"Türkmen gündogary" welaýat gazeti

Esaslandyryjysy: Lebap welaýatynyň häkimligi
Salgysy: Türkmenabat şäheri, S.A.Nyýazow şaýoly, 42
Telefon belgileri: 3-14-36, 3-26-83, 3-26-82
Email: turkmengundogary-gazeti@sanly.tm

Habarlar

Elektron abunaçy bolmaga howlugyň!

Sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden peýdalanýan ildeşlerimiz häzirki wagtda durmuş zerurlyklarynda Internet torunyň üsti bilen köp amatlyklara eýe bolýarlar. Maglumat almak, ibermek, elektron resminama dolanyşygy arkaly birnäçe işleri ýerine ýetirýärler. Edil şonuň ýaly, hormatly Prezidentimiziň alyp barýan beýik işleri, döwlet we dünýä ähmiýetli taryhy wakalar barada bilmek, gyzgyny bilen tanyşmak üçin watandaşlarymyz ýurdumyzda hereket edýän «turkmenmetbugat.gov.tm» internet sahypasynyň elektron abunaçylary bolýarlar. Şu günler bolsa, bu internet sahypasynda eziz Diýarymyzda 2021-nji ýylyň ikinji ýarym ýyllygy üçin elektron abuna ýazylyşygy başlandy. Hormatly okyjylar, «turkmenmetbugat.gov.tm» internet sahypasynyň elektron abunaçysy bolmaga howlugyň! Türkmenmetbugatyň elektron okyjysy bolmak isleseňiz, el öýjükli smart telefonlaryňyzdan ýazylmak has amatly! Abuna ýazylmazdan ozal, telefonyňyzdaky hasabyňyz 60 manatdan ýokary bolmaly.

Röwşen geljegiň binýady

Halkymyz ähli döwürlerde guran döwletlerinde ylym-bilim ojaklaryny — metjit-medreseleri, kitaphanadyr obserwatoriýalary bina edip, nesilleriň bilim-sowatlylygyny artdyrmak, edep-terbiýesini kämilleşdirmek, ukyp-ussatlygyny ýokarlandyrmak üçin zerur şertleri döredipdir. Gadymy türkmen topragynda ýaşap, ylym ummanynyň jümmüşine aralaşan pir-danyşmentleriň paýhasly ýörelgeleri döwlet gurluşynyň berkemegine, jemgyýetiň maddy we ruhy taýdan kuwwatlanmagyna itergi beripdir. Dana-akyldarlaryň döreden «Ylym köp, ömür az, geregiňi al — daşa ýaz», «Ylymsyza ynanç ýok, hünärsize — guwanç», «Ylymsyz bir ýaşar, ylymly — müň» diýen paýhasly jümleleri şahsyýetiň dürdäne pikirlerini oýaryp, ony kämillige galkyndyrýar. Döwletiň we jemgyýetiň gülläp ösmegini ylym-bilim bilen baglanyşdyran pederlerimiziň miras goýan meşhur eserleri, bu günki ýaş nesliň ruhy-ahlak, aň-düşünje we beden taýdan ösüşine, ýurduň jemgyýetçilik-medeni durmuşyna gatnaşmagynyň işjeňleşdirilmegine aýdyň ýollary açýar.

Özgerýän döwrüň talaby

Dünýä tejribesinden mälim bolşy ýaly, iş bilen üpjünçilik — önümçilik — sarp ediş üçburçlygyna uly täsirini ýetirýän sanly ykdysadyýet häzirki döwürde önümçilik pudaklarynyň tasdan ählisini öz içine alýar. Aragatnaşyk ulgamy we senagat pudagy sanly ykdysadyýetiň esasy hereketlendiriji güýji bolup durýar. Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek barada hormatly Prezidentimiziň beren tabşyryklary bu ugurdaky bilimlerimiziň yzygiderli artdyrylmagyny, jemgyýetimizde bolup geçýän ykdysady hadysalar babatda gözýetimimiziň has-da giňeldilmegini talap edýär. Milli Liderimiziň parasatly başlangyçlary esasynda işlenilip taýýarlanylan «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» maglumat tehnologiýalaryny giňden peýdalanmagyň hasabyna ýurdumyzyň halk hojalygynyň pudaklarynyň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyna hem-de durmuş ulgamynyň ösdürilmegine gönükdirilendir. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça pudagara topary döretmek hakynda» kabul eden Karary hem sanly ykdysadyýete geçmegiň şertlerini emele getirmek üçin möhüm çäreleriň biridir. Toparyň esasy wezipesi döwlet we jemgyýetçilik durmuşynyň ähli derejelerinde sanly tehnologiýalaryň iş ýüzünde ornaşdyrylmagyna hem-de ösdürilmegine ýardam bermek bolup durýar.

