HABARLAR

Do­lan­dy­ry­jy par­ti­ýa ýe­ňiş ga­zan­dy

2016-njy ýyl­dan bä­ri hä­ki­mi­ýet ba­şyn­da­ky Mon­gol halk par­ti­ýa­sy 28-nji iýun­da ýur­duň Be­ýik Hu­ra­ly­na (par­la­men­ti­ne) ge­çi­ri­len saý­law­lar­da ýe­ne-de ses­le­riň kö­pü­si­ne eýe bol­dy. Bu ba­ra­da umu­my saý­law to­pa­ry­nyň mag­lu­mat mer­ke­zi ha­bar ber­di. Par­la­ment saý­law­la­ry­nyň ne­ti­je­le­ri se­kiz ýyl bä­ri hä­ki­mi­ýet­dä­ki Halk par­ti­ýa­sy­nyň 500 müň 123 ses alan­dy­gy­ny gör­kez­di. Ikin­ji orun­da 429 müň 456 se­se eýe bo­lan esa­sy De­mok­ra­tik par­ti­ýa gel­ýär. Zäh­met mil­li par­ti­ýa­sy 146 müň 665 ses bi­len üçün­ji or­ny eýe­le­di. Şeý­le­lik bi­len, bu üç par­ti­ýa ma­žo­ri­tar ul­gam bo­ýun­ça par­la­men­tiň tä­ze ça­gy­ry­şyn­da 78 orun alar. Il­ki bi­len Halk par­ti­ýa­sy 50, De­mok­rat­lar 26, Zäh­met par­ti­ýa­sy iki orun alar.

5 Iýul 2024

Jemgyýet

Par­la­ment saý­law­la­ry ge­çi­ri­ler

Azer­baý­ja­nyň Pre­zi­den­ti Il­ham Ali­ýew Mil­li mej­li­si ýa­ty­ryp, ka­nun çy­ka­ry­jy eda­ra möh­le­tin­den öň­ki saý­law­la­ry 1-nji sent­ýab­ra bel­le­di. De­giş­li ka­rar Pre­zi­den­tiň saý­tyn­da mä­lim edil­di. «Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň 98.1-nji mad­da­sy­nyň bi­rin­ji bö­lü­mi­ne we 109-njy mad­da­sy­nyň 1-nji bö­lü­mi­ne esas­la­nyp, Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Mil­li mej­li­si­ni­ň al­tyn­jy ça­gy­ry­ly­şy­ny ýa­tyr­mak ba­ra­da ka­rar ka­bul et­dim. 2024-nji ýy­lyň 1-nji sent­ýab­ry­nda Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Mil­li mej­li­si­ne no­bat­dan da­şa­ry saý­law­la­ry ge­çir­me­gi me­ýil­leş­dir­me­li» diý­lip, res­mi­na­ma­da bel­le­nil­ýär.

5 Iýul 2024

Jemgyýet

Te­le­çe­kiş­mä­niň bi­rin­ji tap­gy­ry

28-nji iýun­da At­lan­ta­da ABŞ-nyň Pre­zi­den­ti­niň we­zi­pe­si­ne esa­sy da­laş­gär­ler – hä­zir­ki Pre­zi­dent Jo­zef Baý­den bi­len öň­ki Pre­zi­dent Do­nald Tram­pyň ara­syn­da te­le­çe­kiş­mä­niň bi­rin­ji tap­gy­ry ge­çi­ril­di. Bu ABŞ-nyň ta­ry­hyn­da il­kin­ji ge­zek öň­ki we hä­zir­ki Pre­zi­dent­le­riň ara­syn­da gu­ra­lan saý­law­dan öň­ki te­le­çe­kiş­me­dir. Gyz­ga­laň­ly ge­çen çe­kiş­me 90 mi­nut do­wam et­di. Bu çä­re ýur­duň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni ara alyp mas­la­hat­laş­mak bi­len baş­lan­dy. Ta­rap­lar infl­ýa­si­ýa, iş ýer­le­ri we sal­gyt sy­ýa­sa­ty ba­ra­da pi­kir alyş­dy­lar we pre­zi­dent­lik döw­rün­de sy­ýa­sy kar­ýe­ra­syn­da­ky esa­sy bär­den gaýt­ma­la­ry bi­ri-bi­ri­ne ýaň­zyt­dy­lar. Bäs­deş­ler yk­dy­sa­dy­ýet­den baş­ga-da da­şa­ry sy­ýa­sa­ta-da de­gip geç­di­ler. Ta­rap­la­ryň kä­bir me­se­le­ler­de ga­ra­ýyş­la­ry­nyň düýp­gö­ter çap­raz ge­len ha­lat­la­ry hem bol­dy. Baý­den Ýew­ro­pa bi­len ýyg­jam gat­na­şyk­la­ry sak­la­ma­ga ça­gyr­sa, Tramp baş­ga ýo­ly ile­ri tut­dy.

