"Rysgal" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi
Salgysy: Aşgabat şäheri, A.Nyýazow şaýoly, 174
Telefon belgileri:21-23-57

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Kadaly iýmitlenmek — saglygyň gözbaşy

Maşgala, dogan-garyndaşlar, goňşy-golamlar, dost-ýarlar bilen bilelikde geçirilýän baýramçylyk saçagyna iýmit önümleri goýlanda, olaryň taýýarlanyş, saklanyş düzgünleri pugta berjaý edilmelidir. Muňa arassaçylyk — gigiýena kadalarynyň ýönekeýje şertleri hem degişli bolup biler. Hut şonuň üçin baýramçylyk saçagyny taýýarlaýanlaryň arassaçylyk düzgünlerini berjaý etmegi hökmandyr. Mundan başga-da, howanyň yssy döwrüne gabat gelen baýramçylyk günlerinde bedende, iýmit siňdiriş ulgamynda näsazlyklary ýüze çykarmak howpunyň öňüni almak üçin çendenaşa iýmekden saklanmalydyr.

16 Iýun 2024

Saglyk

Sagdyn jemgyýet — kuwwatly döwlet

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Bi­ziň ýur­du­myz­da jem­gy­ýe­tiň we döw­le­tiň ýo­ka­ry gym­mat­ly­gy adam­dyr. Adam­la­ryň sag­ly­gy­ny go­ra­mak bol­sa döw­le­ti­mi­ziň baş ala­da­sy. Bu hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň dur­mu­şa ge­çir­ýän pa­ra­sat­ly döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň öze­ni­ni düz­ýän baş ugur­dyr. Yn­san üçin sag­lyk­dan uly baý­lyk ýok­dur. Döw­let üçin ra­ýat­la­ryň jan sag­ly­gy iň uly baý­lyk. Hä­zir­ki wagt­da bi­ziň ýur­du­myz­da «Döw­let adam üçin­dir!» di­ýen ýö­rel­gäniň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­niň ne­ti­je­sin­de, sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­myn­da uly öňe­gi­di­şlik­ler ga­za­nyl­ýar.

16 Iýun 2024

Saglyk

Be­je­riş be­den­ter­bi­ýe­si

«7/24. tm» №25 (212), 17.06.2024 Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz: «Sport ru­hu­be­lent ýa­şaýşyň göz­ba­şy­dyr» di­ýip, aý­ra­tyn bel­läp geç­ýär. Şu nuk­daý­na­zar­dan ugur alnyp, be­je­riş be­den­ter­bi­ýe­si­ne hem öz­bo­luş­ly äh­mi­ýet ber­lip baş­lan­dy. Sport sag­ly­gyň aý­ryl­maz bö­le­gi ha­sap­lan­ýar. Be­je­riş be­den­ter­bi­ýe­si — bu ke­sel­le­riň we șikes­len­me­le­riň be­jer­gi­sin­de, ke­sel­le­rin gaý­ra üzül­me­le­ri­niň öňüni al­mak­da, işe ukyp­ly­ly­gy di­kelt­mek­de be­den­ter­bi­ýe se­riş­de­le­ri­ni ulan­ýan öz­baş­dak ulgam der­si­dir. Be­de­niň ýașaýyş funk­si­ýa­la­ry­ny hö­wes­len­di­ry­än esa­sy se­rișde fi­zi­ki maşk­lar bo­lup dur­ýar­. Be­je­riș be­den­ter­bi­ýe­si hä­zir­ki döw­ürde top­lum­la­ýyn be­je­ri­şiň iň wa­jyp dü­züm bö­le­gi­dir. Top­lum­la­ýyn be­je­ri­şiň esa­syn­da her şah­sy­ýe­te aý­ra­tyn saý­la­nyp al­nan be­je­riş usul­la­ry we se­rișde­le­ri hi­rur­gi­ýa, fi­zio­te­ra­pi­ýa, be­je­riş iý­mit­le­niş, der­man be­je­ri­şi we bașga­lar ýa­tyr. Top­lum­la­ýyn be­je­rișde funk­sio­nal (ișjeň­lik) te­ra­pi­ýa usu­ly hök­mün­de be­je­riş be­den­ter­bi­ýe­si­niň äh­mi­ýe­ti ulu­dyr. Çün­ki fi­zi­ki maşk­lar äh­li be­de­niň iş­jen­li­gi­ne tä­sir edýär­ler. Be­je­riş­ be­den­ter­bi­ýe­si nä­sag­la­ryň aň dü­şün­je­li we iş­jeň fi­zi­ki maşk­la­ryň ýe­ri­ne ýe­tir­mek­le­ri­ni göz öňün­de tut­ýar.