Sanly resminama ulgamy

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň edara-kärhanalarynda we guramalarynda sanly elektron resminamalar dolanyşygy ulgamynyň we internet web-saýtlarynyň döredilmegi hem-de olaryň işe girizilmegi bilen bagly birnäçe resminamalar toplumy kabul edildi. Olaryň hatarynda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň kabul eden Kararyna laýyklykda, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy hem-de şu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy» hem tassyklandy. Şol Resminamalara laýyklykda, ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynda sanly ulgamy ornaşdyrmak arkaly ösüşiň täze mümkinçilikleri döredilýär. Häzirki döwürde sanly maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryna daýanýan ykdysadyýetiň görnüşlerini ösdürmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlendi. Sanly elektron resminama dolanyşygy ýurdumyzyň ministrliklerinde, bank ulgamynda, pudak edaralarynda we olaryň garamagyndaky edara-kärhanalarynda maglumat alyş-çalşygyny döwrebap guramagyň esasynda döwlet dolandyryşynyň netijeliligini ýokarlandyrmakdan ybarat bo

Sanly ykdysadyýetde innowasion tehnologiýalar

Häzirki wagtda ýurdumyzda sanly ykdysadyýete geçmek, şol sanda bu ulgamy kadalaşdyryş-hukuk ýagdaýy bilen üpjün etmek boýunça maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Şeýlelikde, «Aragatnaşyk hakynda», «Türkmenistanda internet torunyň ösüşini we internet-hyzmatlaryny etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Maglumat we ony goramak hakynda», «Şahsy durmuş barada maglumat we ony goramak hakynda», «Kiberhowpsuzlyk hakynda», «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda» hem-de beýleki Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen, Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň tassyklanandygyny bellemek gerek. Konsepsiýa ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň we ýurdumyzyň jemgyýetçilik edaralarynyň işiniň netijeliligini maglumat tehnologiýalaryny ulanmagyň hasabyna ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Şeýlelikde, ýurdumyzda sanly ykdysadyýete geçmek üçin zerur bolan düzüm döredildi.

Jümle-jahan habarlary

Kuwwatly batareýaly smartfonlar Biz telefon saýlap aljak bolanymyzda, hökmany suratda onuň batareýasynyň göwrümine üns berýäris. Çünki akkumulýatoryň kuwwaty ol enjamy näçe wagtlap zarýad bermezden ulanyp boljakdygyny kesgitleýär. Hut şu maksat bilen hünärmenler göwrümi has uly batareýalary öndürmek ugrunda aladalanýarlar. Häzirki wagtda telefonlary kuwwatly smartfonlaryň hatarynda ilkinji orunda durýar. Olaryň 16 gegabaýtly operatiw ýady bar. Ähli maglumatlar 144 gers ýygylykda Full HD+ formatda telefonyň 6,8 dýuýmly ekranyna çykarylýar. Bu bolsa energiýany köp sarp etmegi talap edýär. Hut şu esasdan bu smartfonlar iki batareýaly, ýagny, 6000 мАч göwrümli bir batareýany ikä bölüpdirler. Hersi 3000 мАч bolan batareýalar prosessoryň iki gapdalynda oturdylypdyr. Akkumulýator 50 minudyň içinde 100 göterim doly kuwwatlanýar. Şondan soňra ol telefony 2 günläp ulanmak mümkindir.

Sanly ulgam arkaly bank hyzmatlary ösdürilýär

Hormatly Prezidentimiziň döredijilikli başlangyçlary bilen kabul edilen «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda sanly ulgamy ornaşdyrmak meselesine aýratyn üns berilýär. Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda göz öňünde tutulan maksatlara ýetmek we bu ugurda ýurdumyzyň ykdysadyýetini sanly ulgam arkaly ösdürmek boýunça ýurdumyzyň bank edaralary tarapyndan yzygiderli işler durmuşa geçirilýär.

