HABARLAR

Bagtyýar maşgalalaryň jaý toýlary

Hormatly Prezidentimiz 5-nji martda sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň mejlisiniň barşynda Halkara zenanlar güni mynasybetli köp çagaly enelere «Ene mähri» diýen hormatly ady dakmak bilen baglanyşykly Permana gol çekip, käbir köp çagaly enelere ýaşaýyş jaýlaryny bermek barada karara gelendigini aýtdy hem-de welaýatlarda hormatly ada mynasyp bolan enelere ýaşaýyş jaýlarynyň açarlaryny gowşurmagy welaýat häkimlerine tabşyrdy. Şonuň bilen baglanyşykly, bagtyýar maşgalalara ýaşaýyş jaýlarynyň açarlaryny gowşurmak mynasybetli welaýatymyzda uly ruhubelentlige beslenen dabaralar geçirildi. DÜÝN Änew şäheriniň ajaýyp künjeginde täze döredilen ýaşaýyş jaý toplumynda — 4 gatly 48 öýli döwrebap ýaşaýyş jaýynyň öňündäki meýdançada geçirilen dabara bagtyýar maşgalalardan başga-da, welaýatyň we Ak bugdaý etrabynyň häkimlikleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarydyr işgärleri, il sylagly ýaşulular, mährem eneler we beýleki myhmanlar gatnaşdy.

Ýaz bakyşly Mähribanlarymyza tagzym!

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW: — Ene ýaradylyşda dowamatyň dowam etmeginiň başlangyjydyr. Ene ähli ýaradylşa dahylly beýik düşünjedir. Enä minnetdar bolmak özüňe, şu dünýä, tutuş barlyga dahyllydygyňa soňsuz hoşallygyňdyr.

Zenan — öýüň diregi, ene — ojagyň söýesi

Halkymyzda zenanlara goýulýan sarpa belentdir. Ene diýlende, ozaly bilen, maşgalada ogul-gyz perzentlerini ile-güne haýyrly, Watana wepaly edip terbiýeläp ýetişdirýän mukaddeslik mekdebi göz öňünde janlanýar. Hormatly Prezidentimiz «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly eserinde «Elbetde, adamyň kemala gelmegi üçin jemgyýetiň hem iňňän uly ähmiýeti bardyr. Ýöne jemgyýetiň ösüşlerine goşandyny goşýan şahsyýetiň, ilhalar ynsanyň kemala gelmegi ata-enäniň göreldesiniň, tälim-terbiýesiniň netijesidir, olaryň perzendi hakyndaky iň süýji arzuwynyň amala aşmasydyr» diýip belleýär. Şu parasatly jümlelerden hem görnüşi ýaly, ene hem-de ata terbiýesi perzendiň gowy adam bolup kemala gelmeginde jemgyýetiň terbiýesinden hem ilkinji zerurlyk bolup durýar.

Edep beren ýeňňem

Ol wagtlary ulugyz bolmagy juda arzuw edýän, ýöne çagalyk dünýäsi bilen hoşlaşmagyň kynçylyklaryny başdan geçirýän günlerimdi. Altynjy synpy gutaryp, ýedinjä geçen ýylym tomusky rugsada çykanymyzda, ejem bilen kakam saglyklaryny berkitmek üçin «Mollagara» şypahanasyna gidipdiler. Üç sany özümden kiçi jigilerime seretmek, öýüň arassaçylykdyr nahar-şory meniň boýnumady. Obada önüp-ösenler üçin bu işler uly bir zat däldi. Käbir joralarymdyr synpdaşlarymyzyň birnäçe sygyrlary bardy. Olary sagmak, ot-suw bermek öý işleriniň daşyndan edilmeli işlerdi. Bizde sygyr ýokdy. Olar kel dälem bolsa, enem aýtmyşlaýyn dört sany «kel toklymyz» bilen towuklarymyz bardy. Olara seretmek sygyrlary örä alyp gidip bakanyňdan, ir ertir giç agşam süsäýmeginden ätiýaç edip saganyňdan aňsatdy. Öýde nanymyzy bişirmek agyr maşgalaly, köp çagaly diýilýän enemiň boýnunady. Indi men hem gündelik, käte-de günaşa bir tegelek nan alyp gaýdýardym. Gelnejelerim gezekleşip hamyr edýärdiler. Enem welin gündelik tamdyra nan ýapmalydy. Şol gün irden jigilerime ertirlik berdim-de, saçakdaky galan nany meniň mal-garamyzy sananymda ýadymdan çykaran Aždarymyza bermäge howlukdym. Goýunlara ot berip, suw guýulýan gaplarynyň suwuny täzeledim. Towuklara iým sepdim. Öýdäki jigilerime etmeli işlerini bölüp b

Aý, gün dursun dünýäde, ejem dursun dünýäde...

