"Türkmenistanyň senagaty" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Arçabil şaýoly 132-nji jaýy
Telefon belgileri: 39-02-03

Makalalar

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow: — Sagdyn nesli terbiýelemek halkymyzyň gadymy ýörelgesidir

Türkmenistanda Bütindünýä saglyk güni bellenildi Aşgabat, 7-nji aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanda, asylly däbe görä, Bütindünýä saglyk güni bellenildi. Milli senenamamyzda orun alan bu halkara çärä bagyşlanyp, köpçülikleýin welosipedli ýöriş geçirildi. Oňa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.

Ruhubelentligiň we rowaçlygyň sakasy

Döwletimiziň iň gymmatly baýlygy bolan ynsan saglygyny goramakda, halkymyzyň saglyk ýagdaýyny gowulandyrmakda, keselleriň öňüni almakda we saglyk ulgamyny dünýä derejesinde ösdürmekde ýurdumyzda uly işler amala aşyrylýar. Ilaty özümizde öndürilýän ýokary hilli, howpsuz derman serişdeleri we saglygy goraýyş maksatly önümler bilen doly üpjün etmek, içerki bazarda import önümleriň ornuny ýerli önümler bilen doldurmak we ýurduň eksport mümkinçiliklerini ep-esli artdyrmak maksady bilen netijeli işler alnyp barylýar. Hormatly Prezidentimiz milli saglygy goraýyş ulgamyny öňdebaryjy dünýä tejribesiniň esasynda has-da kämilleşdirmäge uly üns berýär. Geçen ýyl Aşgabat şäherinde Halkara ýanyk şikeslerini bejeriş merkeziniň hem-de Estetiki merkeziň, Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynda Bagabat şypahanasynyň we Gökdepe etrabynyň Yzgant obasynda täze Ýokanç keseller hassahanasynyň açylmagy ýurdumyzyň saglyk ulgamynyň düzüminiň has-da baýlaşýandygyny aýdyň görkezýär. Bu desgalarda halkymyzyň saglygyny goramakda, keselleriň öňüni almakda, olary anyklamakda we bejermekde iň öňdebaryjy usullar ulanmak arkaly halkymyza ýokary hilli lukmançylyk hyzmatlary edilýär.

Hal­kyň sag­ly­gy — ýur­duň baý­ly­gy

Düýn — 7-nji ap­rel­de Bü­tin­dün­ýä sag­lyk gü­ni my­na­sy­bet­li ýur­du­my­zyň dür­li kün­jek­le­rin­de gu­ra­lan da­ba­ra­lar «Türk­me­nis­tan — pa­ra­hat­çy­ly­gyň we yna­nyş­ma­gyň Wa­ta­ny» ýy­lyn­da yn­san sag­ly­gy­ny go­ra­ma­ga, sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­ni ber­ka­rar et­mä­ge döw­let de­re­je­sin­de be­ril­ýän ün­süň ke­pi­li bol­dy. Uly şat­lyk-şow­hu­na bes­le­nen baý­ram­çy­lyk da­ba­ra­la­ry­dyr we­lo­si­ped­li ýö­riş­ler hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­la­ry bi­len ýur­du­my­zyň sag­lyk we sport ul­gam­la­ryn­da ýe­ti­len be­lent sep­git­le­riň be­ýa­ny­na öw­rül­di. AŞ­GA­BAT­DA

Şanly sepgitler, möhüm wezipeler

Düýn Bütindünýä saglyk güni mynasybetli Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň mejlisler zalynda «Saglyga bolan hukuk adam hukuklarynyň esasylarynyň biridir» atly sanly wideoaragatnaşyk arkaly maslahat geçirildi. Onlaýn maslahata Döwlet arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň, Myrat Garryýew adyndaky TDLU-nyň, Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň, milli we daşary ýurt köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Maslahatyň dowamynda Türkmenistanyň Prezidentiniň «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň durmuşa geçirilişi, 1995 — 2020-nji ýyllar aralygynda saglygy goraýyş ulgamynda gazanylan üstünlikler barada gürrüň edildi. Şeýle-de ýakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşinde hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin meýilnamasynda göz öňünde tutulýan işler hakynda aýdyldy. Bellenilişi ýaly, rejelenen görnüşli «Saglyk» Döwlet maksatnamasy 26 bapdan ybarat bolup, onuň esasy maksady ilatyň saglyk ýagdaýyny has-da gowulandyrmak we keselleriň öňüni almak, ýokary netijeli saglygy goraýyş ulgamyny döretmek bolup durýar. Maksatnamanyň durmuşa ornaşdyrylmagynyň netijesinde ýurduň ilatynyň s

Kömelegi nädip saýlamaly?

