Türkmenmetbugat

"Türkmenistanyň lukmançylygy" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-55
Email: t-lukmanchylyk-zurnaly@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Ösüşli menzilleri külterläp...

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen Diýarymyzyň ähli ugurlarynda sanly ulgamy ornaşdyrmak babatda düýpli işler alnyp barylýar. Ýurdumyzda sanly ulgamy ösdürmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň kabul eden Kararlaryna laýyklykda, “Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy”. “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy” we 2020-nji ýylda “Türkmenistanda ylym ulgamyny 2020 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgama geçirmegiň Maksatnamasy” tassyklanyldy. Sanly ulgama işjeň geçilmeginiň netijesinde milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda alnyp barylýan işleriň netijeliligi ýokarlanýar. Olar sanly, ýokary tehnologik we maglumat aragatnaşyk tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy, şeýle-de, olaryň ulanylmagynyň üsti bilen amala aşyrylýar. Ýurdumyzda sanly ulgama tapgyrlaýyn, meýilnamalaýyn geçilmegi dünýä hojalyk gatnaşyklarynda häzirki zaman ösen ulgama goşulmagyň möhüm şerti bolup durýar. Häzirki wagtda dünýäniň ähli döwletlerinde ykdysadyýetiň gelejekki ösüşiniň sanly tehnologiýalary ulanmagyň netijeliligine bagly bolýandygyna göz ýetirýäris. Şonuň ýaly hem sanly ulgama häzirki döwürde geçmek bäsleşik esasynda hem-de maglumat-tehnologiýalaryň ulanylmagy bilen şertlendirilýär.

20 Awgust 2021

Milli kanunçylyk we ylmyň gazananlary

Hormatly Prezidentimiz  Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda milli ykdysadyýetimizi has-da ösdürmäge, ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmaga, ylmyň täze gazananlaryny durmuşa ornaşdyryp, ata Watanymyzy dünýäniň ösen döwletleriniň derejesine çykarmaga gönükdirilen il-ýurt bähbitli tutumly işler alnyp barylýar. Bu işleriň jemgyýetimiz üçin döredýän oňyn netijeleri babatynda Türkmenistanyň Prezidentiniň 2018-nji ýylyň 30-njy noýabrynda çykaran Karary bilen tassyklanan, Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda: «Sanly ykdysadyýeti ösdürmekde döwletiň orny esasan iki maksada gönükdirilýär. Birinjisi — täze ýagdaýlara uýgunlaşan kanunçylyk binýadynyň kämilleşdirilmeginden, şol sanda önümçilik serişdeleriniň hasabatlylygynyň ygtybarlylygyny we senagat derejesinde internet ulgamyny ornaşdyrýan kompaniýalaryň hukuk goraglylygyny üpjün etmekden ybarat. Ikinjisi bolsa, önümçiligiň sanly ýörelgesine eýerip, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrýan kärhanalar üçin amatly şertleriň döredilmegidir» diýlip bellenilýär. Bu ugurda amala aşyrylan işleriň hatarynda Türkmenistanyň Prezidentiniň 2020-nji ýylyň 27-nji fewralynda gol çeken Karary has ähmiýetlidir. Ýagny, oňa laýyklykda, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyll

19 Awgust 2021

Kämil uLgamyň giň mümkinçilikleri

Hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli amala aşyrýan işleriniň netijesinde Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ýaş nesil hakyndaky alada döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi. Ýurdumyzda ýaş nesliň ösen döwrüň talaplaryna laýyk derejede bilimli, terbiýeli, sagdyn bolmagy, hünär almagy we ylmy döredijilige ugrukmagy, Watana, halka, beýik pederlerimiziň ýol-ýörelgelerine wepaly adamlar bolup ýetişmekleri üçin netijeli işler durmuşa geçirilýär. Bilim edaralarynyň işini has-da kämilleşdirmek, bilim bermegiň ähli basgançaklaryny ýokary hilli elektron bilim maglumatlary bilen üpjün etmek, sanly serişdeleri giňden peýdalanyp, bilimiň mazmunyny baýlaşdyrmak, hiliniň dünýä derejesine laýyk bolmagyny üpjün etmek üçin «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» tassyklanyldy. Bu Konsepsiýa laýyklykda ýurdumyzda sanly bilim ulgamynyň ösdürilmegi, döwrebap tehnologiýalarynyň giňden ornaşdyrylmagy bu ulgamda amala aşyrylýan özgertmelere täzeden badalga berýär. Ýurdumyzda milli Liderimiziň alyp barýan syýasaty netijesinde bu Konsepsiýany durmuşa geçirmegiň çäklerinde uly işler alnyp barylýar. Häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlary we talyplary tarapyndan işjeň ulanylýan bilim portallary hereket edýär. Mugallymlar bilim gorlarynyň üstüni ýetirýärler we onlaýn giňişliginiň çäklerinde okuwçylaryň işjeňligine gözegçili

16 Awgust 2021

Suwy süýjetmegiň kämil gün gurnawy

Häzirki wagtda ylmy-önümçilik merkezimizde ylmyň esasy ugurlary boýunça ylmy-barlag işleri alnyp barylýar. Günüň energiýasynyň hasabyna suwy süýjetmeklik meselesi ol işleriň esasylarynyň biri bolup durýar. Ýurdumyzda senagatyň ösmegi ýokary hilli suwy we suw üpjünçiliginiň uly kuwwatyny talap edýär. Türkmenistanda bar bolan ýerasty we ýerüsti suwlaryň düzüminde duzlaryň derejesi ýokarydyr. Onuň adamyň saglygyna we senagat gurnawlaryna ýetirýän täsirini hasaba alanymyzda, bu görnüşli suwlardan peýdalanmakda çözmesi çylşyrymly meseleler ýüze çykýar. Şol sebäpden hem Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri ylmy-önümçilik merkezinde Gün energiýasynyň hasabyna bugartmaklyk usuly bilen gije-gündiz işleýän suw süýjediji gurnaw işlenip taýýarlanyldy. Gurnawda howa we şorlulyk derejesi dürli bolan ýerasty suwlarda synag-barlag işleri geçirildi. Alnan netijeler barlaghanada barlanyldy we oňyn netije alyndy.

16 Awgust 2021

Gymmatly dökün almak tehnologiýasyna patent alyndy

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynyň alymlary buýan köki gaýtadan işlenenden soň galyndysyndan dökün önümçiliginiň tehnologiýasyna patent aldylar. Täze tehnologiýanyň esasy aýratynlygy gymmat bahaly komponentleri ulanmazdan, gymmatly döküni taýýarlamaga mümkinçilik berýänligindedir. Döküni taýýarlamak üçin buýan köküniň önümçiliginiň galyndylary belli bir gatnaşykda mekgejöweniň we ýekeniň galyndylary bilen garylýar. Alnan garyndy ownadylýar, suwa ýatyrylýar we ýörite bellenilen temperatura düzgüninde guradylýar. Döküniň täze görnüşi peýdaly önüm öndürmek üçin ikilenç çig malyň ykdysady bähbitliligini görkezmäge mümkinçilik berer. Ol bolsa, öz gezeginde, oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny artdyrmaga ýardam etmek bilen, geljekde Türkmenistanyň agrosenagat toplumynda giňden ulanylyp bilner.

16 Awgust 2021

Utgaşykly tehnologiýalary ornaşdyrmak ugrunda

Türkmenistanyň energetika ulgamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen sebit we halkara ähmiýetli iri taslamalar durmuşa geçirilýär. Döwlet Baştutanymyz Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda kuwwatlylygy 10 MWt bolan Gün we ýel elektrik bekediniň gurluşygyny amala aşyrmak boýunça halkara bäsleşigi geçirmek barada Karar kabul etdi. Milli Liderimiziň taslanyljak bekediň ýurdumyzda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň başlangyjyna öwrüljekdigini, bu ýerde dünýäde iň soňky gazanylan öňdebaryjy tehnologiýalaryň we nou-haularyň ornaşdyryljakdygyny bellemegi geljekde utgaşykly tehnologiýalaryň ýurdumyzda aýratyn ähmiýetli orna eýe boljakdygyna şaýatlyk edýär.

