Garagum sährasynyň iň gözel ýerleriniň biri Repetek döwlet biosfera goraghanasy diňe Türkmenistanda däl, eýsem, çöllük zonada döredilen ilkinji goraghanadyr. Ol welaýatymyzyň merkezi — Türkmenabat şäherinden 70 kilometr uzaklykda Garagum çölüniň jümmüşinde ýerleşýär. Repetek çöl stansiýasy 1912-nji ýylda «Rusgeografiýa» jemgyýeti tarapyndan Garagum çölüni yzygiderli öwrenmek, 1927-nji ýylyň oktýabr aýynda bolsa Repetegiň daş-töweregindäki çölüň täsin we ajaýyp ojar tokaýlaryny goramak maksady bilen döredildi. Onuň tutýan meýdany 34600 gektara barabar. 1979-njy ýylda Repetek goraghanasy halkara biosfera goraghanalarynyň hataryna goşuldy. 1977-nji ýylda goraghananyň düzümine Ýerajy tebigy çäkli goraghanasy hem girizilýär. Ol Repetek döwlet biosfera goraghanasyndan 90 kilometr Günbatarda ýerleşýär. Ol, esasan, gara sazakly tokaýlary, ýerde we suwda ýaşaýan guşlary, olaryň höwürtgeleýän çäklerini gorap saklamak, köpeltmek maksady bilen döredilendir. Repetek döwlet biosfera goraghanasynyň çäginde süýdemdirijileriň 29 görnüşi, süýrenijileriň 22 görnüşi, oňurgasyzlaryň 1343 görnüşi we guşlaryň 200-den gowrak görnüşi duş gelýär. Dünýäniň iň uly çägeli çölleriniň biri çäge ulgamlarynyň, aklaň çägeleriň we jülge şekilli peslikleriň gezekleşip ýerleşmegi döwlet biosfera goraghanasynyň landşaft dürlüligini emele getirýär. Goraghananyň ösümlik dünýäsinde gandymlyklar, ak we gara sazaklyklar agdyklyk edýär. Türkmenistanda duş gelýän mör-möjekleriň 34 toparynyň 18-si döwlet biosfera goraghanasynyň çäginde duş gelýär. Olardan hakyky uzynmurt çekirtgeler, byzowlar we çekirtgeler maşgalalarynyň wekilleri ýaýrandyr. Goraghanada ýaşaýan we goralýan seýrek jandarlaryň biri-de Türkmenistanyň Gyzyl kitabyna girizilen Uwarowyň çölçi çekirtgesi bolup, ol Türkmenistanyň endemigidir we orta ululykdaky çekirtgedir. Esasy reňki çal ýa-da sarymtyl çal, garyn böleginiň aşagy sary, ösümlik düýpleriniň arasynda ýaşamaga uýgunlaşan çekirtgedir.
Repetegiň reňbe-reň düzlüginde
1170
Beýleki habarlar
-
Magtymguly Pyragynyň döredijilik mirasy — umumadamzat gymmatlygy
23 sagat öň
-
Ýaşaýşa ýaraşyk berýän tutumlar
23 sagat öň
-
Döwrebap aragatnaşyk tehnologiýalaryny özleşdirip
23 sagat öň
-
Sagdyn jemgyýet — kuwwatly döwlet
23 sagat öň
-
Tebigy gazdan alynýan önümler
23 sagat öň
-
Bagbanyň bagban agtyklary
23 sagat öň
-
«Arkaç» söwda-dynç alyş merkezi: bol harytlar, ajaýyp sowgatlar, baýramçylyk ruhy
23 sagat öň
-
Tunisli ýyldyz — Türkmenistanda
23 sagat öň
-
Bilim — belentliklere badalga
23 sagat öň
-
Agyr atletika: dünýä rekordlary we 28 medal!
23 sagat öň
-
Türkmenistanyň Prezidenti GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň resmi däl sammitine gatnaşdy
1 gün öň
-
Türkmenistanyň Prezidenti Moldowa Respublikasynyň Prezidentini gutlady
1 gün öň
-
Türkmenistanyň Prezidenti Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentine gynanç bildirdi
1 gün öň
-
Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygynyň barşy bilen tanyşdy
1 gün öň
-
Mary welaýatynda täze suw arassalaýjy desga açyldy
1 gün öň
-
Arassa agyz suwy bilen üpjünçilik — abadan durmuşyň möhüm şerti
1 gün öň
-
Pyragynyň şygyrlary Konfusiniň dilinde
1 gün öň
-
Bilelikdäki filmiň Daşkentdäki görkezilişi
1 gün öň
-
Türkmen topragyndan — daşarky bazarlara
1 gün öň
-
Türk estradasynyň meşhur ýyldyzy Aşgabatda
1 gün öň