Döredijilikli ösüşiň sanly ugry

Häzirki döwürde ylym we tehnika örän çalt depginler bilen ösýär, telekommunikasiýa durmuşymyzyň köp bölegini eýeleýär. Islendik ýurduň ykdysadyýetiniň çalt depginler bilen ösmeginde telekommunikasiýa ulgamynyň uly paýy bar. Milli Liderimiziň tagallasy bilen, Türkmenistan kosmosy we innowasion tehnologiýalary özleşdirmekde köp öňegidişlikleri gazanmagy başardy. «Türkmen Älem 52° E” emeli hemrasynyň älem giňişligine çykarylmagy, Tehnologiýalar merkeziniň açylmagy, elektron hökümeti döretmekde geçirilýän çäreler, ýurduň bank ulgamynda elektron hasaplaşyklaryň çäginiň giňeldilmegi we beýleki durmuşa geçirilýän işler ösüşiň bu ugruna täze badalga berdi. Hemra aragatnaşygy ylmyň we tehnikanyň soňky onýyllyklarda dörän täze ugrudyr. Ol älem tehnikasynyň, kosmos tilsimatlarynyň, informatikanyň hem-de sanly aragatnaşyk tehnikasynyň ulanylyş çäkleriniň iň soňky gazananlaryna esaslanýar. Elektrik aragatnaşyk torunyň dünýä boýunça ösüş depgini adamzat jemgyýetiniň senagat taýdan ösüş tapgyryndan maglumatlar tapgyryna geçmäge esaslanýar. Bu ösüş depgini geçen asyryň ahyrlarynda, aragatnaşyk ulgamynyň maglumat alyş-çalşygynyň sanly görnüşine geçenden soňra emele gelip başlady. Kiçi ölçegli antennaly aragatnaşyk terminallar toruny ulanyşa ornaşdyrmak işleri işjeň dowam etdirilýär. Ol dünýä boýunça terminallaryň umumy sanynyň artmagyna getirýär. Ýerüsti aragatnaşyk tory bilen sazlaşdyrylan şah

Sanly neşiriň uly mümkinçilikleri

Dünýäniň ösüşleri bilen deň gadam urýan ýurdumyzda gazanylýan üstünlikleri, ýetilýän sepgitleri şöhlelendirýän, şeýle hem dürli ugurlary öz içine alýan makalalary okyjylara hödürleýän döwürleýin neşirleriň köp sanlysy çap edilýär. Okyjylarymyza şol neşirleriň çap edilýän we elektron nusgalaryna abuna ýazylmak mümkinçiligi döredildi. Hormatly Prezidentimiziň sanly ulgamy ösdürmek boýunça tabşyryklaryndan ugur alnyp döredilen «Türkmenmetbugat» internet neşiriniň ýurdumyzda çap edilýän ähli gazet-žurnallary raýatlarymyz üçin elektron nusgada elýeterli etmekde möhüm ähmiýeti bolup, onuň meşhurlygynyň barha artmagy netijesinde gazet-žurnallara elektron görnüşde abuna ýazylýanlaryň sany günsaýyn köpelýär.

«Aşgabat-siti» — kämil binýatly şäher düzümi

Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwrebap özgertmeler ýoluna düşüp, «akylly şäher» konsepsiýasyny durmuşa geçirýär. Öňňin paýtagtymyzyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy mynasybetli hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen Aşgabadyň demirgazygynda düýbi tutulan täze döwrebap ýaşaýyş toplumy hem ýurdumyzyň şäher medeniýetiniň täze nusgasyna öwrüler. Ylmyň we tehnologiýalaryň günsaýyn kämilleşýän zamanasynda «akylly şäher» konsepsiýasy bütin dünýäde ululy-kiçili şäherleriň ýüzlerçesi tarapyndan durmuşa geçirilýär. «Akylly şäher» düşünjesi dürli çeşmelerde dürlüçe kesgitlenilýär. Mysal üçin, Ýewropa Bileleşiginde bu düşünje bilen maglumat-aragatnaşyk serişdeleriniň hasabyna jemgyýetçilik meselelerini çözmäge gönükdirilen işi amala aşyrýan şäherler göz öňünde tutulýar. Russiýa Federasiýasynda bolsa bu düşünje arkaly daşky gurşawyň we ýaşaýjylaryň bähbidine toplumlaýyn çözgütleri ornaşdyrýan «innowasion şäherler» aňladylýar.

Sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmagyň giň mümkinçilikleri

Hormatly Prezidentimiziň öndengörüjilikli, parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimizi has-da döwrebaplaşdyryp, diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, ýurdumyzyň ähli pudaklarynda ylmyň soňky gazananlaryny, döwrebap ösen innowasion sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça uly işler durmuşa geçirilýär. Sanly ykdysadyýete «Internet arkaly amala aşyrylýan ykdysadyýet» diýlip düşünilýär, şeýle-de innowasion sanly maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary, ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary özünde jemleýän bu sanly elektron ulgama «Dördünji senagat rewolýusiýasy» diýlip hem aýdylýar. Milli Liderimiz «Dördünji senagat rewolýusiýasynyň» ykdysadyýetimiziň syýasy, ykdysady we durmuş ulgamyna täsir edip başlamagyna üns berilmelidigini, ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda durmuş-ykdysady wezipeleri çözmäge bütinleý täzeçe çemeleşilmelidigini belleýär.

Döwrebap bank işi: ösüşiň täze belentliklerine tarap

Eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň baýram edilýän ýylynda ýokary sepgitlere ýetmekde guwandyryjy netijeleri gazanmakda maliýe-bank, ylym-bilim ulgamlarynda hem yzygiderli işler alnyp barylýar. Muňa şu ýylyň geçen döwründe milli ykdysadyýetimizde gazanylan netijeler hem şaýatlyk edýär. Ýurdumyzyň ähli pudak edaralary boýunça indi birnäçe ýyllaryň dowamynda durnukly ýokary ösüş depginleri üpjün edilýär. Garaşsyzlyk ýyllary içinde ýurdumyzyň ähli pudak edaralaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, önümçilik-ykdysady gatnaşyklary kämilleşdirmek we oba ilatynyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da gowulandyrmak babatda birnäçe işler durmuşa geçirildi. Döwlet tarapyndan ykdysadyýetiň hususy bölegine uly maliýe goldawy berildi. Häzirki wagtda ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda bolşy ýaly, bank ulgamynda innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmaga aýratyn üns berilýär. Bu günki günde ýurdumyzyň karz edaralary iri maglumat geçiriş ulgamyna eýedir. Pul dolanyşygynyň netijeliligini ýokarlandyrmak, bank kartlary boýunça milli we halkara töleg ulgamynyň gerimini giňeltmek hem-de halkara tejribesiniň öňdebaryjy tilsimatlaryna esaslanýan nagt däl hasaplaşyklary has-da ýaýbaňlandyrmak boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň prosessing merkezinde hasaba alnan bank kartlarynyň, ornaşdyrylan terminallaryň, bankomatlaryň sany hem-de «Internet-bank» we «Mobile-bank» ulgamlarynyň üst

Sanly ulgam — üstünlikleriň açary

Bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary ýokary depginler bilen sanlylaşdyrylýar we innowasion ykdysadyýet kemala getirilýär. Diýarymyzda bu ugry ösdürmek boýunça onuň kanunçylyk binýady hem yzygiderli kämilleşdirilýär we maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Munuň özi ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga hem-de milli ykdysadyýetimizi durnukly ösdürmäge gönükdirilen işleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine aýdyň şaýatlyk edýär. Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy netijesinde ykdysadyýetimiziň sanlylaşdyrylmagyna hem-de onuň pudaklaryna maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň we kämil innowasiýalaryň ornaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilýär. Bu babatda amala aşyrylýan özgertmeler «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şeýle resminamalaryň hatarynda «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy hem bar. Munuň özi ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmekligiň döwlet syýasatynda öňde duran durmuşa geçirilmeli möhüm wezipeleriň biridigine doly güwä geçýär.

jümle-jahan habarlary

Dünýäde iň uzyn asma köpri Demirgazyk Portugaliýanyň Aroka şäherçesiniň golaýynda uzynlygy 516 metre barabar bolan pyýadalar üçin iň uzyn asma köpri guruldy. «516 Aroka» diýlip atlandyrylan köpri 175 metr çuňlukdaky dereden akýan Paiwa derýasynyň üstünden geçýär. Gurluş V şekilli beton diňlere birikdirilen polat urganlardan asylandyr. Köprini gurmak üçin iki ýyl töweregi wagt sarp edildi we oňa takmynan, 2,3 million ýewro harçlanyldy. «516 Aroka» köprüsi dört ýyldan bäri saklanyp gelýän dünýä rekordyny täzeledi. Şu wagta çenli Şweýsariýadaky pyýadalar üçin niýetlenilen Çarlz Kuonen adyndaky köpri iň uzyn diýlip hasap edilýärdi. Ol Randa obasynyň golaýyndaky Mattertal jülgesiniň gündogar böleginde ýerleşýär. Onuň uzynlygy 494 metre barabardyr.

