"Türkmenistanyň lukmançylygy" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-55
Email: t-lukmanchylyk-zurnaly@sanly.tm

Habarlar

Duýguly dünýä

ÖÝKÜNIŞ Ýaşyl sähralardan çöpledim göwün,Men bu baharlara meňzejek boldum.Sözlere siňdirip dirilik suwun,Aýdyma höwesek gursagma saldym.

Şygryýet çemeni

EJE Gyz ýüregim yşky güýzän,Hana sygman küýsär, küýsär...Ýola baksam, saňa meňzäpboýdaşyň gelýär-ä, eje!

Ylham joşguny

TALYPLYK BAGTY Ine, hyýalymda guran şäherim,Ine, meň bagtyma şaýat säherim.Uzak gije bogun-bogun yzarlap,Gaýtaladym täze goşgyň äheňin.

Magtymgulyny beýgeltmek milleti beýgeltmekdir

Bir günüň dowamynda okaýan, eşidýän, diňleýän we diýýän sözlerimiziň mukdary näçeräkdir öýdýärsiňiz? Her kimiň düşünjesine, pikir ýöredişine hem-de zähmet we ýaşaýyş gurşawyna görä tapawut etjek bu ýagdaýlarda ortaça hasaby çykarmagam ýeňil düşmese gerek. Muňa garamazdan, ýüzlerçe, belki, müňlerçe sözleriň arasyndan belli-belli jümleler ençeme günler oý-pikirlerimiziň törüni eýeleýär durýar. Megerem, daş-töweregimizde bolýan wakalaryň, gyzykly pursatlaryň şol sözler bilen berk baglanyşygy ýa-da bir meňzeşligi bar bolmaly. Ýa-da kähalatda bir sözüň ýa-da sözlemiň aňyňda dynuwsyz gaýtalanyp durmagy, hut şoňa kybap ýagdaýlar bilen ýüzbe-ýüz boljaklygyň buşlugyna hem ýorulýar. Şeýle pikirlenmeler ýöne ýerden döremedi. Paýtagtymyzda geçirilen, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy ýylynyň» möhüm taryhy-syýasy wakasyna öwrülen «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy ― parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forum «dabarasy daglar aşan, çawy yklymlara düşen» diýilýän derejä doly mynasyp boldy. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň başlyklyk etmeginde geçirilen bu foruma dünýä ýurtlarynyň 24-sinden myhman gelip, oňa 9 ýurduň döwlet Baştutany derejesindäki wekiliýetler, iri halkara guramalarynyň 8-siniň ýolbaşçylary gatnaşdy. Forumyň guramaçylyk aýratynlygyny, geçirilişini, ähmiýetini ýaýmak üçin daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň 200

Wepadarlygyň we gaýduwsyzlygyň nusgasy

■ Käteler obada zenan maşgalalar, oglan-uşaklar galýarlar. Şonda syrgyndan çete çykyp, gelip-geçene ünsli nazar salyp oturan alabaýy bolan oba del aýak sekmeýär. Oba geljek bolsaň, her syrgynda edil ýörite goýlan gözegçi ýaly, aýlanyşyp ýören alabaýlardan rüstem bolmaly. Olar niýetiňi aýak basyşyňdan, gözüňden bilýärler. Sähel müňkürlik dörese, obanyň beýleki itlerine hem habar berýärler. ■ Bir obada şeýle bir owadan gyz bolanmyş diýýärler. Ol gyza halys ýürekden aşyk bolan bir gumly ýigit nädip derdini gyza ýetirjegini bilmän köp kösenipdir. Yşk derdinden ýaňa halys egbarlan ýigit aşyk gyzynyň iň bolmanda jemalyny görmek umydy bilen öz ýetişdiren Akguş atly alabaýyny şol obanyň adamlaryna sowgat bermek kararyna gelýär. Ýigidiň hyýalyndan bihabar oba kethudalary bolsa, oýlanyp-ölçerip, sowgat edilen bu alabaýy mynasyp maşgala hökmünde ýaňky gyzyň ýaşaýan hojalygyna bermeli edýärler. Gökdäki dilegi ýerde gowşan ýigit wagtal-wagtal öz ýetişdiren alabaýynyň halyndan habar almaga baryp, magşugyny görmegiň hem ebeteýini tapypdyr.

