"Dünýä edebiýaty" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 39-96-19, 39-96-14, 39-96-22
Email: dunyaedebiyaty@sanly.tm

Makalalar

Arşyň küýseýän owazy

Bu ro­wa­ýa­ty il­kin­ji ge­zek eşi­den ma­ha­lym dö­wü­rem, dün­ýe­le­rem baş­ga­dy. Bi­zem ýa­ňy ýe­di­den gä­dip baş­lan og­lan­jyk­dyk. Dur­mu­şa düýp­li dü­şü­ner­den gö­ge­le­dik. Bal ary­sy­na ideg edip ýö­ren ba­ba­myň guş­luk ça­ýy­nyň ba­şyn­da söz­den söz açy­lyp, en­çe­me tym­sal­dyr he­ka­ýat­lar­dan gu­lak­la­ry­myz ga­nyp, ýü­rek­le­ri­miz yl­ham ta­par­dy. Dur­mu­şy-hy­ýa­ly kys­sa­lar bi­len ter­bi­ýe­le­nip­dik. Şol ro­wa­ýat­la­ryň bi­rin­de öz mak­sa­dy­nyň ug­run­da ze­mi­ni ýor­tup ýö­ren ýaş sa­zan­da bir pe­riş­dä­niň ga­bat gel­şi be­ýan edil­ýär­di... — Hem­me­le­riň göw­nün­den tur­ýan aý­dy­my ta­pa­sym gel­ýär. Hem­me­le­riň ýü­re­gi­ne tä­sir ed­ýän sa­zy ça­la­sym gel­ýär — di­ýip, gaz­ma du­ta­ry­ny elin­de sak­lap du­ran sa­zan­da mat­la­by­ny mä­lim edip­dir.

Saglyk — tebigat bilen sazlasyk

Her paslyň özüne mahsus gözellikleri we aýratynlyklary bar. Adamyň bedeni pasyllaryň çalşygynda şol paslyň aýratynlyklaryna uýgunlaşmaga başlaýar. Bu hadysa immun ulgamyna, madda çalşygyna täsir edýär. Bedenimizi täze howa şertlerine uýgunlaşdyrmak üçin biz sagdyn durmuş ýörelgelerini pugta berjaý etmelidiris. Gyş paslynda adamyň bedeni suwuk tagamlary az talap edýär, ýokumly tagamlary köp iýmeli bolýar, ol iýmitler bedende energiýa öwrülýär, bu energiýa bolsa bedeniň ýylylygyny üpjün edýär. Ýokumly tagamlara et we et önümleri, balyk, däneliler, çörek, mesge, şeýle hem noýbaly el unaşy, mäşgarma ýaly dürli milli tagamlarymyz degişlidir. Gyş paslynda limonly, itburunly, bally çaý adamlaryň isleg bildirip içýän esasy tagamlarynyň biridir. Dürli miweleriň ter şireleri, hususan-da, naryň şiresi örän peýdalydyr. Ýöne gartaşan adamlar bulary degişli lukmanlar bilen maslahatlaşyp içmelidir.

Al saçbagly goýun (Hekaýa)

Mäm­met Oruj,azer­baý­jan ýa­zy­jy­sy 1.

Öte geçdi (Hekaýa)

Anton ÇEHOW,rus ýazyjysy Ýer ölçeýji Gleb Gawrilowiç Smirnow «Gniluşki» menzilinde gelip düşdi. Ol bärik ýer ölçemäge çagyrylyp, ýene 30-40 çakrym ýoly atly geçmelidi. (Eger arabakeş agras, atlaram daýawja bolsa, onda 30 çakrym dagy nämejik, ýöne arabakeş ýaramaz, atlaram hor bolsa, onda ýol aşmak gaty kyn bolar).

Toý ýatlamalary (Hekaýa)

Mao SAN,hytaý ýazyjysy Gyş günleriniň biridi. Säher çagy Hose ikimiz Madridiň seýilgähleriniň birinde otyrdyk. Howa diýseň sowukdy. Agyr possunyň astyndan diňe gözlerim görünýärdi. Serçeleri naharlar ýaly elimi jübimden çykaryp otyrdym. Hose köneje keltekçesini geýip, deňiz syýahaty baradaky kitaby okaýardy.

