"Türkmenistan" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-60-88, 39-95-06, 39-95-67
Email: turkmenistan-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Sungata sarpa

Düýn Medeniýet ministrliginde ýurdumyzyň teatr sungatynyň ussatlarynyň, režissýorlaryň, dramaturglaryň, ýazyjy-şahyrlaryň, Türkmen döwlet medeniýet institutynyň mugallymlarydyr talyplarynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň gatnaşmagynda döredijilik maslahaty geçirildi. Maslahatda hormatly Prezidentimiziň 9-njy fewralda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde ýurdumyzyň teatrlarynda ýaş nesliň aň-düşünjesini ösdürmäge niýetlenen, şeýle hem milli mirasymyzy, taryhymyzy wagyz edýän, medeniýetimiziň we sungatymyzyň ösüşini beýan edýän eserleri sahnalaşdyrmak boýunça tabşyryklaryny üstünlikli amala aşyrmak boýunça meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Ýurdumyzyň teatr ýolbaşçylary, režissýorlary, halypa dramaturglar, ussat artistler, şeýle hem Türkmen döwlet medeniýet institutynyň mugallymlarydyr talyp ýaşlary çykyş edip, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň, Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzyň medeniýet ulgamyny, hususan-da, teatr sungatyny ösdürmek ugrundaky tagallalary üçin egsilmez alkyşlar aýtdylar.

17 Fewral 2024

Medeniýet

Geçmişden geljege ak ýollar açyp

Bu gün eziz Diýarymyz medeniýetiň we sungatyň gülläp ösýän mekanyna öwrüldi. Diýarymyzda dostlukly ýurtlaryň Medeniýet günleri, şonuň ýaly-da, daşary ýurtlarda Türkmenistanyň Medeniýet günleri yzygiderli geçirilýär. Bu ugurdaky köpugurly tagallalar milli medeniýetimiziň şan-şöhratyny äleme ýaýýar. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly türkmen halkynyň baý medeni mirasynyň, ruhy-edebi gymmatlyklarynyň dünýä ýaýylmagynda şanly ýyllaryň biri bolar. Bu ýylda Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy hem-de Änew şäheriniň 2024-nji ýylda «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýlip yglan edilmegi mynasybetli geçirilýän halkara çäreler dost-doganlygyň, medeni hyzmatdaşlygyň has-da pugtalandyrylmagyna ýardam eder.

17 Fewral 2024

Medeniýet

Akyldaryň döredijiligine bagyşlandy

Paýtagtymyzda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli giň gerimli dabaralar dowam edýär. Golaýda Aşgabat şäheriniň saglygy dikeldiş okuw-terbiýeçilik toplumynyň işgärleriniň guramagynda «Pyragyň arzuwlan zamany geldi» atly sergi guraldy. Oňa toplumyň işgärleri we okuwçylary gatnaşdy. Sergide beýik akyldaryň eserler ýygyndylary, şahyryň ömrüne we döredijiligine bagyşlanan eserler, türkmen halkynyň taryhyna, medeni we milli mirasyna degişli muzeý gymmatlyklary ýerleşdirilipdir. Sergide Gahryman Arkadagymyzyň çuňňur many-mazmunly kitaplary, Pyragynyň ýaşan zamanasy we Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri bilen utgaşdyrylyp çekilen suratlar aýratyn orun eýeleýär.

16 Fewral 2024

Medeniýet

Halkyň taryhy muzeýlerde ýaşaýar

Ýurdumyzdaky Magtymguly Pyragynyň adyny göterýän muzeýler barada söhbet Halkymyzyň taryhyny we medeni mirasyny dünýä ýaýmakda, milli gymmatlyklaryny ýüze çykarmakda we toplamakda, olary ylmy esasda öwrenmekde hem gorap saklamakda muzeýlere uly orun degişlidir. Paýtagtymyz Aşgabat şäherinde hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynda gurlup, ulanylmaga berlen muzeýlerde halkymyzyň müňýyllyklara uzaýan taryhyny öwrenmekde, milli mirasymyzyň hem-de maddy gymmatlyklarymyzyň goralyp saklanmagynda we olaryň ylmy taýdan öwrenilip, halk köpçüligine wagyz edilmeginde uly işler alnyp barylýar.

16 Fewral 2024

Medeniýet

Dramaturglaryň bäsleşigi

16-njy fewralda Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginde 2023-nji ýylda ýurdumyzyň dramaturglaryň arasynda yglan edilen döredijilik bäsleşiginiň jemine bagyşlanan dabaraly maslahat geçirildi. Onda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň teatrlarynda sahnalaşdyrylýan pýesalaryň hilini ýokarlandyrmak, akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň ömri we döredijiligi barada gürrüň berýän sahna eserlerini döredýän dramaturglary höweslendirmek maksady bilen yglan edilen bäsleşigiň jemi jemlendi. Emin agzalarynyň gelen netijelerine görä, bäsleşikde 1-nji orna «Maşgalam — baş galam» pýesasy bilen dramaturg Gowşutgeldi Daňatarow, 2-nji orna «Şygyr diwany» drama eseri bilen ýazyjy Hemra Şirow, 3-nji orna bolsa «Altyn sallançak» pýesasy bilen Oguljemal Çaryýewa we Baýramgeldi Çaryýew dagy mynasyp boldy. Şeýle-de şahyr Öre Daşgynow «Kelamyň güýji», ýazyjy Öwezmyrat Berdimyradow, žurnalist Atamyrat Şagulyýew «Paryzdepe», Türkmen döwlet medeniýet institutynyň talyplary Nursoltan Derýaýewa, Aýjeren Gadamowa, Käbe Sarenko we Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň talyby Begenç Amaşow dagynyň drama eserleri höweslendiriji baýraklara mynasyp görüldi. Bäsleşigiň ýeňijilerine gymmat bahaly sowgatlar we diplomlar gowşuryldy.

16 Fewral 2024

Medeniýet

Nesilleriň zybanynda Pyragy

Düýn «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly mynasybetli Aşgabat şäherindäki 117-nji orta mekdepde «Arzuwlan zamanaň geldi, Pyragy!» ady bilen döredijilik duşuşygy geçirildi. Duşuşyga Türkmenistanyň ussat mugallymy Aşyrmät Gurbanow, Türkmenistanyň halk artisti Baýrammyrat Kerimow, Türkmenistanyň at gazanan žurnalisti Döwrangeldi Agalyýew, alymlar Baýram Taganow, Atageldi Nepesow we şahyr Köşüli Annaseýidow dagy gatnaşdy. Olar dana Pyragynyň döredijiliginiň öwrenilişi, şahyryň teatr, kino sungatyndaky, şygryýet älemindäki orny, ýaş nesillere edýän oňaýly täsiri dogrusynda çykyş etdiler. Döredijilik bilen meşgullanýan okuwçylaryň öz döreden goşgularyny we nusgawy şahyryň eserlerini joşgunly okamaklary duşuşyga özboluşly öwüşgin çaýdy. Duşuşyk akyldar şahyryň doglan gününiň 300 ýyllyk şanly toýunyň belent dabarasyny alamatlandyrdy.

15 Fewral 2024

Medeniýet

Halypa suratkeş

Sungatyň çuňňur ummanyna siňip, ajaýyp eserleri döredýän ägirtleriň biri hem Türkmenistanyň halk suratkeşi Babageldi Owganowdyr. Halypa suratkeşiň eserleri taryhy wakalary, milli gymmatlyklarymyzy hat bilen däl-de, reňkler bilen açýan hakyky nusgalyk eserlerdir. Babageldi Owganow 1946-njy ýylyň 25-nji martynda Mary welaýatynyň Baýramaly etrabynda eneden dogulýar. Ol bäş ýaşynda eline galam alyp, dürli zatlaryň suratyny çekip başlaýar. Mekdep ýyllarynda gazetlere we çaphanalara olaryň sargytlary esasynda özüniň çeken suratlaryny tabşyrypdyr. Ussat suratkeş Yzzat Gylyjow bu erjel oglana galam tutmagyň, onuň bilen nähili işlemegiň, reňk almagyň aýratynlyklaryny, dürli usullaryny öwredipdir, maslahatlaryny beripdir.

15 Fewral 2024

Medeniýet

Bäsleşigiň welaýat tapgyry

Lebap welaýat Medeniýet merkezinde «Ýylyň zenany» bäsleşiginiň welaýat tapgyry geçirilip, oňa gündogar sebitiň öňdebaryjy zenanlarynyň 45-si gatnaşdy. Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşi tarapyndan yglan edilen bäsleşikde ugurlaryň ýedisi boýunça iň ukyply zenanlar ýüze çykaryldy. Şunda her ugur boýunça zenanlaryň birnäçesiniň bäsleşendigini aýtmak gerek.

15 Fewral 2024

Medeniýet

Türkmen halysyndaky altyn ölçegler

Ýakynda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiz halyçylyk sungatyny ösdürmek we öndürilýän haly önümleriniň görnüşlerini köpeltmek, täze nagyşlary, gölleri döretmek hakynda aýtdy. Hususan-da, gadymy türkmen göllerini dikeltmek boýunça işleri dowam etdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Pazyryk halysynyň hakyky türkmen halysydygy baradaky hakykat nähili delillerde aýdyň görünýär?! Ynha, türkmeniň otparazlyk döwründe gyzyl otdan gyzyl reňk alan halylarymyzyň düşeginiň gyzyl bolşy ýaly, 1949-njy ýylda Altaýyň 5-nji Pazyryk gorganyndan, baky doňaklygyň astyndan tapylan miladydan öňki V asyra degişli bolan bu halynyň hem düşeginiň reňki gyzyldyr. Beýleki halklaryň hemmesiniň nagyş sungatynyň esasynda aýlawlylyk, tow-egremlilik ýatan bolsa, bu gadymy halynyň nagyşlarynyň gurluşyna hem, ähli türkmen halylarynda bolşy ýaly, berk geometrik ülňüler mahsusdyr. Pazyryk halysyndaky nagyşlaryň keramiki önümlerimizdäki nagyşlar bilen meňzeşligi ýa-da türkmen tahýalarymyzdaky, keçelerimizdäki, şaý-seplerimizdäki, mukaddes tamdyrlarymyzdaky nagyşlar bilen meňzeşligi akylyňy haýran edýär. Alaja nagyşlarynyň bolsa, iki döwrüň halylarynda hem şol durşy üýtgemändir.

14 Fewral 2024

Medeniýet

Keşplerde — Pyragy

Magtymguly Pyragy türkmen halkynyň kalbynda ýaşaýar. Şonuň üçin 300 ýyl geçse-de, ol baradaky her bir zat uly gyzyklanma eýe. Geljek barada oraşan pikirleri aýdyp geçen akyldaryň goşgulary adalat ölçegi, köňülleriň nagşy. Ol ynsanperwerlik ugrunda geçen-geljek barada aýdyp bolaýjak zatlaryň naýbaşysyny aýdyp geçipdir. Sözümiz ulaltma däldir. Şol şeýle bolmasa, kim ol sözleri doga gaplajak?! Eşrepi deý görlüp, dilden-dile geçip gelen ol sözleriň gadyr-gymmaty bolsa barha artmak bilen. Bu öňdenem şeýle, häzir-ä has-da.

14 Fewral 2024

Medeniýet

Küştdepdiniň ussadydy

Özüniň gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan türkmen milli sungaty bolan «Küştdepdi» aýdym we tans dessurynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi bu dessuryň şöhrat-şanyny has-da arşa göterdi. Küştdepdi häzirki wagtda uly ösüşlere ýetip, müň dürli öwüşginlere beslendi. Ol özboluşly gaýtalanmajak sungat bolup, aýdylyş äheňem, owazam, hereketlerem halk döredijiliginiň beýleki görnüşlerine meňzemeýär, ynsanyň kalbyna girip, onuň ruhy dünýäsini açmaga täsir edýär.

14 Fewral 2024

Medeniýet

Aýdym-sazly dabara

Golaýda Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk toýy mynasybetli, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda «Sözlär tili türkmeniň» ady bilen aýdym-sazly dabara geçirildi. Aşgabat şäher hem-de Berkararlyk etrap häkimlikleriniň bilelikde guramaklarynda geçirilen bu çäre turuwbaşdan ruhubelentlige beslendi. Dabarada Türkmenistanyň halk artistleri Halbike Dowyýewa, Nury Hudaýgulyýew, Batyr Hojagulyýew, Mähri Annageldiýewa hem-de Türkmenistanyň at gazanan artisti Gülşirin Annamyradowa dagy akyldar şahyryň sözlerine döredilen aýdymlary ýerine ýetirdi. Ýüreklerde ýer eden aýdymlar tomaşaçylaryň joşgunly el çarpyşmalaryna mynasyp boldy. Türkmenistanyň at gazanan artisti Ýagmyr Gurbannazarowyň söz ussadynyň goşgularyny ussatlyk bilen okamagy dabara özboluşly öwüşgin çaýdy. Teatryň döredijilik topary «Magtymguly» atly edebi-sazly kompozisiýa bilen şowly çykyş etdi. Milli we dünýä edebiýatynyň nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň goşgularynda ajaýyp zehin, ýokary kämillik sazlaşykly utgaşýar. Ynsanperwerlik ruhy, agzybirlige çagyryş bu eserleriň içinden eriş-argaç bolup geçýär. Bu dabara beýik ussadyň edebi mirasynyň ähli döwürleriň egsilmez ylham çeşmesi bolup durýandygyny ýene-de bir gezek tassyklady. Dabarada «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň ynamly gadamlaryny, mähriban Watanymyzy, Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň başda durmagynda beýi

14 Fewral 2024

Medeniýet

Jadyly sungat

Milli medeniýetiň, sungatyň ýeten derejesi halkyň özboluşlylygyny şöhratlandyrýar. Bu gün medeniýet we sungat mähriban Watanymyzyň keşbini, halkymyzyň baý milli ýörelgeleriniň galkynyşyny çeper wasp edýär. Aslynda, aýdym-saz, tans, folklor sungaty ynsan pikirine, duýgusyna täsir edip, milletiň ruhy dünýäsi baradaky garaýşyny çuňlaşdyrýar. Häzirki zaman alymlary adamda aň bilen bagly başarnyklary hem öwrenmek ukyplylygyny artdyrmakda, ösdürmekde iň täsirli närsäniň sazdygyny aýdýarlar. Aýdym-saz ynsanlara ruhy güýç berýär, kalbyňy rahatlandyryp, täze döredijilige, işe ylhamlandyrýar. Islendik aýdym-sazyň ynsan saglygyna oňyn täsiriniň bardygy gadym döwürlerden bäri belli bolupdyr. Saz adamyň dem alşyna, ýürek urşuna, işjeňligine, joşgunly bolmagyna täsir edýär.

13 Fewral 2024

Medeniýet

Nesil terbiýesi: ahlak gözelligi

Magtymguly Pyragynyň edebi mirasy we döredijiligi özüniň köpugurlylygy bilen tapawutlanýar. Akyldaryň eserlerinde watansöýüjilik, mertlik, adalatlylyk ýaly adamzadyň ykrar eden iň gowy gylyk-häsiýetleri bilen bir hatarda ýaş nesilleriň tälim-terbiýesi hakynda hem iňňän gowy düşünjeler we pikirler beýan edilýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda Magtymguly Pyragynyň döredijiliginiň türkmen halkynyň, esasan hem, ýaş nesilleriň terbiýesine täsiriniň uludygy hakynda şeýle diýýär: «Beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragy geljek nesillere baý edebi miras galdyrypdyr. Onuň döredijiligi, sözüň doly manysynda, türkmen halkynyň milli baýlygyna, ruhy hazynasyna öwrüldi. Şahyryň eserleri indi üç ýüz ýyla golaý wagt bäri halka hyzmat edip gelýär. Şeýle hem, ol edebiýat meýdanynda ençeme şahyrlar, şol sanda edebiýat bilen meşgullanýan türkmen ýaşlary üçin hem uly döredijilik mekdebine öwrüldi». Hut şu nukdaýnazardan akyldar şahyrymyzyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň dabaraly bellenilip geçiljek ýyly «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýlip atlandyryldy. Adamzat başdan geçiren taryhy döwürleriniň ählisinde hem belent mertebeli kämil nesli kemala getirmek meselesine aýratyn üns beripdir. Türkmen halky ruhy-ahlak meselelerinde ata-babalarymyzyň gadymdan gelýän ýol-ýörelgelerini, däp-dessurlaryny we edim-gylymlaryny yzygiderli dowam etd

12 Fewral 2024

Medeniýet

Türkmenistan we TÜRKSOÝ köpugurly hyzmatdaşlygy ösdürmegi maksat edinýärler

6-njy fewralda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowyň Türki döwletleriň medeniýet boýunça halkara guramasynyň (TÜRKSOÝ) Baş sekretary Sultanbaý Raýew bilen duşuşygy geçirildi. Duşuşygyň gün tertibine Türkmenistan bilen TÜRKSOÝ-yň arasyndaky hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri girizildi we geljegi uly bolan ugurlar kesgitlenildi. Duşuşygyň barşynda medeni-ynsanperwer gatnaşyklaryň türki dilli döwletleriň arasynda syýasy-diplomatik we söwda-ykdysady gatnaşyklary ýola goýmakda ähmiýetli gural hökmünde çykyş edýändigi bellenildi.

