­gi­ni çalt­lan­dyr­ma­ga kö­mek ed­ýän tä­ze çip­le­riň we teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň önüm­çi­li­gine başlaýandygyny ha­bar ber­di. Kor­po­ra­si­ýa­nyň gra­fi­ki pro­ses­sor­la­ry de­giş­li ba­zar­da öň­de­ba­ry­jy­ly­gy eýe­le­ýär. En­jam­lar, köp­lenç, eme­li aky­ly ulan­mak ar­ka­ly ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän iş­ler­de ula­nyl­ýar. Bi­ler­men­le­riň ha­bar ber­me­gi­ne gö­rä, iň tä­ze «H100» çi­pi 2022-nji ýy­lyň üçün­ji çär­ýe­gin­de müş­de­ri­le­re el­ýe­ter­li bo­lar. Ge­çen bir­ža söw­da­la­ryn­da «Nvidia» kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň paý­na­ma­la­ry 0,79% gym­mat­lap, ABŞ-nyň 265,24 dol­la­ry­na ýet­di.

27 Mart 2022

Tehnologiýa

«Volks­wa­gen» önüm­çi­li­gi­ne 25 sa­ny tä­ze elekt­ro­kar go­şar

Ne­mes aw­tou­lag ägir­di «Volks­wa­gen» ýa­kyn bäş ýyl­da De­mir­ga­zyk Ame­ri­ka­da 7,1 mil­liard dol­lar ma­ýa goý­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýär. Şeý­le hem bu kom­pa­ni­ýa 2030-njy ýy­la çen­li se­bit­dä­ki önüm­çi­li­gi­ne 25 sa­ny tä­ze elekt­rik ula­gyny go­şar. Ame­ri­ka­nyň «Volks­wa­gen» to­pa­ry­nyň pre­zi­den­ti we ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji di­rek­to­ry Skott Ke­og kom­pa­ni­ýa­nyň 2030-njy ýy­la çen­li ABŞ-nyň sa­tu­wy­nyň 55 gö­te­ri­mi­ni äh­li elekt­rik­li ulag­la­ra öwür­me­gi, şeý­le-de şu ýyl «ID.4» elekt­rik mo­de­li­ni ön­dü­rip baş­la­ma­gy we tä­ze «ID.Buzz» elekt­rik aw­tou­la­gy­ny 2024-nji ýyl­da ABŞ-da sat­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýän­dik­le­ri­ni aýt­dy. Ýe­ri ge­len­de aýt­sak, kompaniýa 2030-njy ýy­la çen­li bol­sa Ýew­ro­pa­da 70 gö­te­rim elekt­rik ula­gy ön­dür­me­gi mak­sat edin­ýär.

27 Mart 2022

Tehnologiýa

«Xiao­mi» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň gir­de­ji­si 40% ýo­kar­lan­dy

Hy­ta­ýyň «Xiao­mi» kom­pa­ni­ýa­sy 2021-nji ýy­lyň dör­dün­ji çär­ýe­gi­niň ha­sa­ba­ty­ny çap et­di. Ha­sa­ba­ta la­ýyk­lyk­da, kom­pa­ni­ýa­nyň gir­de­ji­si 40% ýo­kar­la­nyp, 4,47 mil­liard ýua­na (ABŞ-nyň 702 mil­lion dol­la­ry) ba­ra­bar bol­dy. Çär­ýek ne­ti­je­si bi­ler­men­le­riň be­ren 4,2 mil­liard ýu­an çak­la­ma­syn­dan ýo­ka­ry bol­dy. Söw­da­la­ry 21% ösüp, 85,6 mil­liard ýua­na deň bol­dy. Şo­nuň bi­len bi­le­lik­de, smart­fon­la­ryň söw­da­sy bü­tin dün­ýä bo­ýun­ça 3,9% ösüş ga­zan­dy. Kom­pa­ni­ýa­nyň söw­da­la­ry 2021-nji ýy­lyň je­mi bo­ýun­ça 33,5% ýo­kar­la­nyp, 328,3 mil­liard ýua­na, sap gir­de­ji­si bol­sa bir ýyl­da 69,5% kö­pe­lip, 22 mil­liard ýua­na ýet­di. Ge­çen bir­ža söw­da­la­ryn­da «Xiao­mi» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň paý­na­ma­la­ry 6,13% gym­mat­la­dy.