Unut, baryny unut... (Nowella)

Pan­na­lal PA­TEL,hin­di ýa­zy­jy­sy Aýyp­lan­ýan ýi­gi­di uzak wagt­lap bar­la­dy­lar. Ka­zy ki­çeň­räk ala­be­der ýü­pek dü­wün­çe­gi eli­ne alyp:

Gara dogan (Hekaýa)

Bo­ris ÝE­KI­MOW,rus ýa­zy­jy­sy Ga­ra­şyl­ma­dyk ýer­den ýa­dy­ňa-oýu­ňa düş­me­jek düýş­ler gör­nüp baş­la­dy. Ol özü­ni hä­zir­ki dö­wür­dä­ki­si ýa­ly gör­ýär­di, uýa­sy Man­ýa-da hiç ýa­nyn­dan aý­ryl­ma­ýar­dy, özem ju­da ki­çi­jik­di, üm­bil­mez ba­la­dy. Gyz­ja­gaz oňa gys­myl­jy­ra­ýar­dy, gu­jak­la­ýar­dy, ça­ga di­lin­de nä­me­dir bir zat­lar je­dir­de­ýär­di, şon­da Ni­ko­la­ýyň kin­di­wan­ja ji­gi­si­ne haý­py gel­mek­den hem-de mä­hir-mu­hab­bet­den ýa­ňa göz­le­ri gu­bar­la­ýar­dy. Ho­pu­gyp gö­zü­ni aç­ýar­dy hem-de ýü­re­gi gürs-gürs ur­ýar­dy. Uku­dan açy­ly­bam oýa bat­ýar­dy: her­nä eý­gi­li­ge bo­la­wer­sin!

Abutalyp aýdypdyr... (Hekaýa)

Abu­ta­lyp GA­FU­ROW,da­gys­tan­ly ýa­zy­jy Bir ýo­la men Abu­ta­ly­ba Hin­dis­tan­da şeý­le­bir adam­lar bar, olar hat­da tüý­dü­giň sa­zy­na go­şup zä­her­li ýy­lan­la­ram tans et­mä­ge mej­bur ed­ýär­ler diý­dim. Abu­ta­lyp şeý diý­di:

Elden giden bagt (Hekaýa)

Ra­do­ýe Do­ma­no­wiç,serb ýa­zy­jy­sy Kyrk ýyl mundan öň (gürrüňi edilýän wagtlary ol on ýaşlaryndady), Tomanyň kakasydyr ejesi ogullarynyň hünär öwrenmegi üçin şähere ugratmaga taýynlanýardylar. Bu garyp maşgala şäherýaka obalarynyň birinde ýaşaýardy.

Syrgyn (Hekaýa)

Aleksandr PUŞKIN,rus ýazyjysy Basgylap galyň gary,

Dogry jogap (Hekaýa)

Ar­na­ba SA­HA,ame­ri­ka­n ýa­zy­jysy Olar meni däliziň ugrundaky oturgyçlaryň birinde oturtdylar. Men basym aňry çetdäki otaga girmelidim. Biraz gorkýardym. Kakam özümi arkaýyn, asuda alyp barmagymy aýtsa, ejem hiç zat hakynda biynjalyk bolmazlygy sargaýardy. Ýekeje soraga «dogry jogap» bersem ähli zadyň gülala-güllük boljakdygyny aýdýardylar. Şol pursat meni olaryň berjek üýtgeşik sowaly gyzyklandyrdy. Ýöne şol sowalyň «dogry jogaby» barada hiç hili düşünjäm ýokdy.

Edebiýat dostlugy pugtalandyrýar

Na­syr­jan JORAÝEW Nasyrjan Joraýew 1984-nji ýylda Özbegistanyň Namangan welaýatynda dünýä inýär.

Üç ýyllyk depe (Koreý halk ertekisi)

