"Türkmenistan" gazeti

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Ministrler Kabineti
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-60-88, 39-95-06, 39-95-67
Email: turkmenistan-gazeti@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Döwrebap özgertmeler

Hä­zir­ki aja­ýyp döw­rü­miz­de ylym we bi­lim ul­gam­la­ryn­da mö­hüm öz­gert­me­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Ýur­du­my­zy mundan buýana hem ösdürmekde ylym-bi­lim ul­gam­la­ry­na jem­gy­ýet­çi­lik ösü­şi­niň kuw­wat­ly öz­ger­di­ji güý­ji hök­mün­de wa­jyp orun de­giş­li­dir. Ylym jem­gy­ýe­tiň ösü­şin­de he­re­ket­len­di­ri­ji güýç­dür. Ylym-bi­li­mi döw­re­bap ös­dür­mek bi­len bir ha­tar­da jem­gy­ýe­ti­mi­ziň we döw­le­ti­mi­ziň wa­jyp me­se­le­le­ri­ni çöz­mä­ge gö­nük­dir­mek esa­sy ugur­la­ryň bi­ri­dir. Bi­lim öz­gert­me­le­ri­niň bar­şyn­da ça­ga­lar bag­la­ryn­dan baş­lap, or­ta, ýö­ri­te hü­när we ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­ne çen­li äh­li bi­lim-ter­bi­ýe­çi­lik eda­ra­la­ry­ny döw­re­bap teh­no­lo­gi­ýa­lar, hä­zir­ki za­man okuw-usu­ly en­jam­la­ry bi­len üp­jün et­mek we­zi­pe­le­ri üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­di. Bu bol­sa ýaş­la­ra be­ril­ýän bi­li­miň dün­ýä de­re­je­si­ne la­ýyk ge­ti­ril­me­gi ba­bat­da­ky we­zi­pe­le­riň amal edil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len müm­kin­çi­lik­le­ri has-da art­dyr­ýar. Hä­zir­ki wagt­da ýur­du­myz bi­lim ul­ga­my­ny ös­dür­me­giň has be­lent tap­gy­ry­na ga­dam bas­dy we «Türk­me­nis­tan­da san­ly bi­li­mi ös­dür­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy» pu­da­gyň äh­li ugur­la­ryn­da giň­den ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy. Bi­lim ul­ga­my­nyň äh­li dü­züm­le­rin­de okat­ma­gyň we iş­le­ri alyp bar­ma­gyň san­ly se­riş­de­le­ri­ni or­naş­dyr­mak

29 Oktýabr 2024

Bilim

Çagalary surat çekmäge höweslendirmek

Köp ýyllardan bäri Türkmenabat şäherindäki 47-nji çagalar bakja-bagynyň terbiýeçisi bolup işleýärin, hemişe kämilligiň gözleginde bolýaryn. Şu ýyl uly (mekdebe taýýarlaýyş) toparynda zähmet çekýärin. Berilýän bilimi has çuňlaşdyrmak üçin sapaklary görkezme esbaplaryň, tehniki serişdeleriň, interaktiw usullaryň kömegi bilen guraýaryn. Sapaklar täsirli serişdelerden peýdalanyp guralanda, görüş bilen eşidiş, syzyş utgaşanda temalara akyl ýetirmek körpelere aňsat düşýär. Öz iş tejribäme salgylanyp, surat sapagynda ulanylýan usullar bilen tanyşdyrmakçy. Mekdebe taýýarlaýyş toparynda şekillendiriş işiniň häsiýeti ep-esli üýtgeýär. Olar hakyky durmuşy sada suratlandyrmagy başarýarlar. Dört ýaşly körpelerden tapawutlylykda, olar has synçy, ownuk bölekleri-de görýärler, çalt deňeşdirip, meňzeşligi we tapawudy tapýarlar, uzak wagtlap syn etmegi, lezzet almagy başarýarlar. Bu ýaşdaky çagalary hadysalaryň, zatlaryň estetiki tarapy has gyzyklandyrýar. Olar tebigatyň, adamyň, haýwanyň ýagdaýyny duýup bilýärler. Olarda daş-töwerege hem uly gyzyklanma ýüze çykýar, gören we ýadynda galan pursatlary suratda beýan etmäge isleg döreýär: «Men obada düýe gördüm» ýa-da «Men hiňňildik uçdum» we şuňa meňzeşler. Bu ýaşda eliň takyk hereketi artýar. Körpeler, esasan, diňe barmaklar bilen işleýärler.

