"Türkmenistanyň lukmançylygy" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-55
Email: t-lukmanchylyk-zurnaly@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Halk terbiýesinde tebigata söýgi

Halkymyzyň nesillere terbiýe bermek işiniň taryhy irki döwürlere uzamak bilen, asyrlaryň dowamynda kämilleşdirilip, baý mirasa öwrülipdir. Aýratyn hem, edep-terbiýe düşünjesinde ynsanperwerlik esasy orny eýeleýär. Ynsanperwerligiň özeninde bolsa, sylag-hormat, ýagşylyk, parahatçylyk söýüjilik, päk niýetlilik ýaly düşünjeler bar. Ynsanda gowy häsiýetleri emele getirmekde tebigata bolan söýgini döretmek derwaýys meseleleriň biridir. Çünki ynsan bilen tebigat aýrylmaz baglanyşykly. Gahryman Arkadagymyz «Ömrümiň manysynyň dowamaty» atly kitabynda: «Hakykatdan-da, türkmen tebigatynyň, çölüniň, dagynyň, düzüniň we sährasynyň, hatda howasynyň hem halkymyzyň özboluşly häsiýetine mahsus täsinligi bar. Tebigat bilen şol ýerde ýaşaýan ilatyň arasynda täsin arabaglanyşyk, biri-birine dahyllylyk duýulýar» diýip belleýär.

9 Iýul 2024

Miras

Dana Pyragynyň medeni mirasy ruhy hazynamyzdyr

Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň nesillere goýup giden baý medeni mirasy bu gün umumadamzat gymmatlygy bolup, bagtyýar türkmen nesline gelip ýetdi. Akyldaryň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli, «Magtymguly» atly kitabyň halkymyza gowuşmagy «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ulus-ilimize toý sowgady boldy. Üç dilde çap edilen bu kitap akyldar şahyryň edep-terbiýe, ylym-bilim, ynsanperwerlik, dost-doganlyk, merdanalyk, watançylyk pikirlerini beýan edýän şygyrlaryny öz içine alýar. Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, akyldar şahyrymyzyň umumadamzat gymmatlygyna öwrülen pikir-garaýyşlary, watansöýüjilik, ahlak arassalygy hakyndaky öwüt-ündewleri halkymyzyň durmuş ýörelgesi we pelsepesidir. Beýik şahyryň asyrlar aşyp, biziň döwrümize gelip ýeten köpöwüşginli şygyrlary, ene topragy, ata Watany ýürekden söýmäge we ynsanperwerlige çagyryşlary, parasatly sargytlary bütin adamzadyň ruhy gymmatlygyna öwrüldi. Şoňa görä-de, türkmen hem-de Gündogar edebiýatynyň gazanan baý tejribesini özünde jemleýän Magtymguly Pyragynyň çeper döredijiligi dünýäniň ylmy jemgyýetçiligi tarapyndan öwrenilýär, daşary ýurtly alymlaryň üns merkezinde durýar.

9 Iýul 2024

Miras

Manyly ömrüň beýany

1929-njy ýylyň iýun aýynda Gyzylarbat şäherinde Amanberdi Amandurdy (ýörgünli ady Saryja) oglunyň we Orazsoltan Aman gyzynyň döwletli maşgalasynda oglan bäbek dünýä inýär. Oňa Orazdurdy diýip at dakýarlar. «Iki aýakly, iki günde» diýlişi ýaly, Orazdurdy kiçiliginden düşbi we zähmetsöýer bolup, ese-boýa galýar. Ol 7 ýaşy dolanyndan Gyzylarbat şäherindäki ýediýyllyk mekdebiň 1-nji synpyna okuwa barýar. 1937-nji ýylda durmuş atly heňňamyň emri bilen Orazsoltan eje 8 ýaşly ogly Orazdurdyny we 7 ýaşly gyzy Gözeli alyp, şol döwürde häzirki Aşgabat şäheriniň merkezinde ýerleşen Aşgabat obasyna göçüp gelýär we daýhan birleşiginde zähmet çekip başlaýar. Orazdurdy obadaky 7-nji ýediýyllyk mekdepde okuwyny dowam etdirip, okuwdan boş wagtlary öý we kolhoz hojalygynda ejesine ýardam berip, zähmete werziş bolýar. Oba mekdebiniň göreldeli okuwçylarynyň biri bolmak bilen, kämil bilim almak üçin bolsa häzirki Ahal welaýatynyň Göwşut obasyndaky mekdep-internatda okaýar. Orazdurdy tebigy zehinliligi bilen tapawutlanan bahalar bilen orta bilim alýar. Mekdep-internaty tamamlansoň, ownuk şahly mallarynyň ferma müdiri Akly Annamyradow zähmetsöýer we sowatly Orazdurdyny fermananyň hasaba alyjysy wezipesine işe belleýär. Ol tabşyrylan işi göwnejaý we öz wagtynda talabalaýyk ýerine ýetirip, ýaşlygyna garamazdan, ferma müdiriniň we kolhozyň ýolbaşçylarynyň hormatyny gazanýar. Maldarçylyk pudagy bi