5 Iýul 2024

Jemgyýet

Ikin­ji tap­gy­rda belli bolar

Şu gün Eý­ran­da möh­le­tin­den öň Pre­zi­dent saý­law­la­ry­nyň ikin­ji tap­gy­ry ge­çi­ri­lip, onuň ne­ti­je­sin­de iki da­laş­gä­riň bi­ri Pre­zi­dent saý­la­nar. 28-nji iýun­da ge­çi­ri­len bi­rin­ji tap­gyr­da da­laş­gär­le­riň hiç bi­ri-de ýe­ňiş ga­zan­mak üçin ze­rur se­si alyp bil­me­di­. Saý­law­la­ryň bi­rin­ji tap­gy­ryn­da re­for­ma­çy Ma­sud Pe­zeş­ki­ýan we kon­ser­wa­tor Sa­id Ja­li­li ses­ler do­ly sa­na­lan­dan soň ikin­ji tap­gy­ra çyk­dy­lar. Ma­sud Pe­zeş­kiý­an Mej­li­siň ag­za­sy, bel­li bir dö­wür­de Eý­ra­nyň Sag­ly­gy go­ra­ýyş we luk­man­çy­lyk bi­li­mi mi­nist­ri bo­lup iş­le­di.

5 Iýul 2024

Jemgyýet

Dünýä täzelikleri gys­ga se­tir­ler­de

Baş­lyk­ly­gy­ ka­bul et­di. Weng­ri­ýa Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi­niň Ge­ňe­şi­niň al­ty aý­lyk baş­lyk­ly­gy­na baş­la­dy. Weng­ri­ýa 1-nji iýul­da bu we­zi­pä­ni Bel­gi­ýa­dan ka­bul edip, de­kabr aýy­nyň ahy­ryn­da ro­ta­si­ýa esa­syn­da ge­ze­gi­ni Pol­şa be­rer. Baş­lyk­ly­gyň res­mi ny­şa­ny, Ru­bi­giň ku­bi­gi bol­dy. Bu ýyl wen­ger in­že­ne­ri Ern­ýo Ru­bi­giň oý­lap ta­py­şy­na 50 ýyl dol­dy. Mon­ro­nyň öýi me­de­ni ýa­dy­gär­lik bol­dy. Ame­ri­ka­ly akt­ri­sa Me­ri­lin Mon­ro­nyň Los-An­je­le­siň Brent­wud et­ra­byn­da­ky öýi me­de­ni ýa­dy­gär­lik hök­mün­de yk­rar edil­di. Los-An­je­les şä­her ge­ňe­şi ta­ra­pyn­dan ja­ýyň ýy­kyl­ma­gy­nyň öňü­ni al­ýan de­giş­li ka­rar ka­bul edil­di. Mon­ro bu ja­ýy 1962-nji ýyl­da 75 müň dol­la­ra sa­tyn alyp­dyr.

