Газета "Нейтральный Туркменистан"

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-18, 39-95-82, 39-95-88
Email: neytralnyturkmenistan-gazeti@online.tm

Habarlar

Arkadag şäherinde Halk Maslahatynyň mejlisiniň jemlerine we ähmiýetine bagyşlanan maslahat geçirildi

Düýn Arkadag şäheriniň häkimliginde «Halk Maslahatynyň taryhy mejlisi we milli Liderimiziň ylhamy – döwletliligiň dabaralanmasy» atly maslahat geçirildi. Ol ýakynda, ata Watanymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň 33 ýyllygynyň öňýanynda paýtagtymyzda türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyzyň başlyklyk etmeginde we hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda uly üstünliklere beslenip geçen Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisiniň jemlerine hem-de olaryň ähmiýetini wagyz etmäge bagyşlandy.

WATANPERWERLIGIŇ WE MERDANALYGYŇ MEKDEBI

Bilimler we talyp ýaşlar gününde hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň Berdimuhammet Annaýew adyndaky ýöriteleşdirilen harby mekdebiniň täze binalar toplumynyň açylyp ulanylmaga berilmegi ýurdumyzyň watan goragçylarynyň buýsanjyny goşalandyrdy. «Pähim – paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň syýasy-jemgyýetçilik ähmiýetli bu wakasy täze taryhy döwürde pederlerimiziň ýaş nesli watançylyk, merdanalyk ruhunda terbiýelemek babatdaky milli ýörelgesine uly ähmiýet berilýändiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Berdimuhamet Annaýew adyndaky Ýöriteleşdirilen harby mekdebiň täze binalar toplumy paýtagtymyzyň gözel künjeginde ýerleşmek bilen Aziýanyň merjen şäheri hasaplanýan Aşgabadyň umumy binagärlik gurluşy bilen özboluşly sazlaşygy emele getirýär. Harby mekdepde harby okuwçylaryň döwrebap derejede bilim almagy, başlangyç harby taýýarlyklary, atyş we lazer türgenleşikleri geçmekleri, robototehnika bilen meşgullanmaklary, galyberse-de, okuwdan boş wagtlarynda medeniýetli dynç almaklary üçin döredilen döwrebap mümkinçilikler halkara talaplara laýyk gelýänligi bilen tapawutlanýar.

Ykdysady ösüşiň möhüm ugry

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň nygtaýşy ýaly, durnukly ykdysady ösüşi gazanmak biziň baş maksadymyz bolup durýar. Şoňa görä-de, ykdysadyýetimiziň ähli ugurlaryny gurşap alýan maksatnamalarymyz üstünlikli amala aşyrylýar. Türkmenistanda iri maýa goýum taslamalary durmuşa geçirildi. Şolaryň arasynda Ahal welaýatynda tebigy gazdan benzin öndürýän zawody, Balkan welaýatynda polietilen we polipropilen öndürýän gazhimiýa toplumyny hem-de «Garabogazkarbamid» zawodyny görkezmek bolar. Mälim bolşy ýaly, her bir ýurduň ykdysady taýdan durnukly ösüşiniň parahatçylygy, howpsuzlygy, sazlaşykly ösüşi pugtalandyrmagyň möhüm şertdigini köp ýyllaryň tejribesi subut etdi. Türkmenistanda hemmetaraplaýyn ösüşiň üpjün edilmegine, tutuş sebit ähmiýetli taslamalaryň amala aşyrylmagyna uly gyzyklanma bildirilmegi we ykdysadyýete maýa goýumlaryň çekilmegi ýurdumyzyň ykdysady taýdan kuwwatlanmagynda bolşy ýaly, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetilmeginde-de aýratyn ähmiýete eýedir. Durnukly ösüşe maýa goýumlaryň gönükdirilmegi bagtyýar durmuşyň berkarar edilmegine ýardam berýär. Maýa goýum maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi sazlaşykly ösüşiň baş şertini emele getirýär.

Nebitgaz pudagynda netijeli işler durmuşa geçirilýär

Nebitgaz pudagy ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biridir. Bu pudagyň okgunly öňe gitmegine uly üns berilýär. Muňa mysal hökmünde ýangyç-energetika pudagyna degişli täze desgalaryň gurulmagyny, diwersifikasiýa ýoly bilen tebigy gazyň daşary ýurtlara goýberilmegini, sanly ulgamyň giňden ornaşdyrylmagyny, iri möçberde maýa goýumlarynyň çekilmegini belläp geçmek bolar. Türkmenistan nebitiň we gazyň baý gorlaryna eýe bolup, öňdebaryjy kompaniýalar bilen işewürligi ýola goýýar, energiýa çeşmeleriniň ugradylýan çäklerini giňeltmäge çalyşýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda yzygiderli amala aşyrylýan energetika syýasaty ýangyç-energetika toplumynyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegini we onuň halkara energoulgamyna sazlaşykly goşulmagyny üpjün edýär. Ýurdumyzda uglewodorod serişdelerine baý bolan ýataklary ýüze çykarmak, nebitiň we gazyň çykarylýan, gaýtadan işlenilýän möçberini artdyrmak, guýulary burawlamak, abatlaýyş işlerini çaltlandyrmak babatynda alnyp barylýan işler ähmiýetlidir.