Alabaý

Andreý NOWIKOW, Russiýa Federasiýasynyň Ýazyjylar birleşiginiň Lipesk oblast jemgyýetiniň başlygy. Sähranyň aňzak şemalyDoňdurjak dagyň daşyny.Çopanyň mert alabaýyArtdyrýar göwün hoşuny.

Ýyllaryňy asyrlara bermenem

Gahryman Arkadagymyz, türkmeniň söwer Ogly hormatly Prezidentimiz baryny bar eýläp bilýänligi bilen tapawut berýändir. Men ony ençeme gezekläp belländirin. Küştdepdi tansymyzyň, «Görogly» şadessanymyzyň, nepis halymyzyň, şirwan perdeli dutarymyzyň hut özümize — türkmene degişlidigini dünýe içre aýan eýledi. Mähriban Arkadagymyzyň nepis halymyza-da, ýyndam bedewimize-de, akylly alabaýymyza-da eser bagyşlandygynyň özi nämä degmeýär! Bular barada näçe gürrüň etsegem azdyr. Bu synmaz gymmatlyklarymyz bizi guwandyrýar, buýsandyrýar. Her haýsyna nazaryň kaklyşanda galkynýaň. Şeýle bagtly günlerde hormatly Prezidentimizi, Gahryman Arkadagymyzy Türkmen alabaýynyň baýramy bilen tüýs ýüregimden gutlaýaryn. Bagtyýar döwre, döwrana şaýat eden, türkmeniň kalby ýaly owadan gymmatlyklarymyzy belent sarpalaýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ömürleri uzak, belent başlary aman, ýurdy abadan bolsun! Alyp barýan beýik işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Şygryýet

Ile düşüpdir Nurana ýüz kimin durlanyp asman,Saba ýeli bir hyýala düşüpdir.Gowy arzuwlarna gowuşmak islänBagtyýar adamlar ýola düşüpdir.

Kalplary kökeren kyssalar

Suratda: ýazyjy Berdi Kerbabaýew hem-de Atajan Tagan, Moskwa, 1965 ý. * * *

Gije ýene öz ertekisini otardy (Hekaýa)

Biziň obamyzda öňler adamlar topar-topar bolup awa çykardylar. Ýöne olar awyň keýpine däl-de, ata-baba gelýän kesbiň ýitip gitmezligi üçin şeýle ederdiler. Hatda adamlar uzak ýaşar ýaly, obamyzyň gyrasyna bürgüt getirip daňardylar. Jüýten kempir: «Şeýle etseň, bürgüdiň ruhy obamyza geçip, adamlar uzakdan-uzak ýaşarlar» diýýär. Gyzyrgan atly bürgüdi iň soňky ýola gola salan Ogullanyň kakasy boldy. Ondan bärem, gör, näçe çarşenbe geçip gitdi. Şu gün bolsa Ogulla şo teklibi orta atdy. Bu ýöne-möne teklip däldi. Obamyzyň iň owadan gyzynyň teklibidi. Kimde-kim bürgüdi gola salsa, taňryýalkasyna garaşybermeli. Ýöne kakasynyň ornuny tutan oglana Ogulla-da perwaýsyz garamasa gerek. Gyzyrgany gola salmak üçin obamyzyň jahyllarynyň barysy diýen ýaly gara daglara tarap ýöneldi. Inçejik tama bilen Üpük mergenem ýola düşdi. Bu begençlidi. Ýöne Ogullanyň gulagyma pyşyrdap aýdan sözi has begençlidi: «Mergene aýdaweri, birden awuny kişä aldyraýmawersin». Bi sözler meni awa barýanymyzdanam beter begendirdi. Biz gidip otyrys. Käwagt bir uçup geçýän owunjak guşlary hasaba almasaň, töwerekde yns-jyns ýok. Meniň göwnümi göterýän ýeke-täk zat — Üpük mergeniň burnuna salyp bürgütler hakynda aýdýan aýdymy. Ýöne o-da şähdiňi açjak aýdym däl. Onda-da diňläsiň gelýär. Sebäp ol köneden gelýän aýdym. Köne aýdymlar bolsa seni hemişe diňledýär.