5 Iýul 2024

Miras

Goramak we nesillere geçirmek ýoly

Häzirki wagtda taryhy-medeni ýadygärlikler döwlet tarapyndan goralýar we olary rejelemek, ylmy esasda öwrenmek ugrunda giň gerimli işler alnyp barylýar. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen kabul edilen Taryhy, arheologiýa, şähergurluşyk, binagärlik we monumental çeper ýadygärlikleriň, tebigy-landşaft desgalarynyň gorag zolaklaryny bellemegiň tertibini tassyklamak hakyndaky Karar hem munuň şeýledigini aýdyň tassyklaýar. Bu resminama medeni mirasyň obýektlerini, ýurdumyzyň taryhy-medeni ýadygärliklerini goramaga gönükdirilip, Türkmenistanyň çäginde ýerleşen medeni mirasyň obýektlerini goramak babatda gözegçilik işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berdi. Medeni mirasa hormatyň, ony goramagyň, nesilden-nesle geçirmegiň mazmuny we maksady adamzadyň medeni ösüşine saldamly goşant goşan ata-babalarymyzyň asyrlaryň dowamynda kemala gelen paýhasly ýörelgelerinden ugur almakdyr. Şu nukdaýnazardan, 2012-nji ýylyň 19-njy oktýabrynda kabul edilen «Milli taryhy-medeni mirasyň obýektlerini goramak hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna 2023-nji ýylyň 25-nji noýabrynda Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň dördünji maslahatynda üýtgetmeleriň we goşmaçalaryň girizilmegi milli taryhy-medeni mirasymyzy goramak babatdaky tagallalarynyň durmuşa geçirilmeginde möhüm ädim boldy.

4 Iýul 2024

Miras

KEŞDEÇILIK SUNGATYNDA AKGAÝMA NAGYŞLARYNYŇ AÝRATYNLYGY

Parasatly pederlerimiziň asyrlar içre gazanan beýik aňyýet üstünliklerini ene-mamalarymyz türkmen milli keşdelerine, halylaryna, keçelerine, palaslaryna we beýleki maddy hem-de ruhy baýlyklaryna müdimilik siňdirip, geljekki nesillere miras galdyrypdyrlar. Türkmen milli el işleriniň naýbaşylarynyň biri-de keşdedir. Keşdeler diňe bir öňki döwürleriň medeniýetini, däp-dessurlaryny özünde saklamak bilen çäklenmän, eýsem türkmen zenanlarynyň we işine ökde hünärmenleriň döredijilik başarnyklary barada hem maglumat berýär. Gahryman Arkadagymyz «Enä tagzym – mukaddeslige tagzym» atly eserinde: «Käbämiň gyzlary bilen oturyp keşde gaýaýandygy, jorap örýändigi hem edil janly surat eseri ýaly. Hiç bir zat taý bolmajak mähirli garaýyşly käbämiň keşbinde ýyllaryň möhüri galypdyr. Onda dünýäniň manysyny okap bolýar» diýip belleýär. Mälim bolşy ýaly, «Türkmen keşdeçilik sungaty» ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň abraýly sanawyna girizildi.

