Dil we edebiýatda çeper terjime
Edebi gatnaşyklaryň ösmeginde, çeper döredijilikde edebi täsiriň ýüze çykmagynda, milli edebiýatyň, milli ylmyň gazananlarynyň dünýä ýaýylmagynda terjime iň ygtybarly serişdeleriň biridir. Eger çeper edebiýat sungat ulgamynyň (kino, teatr, suratkeşlik, saz, binagärlik we ş.m.) wajyp bir pudagy bolýan bolsa, onda çeper terjime hem onuň aýrylmaz bir bölegidir. Çeper terjime sungaty öz gözbaşyny taryhyň iň gadymy döwürlerinden alyp gaýdýar. Gadymyýetiň wawilon, grek, rim, hindi, hytaý imperiýalarynyň medeniýeti, ylmy köp babatlarda terjimäniň üsti bilen dürli ýurtlara ýaýrapdyrlar. Gadymy grek alymlarynyň, filosoflarynyň, taryhçylarynyň, şahyrlarynyň eserleriniň köpüsi arap terjimeçileriniň hyzmaty arkaly Orta Aziýa, soňra Ýewropa ýurtlaryna ýaýrapdyr. Dürli halklaryň edebiýatynda bolup geçýän özgerişlikler, täzelikler, öňegidişlikler dünýäniň edebi ulgamyny umumylykda emele getirýär. Bu ýagdaý edebi gatnaşyklaryň, edebi täsirleriň, çeper terjimeleriň üsti bilen bolup geçýär. Şonuň üçin hem umumydünýä we milli edebi ýagdaýlary öwrenmekde ilki edebi gatnaşyklary, olaryň çeper terjime arkaly ýüze çykyşyny öwrenmek has möhümdir.