Biziň ählimiziň mekdep döwrümizde bu goşgy setirlerini ýat tutup, aýtmadygymyz ýok bolsa gerek?! Eneler barada näçe söhbet açsaňam az. Olar barada köp zat aýdylan ýaly hem bolsa, ondan-da köp zat aýdylmagyna garaşýar. Çaganyň çagalar bagyna ýa-da mekdebe gatnap başlan günlerinden, ejesine bolan garaýşy düýpleýin üýtgäp ugraýar. Hemişe ýanynda gezip, ejesiniň mährinden isledigiçe ganyp ýören çagajyk birden başga dünýä düşen ýaly ýagdaýa düşýär. Tizräk ejesiniň didaryny görmäge howlugyp ugraýar. Agşam çagalar bagyndan gaýdyp gelen ýa-da mekdepden dolanan okuwçynyň öýleriniň gapysyny açan badyna ilki aýdýan sözi, berýän sowaly, ýüzlenmesi «Eje!». Bu endik has ullakan adam bolanymyzdan soň hem dowam edýär. Gyz maşgala has-da ejä höwrügen bolýar. Gyz maşgala «kişi maşgalasy» diýilýär. Şol ada mynasyp bolup dogduk öýüňi gaýyn öýüne, gyzlyk dünýäňi gelinlik dünýäsine çalşan günüňden ataň öýüňe myhmansyň. Arzyly myhman bolup ataň öýüne myhmançylyga barsaň, öz ýanyňda ikiden-üçden çaga bolsa-da, birdenkä öňüňden kakaň çykyp: «Tüweleme, geliň bakaly, gyzym, sag-gurgun gezip ýörmüsiňiz, öý-içeriler saglykmydyr?!» — diýip, gara-gadyr bolup, beren sowallarynyň ählisine bir agyz: «Hudaýa şükür, saglyk, kaka, hany ejem?”–diýip

Arzuwlaryň gujagynda

Adamzat ýaşaýşynda maşgala gurmak, öý-ojak bolmak, öz yzyňda galdyran nesliň salamatlygyny görmek uly bagt hasaplanýar. Maşgala agzalarynyň agzybir, öý-ojagyň abadan bolmagy üçin, ilkinji nobatda, ene söýgüsiniň, yhlasynyň hem-de göreldesiniň orny örän uludyr. Türkmençilikde enä maşgala abatlygynyň binýady hökmünde garalýar. Her bir maşgala ojagynda mähriban enelerimiziň Watana, il-güne wepaly nesli kemala getirmekdäki edep-terbiýe mekdebi tapylgysyz mirasdyr. Enäniň ýyly mähri gözel duýgulary oýarsa, mylaýym hüwdüsi adamzat neslini gözel ýaşaýşa höweslendirýän jadyly mukamdyr. Dünýäde meşhurlyk gazanan aýdymdyr saz kän. Ýöne, ene kalbynyň arzuwly owazy bolup ýaňlanýan hüwdiler adamzat ähliniň iň söýgüli aýdymydyr. Mährem ene hüwdüsini pessaý sesi bilen şirin mukama besleýär-de, asuda ýatan perzendine älem gowulyklaryny arzuwlaýar. Şol arzuwlar biz — perzentlere şu durmuşda öz bagtymyzy tapmaga ak ýoly salgy berip, şamçyrag deýin nuruny eçilýär.

Eziz eneler siz!

Zeminiň gül-görki, zerden lälesi,Merdi-merdana hem mährem ene siz!Dana perzentleriň dilde senasy,Gülden görkana siz, mährem eneler! Ile-güne söýgiňizi berip siz,Watanmyzy jandan eziz görüp siz,Ýaşlara ýörelge — nusga bolup siz,Ýaşaň erkana siz, mährem eneler!

Terbiýäniň gözbaşy

Her bir halkyň öz milli häsiýetine gabat gelýän edep-ekram kadalary bar. Alym Arkadagymyzyň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly eserinde türkmen halkynyň ahlaklylygynyň milli nusgalaryna, baý mirasyna göz ýetirýäris. Öz gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan milli ruhy gymmatlyklarymyzyň arasynda türkmen halkyny dünýä tanadan onuň özboluşly milli edepliligidir. XIX asyryň 60-njy ýyllarynda Türkmenistana gelen wenger alymy A.Wamberiniň ýazgylarynda: «Olaryň her bir hereketini gadymdan höküm sürüp gelýän, göze görünmeýän, emma özüniň bardygyny ykrar etdirýän «edep» diýen düşünje ugrukdyrýar» diýlip bellenilmegi hem muny aýdyň tassyklaýar. Kämilleşip, sungat derejesine ýetirilen bu milli edep häzirki döwür üçin hem, geljek üçin hem ähmiýetini ýitirmeýär. Türkmen edebini ata ogla, ene gyza öwredip, asyrdan asyra geçirip, şu günlere alyp gelipdir.

Ene hakynda dürdäneler

Adamzat durmuşynda maşgala iň gymmatly baýlyk bolup, ol ynsana tükeniksiz güýç hem-de joşgun berýär. ***

Maşgala gymmatlygyny goramak – esasy wezipe

Ýurdumyzda maşgala gymmatlyklaryny goramak, aýamak, ony mertebelemek ýaly asylly ýörelgeler öz gözbaşyny gadymyýetden alyp gaýdýar. «Maşgalam — baş galam» diýilýär. Diýmek, sagdyn we berk maşgala her bir türkmeniň gymmatly hazynasy bolup durýar. Maşgalada edep-terbiýe, görüm-görelde bolan wagty şol ýerde beden hem ruhy taýdan sagdyn, zähmetsöýer çagalar kemala gelýär. Belent Serkerdebaşymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýiti zehininden syzylyp çykan «Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly kitabynda bir tymsal getirýär. Onda türkmenleriň artykmaçlygyny suratlandyrýan on sebäbi tapmak barada arap halyfynyň beren buýrugyna küt-küt kitaplaryň içinden toplanan maglumatlaryň diňe ýekejesini, ýagny ýeňmek, üstün çykmak, gurmak, döretmek hem-de parahatçylygy gorap saklamak üçin ýaradylan halk diýen ajaýyp jümläni mysal getirmek ýeterlik bolupdyr.