Bahar paslynyň gelmegi bilen Gün nuruna eýlenen täsin tebigat has-da gözel görnüşe girýär. Garlary eredip, bulaklary döreden bahar pasly öz gözelligini äleme çaýýar. Daş-töwerek ýaşyl begrese bürenip, daragtlar pyntyk ýaryp, gül-gunçalar lälezarlyga öwrülýär. Meýdanlarda, sährada, gumluk ýerlerde bahar paslynyň gelenini buşlaýan kömelek bary hem güberip çykýar. Ýaz nygmaty bolan kömelegiň üýtgeşik tagamynyň bolşy ýaly, onuň düzüminde adam bedeni üçin peýdaly bolan beloklar, mineral duzlar, fosfor turşusy, A,В,С, РР witaminleri bardyr. Şeýle-de kömelegiň düzüminde adam bedeninde siňmesi kyn bolan beloklar bolup, şol sebäpli hem haýal özleşýär. Meýdan kömeleginiň dürli görnüşinden iýilýän we iýilmeýän kömelekleri nähili saýlamaly? Zäherli kömeleklere mahsus bolan aýratynlyklar bar, ýagny şeýle kömelegiň taýajygy inçeden uzyn, telpejikleri ýukarak bolýar. Telpejikleriniň aşagyndaky gasynlar biri-birinden daşrak we ýazgyn ýagdaýda, reňki sary, gyzyl, açyk bolýar. Meýdanda kömelek çöplenende, örän ünsli bolmaly. Kömelekleriň görnüşleri saýlanyp bilinmedik ýagdaýynda ýa-da olaryň çöplenýän ýerleriniň ekologiýa taýdan arassa bolmazlygy bedeni zäherläp biler. Zäherleýji maddalar diňe zäherli kömeleklerde bolman, eýsem, iýilýän kömel

Sagdynlygyň, ruhubelentligiň baýramy

Bütindünýä saglyk güni welaýatymyzda guramaçylykly geçirildi Adamzat döräli bäri onuň durmuşyndaky iň gymmatly baýlyk saglyk bolmagynda galýar. Ýaşaýşyň gözelliginiň gözbaşam saglyk, geljege belent ynamy döredýänem, ähli ösüşlere badalga berýänem, ynsanyň durmuşda beýik, özünden at galdyrjak saldamly işi etmegine tekge berýänem saglyk. Janynyň sag bolmagynyň özi adamyň durmuşyna baýramçylyk öwüşginini çaýýar.

Sagdyn bolaýyn diýseňiz...

1. Elleriňizi yzygiderli ýagdaýda düzüminde spirt saklaýan serişdeler bilen arassalap, sabyn bilen ýuwmaly.  2. Üsgürilende we asgyrylanda, agzyňyzy ýa-da burnuňyzy elýaglyk bilen ýapmaly.

Ömrümiziň ýaraşygy

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Etrek etrap geňeşi etrap polisiýa bölüminiň 4-nji bölümçesi bilen bilelikde 8-nji orta mekdebiň mugallymlarynyň hem-de ýokary synp okuwçylarynyň gatnaşmaklarynda wagyz-nesihat çäresini geçirdi. «Il saglygy — ýurt baýlygy» diýlip atlandyrylan çärede edilen çykyşlarda ynsan saglygyny goramaklygyň hormatly Prezidentimiziň döwlet syýasatynda esasy ugur hökmünde kesgitlenendigi, sagdyn durmuş ýörelgesini durmuşymyza giňden ornaşdyrmakda alnyp barylýan işleriň uludygy dogrusynda gürrüň edildi. Zyýanly endikleriň ynsan saglygyna uly zeper ýetirýändigi barada aýdylyp, Watanymyzyň geljegi bolan ýaş nesliň giň dünýägaraýyşly, hakyky watansöýüji adamlar bolup ýetişmelidikleri, durmuşa geçirilýän beýik tutumlara özleriniň mynasyp goşantlaryny goşmalydyklary nygtaldy. Ýurdumyzyň bagtyýar raýatlarynyň saglygy, röwşen geljegimiz bolan ýaşlar barada uly alada edýän Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, beýik işleriniň rowaç bolmagy arzuw edildi.