Gadym za­man­lar­da «Üç ýyl­lyk de­pe» di­ýen bir ýer bo­lup­dyr. On­dan ýy­kyl­saň üç ýyl­dan köp ýa­şap bol­ma­ýan­ly­gy­na yna­nan oba ila­ty oňa hut şu ady da­kyp­dyr. Şo­nuň üçin hem adam­lar bu de­pe­den geç­jek bo­lan­la­ryn­da ýy­kyl­maz­lyk üçin, aşa hüş­gär­lik gör­ke­zip­dir­ler. Gün­ler­de bir gün bir go­ja ba­zar­dan öýü­ne do­la­nyp gel­ýär­kä, häl­ki gum de­pe­si­ni aşyp geç­me­li bo­lup­dyr. Ha­lyn­dan äti­ýaç edip, ha­ýal ädim urup bar­şy­na se­re­sap­ly ýö­re­mä­ge çal­şyp­dyr. Em­ma ýo­luň or­ta­ra­sy­na ýe­te­nin­de, gar­şy­syn­dan gel­ýän bir ki­şä ýol ber­jek bo­lup, gy­ra çe­ki­lip­dir. Şol ba­dada da­şa büd­räp, de­pe­den gaý­dyp­dyr.

Degişmeler düwünçeginden

Düşündirdi — Kaka, näme üçin almany dişlän mahalym ol garalýa?

Baýrak (Hekaýa)

Sema MARŞALY,türk ýazyjysy Bir hepdeden bäri sowuklamam aýrylyberenokdy. Düýn özümi hasam ysgynsyz duýanym üçin, ejem ir bilen meni uýamyň ýanyna goşup, hassahana ugratdy. Ol ýere baranymyzda sagat dokuz bolan eken. Biz haýal etmän näsag kabul ediş kagyzyny aldyk-da, hassahananyň ýokarky gatyna çykdyk. Lukmanyň kabul edýän otagyny tapyp, şepagat uýasynyň depderçesine hasaba aldyrdyk. Gapyda azyndan ýigrimi bäş adam dagy lukmana garaşýardy. Şonda uýam: «Gijä galypdyrys. Bizden öň gelenler kän, iki sagatsyz nobatymyz ýeter öýdemok» diýdi. Boş oturgyçlaryň birinde oturyp garaşmaga başladyk. Lukman syrkawlary kabul etmäge sagat 10:00-da başlaýar eken, oňa çenli entek kyrk minut dagy bardy. Ýarym sagat garaşandyrys. Uýam bir ýerde durman, nägilelik bilen içini çekýärdi. Birdenem onuň ýüzünde ýylgyryş peýda boldy:

Köne ýerzeminiň syry (Roman-detektiw)

(Dowamy. Başlangyjy žurnalyň geçen sanynda). Enid BLEÝTONIňlis ýazyjysy

Janly žurnal

Ine, gadyrdan dostum, žurnalyň 61-nji sany hem okyjylara gowuşdy. Çap edilip başlanmagyna 10 ýyl doldy. Olaryň, iň bolmanda, 55-sine özümiňem dürli derejede dahylymyň, goşandymyň bardygyna begenýän. Meniň käte: «Edebiýata gadam basan badyma, gönümel «Dünýä edebiýatyna» girdim» diýip, oýun edip, öwünäýmäm bar. Redaksiýa işe gelenimde, okyjylara täze döredilen bu neşiriň ýaňy bir ilkinji sany ýetirilipdi. Onuň eýýäm 2-nji sanynda meniňem ýygra, emelsizje galamymyň yzy peýda boldy.

Bu biziň taryhymyz

(«Dün­ýä ede­bi­ýa­ty» žur­na­ly­nyň dö­re­dil­me­gi­niň 10 ýyl­ly­gy­na) «Dün­ýä ede­bi­ýa­ty» žur­na­ly Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň 2010-njy ýy­lyň 12-nji no­ýab­ryn­da­ky №11343 ka­ra­ry bi­len dö­re­dil­di. Onuň il­kin­ji sa­ny 2011-nji ýy­lyň ýan­war aýyn­da ne­şir edil­di.

Dondan ylhamlanan ussat

Mihail ŞOLOHOW(1905 - 1984) Edebiýat boýunçaNobel baýragy: 1965

Dos­to­ýews­kiý ha­kda (Esse)

German GESSE,nemes ýazyjysy Dostoýewskiý hakynda täze bir zat aýtmak kyn. Ol barada aýdylmagy zerur we ýerlikli zatlaryň bary aýdyldy, bir wagtlar täzedir hem üýtgeşikdir öýdülen zatlaryň ählisi hem öz nobatynda köneldi gitdi, ýöne hasratdyr bialaçlyga uçran çagymyz oňa ýüzlenemizde müdimi täze syrlaryň we tapmaçalaryň aýtymynda ýazyjynyň özüne çekiji keşbi alnymyzda dikelýär.