"Maru-şahu jahan" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Mary welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Mary şäheri, Magtymguly köçe, 35
Telefon belgileri: 7-01-01, 7-01-81, 7-02-03
Email: marushahujahan@sanly.tm

Habarlar

Hormatly okyjylar!

2024-nji ýylyň ikinji ýarymy üçin «Türkmen gündogary» gazetiniň çap edilýän hem-de elektron görnüşlerine abuna ýazylyşygynyň dowam edýändigini habar berýäris. Gazetimiziň çap edilýän görnüşine abuna ýazylmak üçin ýurdumyzyň «Türkmenpoçta» poçta aragatnaşyk kompaniýasynyň bölümlerine ýüz tutup bilersiňiz. Gazetimiziň elektron görnüşine «turkmenmetbugat.gov.tm» internet sahypasyndan hem-de «Türkmenmetbugat» mobil goşundysynda

Ösüşler — bagtyýar durmuşyň kepili

Eziz Diýarymyz hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda rowaçlygyň aýdyň ýoly bilen ynamly öňe barýar. Durmuşa geçirilen taryhy tutumlaryň netijesinde tanalmaz derejede özgeren, gözelleşen Watanymyzda täze-täze sepgitler nazarlanýar. Ýurdumyzda durmuş-ykdysady ösüşi üpjün etmek döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup, sebitleri düýpli özgertmek, ýaşaýyş-durmuş düzümini döwrümiziň talaplaryna laýyk derejede kämilleşdirmek boýunça öňde goýlan wezipeler üstünlikli amala aşyrylýar. Il agzybirliginde, ýurt abadançylygynda röwşen geljege ynamly barýan halkymyz «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyny ägirt uly üstünliklere beslemek üçin zähmetsöýerligiň belent nusgasyny görkezýär. Ýetilýän sepgitler berkarar Watanymyzyň ösüşli menzillerinde täze-täze belentliklere ýol açýar.

Adam hakyndaky aladanyň aýdyň beýany

Hormatly Prezidentimiziň pähim-paýhasly ýolbaşçylygynda gurmagyň hem döretmegiň ýoly bilen ynamly öňe barýan döwletimiziň ajaýyp zamanada gazanýan beýik ösüşleri halkymyzyň agzybirliginiň, ýurdumyzyň abadançylygynyň güwäsi bolup, halk baradaky aladany öz içine alýar. Raýatlarymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmek, olaryň ata Watanymyzyň ösüşleriniň hatyrasyna döredijilikli zähmet çekmekleri üçin döwrebap şertleri döretmek döwlet syýasatynyň düýp özenini düzýär. Munuň özi «Döwlet adam üçindir!», «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!»  diýen ynsanperwer taglymatlaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini, tutumly işleriň rowaçlyklara beslenýändigini görkezýär. Döwlet Baştutanymyzyň: «Berkarar döwletimiziň ähli mümkinçilikleri öňde goýlan belent maksatlara ýetmegiň, ýurdumyzyň her bir raýatynyň, tutuş halkymyzyň bagtyýar we eşretli durmuşyny üpjün etmegiň anyk ugurlaryna gönükdirilýär» diýip nygtap geçişi ýaly, döwletimizi durmuş-ykdysady taýdan mundan beýläk-de okgunly ösdürmek, halkymyzyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak boýunça göz öňünde tutulan işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu ugurda kabul edilen giň gerimli maksatnamalar bolsa ýurdumyzyň geljekki ösüşlerini şertlendirmek bilen, raýatlary durmuş taýdan ygtybarly goramak boýunça işleriň alnyp barylýandygynyň kepili bolup dabaralanýar.  Goý, bize ajaýyp döwletli-döwrany peşgeş ber