4 Iýul 2024

Miras

Gopuz

«Gorkut ata» eposynda gopuz saz guralynyň ady «golça kobuz göterip, ilden-ile, toýdan-toýa ozan gezer» diýen jümlede gabat gelip, golça gopuz diýlip häzirki gyjak saz guraly göz öňünde tutulandyr. Gadymy türkmen dilinde «kowuz» «köwük, köwmek» manysyny berýändiginden çen tutsaň, kobuz golçaly kädiniň köwlüp ýasalýandygyny aňladýar. Doganlyk halklaryň köpüsinde kowuz — gopuz saz guralynyň adyna duş gelinýär. Oňa özbek we garagalpak halklarynda «kobuz», gyrgyzlarda «kopuz» diýilse, ukrainlerde «kobza», türklerde «kubiç» diýlip atlandyrylýar. Gopuz dürli halklarda syhalyp çalynýan gyjak saz guralynyň adydyr.

3 Iýul 2024

Miras

«Şägirt halypadan ozdurmasa...»

Türkmen halkynyň aýdym-saz sungatynyň taryhy kökleri gadymy döwürlerden gözbaş alýar. Muňa bu ugurda halypa-şägirtlik gatnaşyklarynyň mysalynda hem aýdyň göz ýetirmek mümkin. Şägirt ýetişdirmek halypanyň esasy borçlarynyň biri bolup, munuň üçin hiç hili muzd talap edilmändir. Isle aýdym-sazyň, isle senetçilik hünärleriniň inçe tilsimlerini öwrenmegi ýüregine düwen şägirt halypasynyň hyzmatynda durup, oňa ähli işlerde ýardam beripdir. Aýdym-saz ýaly keremli sungatyň abyny-tabyny ele alýança şägirdiň bar garamatyny halypa çekipdir. Halypa bagşylar şägirdini toýda-tomguda ýany bilen alyp gider eken, birki ýola aýdym aýtdyryp, ile çykarar eken. Haçanda şägirdiniň kämil çykanyny aňan mahaly halypa oňa öz ak patasyny berip, özbaşdak aýdym aýtmaga, toý sowmaga ygtyýar berýär. Ak pata alan, halypa gören bagşy-sazandalaryň il içinde hormat-sarpasy hem uly bolupdyr. Atly-abraýly bagşylaryň diňe tälim beren şägirdine däl, eýsem, ýaş bagşynyň aýdym aýdyş, saz çalyş ussatlygyna göwni ýeten mahaly hem ak pata beren gezekleri bolupdyr. Halypa şägirdine pata bermek arkaly oňa ýagşy doga-dileg edipdir, ak ýol arzuwlapdyr, durmuşda, sungatda öz ýoluny tapmagy üçin öwüt-ündew beripdir. Çünki halypa bu babatda öz ýoluny dowam etdirjek, pirli sungata ikilik etmejek ýaş zehini ýetişdirmek bilen birlikde, onuň ile gerekli ynsan bolmagy üçin alada edýär. Ine, şunda hem halypa-şägirtlik ýörelgesiniň y

3 Iýul 2024

Miras

Türkmeniň kalby

Çeper elli halyçylarymyzyň on barmagyndan sünnälenip çykan nepis halylary taryhda-da, häzirki wagtda-da özüniň owadanlygy bilen äleme meşhurdyr. Iň nepis, owadan halylaryň, kilimleriň, horjunlaryň gadymy türkmen topragynda ösen siwilizasiýanyň mekany hasaplanylýan Merwde, Köneürgençde, beýleki taryhy mesgenlerimizde dokalandygy baradaky maglumatlar buýsanjyňy artdyrýar. Halynyň, haly önümleriniň döremegini, taryhyň dürli pursatlarynda-da döwrebap kämilleşdirilmegini ilatymyzyň çarwa, ýarym çarwa durmuş ýagdaýy talap edipdir.

