"Türkmenistanyň lukmançylygy" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-55
Email: t-lukmanchylyk-zurnaly@sanly.tm

Habarlar

Aşgabat şäherine «Şäherlerdäki baglar» atly halkara Güwänamanyň gelip gowuşmagy mynasybetli maslahat geçirildi

2022-nji ýylyň 25-nji aprelinde Türkmenistanyň DIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynda Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň «Şäherlerdäki baglar» atly başlangyjyna bag ekmek çäreleri arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine halkara Güwänamanyň gelip gowuşmagy mynasybetli dabaraly maslahat geçirildi. Maslahatyň işine halkara guramalaryň Türkmenistanda işleýän wekilleri, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlary we talyplary hem-de milli habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

BMG-niň güwänamasy Türkmenistanyň ekologiýa syýasatynyň üstünliginiň ykrar edilmegidir

Aşgabat, 25-nji aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň “Şäherlerdäki baglar” atly başlangyjyna bag ekmek çäreleri arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine halkara güwänamanyň berilmegi mynasybetli dabaraly maslahat geçirildi. Oňa Türkmenistanda işleýän halkara guramalaryň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlary we talyplary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işgärleri gatnaşdylar.  Mälim bolşy ýaly, bu hoş habar geçen hepdede Türkmenistanyň BMG-niň Ženewadaky edarasynyň ýanyndaky hemişelik wekilhanasyndan gelip gowuşdy. Aşgabat şäherine degişli güwänamanyň berilmegi ýurdumyzyň ekologiýa we daşky gurşawy goramak ulgamynda gazanan üstünlikleriniň halkara derejede ykrar edilmeginiň subutnamasy, Bitarap Watanymyzyň daşary syýasatda gazanan nobatdaky üstünligi boldy. 

BMG-niň güwänamasy Türkmenistanyň ekologiýa syýasatynyň üstünliginiň ykrar edilmegidir

Aşgabat, 25-nji aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň “Şäherlerdäki baglar” atly başlangyjyna bag ekmek çäreleri arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine halkara güwänamanyň berilmegi mynasybetli dabaraly maslahat geçirildi. Oňa Türkmenistanda işleýän halkara guramalaryň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlary we talyplary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işgärleri gatnaşdylar. Mälim bolşy ýaly, bu hoş habar geçen hepdede Türkmenistanyň BMG-niň Ženewadaky edarasynyň ýanyndaky hemişelik wekilhanasyndan gelip gowuşdy. Aşgabat şäherine degişli güwänamanyň berilmegi ýurdumyzyň ekologiýa we daşky gurşawy goramak ulgamynda gazanan üstünlikleriniň halkara derejede ykrar edilmeginiň subutnamasy, Bitarap Watanymyzyň daşary syýasatda gazanan nobatdaky üstünligi boldy.

Suwa elýeterlilik — adamzadyň mizemez hukugy

Hormatly Prezidentimiziň Suw sammitindäki çykyşyndan soňky oýlanmalar Alymlar Ýer ýüzünde ilkinji ýaşaýşyň hut suwly gurşawda emele gelendigini tassyklaýarlar. Zeminiň 70 göterimden gowragyny suw düzýär. Adam bedeniniň hem 60 — 85 göterimi suwdan ybarat. Iň täsini — biziň beýnimizem 90 göterim suwdan durýar. «Suw — ýaşaýyş» diýilmeginiň asyl sebäbem, ine, şunda jemlenýär. Şular hakynda oýlanýarkaň, meşhur fransuz ýazyjysy Antuan de Sent-Ekzýuperiniň: «Suw, saňa ýaşaýyş üçin zerur diýmek bolmaz: seniň özüň — ýaşaýyş» diýen setirlerini ýatlanyňy duýman galýarsyň...