5 Iýul 2024

Jemgyýet

ŞATLYGA BESLENÝÄN TOMUS PASLY

Bi­ziň ýur­du­myz bagt­ly ça­ga­ly­gyň ýur­dy. Bu jüm­lä­niň aňyr­syn­da Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýaş nes­liň ter­bi­ýe­li, wa­tan­sö­ýü­ji, ah­lak­ly, ru­hy hem-de be­den taý­dan sag­dyn ne­sil bo­lup ke­ma­la gel­me­gi üçin ed­ýän ir­gin­siz ala­da­la­ry ýa­tyr. Ça­ga­lar bi­ziň er­tir­ki gü­nü­miz. Hä­zir­ki dö­wür­de ýur­du­myz­da ösüp gel­ýän ýaş ne­sil­le­riň saz­la­şyk­ly ösü­şi, bi­lim al­mak­la­ry, boş wagt­la­ry­ny gy­zyk­ly we peý­da­ly ge­çir­mek­le­ri üçin amat­ly şert­ler dö­re­dil­ýär.

5 Iýul 2024

Jemgyýet

Gün ur­madan nädip goranmaly?

Gün şöh­le­si dür­li şöh­le­len­me­le­riň güýç­li çeş­me­si bo­lup, ola­ryň için­de ult­ra­me­lew­şe şöh­le­si wa­jyp äh­mi­ýe­te eýe­dir. Olar az muk­dar­da adam be­de­ni­ne, esa­san hem, ça­ga­lar üçin has ze­rur­dyr. Baş­ga­ça aý­dy­lan­da, olar adam be­de­ni­niň ös­me­gi we kä­mil­leş­me­gi üçin ge­rek bo­lan wi­ta­min­le­riň eme­le gel­me­gi­ne gat­naş­ýar. Çen­de­na­şa güýç­li Gün şöh­le­si agyr ke­sel­le­riň, şeý­le-de howp­ly tä­ze dö­re­me­le­riň eme­le gel­me­gi­ne se­bäp bo­lup bil­ýär. Her bir adam ça­ga­lyk­dan baş­lap, Gün şöh­le­si­ni dür­li de­re­je­de du­ýup baş­la­ýar. Gün şöh­le­si­niň uzak wagt­lap ada­myň en­da­my­na tä­sir et­me­gi de­ri­niň ýan­ma­gy­na ge­tir­ýär. Gün uran adam­da il­ki­baş­da ýa­daw­lyk, ys­gyn­syz­lyk, kel­la­gy­ry, ba­şaý­lan­ma, aýak­la­ryn­da we ar­ka­syn­da agy­ry eme­le gel­ýär. Soň­ra gu­la­gy­nyň şaň­la­ma­gy, de­mi­niň gys­ma­gy, ýü­re­gi­niň çalt ur­ma­gy müm­kin. Gün ur­ma­dan

5 Iýul 2024

Jemgyýet

Edep-ter­bi­ýe yn­san dur­mu­şy­nyň be­ze­gi­dir

Gündelik durmuşda «Alym bolmak aňsat, adam bolmak kyn» diýen aýtgyny köp eşidýänsiňiz. Aslyýetinde, bu ýerde göz öňünde tutulýan «adam bolmak» – kämillik, sypaýyçylyk, akýüreklilik hem edeplilikdir. Ilhalar kişileri beýleki adamlardan tapawutlandyrýan sypatlar, ine şu häsiýetlerdir. Per­zent ter­bi­ýe­si­ne bi­parh ga­ra­ma­ly däl­di­gi ga­dym­dan bä­ri aýdylyp gelinýän pent. Mö­min­le­riň emi­ri Aly ibn Abu Ta­lyp: «Ça­ga­la­ry­ňy­zy di­ňe şu dö­wür üçin däl, gel­jek za­man­la­ry hem göz öňün­de tu­tup ter­bi­ýe­läň» di­ýer eken. Gys­ga hem bol­sa, aky­la mu­wa­pyk söz. Ter­bi­ýe­çi­ler, mu­gal­lym­lar, ene-ata­lar ça­ga­la­ryň edep-ter­bi­ýe­si­ni kä­mil­leş­dir­mek ar­ka­ly ola­ra ýa­şaý­şyň tä­ze göz­ýe­tim­le­ri­ni, üs­tün­li­giň he­niz el deg­me­dik ga­py­la­ry­ny açyp ber­mä­ge, bag­ta elt­ýän ha­lal ýol­la­ry öw­ret­mä­ge – gel­je­ge my­na­syp taý­ýar­la­ma­ga borç­lu­dyr­lar. Şu wagt­dan per­zent­le­riň aňy­na se­pi­len tä­lim to­hum­la­ry, ýü­rek­le­ri­ne otur­dy­lan ýag­şy­lyk na­hal­la­ry mä­käm boý al­sa, tüýs di­ýen çag­la­ryn­da ol dü­şün­je­le­riň ha­syl be­rip baş­la­jak­dy­gy hem­mä­mi­ze mä­lim. Yn­san­l