Tä­ze ha­ryt­la­ryň önüm­çi­lik tap­gy­ry

«Türkmenistan Sport», № 3 (23), 2024     «Sag­lyk» Döw­let mak­sat­na­ma­syn­dan ugur alyp hem-de ýur­du­my­zyň luk­man­çy­lyk eda­ra­la­ry­ny eko­lo­gik taý­dan aras­sa, hil ba­bat­da hal­ka­ra gör­ke­zi­ji­le­re do­ly la­ýyk gel­ýän, ýer­li çig mal­lar­dan ön­dü­ril­ýän luk­man­çy­lyk se­riş­de­le­ri­niň möç­be­ri­ni art­dyr­mak, sag­ly­gy go­ra­ýyş eda­ra­la­ry­nyň bu se­riş­de­le­re bo­lan ze­rur­lyk­la­ry­ny ka­na­gat­lan­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, Ar­ka­dag şä­he­rin­de luk­man­çy­lyk klas­te­ri­niň önüm­çi­lik top­lum­la­ry­ny dö­ret­mek kon­sep­si­ýa­sy­nyň çäk­le­rin­de «Ar­ka­dag Me­di­si­na Klas­te­ri Me­nej­ment» kär­ha­na­sy dö­re­dil­di.

Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň geçen hepdedäki söwdalary

Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň geçen hepdedäki söwdalarynda geleşikleriň 9 sanysy hasaba alyndy. Daşary ýurt walýutasyna Owganystandan, Birleşen Arap Emirliklerinden, Özbegistandan, Gazagystandan we Türkiýeden gelen telekeçiler «Türkmennebit» döwlet konserninde öndürilen suwuklandyrylan gazy, awiakerosini satyn aldylar. Şeýle-de Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň kärhanalarynda öndürilen portlandsementi hem-de Dokma senagaty ministrliginiň kärhanalarynda öndürilen dürli görnüşli dokma önümleri satyldy. Geleşikleriň jemi bahasy 23 million 415 müň 600 amerikan dollaryndan gowrak boldy.

4 milliondan gowrak ulag satdy

Hytaý şu ýylyň ýanwar — awgust aýlarynda 4,09 million awtoulag eksport etdi. Bu görkeziji geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 27 göterim köpdür. Ýurduň Gümrük müdirliginiň habar bermegine görä, hytaýly öndürijilerden iň köp ulag satyn alan ýurt Russiýa (705,5 müň) bolupdyr. Bu ugurda ilkinji bäşlikde Meksikanyň (323,5 müň), BAE-niň (203 müň), Braziliýanyň (192,2 müň) hem-de Belgiýanyň (182,5 müň) ady bar.

1,5 million tonna un eksport eder

Russiýa Federasiýasy 2024-nji ýylda 1,5 million tonna un eksport etmegi meýilleşdirýär. Bu görkeziji geçen ýylyň jemleri bilen deňeşdirilende, ýarym million tonna köpdür diýip, «Interfax» habar berdi. Çeşmäniň bellemegine görä, ýurduň un eksportyndan alýan girdejisiniň şu ýylyň jemleri boýunça 370 million amerikan dollary töwereginde bolmagyna garaşylýar. Deňeşdirmek üçin, 2023-nji ýylda bu görkeziji 307 million amerikan dollaryna deň bolupdy. Şeýle-de Russiýa 203o-njy ýyla çenli daşarky bazarlara iberilýän unuň mukdaryny 1,7 million tonna ýetirmegi maksat edinýär.

«Global innowasiýa indeksi — 2024» yglan edildi

Intellektual eýeçiligiň Bütindünýä guramasy (WIPO) «Global innowasiýa indeksi — 2024» hasabatyny çap etdi. Dünýä ýurtlarynda ykdysadyýete innowasion çözgütleriň ornaşdyrylyşy esasynda düzülýän reýtingden bu ýyl 133 döwlet orun alypdyr. Ozalky ýyllarda bolşy ýaly, reýtingiň birinji basgançagyna ýene-de Şweýsariýa ýerleşipdir. Şeýle-de sanawyň ilkinji onlugynda degişli yzygiderlilikde Şwesiýanyň, ABŞ-nyň, Singapuryň, Beýik Britaniýanyň, Koreýa Respublikasynyň, Finlýandiýanyň, Niderlandlaryň, Germaniýanyň we Daniýanyň ady getirilýär.