16 Iýun 2024

Saglyk

Tomus möwsüminde taplama çärelerini guramagyň ähmiýeti

«Türkmenistanda çaganyň irki ösüşini we mekdebe taýýarlygyny ösdürmek babatda 2020 — 2025-nji ýyllarda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň Maksatnamasynda» çaganyň irki ösüşiniň we mekdebe taýýarlygynyň görkezijileri dogrusynda ýaş nesilleriň durmuşa taýýarlygy göz öňünde tutulýar. Şeýle-de komminikatiw (çaganyň ýakynlary we beýleki çagalar bilen bilelikde oýnamak, meşgullanmak) endiklerini ösdürmeklige üns berilýär. Tomus möwsüminde körpeler bilen dürli gyzyklanma we göwnaçma çäreleri, aýdym-sazly çykyşlar, hereketli hem-de many-mazmunly oýunlar, duýgulary ösdürmek üçin öwrediji oýunlar, bäsleşikler yzygiderli guralýar. Esasan-da, tomus möwsüminde çagalar bakja-bagynyň körpeleri bilen guralýan bedeni taplama, endamyny sürtme, suwa taplama çäreleri tassyklanan gün tertibine laýyklykda, her gün günüň birinji ýarymynda geçirilýär. Körpeler bilen açyk howada geçirilýän bu çäreler gün tertibinde göz öňünde tutulan irki maşklaryň, gezelençleriň çäginde guralýan dürli hereketli oýunlaryň üsti bilen amala aşyrylýar. Oýun meýdançalarynda taplama çärelerini geçirmek üçin taýýarlanylan ýörite ýodajyklarda çagalar bilen açyk howada gezelençler guralýar. Şunuň ýaly çäreleriň irki ýaşdan başlap geçirilmegi körpeleriň bedeniniň berkemeginde, hereket işjeňliginiň artmagynda, olaryň ruhubelent, şadyýan kemala gelmeginde uly ähmiýete eýedir. Tomus paslynda çagalaryň

15 Iýun 2024

Saglyk

Dertlere derman buýan

Gözel tebigatymyzyň dermanlyk ösümlikleriniň biri bolan buýan halk lukmançylygynda gadymy döwürlerden bäri giňden ulanylyp gelinýär. Ýurdumyzyň çäginde onuň dört görnüşi duş gelip, olar özleriniň himiki düzüminiň, şypalylyk häsiýetleriniň ýokary derejededigi bilen tapawutlanýarlar. Buýanyň süýjüliginiň şekerden 40 esse ýokarydygy sebäpli, onuň köküniň diňe bir bejergi üçin däl, eýsem, konditer önümçiliginde hem giňden ulanylýandygyny bellemek gerek. Bejeriş häsiýetleri boýunça Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň hasabynda duran dermanlyk ösümlikleriň sanawynda öňdäki bäşlige girýän buýanyň köküniň şiresinden ýurdumyzda melhem çaýlarynyň öndürilýändigi, elbetde, hemmämize mälimdir.

14 Iýun 2024

Saglyk

Donorlyk we onuň peýdasy

Il saglygy ýurt baýlygyna deňelýän Watanymyzda her bir adamyň saglygy we onuň durmuş-ýaşaýyş şertleri barada uly aladalar edilýär. Adam hakda döwlet derejesinde edilýän aladalar özüniň oňyn netijesini berýär. Sebäbi her bir adam, her bir raýat döwletiň baýlygy, onuň saglygy döwlet üçin örän möhüm saýylýar. «Donor» sözi latynçadan terjime edilende «sowgat bermek, peşgeş bermek» diýen manyny aňladýar. Donorlar öz ganyny çyn kalby bilen beýleki ynsanyň ömrüni halas etmek üçin paýlaşmaga ukyply adamlardyr. Haýsydyr bir tanyş ýa-da nätanyş adama zerur, şeýle tapylgysyz, hiç hili tehnologiýalar arkaly öndürip bolmajak gan we ganyň düzüm böleklerini bermek bilen, donor ynsan ömrüni halas edýär. Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň maglumatlaryna görä, dünýäde her bir üçünji adama ömründe gan we onuň düzüm bölekleri zerur bolýar. Aýratyn-da, olar şikes we ýanyk alanlara, çylşyrymly hirurgiýa amallary geçirilmeli näsaglara, gan keselli adamlara, howply täze döreme kesellilere, göwreli zenanlara zerurdyr. Kähalatlarda gan adam ömrüni halas etmekde ýeke-täk serişde bolýar.