29 Oktýabr 2024

Bilim

Okuwçylarda el işlerine gyzyklanma döretmek

Ýurdumyzyň umumybilim berýän orta mekdeplerinde gyzlar gurnaklary hereket edýär. Bu gurnagyň üsti bilen okuwçy gyzlarymyza el işlerini doly derejede öwretmäge mümkinçilikler bar. Keşde çekmek, haly dokamak örän inçe sungat bolup, nesilden-nesle geçip, biziň döwrümize gelip ýetipdir. Keşdeçilik we halyçylyk sungaty türkmen halkynyň gadymy el işleriniň biri bolup, türkmen gelin-gyzlarynyň çagalykdan imrinip sarpa goýýan işleridir. Munuň ähmiýetini okuwçy gyzlarymyza düşündirýäris. Keşdelere we halylara salynýan nusgalaryň, gölleriň atlary, olaryň häzirki döwrümiz bilen bagly taraplary barada hem gürrüň berýäris. Halk döredijiligimiz ene dilimiziň baýlaşmagyna, ösmegine, diliň has kämilleşmegine, çeperleşmegine täsir eden bolsa, bäş barmagynyň astyndan çykýan keşde nagyşlarymyz, haly göllerimiz inçe sungatymyzyň dünýä ýaň salmagyna ýardam edipdir. Dürli milli oýunlarymyz arkaly gyz balasynyň aňynyň ösüşini üpjün edýän terbiýeçilik bilen, bir hatarda, öwredijilik, ösdürijilik täsirleri hem göz öňünde tutulýar. Okuwçy gyzlarymyz bilen el işini ýerine ýetirýän pursatlarymyzda halk döredijilik eserlerinden hem peýdalanýarys. Özara oýunlary oýnaýarys. «Ýumak» oýunlar biri-biriniň dowamy bolmak bilen, türkmen halkynyň gadymy ýaşaýyş-durmuşy, adamyň tebigat bilen aýrylmaz baglanyşyklylygyny görkezýänligi, haly sungatyna söýgini ösdürýänligi bilen tapawutlanypdyr. Oýunlaryň üsti bilen te

29 Oktýabr 2024

Bilim

Bilim işgärleriniň iş tejribesinden

Gezelenç sapaklarynyň ähmiýeti Okuwçylar üçin gyzykly sapaklaryň biri hem multimedia tagtasynyň üsti bilen taryhy ýerlere guralýan gaýybana gezelenç sapaklarydyr. Munda okuwçylaryma özümiň okadýan taryh dersimden «Abiwerd» döwlet goraghanasy bilen bagly taýýarlan wideoroligimi görkezýärin. Olaryň taryhy barada gürrüň berýärin. Bu ýerlerde geçirilen gazuw-agtaryş işleri barada, möhüm tapyndylary dogrusynda maglumat berýärin. Änew medeniýetine degişli temalary geçenimde bolsa hormatly Prezidentimiziň «Änew – müňýyllyklardan gözbaş alýan medeniýet» atly kitabyndan hem peýdalanýaryn. Bu kitapda gürrüňi edilýän taryhy ýerleri muldimedia tagtasynda taýýarlan wideoroligim arkaly okuwçylaryň dykgatyna ýetirýärin. Munuň üsti bilen okuwçylar taryhy ýadygärliklere gaýybana gezelenç edýärler. Sapagyň dowamynda taryhy ýerler barada sowal-jogap pursatlaryny hem guraýaryn. Sowala dogry jogap beren okuwçylary oňat bahalar bilen bahalandyrýaryn.

29 Oktýabr 2024

Bilim

Taryh sapagyny okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek

Her bir taryh mugallymy ýaş nesle dünýä ülňülerine laýyk bilim bermek, olarda watansöýüjiligi terbiýelemek işine aýratyn üns berýär. Ýaş nesiller geçmiş taryhymyzdaky beýik şahsyýetleriň ruhy güýjüni duýmalydyrlar. Olarda bu duýgy ynsanperwerlik, milli watançylyk söýgüsini döretmelidir.Ýurdumyzyň ösüp gelýän ýaş neslini milli ruhda terbiýelemekde, şöhratly taryhymyzy çuňňur öwretmekde hormatly Prezidentimiziň «Änew — müňýyllyklardan gözbaş alýan medeniýet» atly kitaby, Gahryman Arkadagymyzyň «Älem içre at gezer», «Döwlet guşy» atly romanlary we beýleki ajaýyp eserleri gymmatly çeşmelerdir. Orta mekdepleriň okuw maksatnamasyna laýyklykda, Türkmenistanyň taryhy dersinde degişli temalarda bu eserlerden peýdalanmak okuwçylaryň döredijilikli pikirlenmegini ösdürmäge, öwrenilýän taryhy maglumatlara düýpli göz ýetirmäge mümkinçilik berýär.

29 Oktýabr 2024

Bilim

Bilim — röwşen geljegiň açary

Ýurdumyzyň bilim ulgamynyň yzygiderli kämilleşdirilmegi Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän durmuş ugurly döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Ýurdumyzda milli bilim ulgamyny toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Bilim bermegiň döwrebap usullaryny ornaşdyrmaga, sanlylaşdyrmak we sanly tehnologiýalar ulgamynda dünýäniň hem ýurdumyzyň bu ugurda gazananlaryndan netijeli peýdalanmaga aýratyn üns berilýär. Elektron bilim çeşmelerinden peýdalanmaga giň mümkinçilikler döredilýär. Durmuşymyza iň täze maglumat tehnologiýalary işjeň ornaşdyrylýar, ýokary tizlikli internet arkaly dünýäniň ylmy maglumatlar gorundan peýdalanmaga amatly şertler döredilýär. Bilimi jemgyýetiň ruhy, durmuş-ykdysady, medeni ösüşiniň binýady hökmünde kämilleşdirmek ileri tutulýan ugurlaryň biridir. Häzirki döwürde bilimli, hemmetaraplaýyn ösen ýaş nesli kemala getirmek meselesine uly üns berilýär. Milli we halkara ders olimpiadalarynda, abraýly ylmy bäsleşiklerde ýeňiş gazanýanlaryň arasynda ýaş watandaşlarymyzyň sanynyň barha artmagy bu ugurda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň güwäsidir. Bilim hyzmatlarynyň mazmunyny baýlaşdyrmak, hilini ýokarlandyrmak, okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek, bilimiň ähli basgançaklarynda ýokary hilli e

29 Oktýabr 2024

Bilim

Dünýä dilleri öwrenilýär

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bilim ulgamyny özgertmek, ýaşlaryň giň dünýägaraýyşly, bilimli bolmaklaryny üpjün etmek esasy ugurlaryň biridir. Şunda ýaşlara öwredilýän bilim aýratyn ähmiýete eýedir. Häzirki wagtda bilim bermek bilen bir hatarda, ene dilimizi we dünýä dillerini öwretmek ugrunda hem işler ýola goýulýar. Çünki dil aragatnaşyk serişdesi bolmak bilen bir hatarda pikirlenişi ösdürýär, dost-doganlygyň binýadyny kemala getirýär. Şonuň üçin hem dünýä dillerini öwrenmek we ýaşlara öwretmek asylly ýörelgä öwrüldi. Döwürdeş alymlaryň belleýşi ýaly, dil halklaryň arasynda dost-doganlygy üpjün edýär. Çünki dil islendik halkyň dilini öwrenmek bilen bir hatarda medeniýetini, nusgawy edebiýatyny hem öwrenýärsiň. Bu bolsa halklaryň dost-doganlygyna oňat täsir edýär. Şeýle hem häzirki döwrüň ylmyny öwrenmekde, dünýäniň iň täze gazananlaryny özleşdirmekde hem daşary ýurt dilleriniň örän uly ähmiýeti bardyr. Çünki daşary ýurt dillerini bilmek bilen dünýäniň iň täze ylmy edebiýatlary bilen tanyşmaga, ylmyň mümkinçiliklerini has-da çuňňur öwrenmäge mümkinçilik alyp bolýar.