12 Fewral 2024

Medeniýet

Ýaş­la­ra ýol-ýö­rel­ge

«7/24. tm» № 07 (194), 12.02.2024 Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň «Ýaş­lar — Wa­ta­nyň da­ýan­jy» at­ly il­kin­ji ki­ta­by äh­li il­deş­le­ri­miz, şol san­da ýaş­la­ry­myz üçin aja­ýyp ýol-ýö­rel­ge, her bir iş­de gym­mat­ly usu­ly gol­lan­ma bol­dy.

12 Fewral 2024

Medeniýet

Wa­ta­nyň da­ýan­jy­na de­ňe­len ýaş­lar

«7/24. tm» № 07 (194), 12.02.2024 Her bir yn­san üçin ki­tap­dan uly sow­gat ýok­dur. Onuň ga­dyr-gym­ma­ty, äh­mi­ýe­ti, baý­ly­gy hiç bir sow­gat­dan pes­lär ýa­ly däl. Ta­ryh­da ata-ba­ba­la­ry­myz ki­tap bi­len bir­lik­de ki­ta­by köp oka­ýan, ki­ta­ba hor­mat goý­ýan yn­san­la­ra hem uly ga­dyr go­ýup­dyr­lar. Se­bä­bi ki­tap yn­sa­nyň akyl-dü­şün­je­si­niň, ede­bi­niň, dün­ýä­ga­raý­şy­nyň kä­mil­leş­me­gi­ne uly iter­gi ber­ýän­di­gi­ne göz ýe­ti­rip­dir­ler. Şol se­bäp­li-de, ki­ta­byň ada­myň ru­hy dün­ýä­si­ni baý­laş­dyr­mak­da, onuň dün­ýä­si­ni gö­zel­leş­dir­mek­de äh­mi­ýe­ti diý­seň ulu­dyr.

12 Fewral 2024

Medeniýet

Ene mukaddesligi we türkmen dutary

«7/24. tm» № 07 (194), 12.02.2024 Şa­hy­ryň «Sal­lan­ça­gyň ba­gyn çe­ken el­le­riň­den aý­la­na­ýyn» di­ýen se­tir­le­ri­ni şe­ki­le ge­çi­ren aý­dym­çy­nyň aja­ýyp aý­dy­my, şi­rin owa­zy bi­len ýe­ri­ne ýe­ti­riş us­sat­ly­gy eli­me ga­lam al­ma­ga mej­bur et­di, has dog­ru­sy, duý­gu­lan­dyr­dy.

12 Fewral 2024

Medeniýet

Änew — gadymy medeniýetiň merkezi

TÜRKSOÝ halkara guramasy tarapyndan 2024-nji ýylda Änew şäheriniň «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýlip yglan edilmegi bagtyýar watandaşlarymyzyň buýsanjyny goşalandyrdy. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen medeniýetini, sungatyny ösdürmek, döwrebap, kämil eserler bilen baýlaşdyrmak, ýurdumyzyň şöhratly taryhyny öwrenmek hem-de milli baýlyklarymyzy dünýäde wagyz etmek boýunça uly işler alnyp barylýar. TÜRKSOÝ halkara guramasy 1993-nji ýylda türki halklaryň umumy maddy we medeni gymmatlyklaryny ösdürmek, miras baýlyklaryny aýawly saklamak, ýaş nesillere geçirmek, olaryň umumadamzat ähmiýetini dünýäde wagyz etmek hem-de türki medeniýetli halklaryň arasyndaky gatnaşyklary has-da ösdürmek maksady bilen döredildi.

10 Fewral 2024

Medeniýet

Çomakaý-çortukaý

Eziz çagalar, siz öz sanaýan sanawaçlaryňyzyň manysy dogrusynda oýlanyp gördüňizmi? Ýadyňyza düşýän bolsa, «Iňňe-iňňe, ujy diňňe» diýip başlanýan sanawaçda «çomakaý-çortukaý» diýen tirkeş sözler bardyr. Bu sözleriň manysy dogrusynda gürrüň etmekçi bolýarys. Häzirki döwürde ulanyşdan galan sözleriň köp bolmagy sanawajyň örän irki döwürlere degişlidiginden habar berýär. Bilşimiz ýaly, tirkeş sözleriň ikisi hem manyly ýa-da biri manyly, biri manysyz, ikisi hem manysyz bolup bilýär.

10 Fewral 2024

Medeniýet