27 Mart 2022

Tehnologiýa

«Tes­la»-nyň il­kin­ji ne­mes aw­tou­la­gy müş­de­ri­le­re go­wuş­dy

«Tes­la» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň Ger­ma­ni­ýa­nyň Bran­den­burg we­la­ýa­ty­nyň Grýun­haýd şä­he­rin­de umu­my ba­ha­sy 5 mil­liard ýew­ro (ABŞ-nyň 5,5 mil­liard dol­la­ry) ba­ra­bar bo­lan tä­ze za­wo­dyn­da ön­dü­ri­len il­kin­ji «Mo­del Y» aw­tou­lag­la­ry müş­de­ri­le­re go­wuş­dy. Bu za­wod «Tes­la»-nyň soň­ky dö­wür­de ne­mes aw­tou­lag pu­da­gy­na ma­ýa go­ýan il­kin­ji önüm­çi­lik mer­ke­zi­dir. Kom­pa­ni­ýa tä­ze kär­ha­na­syn­da iş­çi­le­riň umu­my sa­ny­ny 12 mü­ňe ýe­ti­rip, se­bit­de iň iri iş be­ri­jä öw­rül­me­gi mak­sat edin­ýär. Ge­çen hepdäniň birža söw­da­larynda «Tes­la»-nyň paý­na­ma­la­ry­nyň ba­ha­sy 1,74% ös­di we ABŞ-nyň 921,16 dol­la­ry­na ba­ra­bar bol­dy.

27 Mart 2022

Tehnologiýa

Iň köp sa­tyn al­nan smart­fon­lar

«Om­dia» sel­je­riş kom­pa­ni­ýa­sy 2021-nji ýyl­da iň köp is­leg bil­di­ri­len smart­fon­la­ryň sa­na­wy­ny çap et­di. Sa­na­wa la­ýyk­lyk­da, «Sam­sung Ga­laxy A12» 2021-nji ýyl­da iň köp sa­ty­lan smart­fon diý­lip yg­lan edil­di. Dün­ýä ba­za­ryn­da smart­fo­nyň bu mo­de­li­niň 51,8 mil­lio­ny sa­tyl­dy. Ikin­ji or­ny 41,7 mil­lion gör­ke­zi­ji bi­len «App­le»-iň  «iP­ho­ne 12»-si eýe­le­di. Iň köp sa­tyn al­nan üçün­ji smart­fon «iP­ho­ne 13» bol­dy. «App­le» bu mo­de­li­niň 34,9 mil­lio­ny­ny sat­dy. Bu­lar­dan baş­ga-da, sa­na­wyň il­kin­ji bäş­li­gin­de  «iP­ho­ne 11» we «Xiao­mi Red­mi 9A» smart­fon­la­ry­nyň at­la­ry bar.