Baglar — ýaşaýşyň nyşany

Düýn Türkmenistanyň Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasy tarapyndan Aşgabat şäherine «Şäherlerdäki baglar» atly başlangyja goşan goşandy üçin halkara güwänamanyň berilmegi mynasybetli maslahat geçirildi. Oňa Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary, Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, şeýle-de professor-mugallymlardyr ýaşlar gatnaşdy. 22-nji aprelde sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň orunbasary, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretaryndan bu guramanyň yglan eden «Şäherlerdäki baglar» atly başlangyjyna bag ekmek çäreleri arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine halkara güwänamanyň gelip gowşandygy habar berildi.

Türkmenistan boýunça 2022-nji ýylyň aprel aýynyň 25-i — maý aýynyň 1-i aralygynda hepdäniň dowamynda bolmagyna garaşylýan howa maglumaty

Aşgabatda: üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň ortasynda we ahyrynda az-kem ýagyş ýagar. Gündogardan demirgazyk-günbatara ugruny üýtgedýän tizligi sekuntda 7-9-dan 10-13 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +16...+18o-dan +19...+21o aralygynda maýyl, gündizlerine +22...+24o-dan +31...+33o aralygynda maýyl bolar. Arçabilde: üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň ortasynda we ahyrynda az-kem ýagyş ýagar. Gündogardan demirgazyk-günbatara ugruny üýtgedýän tizligi sekuntda 6-8-den 9-12 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +15...+17o-dan +18...+20o aralygynda maýyl, gündizlerine +21...+23o-dan +30...+32o aralygynda maýyl bolar.

Bagy-bossan paýtagtym

22-nji aprelde bolup geçen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Birleşen Milletler Guramasynyň Ženewadaky edarasynyň ýanyndaky Türkmenistanyň hemişelik wekilhanasyndan gelip gowşan hoş habar göwünlere ganat bekledi. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň orunbasary, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretaryndan bu guramanyň yglan eden «Şäherlerdäki baglar» atly başlangyjyna bag ekmek dabaralary arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine halkara güwänamanyň gelip gowşandygy habar berildi.

Aşgabat şäherine täze halkara güwänama berildi

BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasy tarapyndan «Şäherlerdäki baglar» atly başlangyja bag ekmek çäreleri arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine halkara güwänama berildi. Bu baradaky BMG-niň Ženewadaky edarasynyň ýanyndaky Türkmenistanyň hemişelik wekilhanasyndan gelip gowşan hoş habary şu gün ― 22-nji aprelde sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde wise-premýer, daşary işler ministri R.Meredow hormatly Prezidentimize ýetirdi. «Watan» habarlar gepleşiginde berlen habara görä, «Şäherlerdäki agaçlar» atly başlangyç Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan yglan edildi. Bu başlangyja bag ekmek çäreleri arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine berlen halkara güwänama BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretaryndan gelip gowuşdy.

Amatly ulag serişdesi

«Türkmenistan Sport», № 1 (13), 2022 Häzirki döwürde eziz Watanymyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyrylan bu döwür ýurdumyzyň bedew batly ösüşleriniň, özgerişleriniň dowamy bolup, täze-täze üstünlikleriň, halkara başlangyçlaryň sanyny has-da artdyrýar.

Ekologiýa abadançylygy

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda Türkmenistanda ösümlikleri goramagyň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň hem-de şol maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasynyň, şeýle-de Türkmenistanyň wodorod energiýasy babatda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça 2022 — 2023-nji ýyllar üçin Ýol kartasynyň tassyklanylmagy ýurdumyzda daşky gurşawyň goragyny we amatly ekologiýa gurşawyny üpjün etmek boýunça alnyp barylýan anyk işleriň mysalydyr. Türkmenistanyň wodorod energiýasy babatda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça 2022-2023-nji ýyllar üçin Ýol kartasy «Türkmenistanyň daşary ykdysady işini ösdürmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda» we «Türkmenistanyň energetika diplomatiýasyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda» bellenen wezipeleri üstünlikli amala aşyrmak, döwrebap tehnologiýalaryň esasynda işleýän we eksporta gönükdirilen Türkmenistanyň wodorod energetikasy pudagyny döretmek bilen bagly giň strategik maksatlaryň we çäreler toplumynyň amala aşyrylmagyny üpjün etmek ugrunda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek maksadyna eýerýär.