14 Iýun 2024

Saglyk

Ynsanyň baş baýlygy

Ýurdumyzda adam saglygyny gorap saklamak, ýiti ýokanç kesellere, möwsümleýin döreýän kesellere garşy göreşmek meselelerine aýratyn üns berilýär. Şunuň bilen baglylykda biziň her birimiz şahsy we jemgyýetçilik arassaçylyk kadalaryny berk berjaý etmelidiris. Sagdyn bolmak üçin ýeterlik hereketde bolmalydyr, ýagny ýöremek, ylgamak, suwda ýüzmek, welosiped sürmek ýaly sport görnüşleri bilen meşgullanmaly.

13 Iýun 2024

Saglyk

Sagdynlygyň sakasy

Dişlerimiziň sagdynlygy bedeniň beýleki agzalarynyň hem sagdyn bolmagyna öz täsirini ýetirýär. Dişleriň sagdyn bolmagy her kimiň özüne baglydyr. Agzyň nemli bardasynda has köp duş gelýän keselleriň biri bolan stomatit agyz boşlugynyň nemli bardasynyň gaýnaglamasy, zeperlenmesi, ojaklaýyn eroziw ýaralarynyň döremegi bilen ýüze çykýar. Stomatit keseli, esasan hem çagalarda has köp duş gelip, bedeniň immun ulgamynyň peselmegi netijesinde döreýär.

13 Iýun 2024

Saglyk

Dur­nuk­ly yk­dy­sa­dy ösüş — saz­la­şyk­ly ta­gal­la­la­ryň ne­ti­je­si

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň 7-nji iýunda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde şu ýylyň bäş aýynda ykdysadyýetimiziň pudaklarynda alnyp barlan işleriň jemleri jemlenildi. Mej­li­siň do­wa­myn­da mil­li par­la­ment, ýur­du­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sat eda­ra­sy, me­de­ni-yn­san­per­wer ul­ga­ma de­giş­li dü­züm­ler, şeý­le-de yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň aý­ry-aý­ry pu­dak­la­ry ta­ra­pyn­dan ge­çen bäş aý­da ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len iş­le­riň ne­ti­je­le­ri ba­ra­da­ky ha­sa­bat­lar diň­le­nil­di. Ha­sa­bat döw­rün­de je­mi içer­ki önü­miň ösü­şi­niň dur­nuk­ly sak­lan­ýan­dy­gy, 2023-nji ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, şu ýy­lyň ýan­war — maý aý­la­ryn­da je­mi ön­dü­ri­len önü­miň möç­be­ri­niň ar­tan­dy­gy bel­le­nil­di. Yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ryn­da ka­da­ly önüm­çi­lik ne­ti­je­le­ri ga­za­nyl­dy. Şun­da döw­let Baş­tu­ta­ny­myz mun­dan beý­läk-de mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň mak­royk­dy­sa­dy gör­ke­zi­ji­le­ri­ni dur­nuk­ly sak­la­mak bo­ýun­ça ze­rur iş­le­ri ge­çir­me­gi tab­şyr­dy.

13 Iýun 2024

Saglyk

Luk­man­çy­lyk klas­te­ri «akyl­ly» şä­he­riň se­na­gat müm­kin­çi­lik­le­ri­ni aç­ýar