10 Awgust 2021

Ylmy-amaly maslahat geçirildi

«Türkmengaz» döwlet konserniniň Ylmy-barlag tebigy gaz instituty, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa instituty, Tehnologiýalar merkezi tarapyndan wideoaragatnaşyk arkaly «Innowasion barlaghana enjamlaryny netijeli peýdalanmagyň mümkinçilikleri» atly maslahat geçirildi. Maslahatda Himiýa institutynyň daşky gurşawyň himiýasy we ekologiýasy bölüminiň uly ylmy işgäri Jeren Sylapowa «Ýurdumyzyň himiýa ylmynda häzirki zaman enjamlarynyň orny», Ylmy-barlag tebigy gaz institutynyň Gaz desgalaryny poslamadan goramak laboratoriýasynyň müdiri Akjagül Işanowa «Gaz enjamlaryny poslamadan goramagyň usullaryny kämilleşdirmek», Tehnologiýa merkeziniň energiýany öndürmegiň we tygşytlamagyň tehnologiýalary barlaghanasynyň kiçi ylmy işgäri Nowruz Amankulow «Tehnologiýalar merkeziniň enjamlarynda geçirilýän metrologiýa barlaglarynyň mümkinçiligi» temalarda alyp barýan ylmy-derňew işleri boýunça çykyş etdiler.

9 Awgust 2021

Ýeriň ýagtylyk çeşmesi

Gün Ýeriň ýagtylyk we ýylylyk çeşmesidir. Geliň, bu äpet asman jisimini has ýakyndan tanalyň! Akmaýanyň ýoly galaktikasynda jemi 200 milliard ýyldyz bolup, şolaryň biri hem Gündür.

5 Awgust 2021

Watanymyzyň röwşen geljegi

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýaş nesliň beden we ruhy taýdan sagdyn, ahlak taýdan arassa adamlar bolup ýetişmekleri üçin ägirt uly işler amala aşyrylýar. Şolaryň netijesinde hem Watanymyza, hormatly Prezidentimize, halkymyza wepaly, bilimini ösdürmäge, sport bilen meşgullanmaga, hünär öwrenmäge, zähmet çekmäge höwesli, ruhubelent ýaşlar kemala gelýär. Häzirki ýaş nesliň okap, bilim almaklary, zähmet çekmekleri üçin ähli şertleriň döredilmegi bilen bir hatarda, bu ugruň hukuk esaslary hem berkidilýär. Hormatly Prezidentimiz tarapyndan tassyklanan «Türkmenistanda ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny», şeýle-de «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunyny munuň aýdyň subutnamalary hökmünde görkezmek bolar. «Ýurdumyzyň ýaşlar baradaky döwlet syýasaty durmuş-ykdysady, syýasy, medeni, guramaçylyk we hukuk çäreleriniň bitewi ulgamydyr. Bu çäreler ýaş raýatlaryň hukuklaryny, azatlyklaryny we döwlet kepilliklerini, olara goldaw bermegi üpjün etmäge, şeýle hem ýaşlaryň jemgyýetde doly ykrar edilmegine gönükdirilendir» diýip, döwlet Baştutanymyz şu ýylyň 25-nji fewralynda ýurdumyzyň deputatlary bilen geçiren duşuşygynda aýratyn nygtap geçdi. Bu bolsa hormatly Prezidentimiziň parasatly syýasatynda ýaşlar hakyndaky aladanyň elmydama esasy orunlaryň birini eýeleýä

4 Awgust 2021

Berkarar döwletiň belent maksatly ýaşlary

Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny berkitmekde, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmakda, kabul edilýän kararlardyr maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirmekde bu günki gün ýaşlar uly güýç hasaplanýar. Şonuň üçin hormatly Prezidentimiz bagtyýarlyk döwründe ýaşlaryň ruhy-ahlak, aň-bilim, beden taýdan ösüşi, döwrebap bilim-terbiýesi hem-de jemgyýetçilik durmuşyna işjeň gatnaşmagy babatynda giň göwrümli şertleri döredýär. Gahryman Arkadagymyzyň bu ugurdaky tagallalaryny biz — bagtyýar ýaşlar durmuşymyzyň her ädiminde duýýarys hem-de özümize bildirilýän ynama mynasyp zähmetimiz bilen jogap bermäge çalyşýarys. Şu belent maksat bilen biziň ýaşlar guramamyz hem zähmetsöýer, sowatly, bilimli, watansöýüji nesilleri, ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygyny we baky Bitaraplygyny pugtalandyrmaga mynasyp goşant goşjak oglanlardyr gyzlary terbiýelemek ugrunda alnyp barylýan işlerde özüniň işjeňligini görkezýär. Etrabyň beýleki jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde edara-kärhanalarda zähmet çekýän ýaşlaryň arasynda döwlet Baştutanymyzyň adyl syýasatyny, sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz-nesihat etmek bilen birlikde, ýaşlaryň arasynda terbiýeçilik ähmiýetli çäreleri yzygiderli geçirip durýarys. Bu çäreler ösüp gelýän ýaş nesli milli ruhda terbiýelemekde, olaryň aň-bilim düşünjelerini ýokarlandyrmakda, halkymyzyň ruhy-ahlak gymmatlyklaryna belent sarpa goýýan, sagdyn durmuş ýörelg

4 Awgust 2021

Alymlyk derejesini tassyklaýan diplomlar gowşuryldy

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda ylym-bilimi hemmetaraplaýyn ösdürmek, ylmyň gazananlaryny önümçilige ornaşdyrmak we ykdysadyýetde netijeli peýdalanmak, jemgyýetiň aň-bilim mümkinçiliklerini giňeltmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Garaşsyz ýurdumyzda ylym bilen düýpli meşgullanmak üçin ähli amatly şertler döredilendir. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe gurlan ylym-bilim desgalary, barlaghanalar, olaryň döwrebap enjamlar bilen üpjün edilmegi, aspirantlaryň, doktorantlaryň jemgyýetiň ylmy esaslaryny ösdürmeklige, ýurduň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaklyga gönükdirilen ylmy pikirlerini, derňewlerini, seljermelerini, tekliplerini beýan edip döredijilikli zähmet çekmegi, düýpli işleriň önümçilige ornaşdyrylmagy aýdýanlarymyza şaýatlyk edýär.

2 Awgust 2021

Bir sütünde iki gatlakdan nebit almak

Başlangyjy gazetiň geçen sanynda «Türkmennebit» döwlet konserni guýulardan bir wagtyň özünde aýry-aýrylykda iki we ondan-da köp gatlaklardan nebit çykarmagy üpjün edýän enjamlary göz öňünde tutup, dünýä ülňülerine laýyk gelýän enjamlar bilen tanşyp, öz ünsüni Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk edýän daşary ýurt kompaniýalarynyň enjamlarynda jemledi. Esasan-da, nebit çykarmagyň bu usuly bilen «çüwdürim-çüwdürim», «çüwdürim — gazlift» we «gazlift — gazlift» çyzgyly tehnologiýany ulanyp, ykdysady seljerme esasynda bir wagtda aýry-aýrylykda nebit çykarmagyň çyzgysyny iş ýüzünde görkezmegi ünsden düşürmän gelýär. Soňky ýyllarda önümçilige täze tehnikalaryň we tehnologiýalaryň batyrgaý ornaşdyrylmagy bu aýdylanlara güwä geçýär. Çünki daşary ýurt kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagy «Türkmennebit» döwlet konserniniň nebitçilerine burawlaýyş işleriniň netijeliligini, gatlaklaryň önüm berijiligini ýokarlandyrmakda düýpli öňegidişlikler gazanmaga mümkinçilik berdi we berip gelýär. Täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy bilen Demirgazyk Goturdepede ilkinji gezek 200-nji we 147-nji guýularda bir sütünde ýokary gatlak gazlift usuly bilen we aşaky gatlak çüwdürim usuly bilen işledildi. Mundan başga-da 29-njy, 37-nji guýularyň dürli çuňluklarynda üç sany ýokary önümli gatlagyň açylmagy bilen olarda hem häzirki zaman tehnologiýalarynyň peýdalanylmagy oňyn netijele

