Haly düşek törde ýagşy

10 Noýabr 2024
262

Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň lirikasyny bezeýän 70-e golaý şygyrlarynda dokmaçylyk önümleri, esbaplary, bezegleri, matalaryň atlary, reňkleri bilen bagly leksik aňlatmalaryň 100-den gowragy duş gelýär. Şahyryň «Gyş bolar», «Nahana geldiň», «Bibat görüner», «Utup durupdyr», «Daň atmazdan burun», «Don gerek», «Şalyk bile», «Atça bolmaz», «Köýmän ýigide», «Köz bile», «Ölmezden burun»... ýaly goşgularyny milli dokmaçylyk önümlerine bagyşlanan eserleriň iň görnükli nusgalary hasaplamak bolar.

Dananyň «Şalyk bile» atly gazalynyň ikinji bendiniň üçünji setirinde «Ýatsa ýer boldy düşek, örtünjesi parça kilim», «Don tapylmasa» atly şygrynyň birinji bendinde «Dok talaşar sigse hylgat geýmäge, // Kilim gözel zatdyr don tapylmasa» diýen pähimli setirleri okamak bolýar. Kilim — ýüwürdilende, haly ýaly ýüwürdilip, öýdülip dokalýan, ýüzüne dürli nagyşlar salynýan, kiçi dokmaçylyk düşeklik önümidir. Ýaşy üç asyry dolduryp barýan ussadyň dana setirlerinde sigse sözi — ýüz, şatlanyp, joşup, doýgun, şeýda ediji, saýlanan, arassa diýmekligi, hylgat sözi — şalaryň halady, emirleriň serpaýy, begleriň sylagly peşgeşi diýmekligi aňladýar.

Dädebaý Pälwanow.