"Dünýä edebiýaty" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 39-96-19, 39-96-14, 39-96-22
Email: dunyaedebiyaty@sanly.tm

Makalalar

Be­ýik Ýü­pek ýo­ly halk­la­ryň hyz­mat­daş­lyk ýo­lu­dyr

(«Şöhratly taryh — milli buýsanç!» atly makalalar toplumyndan) Türkmen halkynyň baý hem-de şöhratly taryhy dünýä taryhynda diýseň uly orun tutýar.

Bu mekanda hemme zat kalba ýakyn...

A.S.Puşkin, rus şahyry

Ýaşamak ne hezil gowy günlerde...

Lýudmila RUBLÝOWSKAÝA,belarus şahyry ххх

Enä­niň asal çö­re­gi (He­ka­ýa)

Leonid Perwomaýskiý, ukrain ýazyjysy Öýden çykanymda ýa-da öýe gelýärkäm her gün elleri çörekli adamlary görýärin. Kimsi sebetde, kim örme torbada käşir, ýeralma we gök otlar bilen birlikde çörek alyp barýandyr; olaryň içinde bu zerur nygmaty gazete telli-pelli dolap alyp barýanlary-da duşýar, çöregi gursagyna gysyp gelýän şeýle adamlar üýtgeşik iş edýän ýaly bolup, hamala, täze, içi könelmeýän täzeliklerden doly kitaplary alyp barýan ýalydyr. Bu kitaplaryň gözýaş siňen sahaplaryny gaýta-gaýtadan waraklaýan kysmy, olar ony okap ýadamaýardylar.

Miniatýuralar

Stepan ŞIPAÇÝOW, rus ýazyjysy EJEM GÜRRÜŇ BERIPDI

Dag de­pe­sin­de (He­ka­ýa)

Grasiýa DELEDDA, italýan ýazyjysy Alp daglaryndaky obajyklaryň birine ýat ýerli iki kişi geldi — ol adamlar o diýen ýaş däldiler, ýöne entek gujurlydylar — är-aýal bolaýmaklaram mümkin, belkem, iki dogandyrlar (olaryň daşky sypatynda nähilidir bir ujypsyzja çalymdaşlyk bar) — olar şol bada, haýal etmän dagyň depesine çykybersek bolmazmyka diýip soradylar.

Ha­zy­na­ly hö­würt­ge (He­ka­ýa)

Stanislaw ROMANOWSKIÝ,rus ýazyjysy Men maý aýynyň ortasynda agşamymy Ilin gaýasynyň golaýynda geçirdim. Gijara howa gowudy. Tüssä garalyp giden esger gazanjygynda çaý gaýnadyndym, tagamy hem reňki gowy bolar ýaly onuň içine itburnuň kökjagazyny atdym, çowdary çöreginden garnymy ýazyp, çaýdan ganamsoň, oduň golaýynda gyşardym.

Dur­na­lar (Erteki-rowaýat)

Mehmet Ziýa Gökalp, türk ýazyjysy Gadym zamanlarda ýurduny adyllyk bilen dolandyrýan bir patyşanyň on iki çagasy bolup, olaryň on birisi oglan, biri hem gyz eken. Patyşanyň aýaly ir dünýeden gaýdansoň, ol ikinji gezek öýlenipdir. Bu zenan jadygöý bolup, patyşanyň çagalaryna rehimsizlik bilen darap, olara gün-mydar bermändir.

Ça­ga­lar dur­mu­şyň gü­li

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Alym Arkadagymyz: «Çagalaryna söýgi, aýratyn alada bilen garamak, olara özüniň iň gowy zatlaryny bagyş etmek türkmenleriň gadymdan gelýän däpleriniň biridir. Ata-babalarymyzyň bu ajaýyp ýörelgesi Garaşsyz Türkmenistanyň syýasatynda hem öz ornuny tapdy. Bu gün biziň Diýarymyz bagtly çagalygyň ýurdudyr, ýaşlaryň ähli arzuwlarynyň we islegleriniň hasyl bolýan ülkesidir diýip arkaýyn aýdyp bileris» diýip, buýsanç bilen nygtaýar. Hakykatdan-da, ata-babalarymyz nesilleriň bagtyýar durmuşda ýaşamagy üçin çaga terbiýesine aýratyn üns beripdirler. Merdana pederlerimiz ýaş nesli adamkärçilige, ynsanperwerlige çagyrýan, bagtyýarlyga ruhlandyrýan, durmuş ýoluna şamçyrag ýaly nur saçýan şahyrana eserleriň ençemesini döredipdirler we nesilden-nesle geçirip gelipdirler. Muňa halk döredijiliginiň ertekiler, rowaýatlar, matallar, sanawaçlar, läleler, ýaňyltmaçlar ýaly dürli goşgularyny okanymyzda hem aýratyn göz ýetirýäris. Türkmen nakyllarynda, atalar sözlerinde, ertekilerde, ýazyjy-şahyrlaryň döredijiliginde terbiýe aýratyn orun eýeleýär. «Çaga eziz, edebi ondanam eziz», «Öý ýaraşygy çaga, supra ýaraşygy — myhman» diýen nakyllar nesilden-nesle geçip gelipdir.