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow 8-nji iýunda Arkadag şäherine amala aşyran iş saparynyň dowamynda bu ýerde önümçilik desgalarynyň gurluşygy boýunça alnyp barylýan işleriň barşy bilen tanyşdy hem-de degişli ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Tä­ze şä­he­riň luk­man­çy­lyk klas­te­ri­ne de­giş­li önüm­çi­lik des­ga­la­ryn­da ön­dü­ril­me­gi me­ýil­leş­di­ril­ýän luk­man­çy­lyk se­riş­de­le­ri­niň, sag­ly­gy go­ra­ýyş en­jam­la­ry­nyň gör­nüş­le­ri, ola­ry taý­ýar­la­mak­da ula­nyl­ma­gy göz öňün­de tu­tul­ýan ýer­li çig mal se­riş­de­le­ri ba­ra­da Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýa­nyn­da­ky Ar­ka­dag şä­he­ri­niň gur­lu­şy­gy bo­ýun­ça döw­let ko­mi­te­ti­niň baş­ly­gy D.Ora­zow ha­sa­bat ber­di. Gör­ke­zi­len şe­kil tas­la­ma­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da luk­man­çy­lyk se­riş­de­le­ri­niň gör­nüş­le­ri, ýo­ka­ry eko­lo­gik ta­lap­la­ra la­ýyk gel­ýän pa­myk­lar, sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­ga­myn­da giň­den ula­nyl­ýan do­kal­ma­dyk ma­ta­dan taý­ýar­la­nan bir ge­zek­lik agyz-bu­run ör­tük­le­ri, baş­gap­lar, ha­lat­lar, ýor­gan-dü­şek daş­lyk­la­ry, aýak­gap ör­tük­le­ri, has­sa­ha­na­lar üçin ze­rur bo­lan dür­li en­jam­la­ryň gör­nüş­le­ri bar.

13 Iýun 2024

Saglyk

Sag­dyn daş­ky gur­şaw — aba­dan ýa­şa­ýyş

5-nji iýun­da Oba ho­ja­lyk top­lu­my­nyň eda­ra bi­na­syn­da Daş­ky gur­şa­wy go­ra­ma­gyň bü­tin­dün­ýä gü­nü­ne ba­gyş­la­nyp, «Türk­me­nis­tan — eko­lo­gi­ýa aba­dan­çy­ly­gy­nyň me­ka­ny» at­ly yl­my-ama­ly mas­la­hat ge­çi­ril­di. Ut­ga­şyk­ly gör­nüş­de gu­ra­lan fo­ru­ma ýur­du­my­zyň te­bi­ga­ty we daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak dü­züm­le­ri­niň, pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry­nyň, yl­my jem­gy­ýet­çi­li­giň, ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň, jem­gy­ýet­çi­lik gu­ra­ma­la­ry­nyň, ab­raý­ly hal­ka­ra we se­bit gu­ra­ma­la­ry­nyň, şol san­da BMG-niň, onuň ýö­ri­te­leş­di­ri­len dü­züm­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry­dyr we­kil­le­ri gat­naş­dy­lar. Ýyg­na­nan­lar hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak ul­ga­my­nyň iş­gär­le­ri­ne ibe­ren Gut­la­gy­ny uly üns bi­len diň­le­di­ler. On­da Ýer ýü­zün­de dur­nuk­ly ösü­şi we eko­lo­gik howp­suz­ly­gy üp­jün et­mek hal­ka­ra hyz­mat­daş­lyk bi­len berk bag­ly­dyr. Şo­ňa gö­rä-de, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň daş­ky gur­şaw bo­ýun­ça kon­wen­si­ýa­la­ry­nyň on­lar­ça­sy­na go­şu­lan Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan dur­nuk­ly ösüş ba­bat­da öň­de du­ran we­zi­pe­le­ri çöz­mä­ge oý­la­ny­şyk­ly çe­me­leş­ýär diý­lip bel­le­nil­ýär.

13 Iýun 2024

Saglyk

Lukmançylyk klasteri: täze tejribeler, giň mümkinçilikler

Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynda bina ediljek senagat we önümçilik toplumlarynda, şol sanda lukmançylyk klasterine degişli önümçilik desgalarynda öňdebaryjy innowasion tehnologiýalaryň giňden ulanylmagy halkyň abadançylygy barada edilýän aladanyň nobatdaky subutnamasydyr. Türkmen halkynyň Milli Lideriniň 8-nji iýunda Arkadag şäherinde geçiren iş maslahatynda garalan meseleler wajyplygy bilen aýratyn ähmiýete eýe boldy. Gürrüň bärde, hususan-da, «akylly» şäherde öndürilmegi meýilleşdirilýän, ýokary halkara ülňülere doly laýyk gelýän lukmançylyk serişdeleri hem-de saglygy goraýyş enjamlary barada barýar. «Saglyk» Döwlet maksatnamasyny mundan beýläk-de üstünlikli durmuşa geçirmegiň çäklerinde Arkadag şäherinde lukmançylyk klasteriniň önümçilik toplumlaryny döretmek göz öňünde tutulýar. Bu taslama üçin 100 gektara golaý ýer bölünip berildi. Şeýle hem «Arkadag Medisina Klasteri Menejment» kärhanasy döredildi.