Halkyň saglygy — ýurduň baýlygy

Hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda halkymyzyň saglygyny gorap saklamak boýunça toplumlaýyn çäreleriň geçirilýändigini bu ugurda alnyp barylýan düýpli işler aýdyň subut edýär. Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň belent sepgitlere ýetmegini, uly üstünlikleri gazanmagyny şol işleriň netijeleri hasaplamak bolar. Bularyň ählisi milli Liderimiziň yglan eden «Döwlet adam üçindir!» diýen ajaýyp taglymatynda jemlenýär. Eziz Diýarymyzda ynsan saglygyny goramak, adamyň ömür dowamlylygyny artdyrmak, jemgyýetimize sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmak, köpçülikleýin bedenterbiýäni we netijeli sporty ösdürmek döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugur bolup durýar. Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň kanunçylyk binýadyny pugtalandyrmak boýunça tutumly işleriň durmuşa geçirilýändigini bellemek gerek. Şunuň bilen baglylykda, döwrebap we kämil kanunlaryň ençemesi kabul edildi. Olarda bu ugurdaky döwlet syýasatynyň esasy ýörelgeleri beýan edilmek bilen, eneleriň we çagalaryň saglygyny goramak, oňat hilli saglygy goraýyş kömegini, hyzmatyny almaga hukuklaryň deňligi, raýatlaryň saglygyny ýaramaz endikleriň täsirinden, netijelerinden goramak baradaky kepillikler beýan edilendir.

Sagdynlygyň dünýä derejeli baýramy

Ynsan üçin iň gymmatly baýlyk hasaplanýan saglygy goramagyň, sagdyn bolmagyň ugur-ýoly örän kän. Ýöne doly bahaly saglygyň üpjün edilmegi üçin iň zerur şertleri ýeke-ýekeden sanap oturman, bir jümlede aňlatmaly diýseler, özüm-ä: «Sagdyn durmuş ýörelgesi!» diýip jogap bererdim. Çünki şu üç sözden ybarat jümläniň aňyrsynda sagdyn ýaşamagyň açary bolan görkezijileriň ählisi jemlenen. Düýn — 7-nji aprelde dünýä döwletleriniň 194-sinde, şol sanda Türkmenistanda hem giňden bellenilen Bütindünýä saglyk gününi-de, sözüň doly manysynda, saglygyň, sagdyn durmuş ýörelgesiniň baýramy diýip atlandyrmak mümkin. Aslynda, 1950-nji ýyldan bäri her ýylyň 7-nji aprelinde bellenilýän Bütindünýä saglyk güni her ýylda aýratyn şygar bilen geçirilýär. Onuň esasy maksady saglygy goraýyş ulgamyndaky halkara meseleleriň çözgüdini bilelikde gözläp tapmak hem-de olara dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni çekmek bilen bagly. Elbetde, saglyk hemmeler üçin möhümdir. Ýöne ony goramaklyk her kimiň şahsy jogapkärçiligi. Ynsanyň jan saglygy ähli döwürlerde, ähli ýurtlarda-da iň gymmatly baýlyk hasaplanýar. Onuň esasy sebäpleriniň biri raýatlaryň jan saglygynyň islendik ýurduň kuwwatyny açyp görkezýän, durnukly ösüşini üpjün edýän görkezijidigi bilen baglydyr.

Hemmämiz üçin, saglygymyz üçin

■ Jemgyýetçilik we köpçülik ýerlerinde 2 metr howpsuz araçägi saklaň! ■ Daşary çykanyňyzda agyz-burun örtüklerini dakynmagy ýatdan çykarmaň!

Lukman maslahat berýär

■ Bir gezeklik örtügi 2 sagatdan artyk ulanmak maslahat berilmeýär. ■ Pasyllara görä geýinmeli. Burnuň nemli bardasyna oksolin melhemini çalmaly.