ÝTÖB Merkezi Aziýanyň JIÖ-niň ösüşi boýunça çaklamasyny yglan etdi

Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş bankynyň hasaplamalaryna görä, Merkezi Aziýanyň jemi içerki önümi 2024-nji ýylda 5,1 göterim, 2025-nji ýylda bolsa 5,9 göterim ýokarlanar. Hususan-da, Bankyň bilermenleri 2024-nji ýylda JIÖ-niň ösüşiniň Türkmenistanda 6,3 göterime, Täjigistanda 8 göterime, Gazagystanda 4 göterime, Gyrgyz Respublikasynda 9 göterime we Özbegistanda 6 göterime deň boljakdygyny çaklaýarlar. 2025-nji ýylda bu görkeziji Türkmenistanda 6,3, Täjigistanda 7, Gazagystanda 5,5, Gyrgyz Respublikasynda 7 we Özbegistanda 6 göterime deň bolar.

Mahabatyň gelip çykyşy we ösüş ýoly

Ilkinji mahabatlaryň peýda bolmagy. Mahabat (reklama) sözi öz köküni «çagyrmak», «gygyrmak» manysyny aňladýan latyn sözünden alyp gaýdýar. Häzirki wagtda-da mahabat düşünjesi maglumatlary ýetirmek, gürlemek kimin häsiýetleri özünde jemleýär. Mahabat heniz pul oýlanyp tapylmanka, alyş-çalşyň ýüze çykmagy bilen peýda bolýar. Şol döwürlerde adamlar deň derejeli hasaplanylan harytlary alyş-çalyş edipdirler, mysal üçin, geçini ýaraga, aýynyň derisini palta çalşypdyrlar.

Söwda bilen baglanyşykly sözler

(Başlangyjy gazetiň geçen sanlarynda). MÜLK — biriniň hususy eýeçiligindäki ýer-suw, ymarat, baýlyk, mal, binalar.

«Bir Kuw­wat»: ýo­ka­ry hil­li önüm­ler we hyz­mat­lar

«Türkmenistan Sport», № 3 (23), 2024 «Bir Kuwwat» hususy kärhanasy Türkmenistanyň çig mal harytlary söwda ulgamynda iş alyp barýan tekeleçilik ugurly önüm öndüriji kärhana bolmak bilen, ýokary hil nyşanly BKBlue (AUS 32), antifriz we deminilirlenen suwlary öndürýär.

Asuda ýollar — abadan iller

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyjy bilen 2013-nji ýylda badalga berlen «Ýol hereketiniň howpsuzlygy — ömrümiziň rahatlygy» atly biraýlyk «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda hem ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilýär. Ol raýatlarymyzyň rahat hem-de abadan durmuşyny üpjün etmekde möhüm ähmiýete eýedir. Bu biraýlygyň guramaçylykly geçmegine Boldumsaz etrabynyň polisiýa bölüminiň polisiýanyň ýol gözegçiligi bölümçesiniň işgärleri hem öz goşantlaryny goşýarlar. Bölümçäniň jogapkär işgärleri etrabyň jemgyýetçilik guramalary, degişli pudaklar bilen ýörite düzülen meýilnama laýyklykda, edara-kärhanalarda, oba ýerlerinde zähmet çekýän raýatlaryň arasynda wagyz-nesihat işlerini yzygiderli guraýarlar. Şol çärelerde raýatlarymyzyň ýol hereketiniň düzgünlerini berjaý etmeklerini gazanmak hem-de ýollarda özüňi alyp barmagyň kadalaryny berjaý etmek dogrusynda giňişleýin gürrüňler edilýär.

Islegler doly kanagatlandyrylýar

Ilatyň çörek we çörek önümlerine bolan islegini kanagatlandyrmakda «Lebapgallaönümleri» önümçilik birleşiginiň Türkmenabat şäherindäki 2-nji çörek kärhanasynda netijeli işler durmuşa geçirilýär. Kärhanada şu ýylyň ýanwar — awgust aýlarynda çörek we çörek önümleriniň 11 müň 510 tonnasy öndürilip, ilata hödürlenildi. Degişli döwürde edilen işleriň pul hasabyndaky möçberi bolsa 25 million 661 müň 205 manatlyga deň boldy. Üstümizdäki ýylyň geçen sekiz aýlyk iş meýilnamasy üstünlikli berjaý edildi.

«Awtoulag ýükden köp»: ýük daşaýjy nyrhlaryň peselmegini ýük gatnatmaklyga islegiň pese gaçmagy bilen düşündirýär

Russiýada awtoulagda ýük daşamak islegi juda azaldy. Bu barada «Cargo Dragon» ulag kompaniýasynyň baştutany Maksim Kriştopow «Kommersantyň» žurnalistlerine gürrüň berdi. Telekeçiniň pikiriçe, islegiň azalmagy ugurdaş importyň, Hytaýdan we beýleki ýurtlardan gelýän ýük akymlarynyň azalmagy, şeýle hem käbir kärhanalaryň önümçilik kuwwatynyň peselmegi we ilatyň satyn alyş ukybynyň peselmegi bilen baglanyşyklydyr.