Gül-gülüstan Aşgabat

Şu günler paýtagtymyzyň ýyladyşhanalarynyň bagbanlary ak şäherimiziň gözelligini artdyrmak, gür bagy-bossanlyga büremek babatda uly işleri alyp barýarlar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň: «Ekologiýa abadançylygy üpjün etmek, geljek nesillerimiz üçin ösümlik we haýwanat dünýäsini gorap saklamak hem-de biologik dürlüligini artdyrmak, tebigy serişdelerimizi netijeli, durnukly peýdalanmak, şeýle hem bereketli topragymyzy gülläp ösýän mekana öwürmek boýunça giň gerimli işler geçiriler» diýen paýhasly sözlerinden ruhlanyp, şu günler golaýlap gelýän Türkmen bedewiniň milli baýramçylygyna uludan taýýarlyk görülýär. Mähriban paýtagtymyzyň köçeleri, şaýollary, seýilgähleri özüniň göze ýakymly döwrebap keşbi, bahar paslynyň dowam edýän günlerinde aýratyn gözelligi bilen her bir ynsanyň kalbyny joşdurýar. Paýtagtymyzda dürli täsin gülleri ýetişdirýän ýyladyşhanalaryň 4-si hereket edýär. Ol ýerde zähmet çekýän ynsanlar biri-birleri bilen tejribe alşyp, maslahatlaşyp, öz işlerini sazlaşykly alyp barýarlar. Olar ýurdumyzda geçirilýän döwlet derejesindäki toý-dabaralarda şäherimizi güller we baglar bilen bezeýärler.

Biziň planetamyz ― biziň saglygymyz

Bütindünýä saglyk güni şu ýyl «Biziň planetamyz — biziň saglygymyz» diýen şygar astynda geçdi. Her ýyl bir şygar bilen bellenilýän bu baýram öz gözbaşyny geçen asyryň ortalaryndan alyp gaýdýar. Has takygy, 1948-nji ýylyň 7-nji aprelinde Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň ilkinji assambleýasy geçirilýär. Gurama 1950-nji ýyldan başlap, her ýylyň şol gününi Bütindünýä saglyk güni hökmünde bellemek kararyna gelýär. Bu baýramda her ýyl aýry bir meselä ünsi jemlemek meýilleşdirilýär. Şeýlelikde bu baýram ýylyň-ýylyna täze şygara eýe bolýar.

Ekologiýa we ýaşlar

 «7/24.tm», № 16 (99), 18.04.2022. Tebigat – bu biziň dem alýan jana şypaly howamyz, görýän ýagtylygymyz, içýän suwumyz, naz-nygmatly iýmitlerimiz, ýöreýän ýolumyz, basýan topragymyz, ýaşaýşymyz, bizi gurşap alýan ähli barlyk çeşmämiz, mukaddesligimiz. Adam tebigat tarapyndan döredilendir we biz onuň perzentleridiris. Adam bilen tebigat hiç haçan aýrylyşyp bilmez. Olar biri-biri bilen mydama baglanyşyklydyrlar.

Ekologiýa abadançylygynyň bähbidine dün­ýä­de or­ga­ni­ki se­riş­de­le­riň ön­dü­ri­li­şi­ art­dyr­ylar