12 Iýun 2024

Saglyk

14-nji iýun — Bütindünýä donorlar güni

Ynsan saglygynyň goragynda Ganyň we gan önümleriniň durnukly goruny döretmek, saglygy goraýyş edaralaryny gan önümleri bilen doly üpjün etmek hem-de gan tabşyryjylary höweslendirmek maksady bilen, «Ganyň donorçylygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi işjeň donorlaryň sanyny artdyrdy we gan önümleriniň ýeterlik derejede tapylmagyna şert döretdi.

12 Iýun 2024

Saglyk

Saglygym — baýlygym

Her ýylyň 14-nji iýunynda Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň «Hemmeler üçin howpsuz gan» atly şygary bilen Bütindünýä donorlar güni bellenilýär. Bu sene mynasybetli Aşgabat hem-de Arkadag şäherlerinde, welaýat saglygy goraýyş edaralarynda çäreler geçiriler.

12 Iýun 2024

Saglyk

Sagdyn nesil — sagdyn jemgyýet

Ýurdumyzda 2021 — 2025-nji ýyllar üçin «Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek» atly Milli strategiýa hem-de ony ýerine ýetirmegiň meýilnamasy boýunça giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Şoňa laýyklykda, Watanyň geljegi bolan ýaş nesilleriň sagdyn durmuş ýörelgelerine eýerip ýaşamaklaryny gazanmak nukdaýnazaryndan şu düzgünleri berjaý etmek möhümdir : — çagalaryň we ýetginjekleriň iýmitlenişini dogry we talabalaýyk gurnamak;

12 Iýun 2024

Saglyk

Tomsuň çogly günlerinde

Tomus möwsüminde howanyň aşa gyzmagy netijesinde, Günüň ýiti şöhlesinden goranmak zerurlygy ýüze çykýar. Şeýle hem ýurdumyzda hereket edýän şahsy we jemgyýetçilik arassaçylyk düzgünlerini doly, dogry berjaý etmelidir. Kiçi ýaşly çagalara howanyň aşa gyzan mahalynda daşary çykmak maslahat berilmeýär. Möhüm zerurlyk bolmasa, irden sagat 10:00-dan öýlän howanyň salkynlaýan mahalyna — 18:00-a çenli daşary çykmazlyk, möwsüme görä açyk reňkli, nah matadan tikilen eşikleri geýinmek, Günüň şöhlesinden goranmak üçin kellä başgap geýmek, ýaglyk daňynmak, saýawan götermek, arassa agyz suwuny ýanyň bilen almak maslahat berilýär. Şeýle-de günüň dowamynda gerekli mukdarda — 2 — 2,5 litre çenli arassa agyz suwuny içmeli. Tomsuň yssy günlerinde açyk meýdanda işleýän adamlara möwsüme görä geýinmek maslahat berilýär.

12 Iýun 2024

Saglyk

Il saglygy — ýurduň baýlygy

Ýurdumyzda ýaş nesil hakyndaky alada Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän syýasatyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy bolan adamyň saglygyny goramakda, ilatyň saglyk ýagdaýyny gowulandyrmakda, keselleriň öňüni almakda we olary ýok etmekde, saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamyny dünýä derejesinde ösdürmekde uly işler amala aşyrylýar. Eneleriň we çagalaryň saglygyny goramak saglygy goraýyş ulgamynyň wajyp meseleleriniň biri bolup durýar. Türkmenistanda bu ugurda ylmy-barlag işleriniň geçirilmegi netijesinde, çagalarda köp duş gelýän keselleri irki döwürde anyklamagyň, bejermegiň täze usullary esaslandyryldy. Döwrebap lukmançylyk merkezlerinde halkara ölçeglerine laýyk gelýän ýokary hilli lukmançylyk hyzmatlarynyň köp görnüşleri hödürlenilýär. Merkezlerde ornaşdyrylan öňdebaryjy enjamlar hem bar bolan keselleri irki döwürlerde anyklamaga, iň täsirli bejeriş çärelerini kesgitlemäge mümkinçilik berýär. Bu işde Türkmenistanda enäniň we çaganyň saglygyny goramak boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin niýetlenen «Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek» atly Milli strategiýa gollanma bolup hyzmat edýär.

12 Iýun 2024

Saglyk

Ýiti gün şöhlesinden goranalyň!

Tomus paslynda howanyň derejesiniň gyzmagy netijesinde Günüň şöhlesi ýitileşýär. Şonuň üçin hem yssy günlerde daşarda gözegçiliksiz oýnaýan çagalara ýa-da açyk meýdanda işleýän adamlara Günüň şöhlesiniň ýaramaz täsir etmegi mümkin. Bu ýagdaý daşarda uzak wagtlap, Gün şöhlesiniň aşagynda başgapsyz ýa-da saýawansyz gezilse bolup bilýär. Aslynda, Gün şöhlesi dogry peýdalanylanda bedende D witamini döreýär hem-de sussupesligiň öňüni alýan maddalary emele getirýär. Günüň ýiti şöhlesi adamyň kellesine we derisine düşüp, kelle beýniniň gyzmagyna getirýär. Gün urma bolanda kellagyry, ysgynsyzlyk, bedeniň gyzgynynyň ýokarlanmagy, ýürek urgusynyň çaltlaşmagy, demgysma, endam agyrylary, gaýtarma ýaly alamatlar ýüze çykýar.

12 Iýun 2024

Saglyk

Baş alada — halkyň sagatlygy

Hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzyň saglygy goraýyş işgärleri häzirki günlerde iň döwrebap mümkinçilikleriň gurşawynda zähmet çekýärler. Ilatyň saglygyny goramak babatynda alnyp barylýan işleriň döwrüň iň ösen talaplaryna laýyk getirilmegi ýurdumyzda sagdyn jemgyýetiň berkarar edilmegine uly goşant goşýar. Welaýat Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkezinde hem enäniň we çaganyň saglygyny goramakda netijeli işler amala aşyrylýar. Merkezde alnyp barylýan bejergi işleriniň hili lukmanlaryň iş tejribesini artdyrmaklary esasynda has-da ýokarlanýar. Ýaňy-ýakynda bu ýerde but süňkünde kemçiligi bolan çagalaryň saglygyny dikeltmek boýunça ilkinji sapar geçirilen operasiýa ýokary üstünliklere beslendi. Şowly geçirilen operasiýanyň netijesinde şeýle näsag ýöremek ukyplaryna eýe boldy. Munuň özi welaýatymyzyň saglygy goraýyş edaralarynyň taryhy ädimidir. Biz bu operasiýany ilkinji bolup ýerine ýetiren merkeziň trawmatolog-ortoped lukmany Pirguly Pirkulyýew bilen söhbetdeş bolduk.

12 Iýun 2024

Saglyk

Gözleriň goragynda

Dünýä alymlarynyň belleýişlerine görä, aglamagyň ähmiýeti gülmegiňkiden artyk bolmasa, kem däldir. Aglamak agyr duýgulary yzarlaýar. Bu, umuman, birahatlykdyr, emma käte şatlykdyr gülki gözýaşlary hem bolup biler. Ýelli, sowuk howada ýa-da sogan dogralanda, adamyň gözünden akan gözýaş onuň kalbyny çuň duýgular gurşap alan mahalky gözlerinden syzylyp çykan gözýaş bilen deň däldir. Olar biri-birinden tapawutlydyr. Şeýle gözýaşlaryň gormonal we himiki düzümi-de üýtgeşikdir. Geçirilen barlaglaryň netijesinde gözýaşyň düzüminde gaýgy-hasrata we agyra garşy çydamlylygy artdyrýan endorfin gormonynyň, bedendäki ruhy sarsgynyň başda peýda bolýan alamatlarynyň biri bolan ASTN we prolaktin gormonlarynyň bardygy ýüze çykaryldy. Olar adamyň dem alyş ulgamy we içki tolgunmasy bilen berk baglanyşyklydyr. Adam aglaýarka, bedeninde az-kem ýadawlyk peýda bolýar, emma soňra özüni biraz rahat duýýar, ünjüsi egsilýär. Barlaglar duýgy gözýaşlarynyň ruhy sarsgyn zerarly bedene ornan käbir zyýanly maddalary daşary çykarmaga täsir edýändigini görkezýär.

12 Iýun 2024

Saglyk