27 Mart 2022

Tehnologiýa

«App­le» britan kompaniýasyny satyn aldy

Ame­ri­ka­nyň «App­le» kom­pa­ni­ýa­sy Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň «Cre­dit Ku­dos» ma­li­ýe-teh­no­lo­gi­ýa kom­pa­ni­ýa­sy­ny sa­tyn al­dy. Yla­la­şy­gyň res­mi­na­ma iş­le­ri ge­çen hep­dä­niň ba­şyn­da ta­mam­lan­dy. Ge­le­şi­giň şer­ti­ne la­ýyk­lyk­da, «Cre­dit Ku­dos», tak­my­nan, ABŞ-nyň 150 mil­lion dol­la­ry möçberinde ba­ha­lan­dy. Düýp ofi­si Lon­don­da ýer­leş­ýän kom­pa­ni­ýa müş­de­ri­le­riň karz al­mak üçin be­ril­ýän ar­za­la­ry­ny bar­la­mak üçin, bank mag­lu­mat­la­ry ulan­ýan prog­ram­ma üp­jün­çi­li­gi­ni dö­red­ýär. Ge­çen birža söw­da­laryn­da «App­le»-iň paý­na­ma­la­ry 0,82% ös­di we ABŞ-nyň 170,21 dol­la­ry­na ba­ra­bar bol­dy.

27 Mart 2022

Tehnologiýa

Dünýä täzelikleri

Iň uzyn asma köpri Türkiýäniň Çanakkale şäherinde, Dardanel bogazynyň üstünden dünýäniň iň uly asma köprüsi açylyp ulanmaga berildi. Aziýany we Ýewropany birleşdirýän bu täsin köprüniň umumy uzynlygy 4600 metre, onuň iki sany asma direg diňiniň aralygy bolsa 2 kilometrden gowrakdyr. Umumy bahasy 2,8 milliard dollar bolan asma köpri bäş ýylyň dowamynda gurlup ulanylmaga berildi. Köprüniň gurluşygy türk we koreý gurluşykçylarynyň özara hyzmatdaşlygy esasynda alnyp barlyp, ol onýyllygyň dowamynda dünýäde alnyp barlan täsin inženerçilik desgalarynyň biridir. Köpri Ýewropa we Aziýa sebitleri üçin örän ähmiýetli desga bolup, ol sebitleriň arasyndaky geçilmeli ýoly 200 — 300 kilometr gysgaldýar. Şeýle hem, onuň astyndan ägirt uly gämiler hem bökdençsiz geçip bilýärler.

23 Mart 2022

Tehnologiýa

Sanly ulgam arkaly

Ýurdumyzda ähli ulgamlarda sanly ulgama geçmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynda hem resminamalaryň dolanyşygy kämil kompýuter programmalary we tehnologiýalar arkaly tiz wagtda, ýokary hilli maglumat goraglylygyny üpjün etmek bilen ýerine ýetirilýär. Bu bolsa ýurdumyzyň migrasiýa babatdaky döwlet syýasatyny üpjün etmekde uly ähmiýete eýe bolup durýar. Gullukda ornaşdyrylan döwrebap tehnologiýalaryň kömegi bilen harby gullukçylaryň öz işlerini has-da ýokary derejede ýerine ýetirmegi üçin degişli meýilnama laýyklykda Döwlet migrasiýa gullugymyzyň ähli düzüm birlikleriniň arasynda sanly ulgam arkaly göni wideoaragatnaşykda okuw sapaklary yzygiderli guralýar. Harby gullukçylar bu okuw sapaklarynyň dowamynda okuw kitaplaryny hem-de ulgama degişli kadalaşdyryjy hukuknamalaryny okap, öwrenip öz işlerinde giňden peýdalanýarlar. Bulardan başga-da, harby gullukçylarymyzyň öz bilim derejelerini has-da artdyrmaklary, iş ugurlary bilen bagly täzelikler, habarlar bilen dessine tanyşmaklary üçin Gullukda elektron kitaphana ulgamynyň döredilmegi, nakyllaryň, atalar sözleriniň, şygyrlaryň hem-de ýurdumyzda çap edilýän gazet-žurnallaryň elektron görnüşde harby gullukçylara elýeterli bolmagy olaryň işden boş wagtlaryny netijeli peýdalanmaga, okap öwrenmäge uly mümkinçilikleri döredýär.

23 Mart 2022

Tehnologiýa

Sanly ulgamyň mümkinçilikleri

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe milli ykdysadyýetimiz ösdürilýär, dürli ulgamlarda döwrebap şertler döredilýär. Şonuň netijesinde hem sanly ulgamyň mümkinçilikleri durmuşa geçirilýär we döwrebaplaşdyrylýar. Sanly ulgam hakyndaky adalgalar ösen tehnologiýalar, kompýuter programmalary, aragatnaşyk serişdeleri bilen berk baglanyşyklydyr. Munuň özi dürli ugurlarda tiz çözgütleri kabul etmäge gönükdirilendir. Bu günki gün sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden peýdalanyp, tiz ösüşi gazanyp bolýar. Bu, esasan, ösüşe tizlik berýän esasy ugurlaryň biridir. Sanly ykdysadyýet diýlip sanly ulgamdan peýdalanylyp, dürli ulgamlaryň, pudaklaryň sanlylaşdyrylmagynyň durmuşa geçirilmegine düşünilýär. Şunda, esasan hem, bir bitewi ulamyň döredilmegi, sanly programmalaryň üpjün edilmegi bilen işler anyk ýola goýulýar.

22 Mart 2022

Tehnologiýa

Döwrebap tehnologiýalaryň ähmiýeti

Durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmegiň aýdyň ýolunda häzirki zamanyň kämil maglumat tehnologiýalary bilen hemmetaraplaýyn üpjün edilen ösen jemgyýeti kemala getirmek esasy ugur bolup durýar. Eziz Diýarymyzda bilim bermegiň ähli basgançaklaryna sanly bilim ulgamyny ornaşdyrmak işleri giň gerime eýe bolýar. Ýurdumyzyň mekdeplerinde okuwçylaryň kompýuter tehnologiýasyny özleşdirmeklerine giň mümkinçilik döredilýär. Munuň özi ýaş nesliň döwrebap tehnologiýalar bilen has içgin tanyşmagyna hem-de geçýän okuw derslerini täsirli özleşdirmegine kömek edýär. Bilim, ylym babatda netijeli ösüşleri gazanýan ýurdumyz kompýuter we telekommunikasiýa tehnologiýalaryny peýdalanmagyň hem-de goşmaça elektron hyzmatlarynyň hasabyna sanly önümçiligi ösdürmek üçin giň mümkinçiliklere eýedir. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýurdumyzyň ähli bilim ojaklarynda bilim bermek işi sanlylaşdyrylýar. Okuw maglumatlarynyň sanly gorunyň yzygiderli täzelenmegi we üstüniň ýetirilmegi ýola goýulýar.

22 Mart 2022

Tehnologiýa

Maglumat ulgamy

«7/24.tm», № 12 (95), 21.03.2022. Türkmenistan maglumat tehnologiýalaryny giňden ulanmagyň hasabyna senagatyň we gurluşygyň, halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň netijeliligini artdyrmaga girişdi. Innowasion syýasatyň amala aşyrylmagy, döwrebap tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy netijesinde uly öňegidişlikler gazanylýar, ykdysadyýetiň ähli ugurlarynda özgertmeleriň netijeliligi ýokarlanýar.

21 Mart 2022

Tehnologiýa

«Ford Mo­tor» Ýew­ro­pa­da elekt­ro­kar­la­ryň tä­ze — ýe­di mo­de­li­ni ön­dü­rer

Ame­ri­ka­nyň «Ford Mo­tor» aw­tou­lag kom­pa­ni­ýa­sy 2024-nji ýy­la çen­li Ýew­ro­pa­da ýe­di sa­ny tä­ze elekt­rik ulag­la­ryň mo­de­li­ni, şol san­da dört sa­ny söw­da ulag­la­ry­nyň mo­de­li­niň önüm­çi­li­gi­ne baş­la­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýär. Şeý­le-de kom­pa­ni­ýa 2024-nji ýyl­da Ru­my­ni­ýa­nyň Kra­ýo­wa şä­he­rin­dä­ki za­wo­dyn­da «Ford Pu­ma» yk­jam kros­so­we­ri­niň elekt­ro­kar gör­nü­şi­niň önüm­çi­li­gi­ni ýo­la go­ýar. «Ford Mo­tor» 2026-njy ýy­la çen­li elekt­rik ulag­la­ry­nyň dün­ýä­dä­ki sa­tu­wy­ny 2 mil­lio­na ýe­tir­me­gi, şeý­le hem 2035-nji ýy­la çen­li Ýew­ro­pa­da­ky aw­tou­lag­la­ry­nyň äh­li­si­ni elekt­rik he­re­ket­len­di­ri­ji­le­re ge­çir­me­gi mak­sat edin­ýär.

21 Mart 2022

Tehnologiýa

Tä­ze pros­essor­la­ry­ny ba­za­ra çy­ka­rar

Pro­ses­sor­la­ry ön­dür­ýän «Advanced Micro Devices» kom­pa­ni­ýa­sy ge­çen hep­de söw­da­sy­ny ýo­kar­lan­dy­ryp bil­jek bir­nä­çe mö­hüm bil­di­riş­le­riň bar­dy­gy­ny ha­bar ber­di. Has dog­ru­sy, teh­no­lo­gi­ýa kom­pa­ni­ýa­sy ýa­kyn wagt­da tä­ze önü­mi­ni — «AMD Ry­zen 7 5800X3D» öň­de­ba­ry­jy oýun pro­ses­so­ry­ny sa­tu­wa goý­be­rer. Ha­bar­da ýa­zy­ly­şy­na gö­rä, tä­ze en­ja­myň ba­ha­sy ABŞ-nyň 449 dol­la­ry­na ba­ra­bar bo­lar. Mun­dan baş­ga-da, «Advanced Micro Devices» kom­pa­ni­ýa­sy ABŞ-nyň 99 – 299 dol­la­ry ara­ly­gyn­da tä­ze — «Ry­zen 7», «Ry­zen 5» we «Ry­zen 3» iş pro­ses­sor­la­ry­ny sat­ly­ga çy­ka­rar. Şu­ňa la­ýyk­lyk­da, «Cowen» ban­ky «Advanced Micro Devices»-iň paý­na­ma­la­ry­nyň mak­sat­la­ýyn ba­ha­sy­ny ABŞ-nyň 160 dol­la­ry­na çen­li ýo­kar­lan­dyr­dy.

21 Mart 2022

Tehnologiýa

Maglumatlar we kiberhowpsuzlyk

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» bellenen wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, müşderilere internet ulgamy arkaly menzilara bank hyzmatlaryny hödürlemek boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Elbetde, sanly ulgam köp işleri ýeňilleşdirýär, ýerine ýetirilýän amallary tizleşdirýär we wagty tygşytlaýar. Şonuň bilen birlikde-de, ondan peýdalanylanda, maglumat we kiberhowpsuzlygyny berjaý etmek esasy talaplaryň biri bolup durýar. Munuň özi häzirki döwürde dünýä ýüzünde wajyp meseleleriň birine öwrüldi. Kiberhowpsuzlyk diýlip kibergiňişligiň düzümine degişli ähli bölekleriň ýaramaz netijelere getirip biljek howplardan we täsirlerden ýokary derejede goralmagyny üpjün etmek şertleriniň jemine, ýagny ulgamlary, tehnologiýalary, kompýuterleri, enjamlary hem-de raýatlary bolup biljek howplardan we täsirlerden goramak işlerine aýdylýar. Umuman, maglumat howpsuzlygy maglumatlaryň goraglylygyny, kiberhowpsuzlyk bolsa şol maglumatlaryň ýerleşen sanly ulgamynyň goraglylygyny aňladýar. Şol sebäpli hem olar biri-biri bilen utgaşykly üpjün edilýär.

18 Mart 2022

Tehnologiýa