Ösen döw­rüň ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­ly aý­ra­tyn­lyk­la­ry­na, dür­li zy­ňyn­dy­la­ryň hem­-de önüm­çi­lik ga­lyn­dy­la­ry­nyň eko­lo­gi­ýa ýe­tir­ýän tä­si­ri­ne bag­ly­lyk­da, Ýer ýü­zü­niň ho­wa gur­şa­wy hem üýt­geş­mä se­ze­war bol­ýar. Bu ba­bat­da bar­lag ge­çir­ýän bi­ler­men­ler tä­ze göz­leg­le­ri­niň ne­ti­je­le­ri­ni be­ýan et­di­ler. Bi­ler­men­ler to­pa­ry­nyň mag­lu­ma­ty­na la­ýyk­lyk­da, dün­ýä­dä­ki, tak­my­nan, 60 000 agaç gör­nü­şi­niň nä­hi­li ös­ýän­di­gi­ne ba­ha be­ril­di. Sel­jer­me­le­riň ne­ti­je­sin­de, ola­ryň 30%-ine düý­bün­den ýok bol­mak how­pu­nyň aban­ýan­dy­gy ýü­ze çy­ka­ryl­dy.

Aýawly peýdalanmaly

Suw serişdelerini tygşytly peýdalanmak häzirki zamanyň iň möhüm meseleleriniň birine öwrüldi. Ýer togalagynyň ilatynyň köpelmegi, ekerançylyk ýerleriniň geriminiň giňemegi hem-de täze senagat desgalarynyň gurulmagy tebigy gorlary çäkli bolan agyz suwunyň sarp edilişiniň barha artmagyna getirýär. Bu günki gün tebigy baýlyklary tygşytlamak, daşky gurşawy goramak we senagatda, ýaşaýyş-jemagat ulgamynda hem-de oba hojalygynda suw serişdelerinden aýawly peýdalanmak boýunça netijeli çäreleri durmuşa geçirmek möhüm ähmiýete eýe bolýar. Suw baýlyklarynyň geljekki nesillere-de elýeterli bolmagy üçin netijeli çäreleriň görülmegi wajypdyr. Hojalyk durmuşynda suw örän köp, käte bolsa biperwaý harçlanylýar. Munuň öňüni almak üçin öý hojalyklarynda suwuň sarp edilişini ölçeýän enjamlardan peýdalanylýar. ABŞ-nyň Daşky gurşawy goramak boýunça agentliginiň baha bermegine görä, şeýle çäre bütin dünýäde suwuň biperwaý sarp edilişini 20 — 40 göterime çenli peseldip biler.

Daşky gurşawy goramak borjumyzdyr

Daşky gurşawy goramak ýurdumyzda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitlendi. Ykdysady we durmuş ulgamlaryndaky giň möçberli özgertmeler maksatnamalary ähli babatda adamlaryň abadançylygynyň aýrylmaz şerti bolan ekologiýa bilen ysnyşykly baglanyşyklydyr.  Milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda innowasion, serişde tygşytlaýjy tehnologiýalar ornaşdyrylýar, howanyň arassalygyna, gurulýan zawodlaryň we fabrikleriň, beýleki desgalaryň ekologik standartlara we talaplara laýyklygyna gözegçiligiň netijeliligini artdyrmak maksady bilen çäreler görülýär. Olar daşky gurşaw üçin howpsuzlygy babatda hökmany tertipde degişli seljermeden geçirilýär. Türkmenistan daşky gurşawy goramak meseleleriniň çözgüdine örän jogapkärli çemeleşýär.

Ekologiýa — döwrüň wajyp meselesi

Güneşli Diýarymyzyň ekologiýa abadançylygyny goramak, tebigatyň ösümlik we haýwanat dünýäsine aýawly garamak, howany arassa saklamak, baglary, gülleri, dürli ösümlikleri köpeltmek babatda uly işler durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzda tokaý zolaklarynyň meýdanyny köpeltmek, olary gorap saklamak maksady bilen, «Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli tokaý maksatnamasy» kabul edildi. Bu maksatnamanyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi ugrunda köp sanly işler alnyp barylýar. Şonuň netijesinde, täze tokaý zolaklary döredilip, seýilgähler, medeni-durmuş, dynç alyş maksatly  merkezler  yzygiderli gurlup ulanylmaga berilýär. Milli tokaý maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzda  ýazky we güýzki  bag ekmek möwsümlerini geçirmek indi asylly däbe öwrüldi. Onda köp sanly miweli, pürli we saýaly agaç nahallary oturdylyp, ozal bar bolanlaryna ideg edilýär. Şeýle-de ýurdumyzda daşky gurşawy goramak boýunça halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak maksady  bilen, oýlanyşykly içeri we daşary syýasat alnyp barylýar. Şunlukda, ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň daşky gurşaw boýunça konwensiýalaryna goşulyp, durnukly ösüş boýunça dünýä jemgyýetçiliginiň öňünde duran wezipeleri çözmäge işjeň gatnaşýar. Döwletimiz bu ugurda Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasy, Daşky gurşaw boýunça maksatnamasy, Bütindünýä ekologiýa maksatnamasy ýaly abraýly halkara we s