2 Awgust 2021

Türkmen geologlarynyň oňyn netijeleri

«Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasy Türkmenistanyň çäginde geologik-geofiziki usullar bilen ýer jümmüşini öwrenmek boýunça toplumlaýyn strategiýany işläp taýýarlaýan we tebigy baýlyklaryň ýataklaryny ýüze çykarmak üçin barlaglary geçirýän geologiýa-gözleg ugry boýunça döwlet guramasydyr. Bu gurama, şol sanda Türkmenistanyň geologik gurluşy we onuň tebigy baýlyklary baradaky maglumatlary ýygnaýar hem-de saklaýar. Türkmenistanyň ähli çäginde geçirilýän geologiýa-gözleg işlerini hasaba alýar we bitewi hasabatyny ýöredýär. Garaşsyzlyk ýyllarynyň dowamynda korporasiýanyň geologlary tarapyndan Türkmenistanyň ýerasty gurluşyny, baýlyklaryny öwrenmekde, ygtybarly mineral çig mal binýadyny döretmekde we ösdürmekde ägirt uly meýilnamalaýyn işler amala aşyryldy. Ýurduň mineral çig mal serişdeleriniň ýagdaýy häzirki wagtda üstünlikli hereket edýän senagat kärhanalarynyň uzak wagtlap we ygtybarly işlemegini hem-de olaryň kuwwatlylygynyň ýokarlandyrylmagyny üpjün edýär.

2 Awgust 2021

Deňiz howasyndan agyz suwuny almaklygyň amatlylygy

Beýik ýüpek ýolunyň ýüregi bolan Berkarar Watanymyzda gadymy döwürde ýurdumyzyň üstünden geçýän kerwenleri agyz suwy bilen üpjün etmekligiň aladasy edilipdir. Şeýle maksat bilen ymgyr sähranyň içinde we aňyrsyna-bärsine göz ýetmeýän düzlüklerde ýörite gurluşy bolan suw saklaýjy desgalar — sardobalar (pars dilinde sard — sowuk, ab — suw) gurlupdyr. Sardoba diňe ýagyn suwuny saklamak bilen çäklenmän eýsem, howadan hem suw alypdyr. Bu wezipäni sardobanyň suw saklaýan howzunyň üstünde edilen gümmez ýerine ýetirýär. Onuň dört sany çar tarapa bakdyrylyp ýasalan uly deşiklerinden islendik tarapa akýan howa girende sowapdyr we düzümindäki artykmaç suw bugy gümmeziň içki diwaryna çöküp damja görnüşinde howza damypdyr. Şeýlelikde howuzda az-azdan kerwen üçin zerur bolan agyz suwy toplanypdyr.

2 Awgust 2021

Ilkinji türkmen himik alymy

Ýurdumyzda himiýa, has hem, nebithimiýa we organiki himiýa ylmynyň döremeginde we ösdürilmeginde görnükli işler bitiren alymlaryň biri-de Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, himiýa ylymlarynyň doktory, professor Aýytmämmet Nyýazowdyr. Şu ýyl alymyň doglan gününe 110 ýyl dolýar. Ol 1911-nji ýylda Çeleken (häzirki Hazar) şäheriniň golaýyndaky Garagöl obasynda eneden dogulýar we ýaşlykda ata-eneden mahrum bolup, agyr çagalygy başdan geçirýär. 1925-nji ýylda şol wagtky Krasnowodsk internatynda okaýar. 1926 — 1929-njy ýyllarda Moskwanyň eteginde ýerleşýän türkmenistanly ýaşlar üçin açylan Ilbaýew adyndaky halk magarif öýünde okaýar. Ýeri gelende aýtsak, şu internatda şeýle hem belli akademikler — himik Öwez Mämmetnyýazow, oftalmolog Sary Karanow, taryhçy Aga Garryýew dagy hem okapdyrlar. 1929 — 1930-njy ýyllarda bolsa A.Nyýazow tejribe-görelde mekdebinde, 1931 — 1932-nji ýyllarda Daşkent rabfagynda bilim alýar. 1932 — 1937-nji ýyllarda Moskwanyň M.W.Lomonosow adyndaky Döwlet uniwersitetinde okaýar. Okuwy üstünlikli tamamlap gelenden soň, ol 1941-nji ýyla çenli Aşgabat döwlet pedagogik institutynda mugallym bolup işleýär. 1941 — 1945-nji ýyllarda Beýik Watançylyk urşuna gatnaşýar. Uruşdan sag-aman dolanyp gelenden soň, himiýa ugurlary boýunça ylmy işleri ýerine ýetirýär we 1948-nji ýylda türkmenlerden ilkinji bolup himiýadan kandidatlyk dissertasiýasyny goraýar. 1957-nji