29 Oktýabr 2024

Bilim

Edepli ile ýarar

Ýaş nesliň kämil ahlakly bolup ýetişmegi türkmen jemgyýetiniň öňünde durýan baş wezipeleriň biridir. Çagalar baradaky alada, olaryň terbiýesine hemme döwürde-de mukaddeslik hökmünde garalypdyr. Nesil terbiýesinde çagalar baglaryndan başlap orta, ýörite we ýokary okuw mekdeplerinde köpugurly işler netijeli durmuşa geçirilýär. Çagalar bagynda körpelere berilýän üns-alada diýseň uludyr. Maşgalada perzent terbiýesi, öý-ojagyň esasy hysyrdysy zenan maşgalanyň gerdenine düşýär. Gyzjagazlarymyzyň edep-terbiýesine ene-mamalarymyz diýseň eserdeňlik bilen çemeleşipdir. Bu barada taryhy çeşmelerimize ýüzlenenimizde-de göz ýetirýärsiň. Terbiýäniň iň ýagşysy görelde görkezmekdir. Muňa esaslanýan milli terbiýeçilik ýörelgämiz her birimiziň döwletli maşgalamyzda beýanyny tapýar. Maşgalada çagasynyň sagdyn ösüp-ulalmagy, edep-terbiýe almagy üçin ene-ata çagasyna üns-alada bilen garamalydyr. Watanymyzda köp çagaly enelere berilýän ýeňillikler, döwlet tarapyndan maddy goldawyň üpjün edilmegi, eneleriň saglygyny goramak hakda döredilýän şertler, öňdebaryjy zenanlary, köp çaga terbiýeläp ýetişdiren eneleri sylaglamak üçin döredilen döwlet sylaglary, hormatly atlar ajaýyp döwrümizde zenanlara goýulýan hormatdyr. Geljekki nesliň sowatly we ýokary ahlakly bolmagy köp derejede olaryň ata-enelerine hem baglydyr. Çaga dünýä inenden soňra onuň «ilkinji terbiýeçisi» ata-enesi bolýar. Täze nahaly haýsy ta

29 Oktýabr 2024

Bilim

Kämillik çagalykdan başlanýar

Ynsan durmuşynda ilkinji zatlaryň ählisi hakydasynda hemişelik galýar. Mekdep bosagasyndan ätlän ilkinji günüň durmuşyňda ýatdan çykmajak iň ýakymly günler bolsa gerek. Hormatly Prezidentimiziň ýaş nesle bilim we terbiýe bermek, orta mekdebi tamamlaýan ýaşlaryň ýörite orta we ýokary okuw mekdeplerinde ylym-bilim alyp, hünärli ynsanlar bolup ýetişmekleri üçin edýän aladalary deňsiz-taýsyzdyr. Çagalykda öwrenilen zat ynsanyň kalbyna uzak wagtlap ýazylýar. Şonuň üçinem: «Çagakaň öwrenen zadyň daşa ýazylan ýaly» diýilýär. Bilim almak, hünär öwrenmek, durmuşa taýýar bolmak her bir ynsan üçin uly bagtdyr. Çagalaryň, okuwçylaryň we talyp ýaşlaryň döwrebap, häzirki zaman şertlerinde bilim almagy, hünär öwrenmegi üçin ähli şertler döredilýär. Bilim ojaklary häzirki zaman enjamlary, döwrebap kompýuterler bilen üpjün edilýär. Täze okuw ýylynyň başlanmagy bilen, ak mekdepleriň gapysyndan ilkinji ädimi äden körpeleriň her birine Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň adyndan «Bilimli» atly kompýuter dabaraly ýagdaýda gowşurylýar. Halkymyzda bilim öwrenmek, ylymly bolmak asylly ýörelge hasaplanýar. Bilim — röwşen geljegiň şamçyragy. Şonuň üçin ýaşlaryň terbiýesi hem mukaddes hasaplanýar. Ene-ata çaga terbiýe berýär, mugallym bu terbiýäni ösdürýär, bilim öwredýär, ylymly bolmagyna ýardam edýär.

29 Oktýabr 2024

Bilim

«Sanly Bilim» atly sanly ulgamyň tanyşdyrylyşy geçirildi

Türkmenistanyň Bilim ministrliginde ýokary okuw mekdepleriniň we orta hünär okuw mekdepleriniň wekilleriniň gatnaşmagynda milli bilim ulgamynyň sanlaşdyrylmagy boýunça maslahat geçirildi. Ministrligiň web-saýtynyň maglumatyna görä, maslahatda «Sanly Bilim» atly sanly ulgamyň tanyşdyrylyşy geçirildi. Bu ulgam bilim edaralarynyň maglumatlaryny we hyzmatlaryny bitewi ekosistema integrirlemek maksadyny göz öňünde tutýar hem-de maglumatlaryň elýeterliligini ýokarlandyrmak we bilim işleriniň netijeliligini artdyrmak üçin niýetlenendir.

29 Oktýabr 2024

Bilim

«Dil bilen dünýäni gezer»

Il arasynda «Dil bilen dünýäni gezer» diýen, aýtgy bardyr. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bu sözüň ähmiýeti, gymmaty has-da rowaçlanýar. Bu günki gün ýurdumyzyň orta, ýokary okuw mekdeplerinde ýaşlara dürli bilimleri bermek bilen bir hatarda, daşary ýurt dillerini hem öwretmäge uly üns berilýär. Bu ugurda bilim ulgamynda döwrebap baý tejribeler toplanyldy. Ýurdumyzda sözüň doly manysynda dünýä dillerini çuňňur özleşdirmek üçin ýurdumyzyň ähli künjeklerinde giňişleýin şertler döredilip, türkmen ýaşlary dünýä dillerini öwrenmäge uly gyzyklanma bildirýärler. Häzirki wagtda özbaşdak dil öwrenmek üçin döwrebap tehnologiýalardan peýdalanmaga ähli mümkinçilikler döredilýär. Dilçi alymlar daşary ýurt dilini öwrenmegiň başlangyç döwründe gepleşigi beýan edýän kitaplardan peýdalanmagy maslahat berýärler. Olaryň pikirine görä, şeýle kitaplarda berilýän sözler we sözlem nusgalary sözlem düzmegiň umumy ýörelgelerini ýatda saklamak mümkinçiligini gowulandyrýar. Çünki gepleşik kitaplarda köp halatlarda sözlem nusgalary birinji ýöňkemede berilýär, bu bolsa dil öwrenijileriň gündelik durmuşynda degişli sözlemleri ulanyp bilmeklerine we olaryň gowy ýatda saklamagyna oňaýly täsir edýär.

29 Oktýabr 2024

Bilim

Täze mümkinçilikleriň sazlaşygy

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri eziz Diýarymyzy mundan beýläk-de belent derejelere ýetirmekde öňde durýan wezipeler, il-ýurt bähbitli wajyp işler, gazanylýan üstünlikler bilen geljege has ynamly gadam urmaga borçlandyrýar. Ýurdumyzda bilim ulgamyny kämilleşdirmek ugrunda döwlet tarapyndan amala aşyrylýan işler aýratyn hem ýaş nesle çuňňur ylym, bilim bermekde öz beýanyny tapýar. Bilim ulgamynyň sazlaşykly ösüşini gazanmaga, ýaşlarymyzyň ylym-bilim almagy üçin zerur şertleri döretmäge gönükdirilen beýik işler durmuşa geçirilýär. Munuň özi bolsa, ilkinji nobatda, ussat, başarjaň, kämil hünärmenleri taýýarlamagyň zerurlygyny ýüze çykarýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda bilim ulgamynda ýetilen sepgitler, gazanylan üstünlikler has-da ýokarlanyp, uly rowaçlyklara beslenýär. Munuň özi her bir adamda asylly maksatlaryň bolmagyny, olaryň kämilligiň belentliklerine, üstünliklere ýetmegini, täze bilimleri yzygiderli özleşdirmegini şertlendirýär. Kämil bolmak üçin yzygiderli okamak, tejribe alyşmak, özara maslahatlaşmak, işiňe döredijilikli çemeleşmek zerurdyr. Hormatly Prezidentimiz: “Ýaşlarymyzyň ruhy-ahlak, medeni, aň-bilim we beden taýdan ösüşine uly ähmiýet berýäris. Çünki ylymly-bilimli, sagdyn ýaşlar döwletimiziň kuwwatly güýjüdir, nurana geljegidir” diýip belleýär. Şu parasatly sözlerden görnüşi ýaly, ýaşlaryň ylym-bilimine,