3 Iýul 2024

Miras

Gymmatly hazynanyň eýeleri

Halkymyz ylma-bilime ýokary baha berýär we ony uly baýlyk hasaplaýar. Şeýle baýlyga eýe bolan her bir ynsan jemgyýetimize gerekli, ile-güne peýdaly, kämil adama öwrülýär. Kämillige bolsa bilimleriň çeşmesi bolan kitaplaryň üsti bilen ýetip bolýar. Ýekeje kitaba rozugärini ekläp oturan guba düýesini bermäge taýýar türkmeniň kitaba garaýşy üýtgeşikdir. Indi gymmatly hazyna bilen ýüzbe-ýüz bolmak, ondan özüňe gerekli maglumatlary almak üçin malyňdan-halyňdan geçmegiň zerurlygy ýok. Bu hyzmaty gymmatly hazyna eýelik edýän kitaphanaçylar öz üstlerine alýarlar. Köpsanly okyjylara medeniýetli hyzmat edip, olaryň alkyşyny alýanlaryň arasynda Hojambaz etrap merkezi kitaphanasynyň agzybir işgärleri hem bar. — Okyjylaryň isleglerini kanagatlandyrmak, olaryň islän kitaplaryny tapyp bermek ugrunda yhlasly zähmet çekýäris. Häzirki wagtda kitap gorumyz 31,5 müňden gowraga ýetdi. Kitaphanamyzda okyjylaryň isleg bildirýän kitaplarynyň bolmagy olaryň sanynyň barha artmagyna ýardam edýär. Okyjylarymyzyň arasynda mekdep okuwçylarynyň az däldigi bolsa guwandyrýar — diýip, kitaphananyň müdiri Jeren Ahmedowa gürrüň berýär.

3 Iýul 2024

Miras

Ak keçe ýaraşar öýüň törüne

Gadymyýetden miras galan senetçilik däpleri häzirki döwürde-de öz ähmiýetini, gadyr-gymmatyny ýitirmeýär. Eli çeper zenanlaryň zehininiň, yhlasynyň miwesi bolan keçe we keçe önümleri milli mukaddesliklerimiziň biridir. Keçeler, adatça, dörtburç bolýar. Olaryň bir ýa-da iki ýüzi nagyş bilen bezelýär. Keşde çekmek, dokma dokamak ýaly keçe taýýarlamak hem irginsiz zähmeti talap edýär. Ene-mamalarymyz derýalaryň, ýaplaryň boýlarynda ösýän hyşşalardan orlup alynýan gamyşlary arassalap, belli bir ölçegde berk ýüpler bilen çyg dokapdyrlar. Soňra sähetli gün diýip hepdäniň çarşenbe güni üýşüp, gamyş çygyň üstünde keçeleri gülläpdirler. Çygyň ýüzüne inçe edilip çekilen reňkli ýüňler bilen salynjak nagyşlaryň keşbi çekilýär. Keçäniň merkezi meýdançasyna güller we dürli şekilli nagyşlar aýlawly goýlup çykylýar. Soňra ýogyn görnüşinde çekilen reňkli ýüňler arkaly onuň içi doldurylýar. Keçelerde merkezi nagşyň we gyra nagyşlaryň arasy alajalar bilen bezelýär. Alaja keçä owadanlyk çaýýar we nagyşlaryň biri-biri bilen goşulyşmazlygynda hem uly ähmiýete eýe bolýar.

3 Iýul 2024

Miras

Gadymy suw desgalary

Biziň şu söhbedimiz Çärjew etrabynyň Amyderýanyň sag kenaryndaky çäklerinde irki döwürlerde gurlan suw desgalary hakynda bolar. Olar öz döwründe ata-babalarymyzyň suwaryş ulgamlaryny çekmekde gazanan üstünliklerine aýdyň şaýatlyk edýär. Mälim bolşy ýaly, Çärjew etrabynyň Hojakenepsi, Ýylmangaýa, Eljik, Osty obalarynyň çäklerinde Amyderýanyň kenar ýakalary uzaboýuna belent gyrlyklardan ybarat. Derýanyň bu kenarynda obalar irki döwürlerde peýda bolupdyr. Oba ilaty ekerançylyk we maldarçylyk bilen meşgullanypdyr. Kowçum bolup oturmak, ekin ekmek üçin bolsa süýji suw köp gerek bolýar. Obalylar kenary belent gyr depeli derýadan suw almagyň özboluşly usulyny oýlap tapypdyrlar. Olar depeleriň aşagyndan ötük — lagym gazyp, ekerançylyk ýerlerine bol suwy getirmegiň hötdesinden gelipdirler. Bu ýeňil bolmadyk, örän köp möçberde el güýjüni talap edýän iş bilen erkek adamlar meşgullanypdyrlar. Gazuw işlerine tejribeli ussalar, miraplar ýolbaşçylyk edipdirler.

3 Iýul 2024

Miras

Törlere ýaraşyk gülli keçeler

Mirasym — hazyna-genjim Arkama-arka dowam edip, biziň şu günlerimize gelip ýeten el işleriniň biri bolan milli keçelerimiz törlerimiziň, toýlarymyzyň ýaraşygydyr. Türkmen zenanlarynyň döredýän nepis sungaty halkymyzyň milli buýsanjyna öwrülendir. Munuň şeýledigine «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyna bagyşlanyp, Balkanabat şäherindäki «Türkmeniň ak öýi» binasynyň öňündäki meýdançada Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşiniň, Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň hem-de ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň Milli toparynyň sekretariatynyň bilelikde yglan eden «Gülüň owadan!» atly keçe bäsleşiginiň welaýat tapgyrynyň mysalynda hem aýdyň göz ýetirmek boldy.

3 Iýul 2024

Miras

Jemşidiň jamyna deňelen

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň medeni, ruhy derejesi ösýär we özgerýär. Ata-babalarymyzdan galan edebi-ruhy mirasymyzyň hemmetaraplaýyn öwrenilmegi, halkymyzda uly gyzyklanma döredýär. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda akyldar şahyrymyzyň doglan gününiň 300 ýyllygy uludan toýlanylýar. Magtymguly Pyragynyň döredijiligine bagyşlanylyp halkara ylmy-amaly maslahatlar, dürli medeni çäreler yzygiderli geçirilýär. Türkmeniň ruhy sütüni Magtymguly Pyragynyň akyl-paýhasa, inçe duýga ýugrulan setirleri halkyň milli ruhy bilen ýaşaýar. Jemşidiň jamyna deňelen şahyryň sowallaryň ummanyna çelgi bolýan goşgulary bahasyz hazynadyr. Şahyryň her bir setirinde halkyň ykbaly, paýhasy, şahyrana ussatlygyň, yhlasyň belentligi, çuňňur filosofiki pikirler bar. Her setiriň aňyrsyna umman ýaly pikir çuňlugyny siňdiren poeziýanyň bir ýürege, bir akyla sygandygyna haýran galýarsyň. Şahyryň döredijiliginiň diňe türkmen halkynyň däl, eýsem, tutuş adamzadyň ruhy medeniýetinde tutýan orny baradaky pikirleri dünýä belli alymlar tarapyndan hem bellenildi.

3 Iýul 2024

Miras

Süýtden alynýan önümler

Süýt we süýt önümleri adam saglygy üçin ýokary kaloriýaly we çalt siňiji azyklyk iýmitdir. Olar witaminlere we mineral maddalara baý. Muňa garamazdan süýt we süýt önümleri çalt zaýalanýan önümlere degişlidir. Howanyň temperaturasynyň ýokary bolan döwründe süýt we süýt önümleri derrew turşap, zaýalanyp başlaýar.

2 Iýul 2024

Miras

Nepisligiň nusgasy - türkmen halysy

Türkmen halkynyň agzybirliginiň, ruhy joşgunynyň, döredijilik ylhamynyň esasy gözbaşy milli mirasymyzdyr. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň, yzygiderli tagallalary netijesinde milli medeniýetimiziň ösdürilmegi, mirasymyzyň giňden wagyz edilmegi ugrunda uly mümkinçilikler döredilýär.  Halkymyzyň baý taryhynyň, milli mirasymyzyň ylmy esasda öwrenilmegi medeni gymmatlyklarymyzy gorap saklamaga, ösdürmäge hem-de dünýä jemgyýetçiligini türkmen zenanlarynyň döreden milli gymmatlyklary bilen giňden tanyşdyrmaga ýardam berýär. Muňa Gahryman Arkadagymyzyň peşgeş beren, milli sungatymyzy, medeniýetimiziň geçmişini, şu gününi we geljegini şöhlelendirýän «Türkmen medeniýeti», «Janly rowaýat», «Arşyň nepisligi», «Enä tagzym — mukaddeslige tagzym» atly kitaplary hem aýdyň mysaldyr. Adamlaryň ruhy kämilligi öz halkynyň taryhyny hem sungatyny bilmekden başlanýar. Şoňa görä-de, öz halkyň taryhyny, sungatyny bilmek, ýürekden söýmek, oňa hormat goýmak her bir ynsanyň mukaddes borjudyr.

2 Iýul 2024

Miras

Inçe iňňeden dörän sungat

Mährem gelin-gyzlarymyzyň elinden çykan her bir keşdäniň süňňüne türkmeniň dünýägaraýşy, ýaşaýşa bolan yhlasy, söýgüsi, gözellige buýsanjy siňdirilendir. El işleriniň arasynda keşde çekmek däbi aýratyn bir ussatlygy talap edýär. Ene-mamalarymyz özleriniň sungat derejesine ýetiren el hünärleri bilen milli lybaslary bezäp, sünnäläp tikipdirler. Keşde, köjüme, pugtama, basma, alaja we başga-da birnäçe el işleriniň görnüşleri bilen milli egin-eşiklerimiz has-da gözel görke gelipdir. Gelin-gyzlarymyz diňe bir toý köýneklerini däl, eýsem gündelik durmuşdaky öý geýimlerini hem el keşdeleri bilen bezäpdirler. Keşdeçilik sungaty çeperçilik taýýarlygy, irginsizligi, sabyr-takatlylygy talap edip, ýaş gyzlaryň sungata garaýyşlaryny kämilleşdirip, häsiýet aýratynlyklaryny hem terbiýeläpdir. Şeýle-de ene-mamalarymyz ýaşlygyndan gyzlarymyzyň ökde hünärli, çeper elli bolmaklaryny arzuwlap, eýýäm olar sallançakda wagty oňa hüwdüleriň üsti bilenem terbiýe berip başlapdyrlar. Muňa biz islendik döwürdäki edebiýatymyza, taryhymyza, ylmy, edebi çeşmelerimize salgylananymyzda-da aýdyň göz ýetirýäris.

2 Iýul 2024

Miras

Işigi atly, töri döwletli türkmen

Türkmen halkynda «Aty çykmak» diýen düşünje şatlykly wakanyň buşlugy hökmünde kabul edilýär. Her ýylyň ýazky hem-de güýzki at çapyşygy möwsüminiň geçirilmegi ýurdumyzda ahalteke bedewlerine belent sarpa goýulýandygyndan nyşandyr. Gahryman Arkadagymyz meşhur ahalteke atlary, görnükli seýisler, atşynaslar bilen baglanyşykly işleriň içgin öwrenilmegine, atşynaslyk sungatynda syrly iş tärleriniň türkmen we dünýä atşynaslaryna giňden açylyp görkezilmegine uly mümkinçilik döredýär. Bu bolsa ahalteke bedewlerini içgin öwrenýän dünýäniň belli atşynaslaryň, alymlaryň we hünärmenleriň, ahalteke bedewleriniň janköýerleriniň atçylygy ösdürmekdäki tagallalaryny birleşdirmäge we olaryň işlerini utgaşdyrmaga uly ýardam berýär. Şonuň üçin bu gün watandaşlarymyzyň, hususan-da, behişdi bedewlerimiziň muşdaklarynyň Gahryman Arkadagymyza hem-de hormatly Prezidentimize hoşallygynyň çägi ýokdur.

28 Iýun 2024

Miras

Dün­ýä we Mag­tym­gu­ly

Ger­ma­ni­ýa­da Ger­ma­ni­ýa Fe­de­ra­tiw Res­pub­li­ka­sy­nyň Maýn bo­ýun­da­ky Frank­furt şä­he­rin­de be­ýik türk­men şa­hy­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň 300 ýyl­lyk ýu­bi­le­ýi my­na­sy­bet­li Türk­me­nis­ta­nyň kon­sul­ly­gy ta­ra­pyn­dan hal­ka­ra yl­my mas­la­hat ge­çi­ri­lip, oňa Hes­sen fe­de­ral çä­gi­niň Döw­let kan­sel­ýa­ri­ýa­sy­nyň, Frank­furt şä­he­ri­niň, Hes­sen­de akk­re­di­tir­le­nen dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ryň we­kil­le­ri, dö­re­di­ji­lik iş­gär­le­ri, alym­lar, bu ýer­de köp­çü­lik­le­ýin ýa­şa­ýan türk­men­ler we ta­lyp­lar iş­jeň gat­naş­dy­lar. Türk­me­nis­ta­nyň Ylym­lar aka­de­mi­ýa­sy­nyň Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Dil, ede­bi­ýat we mil­li gol­ýaz­ma­lar ins­ti­tu­ty­nyň di­rek­to­ry D.Oraz­sä­he­do­wyň ýol­baş­çy­ly­gyn­da­ky we­ki­li­ýe­tiň dü­zü­min­de Bi­lim, Me­de­ni­ýet mi­nistr­lik­le­ri­niň, Te­le­wi­de­ni­ýe, ra­dio­gep­le­şik­ler we ki­ne­ma­tog­ra­fi­ýa ba­ra­da­ky döw­let ko­mi­te­ti­niň ag­za­la­ry bar.

27 Iýun 2024

Miras

Dün­ýä halk­la­ry­nyň he­re­ket­li ça­ga oýun­la­ry

«Türkmenistan Sport», № 2 (22), 2024 Mil­li he­re­ket­li oýun­la­ryň öz­bo­luş­ly aý­ra­tyn­lyk­la­ry­nyň bol­şy ýa­ly, dün­ýä halk­la­ry­nyň hem ça­ga­la­ry ter­bi­ýe­le­mek­de gy­zyk­ly we tä­sir­li oýun­la­ry bar. Hem­mä­mi­ziň bil­şi­miz ýa­ly, ol oýun­lar he­niz sport däl. Ýö­ne olar kör­pe­le­riň ösüp-ula­lyp, be­den­ter­bi­ýe we sport bi­len meş­gul­lan­ma­gy­na, sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­le­ri­ne eýer­ýän adam­lar bo­lup ýe­tiş­mek­le­ri­ne hö­wes dö­red­ýän il­kin­ji dur­mu­şy hem-de ru­hy bin­ýat­dyr di­ýip aýt­mak bo­lar. Çün­ki oýun­lar­da­ky he­re­ket­ler ça­ga­ny he­mi­şe he­re­ket­de, çus, gal­jaň bol­ma­ga iter­ýän bol­sa, oýun­la­ryň maz­mu­ny, öň­de goý­ýan mak­sa­dy ça­ga­ny ir­gö­zin­den dur­mu­şa, ha­lal, ada­lat­ly ýa­şaý­şa, wa­tan­sö­ýü­ji­li­ge gö­zük­dir­mek­dir.

27 Iýun 2024

Miras

Milli mirasymyza sarpa

Her bir halkyň milli mukaddesliklerini, ruhy gymmatlyklaryny aýdyň görkezýän zatlar bolýar. Türkmen özüniň ýyndam we owadan bedewi, nepis halysy, şaý-sepleri bilen örän ir eýýamlardan şöhratlanan halkdyr. Azady, Magtymguly, Andalyp, Seýdi, Zelili, Kemine, Mollanepes ýaly beýik şahyrlar şu toprakda dünýä indi. Dünýäniň esasy edebi eserleri bilen bir hatarda durup biljek «Görogly», «Gorkut ata» şadessanlary şu toprakda döredildi. Abu Aly ibn Sina, Abu Reýhan Biruni, Omar Haýýam ýaly alymlar gadymy Merwiň müňlerçe gymmatly kitaby özünde jemlän kitaphanasynda gözýetimini giňeltdiler. Nusaý, Köneürgenç, Merw, Amul, Änew, Sarahs, Dehistan ýaly her biri gadymy ýa-da orta asyrlar döwründe dünýä medeniýetine goşant goşan iri siwilizasiýalaryň mesgeni bolan meşhur şäherleriň binýady şu toprakda tutuldy. Halkyň içinden çykan akyldarlar, alymlar, ýazyjy-şahyrlar, pelsepeçiler halkyň taryhy, dil hazynasy, isleg-arzuwlary, dünýä akyl ýetirmek baradaky pikirler siňdirilen terbiýeçilik ähmiýetli eserleri döredipdirler. Halk öz nesliniň ahlak taýdan päkize, mert, watansöýüji, ynsanperwer bolup ýetişmegi, ata-babalarynyň ýoluny abraý bilen dowam etdirmegi üçin özboluşly mekdep bolan milli mirasyna daýanypdyr. Halkyň milli mirasy şu güni we ertiri birleşdirýän köpri bolan bahasyz ruhy baýlykdyr. Şeýle bolansoň, ýurdumyzda milli mirasymyza örän aýawly garalýar, ony geljekki nesillerimiz üçin gora

26 Iýun 2024

Miras