Demir donly Atilla

29 Noýabr 2024
263

2023-nji ýylyň 9-njy iýunynda paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen Wengriýanyň Premýer-ministri Wiktor Orbanyň arasynda geçirilen gepleşikleriň dowamynda türkmen-wenger hyzmatdaşlygynda medeni-ynsanperwer ugra aýratyn ornuň degişlidigi, hususan-da, iki halkyň taryhy şahsyýetleriniň döredijiligini öwrenmegiň hem-de olaryň şöhratly ömür ýoluny wagyz etmegiň aýratyn ähmiýete eýe boljakdygy, munuň iki dostlukly halkyň özara gatnaşyklarynyň has-da berkemeginde egsilmez güýje öwrüljekdigi barada bellenilip geçildi. Şeýlelikde, türkmen-wenger medeni-ynsanperwer gatnaşyklarynyň has-da ýygjamlaşandygy nygtalmaga mynasypdyr. Şu ýylyň 6 — 12-nji awgustynda Wengriýada Türkmenistanyň Medeniýet günleriniň geçirilmegi, türkmen döredijilik toparynyň dostlukly ýurduň «Hungarian-Turan» gaznasy tarapyndan geçirilýän «Kurultaý» atly halkara medeni çärä gatnaşmagy, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda paýtagtymyzda açylan «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynda wenger edebiýatynyň görnükli wekili Şandor Petefiniň heýkeliniň oturdylmagy hem munuň guwandyryjy mysallarydyr.

Biz şu makalamyzda şanly geçmişde wenger topragynda döwlet gurup, adalatly hökümdar hem gaýduwsyz serkerde hökmünde dünýä taryhynda öçmejek yz goýan Atilla barada söhbet etmegi makul bildik. Soňky ýyllarda Atillanyň gahrymançylykly taryhy, gazanan ýeňişleri hem-de onuň bilen bagly halkyň ruhy dünýäsindäki nesilden-nesle geçip gelýän rowaýatlardyr hekaýatlar dünýäniň dürli ýurtlarynda alymlar tarapyndan ürç edilip öwrenilýär. 2015-nji ýylda fransiýaly taryhçy Buwýe-Ažon Morisiň «Atilla» atly köp dile terjime edilen kitabynyň çapdan çykmagy şöhratly hun soltanynyň gahrymançylykly ömür ýoluna bolan gyzyklanmany has-da artdyrdy.

Agamyrat BALTAÝEW,
taryh ylymlarynyň kandidaty.