2 Awgust 2021

Dünýä açylan penjire

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli ulgamlary bilen bir hatarda bilim ugamy hem beýik ösüşlere eýe bolýar. Ulgamyň işini döwrebap derejede ösdürmek, ony yzygiderli kämilleşdirmek döwletimizde ösüşleri gazanmagyň baş şertleriniň biri bolup durýar. Dünýä ylmy, bilimi okgunly gadamlar bilen öňe barýar. Onuň bilen deň gadam urmakçy bolsaň, ilki bilen, daşary ýurt dillerinde suwara gürlemegi, hiç bir päsgelçiliksiz düşünişmegi başarmaly. Şu nukdaýnazardan eziz Diýarymyzda «Türkmenistanda daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasy» hereket edýär. Elbetde, bu Konsepsiýa hem hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde üstünlikli durmuşa geçirilýär. Hytaý halkynda şeýle bir pähim bar: «Dil öwrenmek dünýäni synlamak üçin berlen ýene bir penjiredir». Örän ýerlikli aýdylan söz. Çünki dil bilen dünýäni gezer, öwrener. Häzirki wagtda ýurdumyzyň orta we ýokary okuw mekdeplerinde rus, iňlis, ýapon, hytaý, ispan, koreý, arap, pars, nemes we fransuz dilleri öwredilýär. Bulardan başga-da ýurdumyzda dil merkezleri hem açyldy. Talyp ýaşlaryň arasynda dil bilimi boýunça bäsleşikleriň yzygiderli geçirilmegi bolsa dünýä dillerini has erjel, tutanýerli öwrenmegimize giň ýol açýar.

2 Awgust 2021

Berkararlygyň binýady

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyz Gahryman Arkadagymyzyň saýasynda gün-günden özgerýär. Hususan-da, ykdysadyýetimiziň gülläp ösmegine ýurdumyzyň ähli pudaklary bilen bir hatarda energetika, nebit we gaz pudagynyň mynasyp goşant goşýandygy bizi geljekki energetikleri guwandyrýar, buýsandyrýar. Ýurdumyzda her ýylyň 12-nji iýunynda Ylymlar güni giňden bellenilip geçilýär. Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany ýylynda hem Ylymlar güni mynasybetli Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň we Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň ýanyndaky Ýaş alymlar merkeziniň guramagynda «Ylymly ýaşlar — berkararlygyň binýady» ady bilen taslamalaryň sergi bäsleşigi geçirildi. Men hem bu bäsleşige özümiň “Gaz syzmasyny aralykdan habar beriji sanly gurluşyň taslamasy” atly ylmy taslamam bilen gatnaşdym. Bäsleşikde dürli ugurlar boýunça ylmy taslamalar bilen çykyş edilip, olaryň arasynda tapawutlanan taslama işleri baýrakly orunlara mynasyp boldy. Men hem şolaryň hatarynda bolup, bäsleşigiň radioelektronika, energetika we awtomatlaşdyrylan ulgamlar ugry boýunça ikinji orna mynasyp boldum. Meniň bu taslamamda öý hojalyklarynda we köpçülikleýin naharhanalarda gazyň syzmasy SMS arkaly habar berilýär.

2 Awgust 2021

Ylmyň ojagynda

Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany ýylynda bedew bady bilen öňe barýan ata Watanymyzyň her bir güni taryhy wakalara beslenýär. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanymyzda Garaşsyzlyk ýyllary içinde hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda ýurdumyzda medeniýet ulgamynda ýetilen belent sepgitler biziň her birimizi guwandyrýar. Medeniýetiň ojagy hasaplanylýan kitaphanalarda hem döwrüň talabyna laýyklykda uly işler alnyp barylýar. Milletiň ruhy derejesini kämilleşdirmäge uly itergi berýän kitaba we neşir önümlerine döwlet tarapyndan uly ähmiýet berilýär. Mälim bolşy ýaly, soňky ýyllarda ýurdumyzda birnäçe kitaphanalar bina edilip, köpüsiniň bolsa durky täzelendi. Şol kitaphanalaryň gory artdyrylyp, hasaba alyş, neşirleri saklamak we olara gözegçilik etmek üçin niýetlenen enjamlar bilen üpjün edildi.