Türkmen jemgyýetiniň bagtyýarlygy

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimiz parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk we netijeli halkara hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasat ugruny yzygiderli durmuşa geçirmek bilen, häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň deňagramly çözgütlerini işläp taýýarlamakda işjeň orny eýeleýär. Daşky gurşawy goramak, tebigata aýawly çemeleşmek, onuň gözelligini we baýlygyny geljekki nesiller üçin gorap saklamak hem ýurdumyzda iň ileri tutulýan ugurlaryň biridir. Häzirki wagtda Diýarymyzda daşky gurşawy goramak, tebigy baýlyklary rejeli peýdalanmak meselelerine degişli halkara forumlar, maslahatlar, tejribe okuw sapaklary yzygiderli geçirilýär. Jemgyýetiň we ylmy-tehniki ösüşiň möhüm meseleleriniň biri bolan ýokary ekologik medeniýeti kemala getirmek üçin okuw mekdeplerinde, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde ýaş nesle daşky gurşaw barada üznüksiz nazary we amaly bilim we terbiýe berilýär. Şonuň netijesinde-de geljekde daşky gurşawa aýawly çemeleşjek bagtyýar nesiller kemala gelýär.

Köpçülikleýin welosipedli ýöriş — saglyk hem ekologik arassaçylyk

Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy tarapyndan her ýylyň 7-nji aprelinde geçirilýän Bütindünýä saglyk gününiň bu ýylky şygary «Biziň planetamyz, biziň saglygymyz» diýlip atlandyryldy. Bu şygar Ýer ýüzüniň ýaşaýjylaryny diňe bir sagdyn durmuşa çagyrman, eýsem, daşky gurşawymyzyň abadançylygyny, ekologiýany gorap saklamaga-da çagyryşdyr. Adamzadyň parahatçylykda, asudalykda, sagdyn durmuşda ýaşamagynyň hatyrasyna gönükdirilen ynsanperwer çagyryşlara işjeň seslenýän halkymyz her ýylyň Bütindünýä saglyk gününde geçirilýän çärelere höwesjeň gatnaşýar. Saglygy baş baýlygy hasaplaýan watandaşlarymyz «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň 7-nji aprelinde hem hormatly Prezidentimiziň asylly başlangyjy esasynda köpçülikleýin welosipedli ýöriş çäresini geçirdiler. Bu köpçülikleýin ýörişiň badalgasy Welosiped binasyndan başlandy.

Türkmenistan boýunça 2022-nji ýylyň aprel aýynyň 11—17-si aralygynda hepdäniň dowamynda bolmagyna garaşylýan howa maglumaty

Aşgabatda: üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň ahyrynda az-kem ýagyş ýagar. Demirgazyk-günbatardan gündogara ugruny üýtgedýän tizligi sekuntda 7-10-dan 11-13 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +13...+15o-dan +20...+22o aralygynda maýyl, gündizlerine +22...+24o-dan +32...+34o aralygynda maýyl bolar. Arçabilde: üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň ahyrynda az-kem ýagyş ýagar. Demirgazyk-günbatardan gündogara ugruny üýtgedýän tizligi sekuntda 6-9-dan 10-12 metre ýetýän şemal öwser. Howa gijelerine +12...+l4o-dan +19...+21o aralygynda maýyl, gündizlerine +21...+23o-dan +31...+33o aralygynda maýyl bolar.