In­tel­lek­tual eýe­çi­lik ul­ga­my: na­za­ry­ýet we mil­li tej­ri­be

31 Mart 2022
1756

Hä­zir­ki wagt­da di­ňe bir alym­lar, te­le­ke­çi­ler, hu­kuk­çy­lar, sy­ýa­sat­çy­lar üçin däl, eý­sem, tu­tuş jem­gy­ýet üçin dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň bi­lim­le­re esas­lan­ýan in­tel­lek­tual yk­dy­sa­dy­ýe­te öw­rül­ýän­di­gi has aý­dyň du­ýul­ýar. Şu şert­ler­de dö­re­dil­ýän in­no­wa­si­ýa­la­ryň, il­ki bi­len, in­tel­lek­tual işiň ga­ra­şyl­ýan ne­ti­je­le­ri­ni dur­muş-yk­dy­sa­dy ýa­şaý­şy­myz­da ho­ja­lyk taý­dan peý­da­lan­ma­gyň me­se­le­sin­de gör­mek bol­ýar.

In­tel­lek­tual eýe­çi­li­gi dü­şün­dir­mek­li­ge hu­kuk taý­dan çe­me­le­şi­len­de, dün­ýä yk­dy­sa­dy­ýe­tin­de iş­jeň­li­giň go­ral­ýan ne­ti­je­le­ri­niň we aý­ry­baş­ga­laş­dy­ry­jy se­riş­de­le­ri­niň ha­ky­ky ba­za­ry däl-de, jem­gy­ýe­tiň hy­ýa­ly «hu­kuk ba­zar­la­ry­nyň» eme­le gel­me­gi diýip kesgitleme bermek bolýar. Hä­zir­ki za­man dü­şün­di­ri­li­şin­de bol­sa, in­tel­lek­tual eýe­çi­lik — bu çäk­len­di­ri­len çeş­me­ler bi­len adam­la­ryň çäk­siz ze­rur­lyk­la­ry­ny ka­na­gat­lan­dyr­mak üçin ula­nyp bol­jak has ne­ti­je­li usul­la­ry saý­lap al­mak­dyr. Ösen yk­dy­sa­dy­ýet­de şeý­le usul­la­ryň dö­re­dil­me­gi we ula­nyl­ma­gy in­tel­lek­tual işiň has gym­mat­ly ne­ti­je­le­ri bol­maz­dan müm­kin däl­dir.

Ymam­gu­ly RE­JE­POW,
Türk­men döw­let ma­li­ýe ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.