Kiçi göwünli uly ýazyjy

Osman Ödäýew,Türkmenistanyň halk ýazyjysy. Göwnüňde ýagşylyk etmek islegi möwç urýar, emma mümkinçiligiň ýok. Mümkinçiligiň ýeten ýagşylygyny edibermeli.

Ispan şygryýetiniň ussady

Bu günki günde edebi dostlugyň mekanyna öwrülen «Magtymguly-Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynda meşhur ispan şahyry Huan Ramon Himenesiň hem heýkeli oturdyldy. Edebiýat boýunça halkara Nobel baýragynyň eýesi Huan Ramon Himenes 1881-nji ýylyň 23-nji dekabrynda Moger şäherinde dünýä inýär. Maşgalanyň körpejesi Huan Ramon örän arzuwçyl bolupdyr. 1893-nji ýylda kolleje okuwa girip, orta bilim alan geljekki şahyr Sewilýa uniwersitetiniň hukuk bölüminde okap başlaýar. Şol bir wagtyň özünde suratkeşlikden hem sapak alýar. 1898-nji ýylda Himenes uniwersiteti taşlap, tutuşlaýyn döredijilige berilýär. Şol ýylyň 6-njy awgustynda «Gara pişik» žurnalynda onuň ilkinji goşgusy çap edilýär.

«Magtymguly we azerbaýjan edebiýaty»

Azerbaýjan Respublikasynyň Baku döwlet uniwersitetiniň türkologiýa kafedrasynyň professory Firuza Abdulla gyzy 2014-nji ýylda türkmen-azerbaýjan edebi gatnaşyklaryny ösdürmekde we Magtymguly Pyragynyň döredijiligini daşary ýurtlarda giňden wagyz etmekde bitiren hyzmatlary üçin Türkmenistanyň «Magtymguly Pyragy» medaly bilen sylaglanyldy. Ýaňy-ýakynda Baku şäherinde Firuza Agaýewanyň «Magtymguly we azerbaýjan edebiýaty» atly täze kitaby neşir edildi. Magtymgulyşynasyň täze kitaby Gündogaryň beýik akyldary, türkmen nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň edebi mirasynyň azerbaýjan okyjylarynyň arasynda meşhurlyga eýe bolmagynyň gözbaşlaryna ünsi çekýär. Ol türkmen şahyrynyň ömri we döredijiligi, kyblasy Döwletmämmet Azadynyň we Gündogaryň Hafyz, Sagdy, Firdöwsi ýaly söz ussatlarynyň şahyryň döredijiligine eden täsiri barada aýratyn durup geçýär.

Serpaý (Ermeni tymsaly)

Uly şäheriň häkimi özüne köşk saldyrypdyr. Ajaýyp ymarat taýýar bolansoň, ol şeýle gözelligi döretmäge zähmet siňdirenleri sylaglapdyr. Şonda näme üçindir, beýlekilere görä demirçi ussa has köp serpaý ýapypdyr. Muňa agaç ussalary, kerpiç örüjiler öz ýanlaryndan nägile bolupdyrlar. Olaryň gürrüňlerini diňlänleriň ählisi diýen ýaly demirçi ussanyň artykmaç sarpalanmagyndan nägiledigini aýdypdyrlar. Hatda daýhandyr çörek bişirýänlere çenli köşgüň gurluşygyna öz goşantlaryny goşandyklaryny, ýöne serpaýdan hiç hili paý ýetmändigini aýdyp, başlaryny ýaýkapdyrlar. Gürrüň ulalyp-ulalyp, häkimiň gulagyna ýetýär. Özi-de paýhasdan ýeterlik paýly bolansoň, ol köşgüň gurluşygyna dahylly hasaplan kärleriniň hersinden bir wekili, şonuň ýaly-da akyldar emeldarlaryny köşgüne ýygnaýar. Ol akyldarlara bolan ýagdaýy mälim edip, özüniň demirçi ussa has artyk serpaý ýapmagynyň dogrudygyny-nädogrudygyny anyklamagy tabşyrýar.

Şygryýet bossany

Buýsanýan Garaşsyz, Bitarap eziz Diýarym,Giň sähraňa, daglaryňa buýsanýan.Wysala gowuşýar arzuw-hyýalym,Hoş saýaly baglaryňa buýsanýan. 