Watan goragy mukaddesdir

1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda Ýeňiş güni mynasybetli welaýatymyzda aýdym-sazly dabaralar giň gerimde ýaýbaňlandyrylýar. Şeýle dabaralaryň biri «Watan goragy mukaddesdir» ady bilen Balkanabat şäher häkimliginiň, şäher medeniýet bölüminiň bilelikde guramaklarynda «Türkmennebit» döwlet konserniniň Balkanabat nebitçilik orta hünär okuw mekdebiniň mejlisler jaýynda geçirildi. Oňa uruşda wepat bolan esgerleriň ýanýoldaşlary, tylda zähmet çekenler, harby gullukçylar we edara-kärhanalaryň işgärleri gatnaşdylar. Çykyş edenler asuda durmuş üçin baş goýan gahrymanlarymyzyň, merdana esgerlerimiziň görkezen gaýduwsyzlyklary, edermenlikleri hakynda gürrüň berdiler, ýaş nesillerimizi watansöýüjilik ruhunda terbiýelemekde olaryň nusgalyk mekdep bolup durýandyklaryny nygtadylar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ata Watanymyzyň erkinligi, azatlygy ugrunda döş gerip söweşen uruş weteranlarynyň, olaryň ýanýoldaşlarynyň we tylda zähmet çeken ildeşlerimiziň sarpasynyň mydama belent tutulýandygyny buýsanç bilen bellediler. Halkymyzy eşretli hem-de bolelin durmuşda ýaşadýan hormatly Prezidentimize alkyş sözlerini aýtdylar.

Ýüreklerde baky ýaşar adyňyz

 «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşe 79 ýyl dolýar. Türkmen halky şol gün edermenligi, gaýduwsyzlygy bilen Watana bolan beýik söýgüsini görkezen gerçeklerini ýatlaýar. Sebäbi halk öz gahrymanlaryny hiç haçan unutmaýar, döwlet öz gahrymanlary bilen beýgelýär. Şol gazaply uruşdan bäri ençe ýyllaryň geçendigine garamazdan, türkmen halky urşa giden gaýduwsyz gerçeklerini hem-de tylda gijesini gündiz edip işlän, ýar ojagyna wepalylygyň nusgasyny görkezen mähriban enelerimizi uly hormat bilen sarpalaýar. Olaryň durmuşy biziň ýaş nesillerimiz üçin mertligiň, gaýduwsyzlygyň, Watana bolan beýik söýginiň gaýtalanmajak mekdebidir.

Pederleriň mertligi nesillere nusgadyr

9-njy maý — 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda Ýeňiş güni Aşgabadyň günorta-günbatar böleginde ýerleşýän «Halk hakydasy» ýadygärlikler toplumyndaky «Baky şöhrat» ýadygärligine hem-de muzeýe baranyňda, 1941 — 1945-nji ýyllaryň gazaply uruş döwri we onda gazanylan Beýik Ýeňiş barada gussaly we şol bir wagtyň özünde-de buýsançly oýlanmalar kalbyňy gaplap alýar. Gussaly ýeri, uruş pidasyz, ýitgisiz bolmaýar. Beýik Watançylyk urşy hem adamzada jebir-jepa, betbagtçylyk getirdi. Frontdan örän alysda ýerleşenem bolsa, uruş odunyň ýalny türkmen iline-de çabrady. Gerçek ýigitlerimiz ilkinjileriň hatarynda Watan goragyna gitdiler, olaryň müňlerçesine mähriban ojaklaryna dolanyp gelmek miýesser etmedi. Buýsançly ýeri, türkmenistanly esgerler hem gahrymanlarça söweşip, edermenligiň, gaýduwsyzlygyň ajaýyp nusgasyny görkezdiler we Ýeňşi gazanmaga mynasyp goşantlaryny goşdular.

Gerçeklere tagzym edeliň!

«Gulluk» diýip, ýola düşen ogluny,Mertlik bilen ýola salypdyr ene.«Ýene-de görüşmek nesip bormuka?!»,Diýip, gözýaşyny sylypdyr ene. «Käbäm, sen aglama, gaýdyp gelerin,Gulluk geçer, penakäriň bolaryn.Atasyz ösdürdiň, gadryň bilerin,Nesip bolsa, ynha, men dolanaryn»