Ýurdumyzyň ykdysady üstünligi

Ýakynda paýtagtymyzda ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleriniň sergisi guraldy. Baş baýramymyz bolan Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllygy mynasybetli geçirilen köpugurly sergide milli ykdysadyýetimiziň, ýurdumyzyň syýasy-jemgyýetçilik, medeni-ynsanperwer durmuşyndaky giň möçberli özgertmeleriň, özboluşly baý medeni mirasymyzyň guwandyryjy üstünlikleri şöhlelendi. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Söwda-senagat edarasy tarapyndan guralýan bu forum aýratyn ähmiýete eýe. Şunda Arkadag şäheriniň mynasyp orny bar. Biz hem ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleriniň sergisine gatnaşan Arkadag şäheriniň häkimliginiň iş dolandyryjysy Durdy ÇOPANOWYŇ ýürek buýsanjyny okyjylara ýetirmegi makul bildik.

Önüm öndürilişi artdyrylýar

Türkmenabatdaky «Demirbetonkonstruksiýa» zawodynda gurluşyk-gurnama işlerinde zerur bolan gurluşyk önümlerini öndürmek işleri ýokary depginde alnyp barylýar. Bu ýerde gurluşyk işleri üçin ähmiýetli bolan gurnama demirbeton önümleri, keramzit, gurluşyk üçin demir gurnawlary ýaly önümleri öndürilip, gurluşyk meýdançalaryna yzygiderli ugradylýar. Kärhanada şu ýylyň ýanwar — awgust aýlarynda gurluşyk üçin betonyň 16 müň 800 kub metri, harytlyk betonyň 1 müň 900 kub metri, keramzidiň 14 müň 600 kub metri, şeýle-de gurluşyk üçin demir gurnawlarynyň 1 tonnasy taýýarlanylyp, meýilnama artygy bilen berjaý edildi. Degişli döwürde edilen işleriň pul hasabyndaky möçberi 21 million 420 müň 509 manatlyga deň boldy. Bu bolsa geçen ýylyň degişli döwründäki görkezijiden ep-esli artykdyr.

Döwletli ýollara dowam ýaraşýar

Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründäki ösüş ýolumyz, dürli ugurlarda gazanýan üstünliklerimiz, badalga berilýän, durmuşa geçirilýän giň gerimli tutumlarymyz hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ady bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Türkmen halky 2022-nji ýylyň 12-nji martynda geçirilen Prezident saýlawlarynda Watan ykbalyny, geljekki milli ösüş ýolumyzy döwlet Baştutany hökmünde Serdar Berdimuhamedowa ynandy. Ol ýol bolsa, Arkadagly Gahryman Serdarymyz tarapyndan turuwbaşdan «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýlip yglan edilen ýörelge boýunça dowam etdirilýär. Hormatly Prezidentimiz 2022-nji ýylyň 19-njy martynda bolan wezipä girişmek dabarasyndaky çykyşynda Garaşsyz Watanymyzy mundan beýläk-de okgunly ösdürmek üçin kesgitlenen ýoluň, öňde goýlan maksatlaryň, uly wezipeleriň geljekde alyp barjak işiniň esasyny düzjekdigini aýdypdy. Şondan bäri geçen döwrüň her bir güni ägirt uly üstünliklere beslenýär. Milli ykdysadyýet täze kuwwatlyklar bilen baýlaşyp, durnukly ösýär, halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesi barha ýokarlanýar, halkara giňişliginde baky Bitarap Watanymyzyň abraýy belende göterilýär. Geçen ýyl Türkmenistanyň Mejlisiniň Karary bilen, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Türkmenistanyň Gahrymany diýen belent adyň dakylmagy halkymyzyň arasynda gyzgyn goldawa eýe boldy. Ar

Türkmen-britan ulaglar arkaly söwda dolanyşygy 53 million funt sterlinge deň boldy

2023-nji ýylyň apreli — 2024-nji ýylyň apreli aralygynda Türkmenistan bilen Beýik Britaniýanyň arasyndaky özara söwda dolanyşygy 53 million funt sterlinge deň boldy. Bu barada Beýik Britaniýanyň Söwda we işewürlik ministrligi habar berdi. Hasabat döwründe Beýik Britaniýanyň Türkmenistana amala aşyran eksporty 38 million funt sterlinge barabar boldy. Şonuň 23 milliony harytlaryň, 18 milliony bolsa hyzmatlaryň paýyna düşýär.