Özüňi kämilleşdirmegiň ýoly

Jemgyýetiň özgermegi, durmuş şertleriniň kämilleşmegi biz üçin köp mümkinçilikleri döredýär. Adam üçin iň esasy wezipeleriň biri — özüni yzygiderli kämilleşdirip, has gowy, parasatly şahsyýet bolmakdyr. Özgeriş we ösüş  ynsan durmuşy üçin esasy ýolgörkeziji bolup durýar. Terbiýeçilik ähmiýetine eýe bolan gymmatlyklary sarpalamak durmuşyňa many berýär. Üstünligiň açary

«Üç asyryň dowamynda geçen ýoly uludyr»

Çeper sözüň güýji bilen ynsanlaryň, halklaryň ruhy dünýäsini baýlaşdyran şahsyýetler türkmende näçe diýseň bar. Şolaryň arasynda Magtymguly Pyragy söz meýdanynda parlak ýyldyz bolup, ýalkymlylygy, ýakymlylygy bilen has tapawutlanmagy başarypdyr. Ýigriminji asyr türkmen edebiýatynyň görnükli wekili G.Gurbansähedowyň sözleri bilen: «Nowaýydan soň täze paýhas we akyl eýesiniň emele gelmegi üçin, Gündogar dogry üç asyr garaşdy. Ol akyldary taryh meýdanyna çykarmak bagty hem türkmen halkynyň, türkmen topragynyň paýyna düşdi.

«Gül büräp degre-daşyňy»

Watandyr Günleriň bagta — badalga,Ýyllaryň wysala deňdir.Arzuwlar köpdür adamda,Ýelleriň ajaýyp heňdir.

Hikmetli pentler

Gahryman Arkadagymyzyň «Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly kitabyndan: — Günleriň birinde Köneürgenjiň üsti bilen Amula barýan kerwendäki jahankeşdeler Nejmeddin Kubranyň ak patasyny almak hem-de onuň öwüt-ündewini diňlemek üçin şol jelegaýda goş ýazdyrypdyrlar. «Hezreti pir, biz bir jahankeşde adamlar. Baran-gezen ýerimizden del haryt alyp, öz ilimize äkidýäris. Söwda-satyk edýäris. Ýurtlaryň ahwalyny, habaryny ýetirýäris. Kimden nähili ýagşy söz, öwüt eşitsek, hemmeler bilen paýlaşýarys. Hemişe ýolda gezýän adamlar näme bilen meşgul bolsalar gowy? Bize şeýle bir pent ber, goý, ol pentleriň hikmeti, täsiri bütin ömrümize ýeterlik bolsun» diýip, haýyş edipdirler. Pir hezretleri myhmanlarynyň haýyşyny diňlänsoň, olara şeýle nesihat edipdir: «Ömür ýeňil-ýelpaý ötülýän menzil däl, emma şu alty amaly berjaý etseňiz, ekin meýdanyna taşlan her bir dänäňiz müň bolar. Daýym ýadyňyzda bolsun, adamlar köp işlemäge meşgul bolsalar, siz her bir eden işiňizi gowy ýerine ýetirmäge çalşyň. Adamlar artykmaç ybadata meşgul bolsalar, siz ilki bilen möhüm borçlaryňyzy bitirmäge meşgul boluň. Adamlar daşky zynatyny bezemäge meşgul bolsalar, siz içki dünýäňizi bezemäge meşgul boluň. Adamlar özgäniň aýybyny gözlemäge meşgul bolsalar, siz öz aýybyňyzy düzetmäge meşgul boluň. Adamlar nebsini dikeltmäge meşgul bolsalar, siz synyk göwünleri dikeltmäge meşgul boluň. Adamlar kimdir bir

Dost-doganlygyň nusgasy

Şygryýete sarpa Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Türkmenistan ähli ugurlar bilen bir hatarda, dünýä ýurtlary bilen parahatçylyk söýüjilige esaslanýan medeni gatnaşyklary yzygiderli durmuşa geçirýär. Bu babatda abraýly halkara we sebit guramalary, şeýle hem dünýä döwletleri bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmak ýurdumyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar.