"Maru-şahu jahan" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Mary welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Mary şäheri, Magtymguly köçe, 35
Telefon belgileri: 7-01-01, 7-01-81, 7-02-03
Email: marushahujahan@sanly.tm

Habarlar

Döredijiligiň edebi meýdany

Toý goşgusy Ak bagta ýetendir halkym,Saçak doly nany bardyr.Ýel ygyna atar tolkun,Bugdaýly meýdany bardyr.

Akyldar şahyryň edebi mirasy

Akyldar şahyr Magtymguly Pyragy türkmen halkynyň göz-guwanjy, joşgunly we şirin zybanly waspçysy, halkynyň asuda, parahat ýaşamagyny arzuwlan şahyr. Onuň goşgulary nesillerde watansöýüjiligi, ynsanperwerligi terbiýelemekde gymmatly ruhy hazynadyr. Şahyryň döredijiligi türkmen edebiýatynyň müň öwüşginli almaz täjidir. Ol manyly ömrüni, joşgunly zehinini mähriban halkyna bagyş eden, öz il-ýurduny tüýs ýürekden söýen watançy şahyrdyr. Dana şahyryň döredijiligi filosofik nukdaýnazardan hem durmuş hakykatyny özünde jemläp, hemişe adamlary ýagşylyga, agzybirlige, erkinlige çagyrýar. Onuň şygryýeti halkyň ykbalyny, watançylygyny hem gahrymançylygyny, milli mertebesini, ruhy dünýäsini, paýhas joşgunyny öz içine alýar. Akyldaryň ynsan kalbynda inçe duýgulary oýarýan şygryýet dünýäsi türkmen jemgyýetiniň şu günki we geljekki nesilleriniň ruhy kämilligini, sagdynlygyny üpjün edýän ýörelgelerimiziň binýadydyr. Magtymguly Pyragy agzybirlik, garaşsyzlyk, özbaşdak döwlet gurmak ýaly beýik maksatlara öz döredijiligi bilen gulluk eden ynsanperwer şahyrdyr. Akyldar şahyryň «Türkmen binasy» goşgusyndaky:

Garaşsyz Watan

Köňül buýsanjymsyň, asuda ülkäm, Gutly bolsun toýuň, Garaşsyz Watan!Erkinlik içinde göwünler galkar,Gutly bolsun toýuň, Garaşsyz Watan! Aýlar-ýyllar bize bagty getirdi,Bagtly günler ak daňlara atardy,Başymyzy arşa sary ýetirdi,Gutly bolsun toýuň, Garaşsyz Watan!

Magtymguly Pyragy

Şygyrlaryň bütin dünýäni gezer,Söz ussady Magtymguly Pyragy.Paýhas gämisini şygyrlaň bezär,Söz ussady Magtymguly Pyragy. Il-ýurt, Watan hakda şygyrlar ýazdyň,Bütin Ýer ýüzüni aýlanyp gezdiň,Paýhas ummanyny çuň boýlap ýüzdüň,Söz ussady Magtymguly Pyragy.

Şahyryň sözi — köňülleriň nagşy

Türkmen edebiýatynyň taryhyndan mälim bolşy ýaly, täze edebi çemeleşmeler arkaly döredijiligiň kämil nusgasyny döreden beýik söz ussatlarymyzyň mirasynda täze ýola, täze döwre, täze ýaşaýyş-durmuş gatnaşyklaryna bolan çagyryş eriş-argaç bolup geçýär. Türkmen halkynyň beýik söz ussady Magtymguly Pyragy hem umumadamzat gatnaşyklarynyň sazlaşygyny döretmäge gönükdirilen ugurlary saýlap alyp, ýaşaýşa döredijilikli çemeleşmek, bilimiňi baýlaşdyrmak, dostluk däplerini pugtalandyrmak ýaly bähbitli ýörelgeleri ösdüren akyldardyr. Onuň ynsan mertebesini goramak babatdaky pikir-garaýyşlary jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň kämilligini gazanmaga gönükdirilendir. Şunda esasy maksat kämillik hakyndaky garaýyşlaryň üsti bilen, ynsanyň ukyp-başarnygynyň, güýç-kuwwatynyň çäksizdigi hakyndaky pikiri öňe sürmekdir. Şu nukdaýnazardan seredenimizde, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň: «Kämilleşmek — akyl-paýhasyň, aň-düşünjäniň, ukyp-başarnygyň sözüň doly manysyndaky hereket ediş çägini ýaýýanlygyndadyr» diýen çuňňur pelsepewi garaýşynyň düýp mazmunyna Magtymguly Pyragynyň döredijiligi arkaly hem göz ýetirmek bolýar.

Magtymguly mekdebi — türkmen-täjik dostlugynyň nyşany

Mälim bolşy ýaly, Bilimler we talyp ýaşlar güni 2024 — 2025-nji täze okuw ýyly badalga aldy. Şol gün Täjigistan Respublikasynyň Hatlon welaýatynyň Dusti etrabynyň Ergeş Sultanow adyndaky daýhan birleşiginde gurlan 540 orunlyk Magtymguly adyndaky umumybilim berýän orta mekdep hem ulanmaga berildi. Onuň açylyş dabarasyna sanly ulgam arkaly iki döwletiň Prezidentleri Serdar Berdimuhamedow we Emomali Rahmon gatnaşdylar. Dostlukly ýurtdaky täze bilim edarasynyň binalar toplumynyň gurluşygy Türkmenistanyň Prezidentiniň 2022-nji ýylyň dekabrynda gol çeken Kararyna laýyklykda, ýurdumyzyň gurluşykçylary tarapyndan alnyp baryldy. Akyldar şahyryň adyny göterýän umumybilim berýän orta mekdebiň düýbüni tutmak dabarasy 2023-nji ýylyň 10-njy maýynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Täjigistan Respublikasyna döwlet sapary wagtynda geçirilipdi. Şonda iki döwletiň Baştutanlary bu durmuş ähmiýetli desganyň gurluşygyna sanly ulgam arkaly ak pata berdiler. Bu mekdebiň beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllyk toýunyň giňden bellenilýän ýylynda gapylarynyň açylmagy aýratyn many-mazmuna eýedir. Bu ajaýyp waka dogrusynda täjigistanly türkmenleriň ýürek sözlerini okyjylara ýetirmegi makul bildik.

Pyragyny wagyz eden ulama

Gündogaryň beýik söz ussady we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň döredijiligi dünýäniň dürli ýurtlarynda ýokary gyzyklanma eýe bolup, şahyryň ajaýyp şygyrlary dilden-dile geçýär, aýdym bolup kalplara siňýär. Beýik söz ussadynyň ynsan kalbyny ýagşylyk nuruna besleýän ajaýyp şygyrlaryny dürli dillere terjime edip, geljekki nesillere ýetirmekde giň gerimli işler alnyp barylýar. Şahyryň watansöýüjilik, parahatçylyk, hoşniýetlilik ýaly taglymatlary asyrlar içre adamzada hyzmat edip gelipdir. Söz ussadynyň çuň pelsepä beslenen eserleri ynsan köňlüniň nagşyna öwrülip, dünýäniň dürli halklaryny parahatçylyga, agzybirlige, jebislige çagyrýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň «Ynsan kalbynyň öçmejek nury» atly eserinde ýazyşy ýaly, «Bu günki gün adamzat türkmen halkynyň akyldar ogly Magtymguly Pyragynyň hatyrasyny belentde tutup, beýik söz ussadynyň şygyrlaryndan egsilmez ylham, ruhy güýç alýar». Häzirki wagtda döredijilik, ylym-bilim bilen meşgullanýan daşary ýurtlarda ýaşaýan doganlarymyzyň Magtymguly Pyragynyň dünýäde asudalygyň, adamzadyň bagtyýarlygynyň, halklaryň özara düşünişmeginiň berkarar bolmagy baradaky şygyrlarynyň ähmiýetini, halkymyzyň gadymyýetden gözbaş alýan baý medeni mirasyny, ruhy gymmatlyklaryny wagyz etmekde alyp barýan işleriniň gerimi barha giňeýär. Munuň sakasynda Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň Watanymyzyň at-a

Beýik dana Magtymgyly

Ýalkym, nury Günde gördüm,Yşk mährini gülde gördüm,Söz gudratyn sende gördüm,Beýik dana Magtymguly. Dumanlydyr daglaň seri,Ylham göwnüň ganat-peri,Tagzym saňa, sözüň piri,Beýik dana Magtymguly.

Waspy dillerde dessan

Magtymguly Pyragy – pähim-paýhasa ýugrulan, asyrlardan joşgun bilen ýagtylygyny saçan akyldar şahyr. Ol  türkmen halkynyň buýsanjy sebäbi, adamzat kalbynyň içinden eriş-argaç bolup geçýän şygryýet şalygynyň hökümdarydyr. Şygyrlary bilen şöhle saçýan Magtymguly Pyragy diňe bir türkmen halkynyň buýsanjy bolman, eýsem, dünýä halklarynyň ýüreginde ornaşdy. Muňa jogap edip, türkmen we daşary ýurt ýazyjylarynyň, şahyrlarynyň, alymlarynyň Magtymguly Pyragy hakda aýdanlaryndan parçalary mysal getirmek ýerlikli bolar. Magtymguly söz meýdanynyň oragyny orup gidipdir, bize diňe onuň hoşasyny çöpläýmek galýar.

Dünýe içre alan baýragyň bilen!

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz, hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyz ýaly gurujy, dörediji, öňdengörüji ynsanlaryň tutanýerliligi, başarjaňlygy, gujur-gaýraty bilen täsinlikler, täzelikler ýygy-ýygydan dünýämizi gurşap alýar. Bu sözleriň subudyny gadymy Ahalda — Oguz hanyň at segreden mekanynda sanlyja ýylda bina bolan şäher görkezmeýärmi näme?! Aslynda, üç-dört ýylyň içinde gurlan «akylly» şäher dünýäde bir barmyka?! Munuň üçin azyndan birnäçe onýyllyklaryň gerekdigi hemmä mälim ahbetin. Hut şonuň üçinem mähriban Arkadagymyzyň ajaýyp eseri — «akylly» Arkadag şäheri dünýäniň iň uly baýraklaryna, iň abraýly atlaryna mynasypdyr.

Terbiýe mekdebi

Türkmen halkynyň guwanjy, dünýä edebiýatynyň nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy halkara derejede giňden bellenilýär. Akyldar şahyryň edebi mirasynyň şeýle ýokary derejede wagyz edilmegi halkymyzyň dünýädäki abraý-mertebesini has-da belende göterýär. Gahryman Arkadagymyz «Ynsan kalbynyň öçmejek nury» atly kitabyny hut Magtymguly Pyragynyň eserlerine bagyşlap döretdi. Milli Liderimiziň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» eseriniň diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem, beýleki halklaryň hem ýüreginde ýer edendigini bellemek gerek.

Agam we men (Hekaýa)

Gadymy ertekilerde nesilme-nesil ötüp gidip barýan neberäniň taryhy, adatça, gysgajyk jümlelere sygdyrylyp beýan edilýär. Mysal üçin: «Pylany (patyşamy ýa-da garyp adam, parhy ýok) söýgüli aýaly bilen uzak we bagtly ömür sürdüler, wagty-sagady gelende, olaram dünýäden ötdüler.Yzlarynda bir perzent galdy...». Ine, bar bolany. Şujagaz jümlä tutuş adam ykbaly, giden bir ömür sygýar. Emma ykbal ýoly, aslynda, kelte jümlä sygardan uzak hem külpetli ahyryn, onda söýgi-de bar, ýigrenjem, ajy günlerem bar, süýji günlerem. Hut şonuň üçin men seniň ykbalyňy şeýle gysga beýan edesim gelenok. Sebäbi sen meniň üçin iň ýakyn ynsandyň.

Tuýuglar çemeni (Körpelere okap beriň!)

BAG Miwe iýseň, baga bar!Bu wagt bagyň hezli bar.

Zähmeti görelde mugallym

(Oçerk) Sözbaşynyň beýle goýulmagynyň «syry» bar. «Mekdepde Mesne mugallym okadan bolsa, ol okuwçy ökdedir». Soňam onuň bilen işleşenler, ony halypa saýýanlar sözlerini şeýle jemleýärler: «Zähmeti göreldedi, tejribelidi». Ine, onuň ömür ýoluna berilýän gysgaça kesgitleme şeýle. Şol gysgadan buýsançly jümleleriň aňyrsyndan bolsa, ykbalyň çyn mazmuny — mugallymçylyga bagyşlanan ömür ýoly uzap gidýär. Ol ýol yzarlap otursaň, ýarym asyrdanam aşyberýär.

Hy­juw

«7/24.tm»:№37 (224) 09.09.2024 Il­kin­ji sa­pak. Bu sa­pa­gyň ady «il­kin­ji» bol­sa-da, özi eý­ýäm nä­çen­ji sa­pak­dy­gy nä­mä­lim. Ça­ga­lyk­dan eje­me öý­kü­nip, gur­jak­la­ra ge­çi­len «il­kin­ji sa­pak­la­ryň» do­wa­my bu gün ak mek­dep­de kör­pe ne­sil­le­riň mu­gal­ly­my bol­mak bag­ty­na ut­gaş­ýar. Nä­hi­li bagt!

Salam

«7/24.tm»:№37 (224) 09.09.2024 Sa­lam! Me­ni öz er­ki­me goý­ma­ýan ýat­la­ma­lar! Sa­lam! At ýa­ly ça­pyp, in­dem ça­ma­na öw­rü­len söý­gi! Sa­lam! Bi­zi biz­den aý­ryp, baş­ga bir ýa­şa­ýşa sy­ýa­ha­ta ýol­lan ýyl­lar! Dog­ry, bu iki­je ýyl en­çe­me zat­la­ry üýt­ge­däý­jek ýa­ly we­lin, ýok, ol hiç za­dy hem üýt­ge­dip bil­män­dir. Me­niň kal­by­myň çuň­lu­gyn­da sen ha­kyn­da­ky sak­la­nyp ga­lan pi­kir­ler, se­niň mä­hir­den pü­re-pür­le­nip du­ran ýyl­gyr­şy­ňy ýat­la­dyp du­ran şol ýa­kym­ly ýat­la­ma­lar, edil er­te­ki­ler­dä­ki ýa­ly, nä­çe müň ýyl­lyk­lar­dan soň göz­le­nip ta­py­lan hum­ly ha­zy­na ýa­ly ýü­re­gi­miň ga­raň­ky­ja ýe­ri­ni ýag­tyl­dyp dur­lar.

Per­zent ha­kyn­da na­kyl­lar

«7/24.tm»:№37 (224) 09.09.2024

Döredijilik dünýäsi

«7/24.tm»:№37 (224) 09.09.2024 EJE, BAS ME­NI BAG­RY­ŇA!

Duýguly dünýä

EÝ, JAN Ýagyş ýagýar, suwy läbikdir,Eý, jan.Aram berseň, nebsim lälikdir,Eý, jan.Muhabbetiň göwni näzikdir,Eý, jan,Düşdügim yşk dälilikdir,Eý, jan.

Salam, mugallym! (Oýlanma)

Uniwersiteti tamamlap, işe başlaýan uçurlarymyň ýakymly ýatlamalary hiç wagt ýatdan çykmasa gerek. Durmuşda özüňe mynasyp ady almagam, ornuňy tapmagam esasy zerurlyklaryň biri bolýar. Okuwçylaryň: «Salam, mugallym-da, salam, mugallym!» boluşlary iň bir tolgundyryjy pursatlaryň biridi. Entek özüňi olardan tapawutly görmeýän halatyňda saňa: «Mugallym» diýip ýüzlenmekleri gulagyňa hoş ýakýar. Iň bir arzylanýan ada, ähmiýetli orna eýe bolandygyňa düşünýärsiň. Bu örän ýakymly duýgy. Ýöne bu at, nähili ýakymly eşidilýänem bolsa, oňa mynasyp bolmagyň jogapkärçiligi, dogrusy, endişelendirmänem duranokdy. Türkmen halky yrymçyl halk. Dünýä inen çaga at dakanlarynda onuň geljegi bilen bagly ýagşy niýetdir arzuwlar edip, at saýlapdyrlar. Ýöne her bir adama ata-enesiniň beren adyndan başga il içinde hem hökman bir at berilýär. Bu barada rowaýatlara ýüzlenseg-ä, her adama bitiren işine görä at beripdirler. Häzir bolsa, köplenç, meşgullanýan kär-hünäriňe, gylyk-häsiýetiňe görä at dakýarlar, ýa bolmasa-da adyňy gysgaldýarlar. Ynha, meselem, maňa kiçilikden bäri köp ýerde: «Daňňy» diýip ýüzlenýärler. Ýogsa-da, kiçikäňiz siziňem adyňyzyň gysgaldylan gezekleri bolupmydy? Elbetde, bolandyr-la. Kinofilmdir multfilmiň gahrymanyna, ýa bolmasa bir futbol oýunçysyna-da hökman meňzedilensiňiz?! Meni bolsa goňşularymyzyň «Ram we Lakhan» atly hindi filmindäki Lakhanyň çagalygyna meňzedýändikleri ýadymda.