2 Awgust 2021

Ylym-bilim ulgamynyň belent sepgitleri

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda mähriban Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ylym-bilim ulgamy barha belent sepgitlere ýetýär. Ylym-bilim ulgamynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri häzirki zaman innowasion tehnologiýalaryndan oňat baş çykarýan, başarjaň hünärmenleri taýýarlamakda has ýokary netijeleri gazanmak, bäsleşige ukyply şahsyýeti kemala getirmek bolup durýar. Ýurdumyzda häzirki zaman talaplaryna laýyk gelýän ylmy-tehnologik enjamlary we okuw-tehniki serişdeleri bilen üpjün edilen mekdebe çenli çagalar edaralarynyň, okuw mekdepleriň, çagalar we ýaşlar üçin estetiki we çeperçilik merkezleriň, sport meýdançalaryň onlarçasynyň gurlup ulanmaga berilmegi milli Liderimiziň ýaş nesiller barada edýän atalyk aladalaryndan nyşandyr. Türkmenistan milli bilim ulgamyny kämilleşdirmek babatda esasy halkara şertnamalaryna ilkinjileriň hatarynda goşulyp, ondaky kadalary milli kanunçylygymyza yzygiderli ornaşdyrmakda, öz üstüne alan halkara borçnamalaryny berjaý etmekde toplumlaýyn işleri alyp barýar. Milli kanunçylygymyz halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda yzygiderli ýaýbaňlandyrylýar we adamyň bilim almaga bolan hukugy, her bir adam üçin öz ukyplaryna laýyklykda hünär biliminiň elýeterliliginiň üpjün edilmegi Esasy Kanunymyzda öz beýanyny tapýar. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 55-nji maddasynda her bir adamyň bilim almaga hukugynyň bard

28 Iýul 2021

Bir sütünde iki gatlakdan nebit almak

Ýurdumyzyň günorta-günbatar sebitleriniň nebitgazly känlerinde gazuw işleri tamamlanyp, senagat taýdan ulanyşa girizilen guýular, esasan, köp gatlardan düzülen gatlaklardan ybarat bolup, olaryň arasy birnäçe nebit doýgunly geçirmeýän toýunsow jynslar bilen beklenilen. Bu känleriň gatlaklarynyň meýdany we galyňlygy birmeňzeş däldigi bilen tapawutlanyp, hersiniň öz aýratynlygy bolýar we olaryň ulanylyşy aşakdan ýokarlygyna alnyp barylýar. Şol bir wagtyň özünde her bir ulanyş obýektleriň çäklerinde önümlilik koeffisiýentleriniň hem köp derejede üýtgeýänligi gatlaklardan guýulara gelýän suwuklyk (nebit, suw) akymynyň dürli-dürlüligi bilen häsiýetlendirilýär. Toplanan önümçilik tejribesinden belli bolşy ýaly, gatlaklaryň hemmesiniň birmeňzeş basyşlary bolan ýagdaýynda aýry-aýry gatlaklaryň endigan işlenip geçilmegine päsgelçilik döredýär. Şeýle ýagdaý bolanda köp gatlakly känleriň işlenip geçilýän ulgamynyň kämilleşdirilmegi we sazlanylmagy talap edilýär. Şol sebäpli aýry-aýry gatlaklary bir wagtda ýa-da olary aýratynlykda ulanmak tehnologiýasyna bil baglanylýar. Bu tehnologiýa amala aşyrylanda, hemme önümli gatlaklary işe girizmek üçin olar ýörite üst we guýy içi enjamlar bilen üpjün edilip, bir wagtyň özünde her gatlakdan aýratyn tehnologik düzgün boýunça nebit çykarmaklyga esaslanylýar. Çünki enjamlaryň dogry we doly saýlanyp alynmagy bir wagtda iki gatlakdan bir liftiň (g

26 Iýul 2021

‹
1
2
...
32
33
34
35
36
37
38
...
42
43
›