Agu Sihw­ka­ hakykaty beýan edýär

Ýaan RANNAP, eston ýazyjysy NÄME ÜÇIN GÜNDELIGIME GURAMAMYZYŇ MINNETDARLYK HATYNYŇ ÝAZYLANDYGY HAKYNDA

Ki­çi­jik Ni­ko­la­ (He­ka­ýa)

Rene GOSSINI,Žan-Žak SEMPEfransuz ýazyjylary «Kiçijik Nikola şatlanýar» atly kitapdan saýlama hekaýalar

Aza­by kän, lez­ze­ti üýt­ge­şik

Oglan döwrümiz Geldimämmet aga atly hoşgöwün ýaşuly bilen goňşy oturypdyk. Halkymyzyň meşhur şahyrlarynyň goşgularyny, ertekileri, rowaýatlary ýatdan bilýän ýaşulynyň ogly dostumyz bolansoň, biz olara häli-şindi barardyk. Giň howlynyň töründe goşmaça gurlan bir otagdan hem-de çaklaňja aşhanadan ybarat öýde onuň täsin gürrüňlerini kän diňläpdik. Ýaşuly gürrüňe: «Balalar, indiki aýdyp berjek ertekim uzakda, gaty uzakda ýerleşýän şäherleriň birinde bolup geçipdir. Oňa ýetmek üçin ençeme tokaýdan, ençeme dagdan, ençeme deňiz-derýadan aşmaly eken...» diýen sözler bilen başlardy. Geldimämmet aga, bir görseň, duşmana haýbat atýan batyra, bir görseň, gara ýürekli arabozara, bir görseň, dana goja, bir görseň, hamrak enä, bir görseňem, aýylganç ýolbarsa... öwrülerdi. Onuň hereketlerine biz bilen bile Amantäç eje-de hezil edip gülerdi... Men çeper terjime, onuň ähmiýeti hakda oýlananymda, oglanlygymdaky şol mähriban öý, şol mähriban ýaşuly ýadyma düşýär. Näme üçin? Geçmişde her bir halkyň beýik şahyry (ýazyjysy) bolup, olar gaýry halklarda dörän ajaýyp eserleri öz dillerine geçiripdirler. Nusgawy edebiýatymyzyň görnükli wekili Nurmuhammet Andalybam şolaryň biri. Şeýle hem, aýratyn hukukly adamlaryň ýa-da, aýdylyşy ýaly, baýlygy ýere-göge sy

Ýü­re­gi­mi­ziň aý­na­sy (Es­se)

Lin Tsiňsüän,hytaý ýazyjysy Umuman, «dost» diýen düşünjäni dört topara bölmek mümkin. Birinji topary şat günlerinde bizi ýadyna düşürmän, diňe agyr güne düşüp, goldawa mätäç bolan halatynda ýanymyza gelýän dostlardyr. Olar ýaly dostlar hiç wagt iliň dadyna ýetişmän, tersine, her kimden özlerine delalat isleýärler. Olar öz hasratyny ile döküp, derrew ony ýatlaryndan çykarýarlar.

Di­zaýn ha­kyn­da­ky naý­ba­şy ki­tap­lar

1. W. Runge. Dizaýnyň, ylmyň we tehnikanyň taryhy. Birinji kitap. 2006 Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe çuňňur hormatlanylýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýolbaşçylygynda döwrebap dizaýn sungaty ähli ugurlar boýunça gülläp ösüşi başdan geçirýär. Soňky ýyllarda tutuş dünýä ýüzünde dizaýn sungaty arkaly uly özgerişler durmuşa geçirildi. Şol sanda Türkmenistan diýarymyzda hem sungatyň bu görnüşi günsaýyn ýokary ähmiýete eýe bolýar. Dizaýn sungaty boýunça ýokary ösüş şertleri halkymyzyň milli gymmatlygyny kämilleşdirdi we baýlaşdyrdy. Ol ýaşaýyş-durmuş kadalarynyň ähli wajyp çäklerini giňeldip, adamzat durmuşyna berk ornaşdy. Bu babatda Türkmenistanyň Dizaýnerler birleşiginiň alyp barýan giň gerimli işleri bellemäge mynasypdyr. Bagtyýar zamanamyzda her bir adamyň öz halan hünäri bilen meşgullanmagy üçin giň mümkinçilikler döredilýär, hünärleriň esaslaryny, düzgün-kadalaryny öwrenmek üçin olaryň taryhy we nazaryýeti hakynda kitaplar, ylmy maglumatlar taýýarlanylýar. Döwrebap dizaýn sungaty bilen tanyşmak, ony düýpli öwrenmek we özleşdirmek üçin, kitap maglumatlary doly düşünje berýär.

Le­di Jeýn (Ro­man)

Jemison Sesiliýa WITS, şotland ýazyjysy I bölümGök hokgar

Haý­wan­la­ry­myň kys­sa­sy (Ýat­la­ma- oçerk­ler)

Aleksandr DÝUMA,fransuz ýazyjysy (Do­wa­my. Başlangyjy žurnalyň geçen sanynda).

Ga­ýyp-adam (Hy­ýa­ly ro­man)

Gerbert UELLS,iňlis ýazyjysy (Soňy. Dowamy başlangyjy žurnalyň geçen sanlarynda).

Aw­raam Lin­koln (Ro­man)

Dmitriý OLEÝNIKOW,rus ýazyjysy (Dowamy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanlarynda).

Baý ka­kam, ga­ryp ka­kam

Robert KIÝOSAKI,amerikan ýazyjysy Bu kitap ene-atalara — çagalaryň iň esasy mugallymlaryna bagyşlanýar

52 du­şen­be

Wik JONSON,amerikan ýazyjysy Bir ýylyň dowamyndaislän arzuwyňa nädip ýetmeli?