Kämilligiň sakasy sazlaşyk

7-nji aprelde Bütindünýä saglyk güni mynasybetli gözel paýtagtymyz Aşgabatda köpçülikleýin welosipedli ýöriş giň gerim aldy. Köpetdagyň sergin howaly eteginden ugur alyp, paýtagtymyzyň merkezine çenli gözel we ak mermerli kaşaň binalaryň arasyndan welosipedli ýörişe gatnaşmak, sabanyň mymyk howasyndan dem almak juda ýakymly boldy. Bu welosipedli ýörişe hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagy türkmenistanlylaryň buýsanjyny artdyrdy. Uly ruhubelentlige beslenen ýöriş sagdynlygyň hem-de bagtyýarlygyň özboluşly baýramçylygyna öwrüldi. Ajaýyp bahar paslynyň owadan säheri. Asudalyk. Sergin howa. Arassa asman. Günüň ýaňy dogup gelýän al şapagy. Ynha, bu gözelligiň hakyky nusgasy diýip oýlanýarsyň. Welosipedli ýörişe gatnaşmaga ýygnanyşan her bir adamyň ýüzünde bagtyýarlyk, nuranalyk, mähribanlyk bar. Köpetdagy etekläp oturan ajaýyp şäherimiziň ak hünji deýin düzülen binalaryny görüp, tebigat bilen ajaýyp binagärligiň sazlaşygyndan emele gelen gözellikden ganyp bilmän synlaýarsyň. Şeýle bagtyýar durmuşda ýaşaýandygyň üçin müň kerem şükür edýärsiň we bu bagtyýarlygy peşgeş beren mähriban Arkadagymyza alkyş aýdýarsyň.

Ynsana berlen peşgeş

Hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgeli adyl, öňdengörüjilikli syýasatynyň esasyny düzýän, türkmen jemgyýetini batly depginler bilen netijeli ösdürmäge, pugtalandyrmaga, kämilleşdirmäge gönükdirilen düýpli özgertmeleriň möhüm ugurlarynyň biri hem halkymyzyň saglygyny goramakdyr. Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň raýatlarynyň saglyklarynyň goralmagy babatda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Saglygy goraýyş ulgamyndaky meseleleri üstünlikli çözmek üçin ýurdumyzda halkyň sagdyn durmuş ýörelgesine eýermegini gazanmak, ilaty bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga giňden çekmek meselesine aýratyn üns berilýär. Bu ugurda edilýän işler halkyň bähbidinden ugur alýar. Sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz etmek, ilaty bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga çekmek boýunça amala aşyrylýan giň gerimli çäreler halkyň saglygyny goramakda, berkitmekde, ynsan ömrüniň dowamlylygyny uzaltmakda örän uly ähmiýete eýedir. Saglyk — bu tebigatyň ynsana beren peşgeşi, onuň durmuşyndaky esasy gymmatlyklaryň biri, adam bedeniniň fiziki we ruhy güýçleriniň kadaly ýagdaýy. Döwlet tarapyndan ynsan saglygyny gorap saklamak we berkitmek üçin zerur çäreler durmuşa geçirilýär. Ýöne fiziki hem ruhy saglygy gorap saklamak, berkitmek baba

Saglygym — baýlygym

Şu günler Türkmenistanyň Gyzyl Ýarymaý Milli jemgyýetiniň Ýolöten etrap bölüminiň meýletinçileri we işjeň agzalary etrapda gurlup, ulanylmaga berlen täze sport desgasynda geçirilýän sport çärelerine uly ruhubelentlik bilen gatnaşýarlar. Gyzyl Ýarymaý Milli jemgyýeti tarapyndan «Sport ähli ösüşlere, sagdynlyga badalga» ady bilen kiçi ýaşly mekdep okuwçylarynyň arasynda sportuň oýun görnüşi, ýokary synp okuwçylarynyň arasynda bolsa ýeňil atletika boýunça bäsleşikler geçirilýär. Bu sport bäsleşikleriniň dowamynda sagdyn durmuş ýörelgesi, saglyk barada aýdylan atalar sözleri, şeýle-de, Gyzyl Hajyň we Gyzyl Ýarymaý jemgyýetleriniň alyp barýan ynsanperwerlik işleri barada söhbetdeşlikler guralyp, sowal-jogap alşylýar.

Sagdynlygyň we ruhubelentligiň dabaralanmagy

Welaýatymyzda Bütindünýä saglyk güni uly ruhubelentlige beslendi Düýn Bütindünýä saglyk güni mynasybetli welaýatymyzda geçirilen çäreler şatlyk-şowhuna, belent ruha beslendi. Ir säher bilen welaýatymyzyň jemgyýetçilik guramalarynyň wekillerinden, bilim, sport ulgamynyň işgärlerinden we ýaşlardan ybarat 350-ä golaý welosipedçileriň gatnaşmagynda welaýat merkeziniň gözel künjekleriniň biri bolan Ruhyýet köşgüniň öňünde welosipedli ýörişe badalga berildi. Bu ýerde ýaňlanan aýdym-sazlarda, ýerine ýetirilen tanslarda bagtyýarlyk döwrüniň ruhy joşguny öz beýanyny tapdy. Welaýat häkimliginiň, welaýat sport we ýaşlar syýasaty Baş müdirliginiň, welaýatyň jemgyýetçilik guramalarynyň bilelikde guramaklarynda ýaýbaňlandyrylan bu sport çäresi ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgesiniň pugtalandyrylmagyna, sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanýanlaryň sanynyň artmagyna, sportuň wagyz edilmegine gönükdirildi. Sport, sagaldyş hereketiniň halkymyzyň durmuş ýörelgesine barha berk ornaýandygyny, oňa eýerýänleriň sanynyň gün-günden artýandygyny alamatlandyran bu ýörişe bagtyýar raýatlarymyz uly ruhubelentlik bilen gatnaşdylar. Hormatly Prezidentimiziň hut özüniň bu babatda görelde bolmagy bolsa, halkymyzy, esasan hem ýaşlary sportuň dürli görnüşleri bil

