"Dünýä edebiýaty" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 39-96-19, 39-96-14, 39-96-22
Email: dunyaedebiyaty@sanly.tm

Makalalar

Dädem Gorkut kitabynyň täze tapylan golýazmasy

Bütin dünýäde Drezden we Watikan golýazmalary bilen meşhur bolan bu eseriň indi Türkmensähra golýazmasy hem bar Taryhdan belli bolşy ýaly, türkmenleriň gös-göni ata-babalary bolan oguzlar türkiýeli türkleriň, azerbaýjanlylaryň, gagauzlaryň, şeýle-de Hywa (Horezm) özbekleriniň we Krym tatarlarynyň bir böleginiň etnogenezi üçin esas bolupdyr. Dädem Gorkut türkmenleriň arasynda Gorkut ata ady bilen meşhurlyk gazanypdyr.

«Pentnama» Attaryň öwüt gaznasy

Ahlak, terbiýeçilik meselesi ähli döwürleriň edebiýatynyň içinden eriş-argaç bolup geçýän iň ilkinji we wajyp meselesi bolup durýar. Beýik danalarymyz dünýäniň gözelliginiň, döwletiň berkliginiň jemgyýetiň agzybirliginden gelip çykýandygyna, munuň üçin sagdyn ruhuň, sagdyn ruhy gazanmak üçin bolsa, halk öňüne düşýän köpi gören, paýhasly, ündewçi-wagyzçy akyldarlaryň gerekdigine göz ýetiripdirler. Kämil şahsyýetiň, edepli perzendiň öz-özünden kemala gelmeýändigine durmuş synaglary we tejribeleri arkaly göz ýetiren ata-babalarymyz nesillerine bermeli edep-terbiýäni özleriniň boýnundaky ilkinji bergisi hasaplapdyrlar. «Mirasyň ýagşysy edepdir» diýýän ata-babalarymyz eklenç aladasy, gün-güzeranlaryny dolamagyň keşigi bilen birlikde, ähli zatdan öňürti, bar üns-aladalaryny nesilleriniň edep-terbiýe, ahlak meselesine gönükdiripdirler. Pähim-paýhasly danalarymyz, ýazyjy-şahyrlarymyz terbiýeçilik işini özleriniň boýnundaky ilkinji borç bilip, hiç bir adamdan muzd, hak-heşdek tamakin bolmazdan ýa talap etmezden, kämil şahsyýeti kemala getirmegiň ýörelgelerini we inçe ýollaryny işläp düzüpdirler. Özleri edebi döredijilik bilen meşgullanan beýik hökümdarlar ýörite öz perzentlerine niýetläp, olaryň adyny atlandyryp, öwüt häsiýetli, terbiýeçilik ähmiýetli

Ýa­ma (He­ka­ýa)

Nikolaý NOSOW,rus ýazyjysy Bobkanyň üýtgeşik balagy bardy: ýaşylymtyl, has dogrusyny aýtsak, esger lybasynyň reňkindedi. Bobka ony örän eý görerdi hem-de hemişe öwnerdi:

Adam­lar we ke­be­lek­ler (Hekaýa)

 Anri STARFOL Giň aşhanadaky dub agajyndan edilen ýaýbaň stoluň üstünde iki sany örülen sebet durdy. Al ýaňakly, sary saçly zenan uzynly gün yhlas hem söýgi bilen taýýarlan naz-nygmatlaryny hödür etmek üçin gök tabaklary emaý bilen sebede ýerleşdirýärdi. Ol ýerde howurpeçden ýaňyja çykarylan kakmaçlardyr gyzylja smorodinalar, saryýagа bişirilen byzmyklar, dilimlenip goýlan armytlar hem-de elin taýýarlanylan ajyja şokolad bardy.

Gyş meşesi (He­ka­ýa)

Ýuriý NAGIBIN,rus ýazyjysy Gije ýagan gar Uwarowka obasyndan mekdebe eltýän ýodajygy mazaly gömensoň, gözüňi gamaşdyryp barýan gar örtüginiň aşagyndan onuň diňe suduryny saýgarmak mümkindi. Mugallyma ýalňyşyp ýodadan çykaýsa, dessine yzyna çekip almak üçin apgyrdyna sütük aýlanan köwüşli aýagyny seresaplyk bilen ýere basýardy.

Pyr­ty­kal­dan ýa­sa­lan çy­ra (He­ka­ýa)

Biň SIN,hytaý ýazyjysy Bu waka on ýyl boldy.