Innowasiýalar – önümçilige

Paýtagtymyzda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň we Bilim ministrliginiň guramagynda sanly ulgam arkaly «Innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmagyň meseleleri» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna hem-de «Türkmenistan – parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyna bagyşlanan forumyň işi berkarar döwletimiziň okgunly innowasiýa ösüşinde ýurdumyzyň ylym-bilim ulgamynyň gazananlarynyň ähmiýetini beýan etmekden ybarat boldy. Ylym-bilim ulgamyny ösdürmek, alymlaryň we hünärmenleriň täze işläp taýýarlamalaryny milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda netijeli peýdalanmak meseleleri hormatly Prezidentimiziň hemişe üns merkezinde saklanylýar. Ýurdumyzyň tehnologiýa binýadynyň döredilmegi, sanlylaşdyrmak, informatizasiýa, elektron tehnikasy, senagat biotehnologiýasy ýaly ugurlaryň ösdürilmegi döwlet innowasiýa syýasatynyň ileri tutulýan wezipeleriniň hatarynda durýar.

Innowasiýa ösüşinde gazanylan üstünlikleriň beýany

3-4-nji maýda paýtagtymyzda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň we Bilim ministrliginiň guramagynda sanly ulgam arkaly «Innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmagyň meseleleri» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna hem-de «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyna bagyşlanan bu forumyň işi berkarar döwletimiziň okgunly innowasiýa ösüşinde ýurdumyzyň ylym-bilim ulgamynyň gazananlarynyň ähmiýetini beýan etmekden ybaratdyr. Milli Liderimiz Hökümetiň 30-njy aprelde geçirilen mejlisinde ylym-bilim işlerini ösdürmek, häzirki zaman işläp taýýarlamalary we innowasion tehnologiýalaryny önümçilige ornaşdyrmak, giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak maksady bilen, milli bilim ulgamyny kämilleşdirmegiň aýratyn möhümdigini belledi. Bu we beýleki möhüm meseleler şu halkara ylmy-amaly maslahata gatnaşyjylaryň ara alyp maslahatlaşmagyna hödürlenildi.

Innowasion çözgütler — ösüşlere badalga

Sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy we ösdürilmegi ýurdumyzda uzakmöhletleýin ykdysady ösüşi we ýokary öndürijiligi gazanmaga ýardam berýän netijeli ulgamlaryň ýola goýulmagyny üpjün eder. Sanly ulgam durnukly ösüşi üpjün etmäge, ýurdumyzyň jemi içerki önüminiň düzüminde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň paýynyň artdyrylmagyna, döwlet dolandyrylyşynyň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyna, esasy önümçilik-ykdysady işleriniň ähli görnüşleriniň awtomatlaşdyrylmagyna we merkezleşdirilen tertipde dolandyrylmagyna, ýokary tehnologiýaly pudaklarda täze döwrebap iş orunlarynyň döredilmegine ýardam eder. Şeýle hem sanly aragatnaşyk babatda şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudyň aradan aýrylmagyna we halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da özgerdilmegine giň mümkinçilikler açylar. Sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi maglumat-kommunikasiýa amatlyklaryny, maglumatlaşdyrmak amatlyklaryny göz öňünde tutýar. Şunlukda, ýurdumyzyň ähli pudaklarynda we sebitlerinde işlenip taýýarlanýan maglumat ulgamlary umumydöwlet awtomatlaşdyrylan maglumat ulgamyna birikdiriler. Ykdysadyýetiň pudaklarynda sanly özgertmeler ýurdumyzyň ulag-logistika ulgamynyň awtomatlaşdyrylmagyny, senagat, ulag, oba hojalygy, elektron söwda ulgamlarynda, döwlet dolandyryş we döwlet hyzmatlary, maliýe we bank, bilim, saglygy goraýyş we ýaşaýyş jaý-jemagat hyzmatlary ulgamlarynda sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy

Sanly ykdysadyýet — ösüşleriň özeni

Hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek barada berýän tabşyryklary bu ugurda bilimlerimiziň yzygider artdyrylmagyny, dünýä jemgyýetçiliginde bolup geçýän ykdysady hadysalar barada gözýetimlerimiziň has-da giňeldilmegini talap edýär. Sanly ykdysadyýet — başgaça «elektron ykdysadyýet» diýlip hem atlandyrylýar we onuň esasy aýratynlygy sanly tehnologiýalara daýanýan ykdysady işi aňladýar. Bu adalgada «ykdysadyýet» sözi esasy kesgitleýji söz bolup durýan hem bolsa, ykdysady özgertmäniň netijesinde adamlaryň jemgyýetçilik gatnaşyklarynda, özlerini alyp baryşlarynda, dünýägaraýyşlarynda belli bir özgerişlikleriň bolup geçýändigi aýratyn bellärliklidir. Bu ýagdaý, sanly ykdysadyýetiň ösmegi bilen täze durmuş hakykatynyň ýüze çykandygyny görkezýär. Şeýlelikde, sanly ykdysadyýet hojalyk işi bolup, onda önümçiligiň esasy delili sanly görnüşdäki maglumatlardyr. Uly göwrümli maglumatlaryň gaýtadan işlenilmegi we seljermäniň netijeleriniň giňden ulanylmagy hojalygy ýöretmegiň adaty görnüşinden tapawutlylykda, dürli önümçiligiň tehnologiýa enjamlarynyň, şeýle-de harytlaryň saklanyşynyň we ýerleşişiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýle oňaýlyklar, sanlylaşdyrylan ykdysadyýet köp döwletler üçin özüne çekiji bolýar. Soňky ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmäge dünýä döwletleriniň has-da üns bermeklerini onuň ýurduň ykdysady kuwwatyny berkitmekd

Täze tehnologiýalar — ilatyň hyzmatynda

Sanly ykdysadyýeti durmuşa ornaşdyrmakda iň täze we döwrebap tehnologiýalara aýratyn ähmiýet berilýär. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» kabul edilmegi bu ugurda möhüm çözgütleriň biri boldy. Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň ähli ulgamlarynda bolşy ýaly, Ilaty pasportlaşdyrmak we hasaba almak müdirligine hem elektron maglumat gorlaryny döretmek ýaly häzirki zaman innowasion täzelikler girizilip, halka ýokary derejeli döwrebap hyzmatlar edilýär. Hormatly Prezidentimiziň geçen ýyl gol çeken «Türkmenistanda pasport ulgamynyň işini kämilleşdirmek hakynda» Permanyna laýyklykda, raýatlarymyzyň pasportlaryny resmileşdirmek, olary ýaşaýan ýeri boýunça ýazga almak hem-de ýazgydan çykarmak wezipeleri ýurdumyzyň içeri işler edaralarynyň üstüne ýüklendi. Resminama laýyklykda, ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, häkimlikler, guramaçylyk-hukuk görnüşine garamazdan, beýleki ähli edara-kärhanalar we guramalar zerur maglumatlaryň Türkmenistanyň raýatynyň pasportynyň görkezilmegi bilen tassyklanyp bilinjek ýagdaýynda indi ilatdan dürli hili delil hatlaryny talap edenoklar. Bu pasport ulgamy boýunça alnyp barylýan işleriň has-da kämil, döwrebap ýerine ýetirilmeginde örän uly mümkinçilikleri döretdi.

Ösüşleri nazarlaýan özgertmeler

Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda uly üstünlikler gazanylýar. Diýarymyzda halk hojalyk pudagynyň işini has-da kämilleşdirmek, kiçi we orta telekeçiligi goldamak hem-de ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn özgertmeler amala aşyrylýar. Öz nobatynda döwrebap innowasion tehnologiýalara esaslanýan sanly ykdysadyýetiň mümkinçilikleriniň artýan häzirki zaman şertlerinde ýurdumyzy kuwwatly senagat döwletine öwürmek babatda amala aşyrylýan şeýle özgertmeleriň ählisi ata Watanymyzda uzak möhletleýin durnukly ösüşi gazanmaga gönükdirilýär. Bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň üstünlikli durmuşa geçirýän döwlet syýasaty netijesinde ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty has-da artýar. Degişli ugurda ýetilýän sepgitler döwlet Baştutanymyzyň başlangyçlary bilen kabul edilýän maksatnamalaryň esasynda amal bolýan özgertmelerden gözbaş alýar. Häzirki döwürde ýurdumyzda amala aşyrylýan ykdysady özgertmeler «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda alnyp barylýar. Bu resminama esasynda ýurdumyzda ösen bazar ykdysadyýetini kemala getirmek, milli ykdysadyýetimizi köpugurlaşdyrmak, ýurdumyzyň önümçilik kuwwatlyklaryny we mümkinçiliklerini artdyrmak wezipeleri netijeli çözülýär.