Saglygymyzy goralyň!

Sagdyn bolaýyn diýseň,Säher turup maşk ediň!Bedeni taplamagyňLezzeti-de başgadyr. Iýýän iýmitleriňizÝokumlara baý bolsun!Arassalyk, tämizlikGöwünlere jaý bolsun!

Şatlyk-şagalaňa beslenen dabara

Ýurdumyzyň ähli ýerinde bolşy ýaly, biziň welaýatymyzda hem Bütindünýä saglyk güni giňden bellenilip geçildi. Bu senä bagyşlanan baýramçylyk dabaralaryna, duşuşyklara we wagyz-nesihat çärelerine has öňräkden badalga berildi. Ol çärelerde hormatly Prezidentimiziň ynsan saglygyny goramak ugrunda amala aşyrýan tutumly işleri, olaryň oňyn netijeleri, sagdyn durmuş ýörelgelerine eýermegiň saglygy goramakdaky ähmiýeti barada gürrüň edildi. Ösüp gelýän ýaş nesle sport we bedenterbiýe bilen meşgullanmagyň beden we ruhy sagdynlygy berkitmekdäki peýdasy düşündirildi. Ynsan saglygyna oňyn täsir edýän sportuň görnüşleriniň biri-de welosiped sportudyr. Iki tigirli ulagdan peýdalanýan adamlaryň sanynyň barha artýandygy hem ildeşlerimiziň bu hakykata gowy düşünýändiklerinden habar berýär. Bütindünýä saglyk güni mynasybetli welosiped ýörişiniň geçirilmegi, oňa müňlerçe adamyň ruhubelentlik bilen gatnaşmagy hem bu aýdylanlara şaýatlyk edýär. Düýn ir ertirden ildeşlerimiziň müňlerçesi Amyderýanyň üstünden gurlan awtomobil köprüsiniň sag kenaryna welosipedli ýörişe gatnaşmak üçin jemlendiler. Bu ýerde Bütindünýä saglyk güni mynasybetli ýaýbaňlandyrylan aýdym-sazly çykyşlar dabara baýramçylyk öwüşginini çaýdy.

Kiwiniň saglyga peýdasy

Kiwi köpsanly ýokumlary özünde jemläp, ol häzirki wagtda adamlaryň gündelik durmuşynda sarp edýän esasy miweleriniň hataryna goşuldy. Ol ozallar diňe Hytaýyň günorta böleginde ösdürilip ýetişdirilipdir. Soňra Beýik Ýüpek ýoly arkaly dünýäniň köp ýurtlaryna ýaýrapdyr. Wagtyň geçmegi bilen käbir döwletlerde bolsa, kiwiden ýakymly ysly ajaýyp çaýlar hem taýýarlanylypdyr. Halk lukmançylygynda kiwi gyzzyrmanyň, iýmit siňdiriş we wirus ýokanjynyň öňüni almak üçin giňden ulanylypdyr. Ol adam bedeniniň kesele garşy göreşijilik ukybyny güýçlendirmekde hem örän ähmiýetlidir. Kiwiniň düzüminde uglewodlar, kalsiý, magniý, kaliý we C, E ýokumlaryň köp mukdary saklanýar.

Sagdyn bolaýyn diýseňiz...

Häzirki wagtda ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz edýän meýilnamalaýyn işler alnyp barylýar. Möwsümleýin ýokanç kesellerden başarnykly goranmak möhümdir. Olar esasan hem howa-damja, şeýle hem elleşip görüşmek ýaly ýollar bilen adamdan adama geçip bilýär. Şonuň üçinem bu meselede eliň arassaçylygyna uly orun degişlidir. Eliňi ýygy-ýygydan sabynlap ýuwmagyň wiruslaryň ýokuşmagynyň öňüni alýandygyny lukmanlar yzygiderli nygtaýarlar.