Torgaý (Hekaýa)

Iwan GROMOWIÇ,belarus ýazyjysy Çagalygymy we çopan gamçysyny ýadyma salsam, öri meýdanynda başymdan geçen bir wakany gürrüň beresim gelýär… Men asmandan torgaý sesini eşitdigim, göýä, çagalyk döwrüm egnim amanat switkaly ( Switka — ukrainleriň, ruslaryň we belaruslaryň elde dokalan matadan tikilen daşky milli eşigi.)  baýryň üstünde durup, torgaýyň owazyny diňleýän ýaly, öňümde bolsa uç-gyraksyz ýaýla ýaýlyp ýatan ýaly bolýar…

Alys­da­ky ýyl­dyz­la­ryň as­tyn­da (He­ka­ýa)

Şukur HOLMIRZAÝEW,özbek ýazyjysy Awgust aýynyň ahyrlarydy. Ýazyjy Safo Said bilen Boýsun daglaryna syýahat edip ýörkäk, Dugoba obasynyň çetindäki ýandaklykda azaşdyk. Oňa-da sebäp bolan men. Üç-dört ýyl bäri ol ýerlere barmanlygym üçin bolsa gerek, ýollar özgeripdir. Onsoň yzymyza dolandyk.

Nätanyş gyz

Rabindranat TAGOR,hindi ýazyjysy 1

Wezuwiý mozaikasy (He­ka­ýa)

Joýs HANNAM,iňlis ýazyjysy iňlis zenan ýazyjysy Joýs Hannam Ýewropanyň birnäçe döwletlerinde — Gresiýada, Ispaniýada, Türkiýe Respublikasynda, Çehiýada mugallym bolup işledi. Häzirki wagtda ol Angliýanyň demirgazygynda ýerleşýän Ýork şäherinde ýaşaýar we şol şäherdäki beýleki milletlere iňlis dilini öwretmek boýunça ýardam edýän uniwersitetde zähmet çekýär. Ýazyjy iňlis dilini öwrenýän talyplar üçin sanardan köp eserleri ýazypdyr, olaryň hatarynda «Ariadnanyň hekaýaty», «Mumyýanyň näleti», «Mugallymyň syry», «Beýleki milletiň gürrüňi», ylaýta-da, «Wezuwiý mozaikasy» ýaly eserlerini aýratyn bellemek bolar.

Göwni galan söýgä ýokdur teselli...

Rauf PERFI,özbek şahyry ***

Şatlygyň hoşboý ysy

(Nora Roberts bilen bolan söhbetdeşlikKleir Waýt tarapyndan ýazga geçirildi) 1979-njy ýyl… Sowuk gyş günleriniň biridi, daşaryk güpläp gar düşensoň, çagaňy çagalar bagyna äkidip bolanokdy, olary güýmär ýaly öýde şokoladam gutarypdy. Şol bir oýunlardan halys bizar bolan iki sany oglanjyk ejelerine azar ýamanyny berýärdi. Ynha, günleriň bir güni ogullaryny stoluň üstünde oýnalýan şol bir oýunlar bilen güýmemekden iren ejäniň kellesine ajaýyp bir pikir gelýär. Ol dessine eline galam alýar-da, serine gelen pikirleri sünnäläp, kagyz ýüzüne geçirip ugraýar.

Dünýäniň danalary

(Dowamy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanlarynda). Igor MUSSKIÝ,rus ýazyjysy

Sütükli haýwanlaryň ýurduna syýahat ýa-da ýüzýän adadaky başdangeçirmeler

Žül WERN,fransuz ýazyjysy BIRINJI BÖLÜM

Ulugbegiň hazynasy (Ro­man)

Adyl ÝAKUBOW,özbek ýazyjysy Ulugbeg uly häkim hem uly alym. Häkim hem alym... Bu iki düşünje bir şahsyýetde — Ulugbegde jemlendi.

Faraon (Ro­man)

Boleslaw PRUS,polýak ýazyjysy IKINJI KITAP

Firdöwsi (Ta­ry­hy ro­man)

(Dowamy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanlarynda). Satym ULUGZADA,täjik ýazyjysy

Teýmirleňiň ömrüniň on iki güni

(Ba­ky ýa­şaý­şyň syr­la­ry ha­kyn­da trak­tat­lar) Mirzaahmet NORBEKOW,özbek ýazyjysy

Ak gülleriň ýurdunda (Bir halkyň galkynyş kyssasy)

(Dowamy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanynda). Grigoriý PETROW,rus publisisti we jemgyýetçilik işgäri

Özüňdäki ägirtligi oýar

Toni ROBBINS,amerikan ýazyjysy I BAP