Haly gurnaklarynyň arasyndaky bäsleşik

Balkanabat şäherindäki «Türkmeniň ak öýi» binasynda Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň, Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşiniň, Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň bilelikde ýurdumyzyň umumybilim berýän mekdeplerinde, mekdepden daşary bilim edaralarynda hereket edýän haly gurnaklarynyň arasynda yglan eden «Iň gowy haly gurnagy» atly bäsleşiginiň welaýat tapgyry geçirildi. Okuwçy gyzlarda zähmetsöýerligi, asylly gylyk-häsiýetleri terbiýelemegi we olara halyçylyk sungatynyň inçe syrlaryny öwretmegi maksat edinen bäsleşigiň şertlerine laýyklykda, oňa gatnaşanlar öz haly gurnaklaryny çeper sözleriň üsti bilen tanyşdyrdylar, däp-dessurlarymyzy goşgularda, aýdymlarda, rowaýatlarda beýan etdiler. Öz ýanlary bilen getiren haly önümlerini çitip, dokap, olara salan nagyşlary barada gürrüň berdiler. Gahryman Arkadagymyzyň «Arşyň nepisligi» atly kitaby esasynda halyçylyk sungatyny wasp etdiler.

Zähmet howpsuzlygy berjaý edilýär

Ýurdumyzda eýeçiliginiň görnüşine garamazdan, edara-kärhanalarda zähmeti goramak ileri tutulýan ugurlaryň biri bolup durýar. Zähmeti goramak adamyň durmuşynda möhüm orun tutýar. Işiň dogry guralmagy  öndürijiligi ýokarlandyrýar we önümçilik şikesleriniň ähtimallygyny düýpgöter azaldýar. Bu bolsa zähmetiň ykdysady tarapyna gönüden-göni oňyn täsir edýär. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen ähli pudaklarda zähmetkeşler üçin döwrebap iş şertleri döredilýär. Raýatlaryň zähmet şertleri babatda kanuny hukuklarynyň üpjün edilmegini, olaryň saglygynyň talabalaýyk goralmagyny gazanmak, iş orunlarynyň guralmagyny gowulandyrmak, zähmetiň kadalaşdyrylmagyny amatlaşdyrmak baradaky aladalar kärdeşler arkalaşyklary birleşmeleriniň hünärmenleriniň alyp barýan işleriniň aýrylmaz bölegi bolup durýar. Iş berijiler we zähmet toparlary bilen geçirilýän düşündiriş we usuly-maslahat çärelerimizde  önümçilik işinde işgärleriň ömrüniň we saglygynyň hemme zatdan ileri tutulýandygyny nygtaýarys, işgärleriň aýratyn topary hökmünde zenanlar, ýetginjekler, maýyplar üçin ýörite bellenen ýeňillikleri ýatladyp, zähmeti goramak hakynda Türkmenistanyň kanunçylygynyň berjaý edilişini gözegçilikde saklaýarys. Raýatlarymyzy durmuş taýdan goramak işine ýakyndan dahyllydygymyz buýsanjymyzy artdyrýar, ynsan baradaky döwlet derejesindäki aladalara mundan beýlägem goşandymyzy goşmaga ruhlandyrýar.

Türkmen tebigatynyň taýsyz peşgeşi bedew

Türkmen tebigatynyň dag-düzleri, sähra-ýaýlasy diýseň owadan hem gözel, howasy jana derman. Ine, şeýle tebigatda türkmeniň behişdi bedewleri dünýä inýär, ýokumly otlardan iýmitlenýär, durnagöz çeşmelerden suw içýär. Pasly-bahar güle çümen çaglary,Joş uranda sähra-düzi, daglary,Göwün at üstünde ganat baglady,Seýle çykyp alys ýollara, bedew! —

