Gadymy zamanlardan bäri, Gündogar we Günbatar ýurtlarynyň arasyndaky söwda maksatly kerwen ýollarynyň iň esasy orny düýelere degişli bolupdyr. Çünki olar özleriniň çydamlylygy bilen aňyrsy görünmeýän uç-gyraksyz ymgyr çölleri aşyp, uzak ýollary geçmäge ukyplylygy bilen tapawutlanypdyr. Olar sähralykda azaşmaýarlar, suwsuz heläk bolmaýarlar. Düýeler uzak ýurtlaryň arasynda diňe söwdanyň däl, eýsem, ylmyň, bilimiň, sungatyň, diniň, senetçiligiň ýaýramagynda we ösmeginde örän uly orna mynasyp bolupdyr. Beýik Ýüpek ýoluny düýesiz göz öňüne getirip hem bolmandyr, olar ýöne ýere «çöl gämisi» diýlip atlandyrylmandyr. Düýeler suwsuz iki hepde, iýmitsiz bir aýa golaý oňup bilýän jandardyr. Alymlaryň aýtmaklaryna görä, düýeler köp wagtyň dowamynda suw içmeseler hem olaryň gany goýalmaýar. Düýeler iýmitlenmekde hem ýandak, sazak we gyrymsy agaçlaryň pürleri ýaly gurakçylyga çydamly ösümlik bilen oňup bilýärler.
Türkmen halkynyň milli mirasy bolan halk döredijiliginde, folklorda, ertekilerde, rowaýatlarda, nakyllarda düýelere degişli birnäçe aýtgylar bar. Olaryň mazmunynyň dürli-dürlüligine garamazdan, düýeler pähimli, asylly, adalatly, çydamly, namysjaň, baýlyk we rysgal getirýän jandar hökmünde suratlandyrylýar. Mysal üçin, «Akpamyk» atly ertekide ak maýanyň süýdüniň keramaty beýan edilýär.