5 Iýul 2024

Jemgyýet

Gä­mi­le­riň gel­me­gi çäk­len­di­ri­ler

Ni­der­land­la­ryň paý­tag­ty Ams­ter­da­ma her ýyl­da 20 mil­li­on tö­we­re­gi myh­man bar­ýar. Şä­he­riň ýer­li hä­ki­mi­ýe­ti­niň ýol­baş­çy­la­ry sy­ýa­hat­çy­la­ryň sa­ny­ny azalt­mak mak­sa­dy bi­len tä­ze ka­rar ka­bul et­di. Tä­ze düz­gü­ne gö­rä, ýy­lyň do­wa­myn­da iň köp 100 gä­mi şä­he­riň por­tu­na ba­ryp bi­ler. Hä­zir­ki wagt­da şä­he­riň esa­sy de­mir ýol wok­za­ly­nyň go­la­ýyn­da­ky der­ýa ke­na­ryn­da­ky ýo­lag­çy por­tu­na ýyl­da 190 gä­mi ýa­na­şyp bil­ýär. Ge­çen ýyl bol­sa şä­her­de daş­ky gur­şa­wa ýe­ti­ril­ýän zy­ýa­ny azalt­mak mak­sa­dy bi­len uly ýo­lag­çy gä­mi­le­riň şä­he­riň mer­ke­zin­de la­byr taş­la­ma­gy ga­da­gan edi­lip­di. Tä­ze düz­gün 2026-njy ýyl­dan baş­lap güý­je gi­rer. Has uly gä­mi­ler Rot­ter­dam por­tu­na git­me­li bo­lar. Şeý­le hem ýer­li hä­ki­mi­ýet 2035-nji ýy­la çen­li por­ty şä­her mer­ke­zin­den do­lu­ly­gy­na aýyr­ma­gy me­ýil­leş­dir­ýär.

5 Iýul 2024

Jemgyýet

Glo­bal söw­da 32 tril­li­on dol­la­ra ýe­ter

Bü­tin­dün­ýä Söw­da Gu­ra­ma­sy (WTO) ýy­lyň do­wa­myn­da glo­bal söw­da­nyň 32 tril­li­on dol­la­ra ýe­tip bil­jek­di­gi­ni mä­lim et­di. Gu­ra­ma­nyň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, ýy­lyň bi­rin­ji çär­ýe­gin­de hal­ka­ra ha­ryt söw­da­sy 1 gö­te­rim, hyz­mat söw­da­sy 1,5 gö­te­rim ar­typ­dyr. Glo­bal söw­da­nyň Hy­ta­ýyň eks­por­ty­nyň 9, Hin­dis­ta­nyň 7 we ABŞ-nyň 3 gö­te­rim art­ma­gy­na tä­si­ri uly bo­lup­dyr. De­giş­li dö­wür­de Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­nyň eks­por­ty öň­kü­li­gi­ne ga­lan bol­sa, Af­ri­ka­nyň eks­por­ty 5 gö­te­rim pe­se­lip­dir. Ýan­war-mart aý­la­ryn­da «ýa­şyl» ener­gi­ýa we eme­li aň bi­len bag­ly ha­ryt­la­ryň eks­por­ty ýokary de­re­je­de ar­typ­dyr.

5 Iýul 2024

Jemgyýet