Gül boldy, gideli biziň illere

Hormatly Prezidentimiz «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly ajaýyp kitabynda: «Taryh beýik işler bilen ýazylýar. Taryh halk üçin edilen, halk bilen bilelikde ýerine ýetirilen beýik amallar bilen ýazylýar» diýip belleýär. Şu sözlerdenem görnüşi ýaly, taryha adyňy ýazdyrmak, ýagşy işleriň bilen at goýup gitmek adamyň dünýäde ýerine ýetirmeli iň esasy amallarynyň biridir. Onda-da halklaryň, milletleriň aňynda öçmejek yz goýmak şol şahsyýet üçin bagtyň alamaty bolup, şeýle adamlar soňky nesilleriň hakydasynda ömürlerini baky dowam etdirýärler. Hut şonuň üçinem ata-babalarymyz «Ýagşydan at galar», «Ýagşyny älem arzuwlar» ýaly onlarça paýhas dürdänelerini döretmek bilen, ynsanyň haýyr işleri bitirip gazanan at-abraýynyň hiç wagt egsilmeýändigini nygtapdyrlar. Adamzadyň medeni-ruhy ösüşine uly goşant goşan halkymyzyň nusgawy edebiýatynyň taryhynda özboluşly mekdep, ýol-ýörelge döredip, geljekki nesillere baý edebi miras goýup giden, ady äleme dolan şahyrlarymyz, akyldarlarymyz, söz ussatlarymyz barmak büküp sanardan köpdür. Olaryň aglabasyna gadymy türkmen topragynda ýaşap, halkyna hyzmat etmek bagty miýesser eden hem bolsa, il- -gününden aýra düşüp, Watan zaryny çeken ägirtlerimiz hem bardyr. Dünýä halklaryna ajaýyp şygyrlary miras galdyran Garajaoglan hem şolaryň biridir.

Dana şahyryň sarpasy

Gahryman Arkadagymyzyň ýiti zehininden dörän «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly şygyrda ýurdumyzda akyldar şahyrymyzyň ebedi mirasyna goýulýan hormatyň uludygy aýdyň görünýär. Türkmeniň ruhy sütüni bolan Magtymgulynyň çuň mazmuna eýe bolan döredijiligi halkymyzyň kalbynyň owazydyr, her bir ynsan üçin gözellik we ylham çeşmesidir. Şahyryň ebedi mirasy, ýiti pähim-paýhasy, pikir ummany tapylgasyz hazynadyr. Çeper söz ussadynyň şygyrlary türkmeniň kalbynda ebedilik ornaşyp, asly nurdan bolan milletimize geljegiň ýoluny salgy berýär. Onuň umman ýaly giň döredijilik äleminde erkinlik, özbaşdaklyk, agzybirlik ýaly halkyň asylly pikirleri jemlenendir. Gahryman Arkadagymyz «Ynsan kalbynyň öçmejek nury» atly kitabynda: «Akyldar şahyrymyzyň öňe süren taglymatlary, öwüt-ündewleri we ýörelgeleri her bir türkmeniň kalbyna we aňyna baky ornaşdy» diýip belleýär. Söz sungatyndan köşk gurup, tutuş adamzadyň ruhy gymmatlygyna öwrülen dana nusgawy şahyra uly hormat goýulýar. Onuň ajaýyp şygyrlary Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe aýdym bolup dünýä dolýar.

Asyrlaryň owazyna öwrülen ajaýyp şygyrlar

Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragy ynsan kalbyny ýagşy umyt-arzuwlara, öçmejek nura besleýän ajaýyp şygyrlary bilen ýüreklerde ýer eden şahyrdyr. Durmuşyň ähli taraplaryny şygryýet dünýäsine siňdiren söz ussadynyň baý edebi mirasy dünýä edebiýatynda görnükli orunda durýar. Dana Pyragy halkymyzyň buýsanjy hem guwanjy bolup, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly goşgusynda: «Barymyzy şärik edýär ägirt şöhrat--şanyna» diýip aýdyşy ýaly, beýik şahyry dünýä beren halkymyzyň, bedew batly ösüşler bilen ynamly öňe barýan berkarar ýurdumyzyň at-abraýyny dünýä doldurýar.

Gymmaty öçmejek sene

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda Watan gahrymanlarynyň, olaryň yzynda galanlaryň, mährem enelerimiziň mertebesi bu günki günde sarpasy belentde tutulýar. Türkmen ýigitlerimiz Watançylyk urşunda asuda, bagtyýar döwrümiz üçin gara başlaryny orta goýup, söweşdiler. Şol gahrymanlarymyzy sarpalap, şu günki günde, 1941 — 1945-nji ýyllaryň Watançylyk urşunda gan dökülip gazanylan Beýik Ýeňşiň baýramy Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň ähli künjeginde bellenilip geçilmegine giňden taýýarlyk görlip, olara sowgat gowşurylyş dabaralary geçirilýär.

Arkadag şäheri — bagtyň bahary

Arkadag şäheri, sözüň doly manysynda, baky bagtyň bahary. Bahar bolsa kalbyňy joşduryp, ýüregiňe egsilmejek ylham berýär. Şu ýylyň 27-nji aprelinde Arkadag şäherindäki Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli dabaralar geçirildi. Şonda Arkadag şäheriniň ýaşaýjylarynyň hem-de Arkadag şäheriniň Kärizek etrabynyň Aba Annaýew şäherçesiniň atşynaslarynyň adyndan täze doglan taýçanak sowgat berildi we döwlet Baştutanymyzdan bu taýa at goýup bermegi haýyş edildi. Arkadagly Gahryman Serdarymyz: «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda doglan bu taýçanagyň ady Ylham bolsun!» diýdi. Döwlet Baştutanymyz gadymdan gelýän asylly däbe eýerip, täze doglan Ylham atly taýçanagyň boýnuna käbesi Ogulgerek ejäniň ören alajasyny dakdy. Munuň özi halkymyzyň asyrlaryň dowamynda döreden dünýä nusgalyk ýagşy dessurlarynyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe mynasyp dowam etdirilýändiginiň aýdyň beýanyna öwrüldi. «Döwlet adam üçindir!», «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ynsanperwer taglymatlaryň dabaralanýan ýurdunda bagtyýar ýaşamak, işlemek has-da özboluşly duýgy bagyşlaýar. Milli atşynaslarymyzy, ahalteke bedewlerini umumadamzat medeniýetiniň aýrylmaz bölegine öwren Gahryman Arkadagymyzyň döwletli ýoluny mynasyp dowam etdir

Wagyz-nesihat çäresi

Magtymguly Pyragy — köňülleriň çyragy Ýakynda Wekilbazar etrabyndaky 36-njy orta mekdepde TDP-niň etrap komiteti hem-de etrap bilim bölümi bilen bilelikde “Magtymguly Pyragy — köňülleriň çyragy” atly çäre geçirildi. Oňa mugallymdyr mekdep okuwçylaryndan, başga-da etrabyň jemgyýetçilik guramalaryndan wekiller gatnaşdyrlar.

Sport

Täsirli guralan ýaryş Her ýylda däp bolşy ýaly, TMÝG-niň şäher geňeşiniň göçme kubogyny almak ugrunda guralýan sportuň futbol görnüşindäki ýaryş «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda hem örän çekeleşikli geçdi. TMÝG-niň şäher geňeşiniň, welaýat baş bilim müdirliginiň, welaýat saglygy goraýyş müdirliginiň, şäheriň polisiýa bölüminiň, welaýat bedenterbiýe we sport baradaky baş müdirliginiň we «Türkmenistan» ýaşlar bedenterbiýe-sport guramasynyň bilelikde guramagynda geçirilen bu sport ýaryşy täsirli guraldy. Oňa şäherdäki orta mekdeplerde bilim alýan okuwçy oglanlardan düzülen toparlaryň ençemesi gatnaşdy.

Halal zähmet — ömrüň manysy

Ata Watanymyza, halkymyza halal hyzmat etmekde tejribesini, bilimini, zehinini, ukyp-başarnygyny gaýgyrmaýan ildeşlerimize ýurdumyzda uly sarpa goýulýar. Olaryň durmuş ýolunda ýeten sepgitlerine hemişe mynasyp baha berilýär. Bu hakykat ýakynda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň jogapkär sekretary, Türkmenistanyň Gahrymany Çynar Rustemowanyň 70 ýaş ýubileýine bagyşlanyp geçirilen dabarada-da nobatdaky gezek aýdyň ýüze çykdy. Dabara gatnaşyjylar ýurdumyzda işine hakyky ussat kişileriň döwlet derejesinde hormatlanyp, olaryň zähmetine mynasyp sarpa goýulýandygynyň şaýady boldular. Hormatly Prezidentimiziň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň ussat diplomaty 70 ýaş toýy bilen tüýs ýürekden mübärekläp iberen Gutlaglarynda bu zenanyň geçen durmuş ýoluna, häzirki wagtda alyp barýan işlerine oňyn baha berilmegi muny ýene bir ýola tassyklaýar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň Gutlagynda, hususan-da: «Siz uzak ýyllaryň dowamynda ak ýürekli, yhlasly we halal zähmet çekip, ussat diplomat hökmünde eziz Watanymyzyň gülläp ösmegine, ýurdumyz bilen beýleki döwletleriň arasyndaky dostlukly, hoşniýetli, özara bähbitli gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna, Türkmenistanyň bütin dünýäde abraýynyň has-da artmagyna mynasyp goşant goşup gelýärsiňiz. Siz özüňizi Watanymyza, mähriban halkymyza wepaly yns

KÖÝTENDAG TÄSINLIKLERI

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda berkarar döwletimiz  Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet boýunça guramasy (ÝUNESKO) bilen netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýýar. Häzirki wagtda ýurdumyzyň çäklerinde ýerleşýän gadymy Merw, Köneürgenç, Nusaý ýaly taryhy-arheologiki ýadygärlikler bu abraýly halkara guramanyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizildi. Türkmenistan — gadymy taryhy ýadygärliklere we tebigatyň täsinliklerine baý mekan. Soňky ýyllarda daşary ýurtly alymlar, tebigaty öwrenijiler, syýahatçylar ýurdumyzda ýerleşýän gadymy galalary, şäherleri, tebigatyň täsinliklerini öwrenmäge uly gyzyklanma bildirýärler. Beýik Ýüpek ýolunyň ýüreginde ýerleşýän güneşli Diýarymyzyň dürli künjeklerinde dünýä jahankeşdeleriniň ünsüni çekip biläýjek tebigy, taryhy ähmiýetli mesgenler barmak büküp sanardan örän kän.

HALK LUKMANÇYLYGYNDA ATGULAGYŇ ÄHMIÝETI

Nurly mekanymyz bolan türkmen topragymyzyň üýtgeşik özüne çekiji we örän baý tapylgysyz tebigaty bar. Keremli türkmen topragy dermanlyk ösümliklere baýdyr. Şol ösümlikleriň biri hem atgulakdyr. Gahryman Arkadagymyzyň «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly köp jiltli ylmy-ensiklopedik kitaplarynda atgulagyň dermanlyk häsiýetleri barada gyzykly maglumatlar giňişleýin beýan edilýär. Atgulak ir döwürlerden bäri Gadymy Hytaýda, Rimde we Gresiýada melhem hökmünde giňden ulanylypdyr. Gündogaryň lukmanlary hem bu otuň täsin aýratynlyklary barada öz işlerinde ýazypdyrlar. Uzak demirgazyk ýurtlaryndan başga ähli ýerde bitýän atgulagyň dünýä ýüzünde birnäçe görnüşi bar. Atgulagyň latynça ady «nal» we «hereket» sözlerinden emele gelip, ony aýak yzyna meňzedipdirler. Amerikan indeýleri bu oty «Ak adamyň aýak yzy» diýip atlandyrypdyrlar. Atgulak – köpýyllyk haşal we dermanlyk otjumak ösümlik bolup, onuň Türkmenistanda 10 görnüşi gabat gelýär. Biziň ýurdumyzda bu dermanlyk ösümligiň, esasan, Plantago major (uly ýaprakly)- köpýyllyk, Plantago lanсeolata (süýri ýaprakly) - köpýyllyk we Plantago ovata (ýumurtga görnüşli) - birýyllyk otjumak görnüşleri giňden ýaýrandyr we diýarymyzyň ahli etraplarynda diýen ýaly duş gelýär. Bular köplenç düzlüklerde, daglaryň çygly ýerlerinde, derýalaryň, ýaplaryň boýlarynda, ekerançylyk meýdanlarynda we ýollaryň gyralarynda ösýärler. Dermanlyk ösümligiň him