28 Oktýabr 2024

Bilim

Körpelerde okamak endiklerini ösdürmek

Körpäniň alty ýaşyny dolduryp, mekdebe gitmegi ata-ene üçin buýsandyryjy wakadyr. Şondan soňra çagany mekdebiň düzgün-tertibine öwrenişdirmeli bolýar. Onuň çagalyk ýaşaýyş-durmuşynda üýtgemeler bolup geçýär. Çagalar bagynyň gündelik geçilýän okuw sapaklaryna garamazdan, onuň esasy işi oýun bolsa, indi ol diňe okamaly, öwrenmeli bolýar. Çaga üçin beýle ýagdaýlara uýgunlaşmak aňsat düşmeýär. Mekdebe çenli çagalar edaralarynda öwredilýän okuw sapaklary mekdepdäkiden düýpli tapawutlanýar. Bu ýerde çaganyň hem oýna, hem sapaga bolan gyzyklanmasyny sazlamak, elbetde, terbiýeçi mugallyma bagly bolup durýar. Çaga berk düzgünlere, talaplara duçar bolýar. Meselem, sapagy ünsli diňlemek, mugallymyň sowalyna jogap bermek, öýe berlen ýumuşlary ýerine ýetirmek, sapaklaryň tertibi, mugallyma ýüzlenişi we şuňa meňzeş ýagdaýlar çagalarda belli bir kynçylygy we jogapkärçiligi döredip bilýär. Ýuwaş-ýuwaş çagada öz deň-duşlaryna, ululara garaýşy üýtgeýär. Şu döwürde terbiýeçiniň çagalara has ýakyn bolmagy, olar bilen yzygiderli söhbetdeşlikleri geçirmegi möhümdir. Mekdebe taýýarlaýyş toparlarynda çagalar hemmetaraplaýyn mekdebe taýýarlanylýar. Olaryň ünsi, ýatkeşligi, pikirlenmesi, duýgulary, başarnyklary ösýär. Ata-enäniň çagany mekdebe taýýarlamak üçin öýde özbaşdak okamagy we hasaplamagy öwretmegi ýeterlik däldir.

27 Oktýabr 2024

Bilim

Daşary ýurt dillerini öwretmekde taslama işiniň ähmiýeti

Mälim bolşy ýaly, saýlama okuwlary guramak we geçirmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Galyberse-de, saýlama okuwlar bilen bagly meseleler ýurdumyzda kabul edilen «Türkmenistanda umumybilim maksatnamalary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň 2028-nji ýyla çenli Konsepsiýasynyň» içinden eriş-argaç bolup geçmek bilen, pedagogik işgärleriň öz hünär bilimlerini we pedagogik ussatlygyny kämilleşdirmek esasy maksatlaryň biri bolup durýar. Dünýä tejribesine ýüzlensek, taslama işi orta bilim okuw ulgamynda, ylmy-barlag işlerinde, hünär kämilleşdiriş okuwlarynda hem-de şuňa kybapdaş işleriň ençemesinde işiň netijeli görnüşi hökmünde ulanylýar.

27 Oktýabr 2024

Bilim

Döwletiň we jemgyýetiň gymmatlygy

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 33 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde Gahryman Arkadagymyz: «Garaşsyz döwletimiziň we agzybir jemgyýetimiziň ösüşi ylym, bilim hem-de medeniýet bilen berk baglydyr» diýmek bilen, täze döwrüň amala aşyrylýan özgertmeleri has-da giňeldip, jemgyýetimiziň aň-bilim mümkinçiligini ýokarlandyrmagy talap edýändigini nygtady. Şu nukdaýnazardan, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda milli bilim ulgamyny has-da kämilleşdirmek, ýaş nesle berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmak ugrunda alnyp barylýan işler oňyn netijelerini berýär. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ylmyň, tehnikanyň örän çalt depginlerde ösmegi, täze tehnologiýalaryň döremegi bilim edaralarynda okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegi talap edýär. Şunda Halk Maslahatynyň mejlisinde hormatly Prezidentimiziň Permany bilen tassyklanan «Türkmenistanda ylym ulgamyny ösdürmegiň 2024 — 2052-nji ýyllar üçin Strategiýasyny» aýratyn bellemek bolar. Bu möhüm resminamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň 2024 — 2028-nji ýyllar üçin Meýilnamasynda bolsa göz öňünde tutulýan anyk işler görkezilendir. Munuň özi ylmyň gazananlarynyň durmuşa ornaşdyrylmagynyň durnukly ykdysady ösüşiň wajyp şertidigini aýdyň görkezýär.

25 Oktýabr 2024

Bilim

Bilim özgertmerinde täze ädim

Hemmämiziň bilşimiz ýaly, “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly uly üstünliklere beslenýär. Bu ýyl akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk ýubileýi bütin dünýäde uludan bellenilýär. Halkymyzyň durmuşynyň ähli ugurlarynda uly zähmet ýeňişleri gazanylýar. Beýleki ulgamlar bilen bir hatarda, bilim ulgamynda hem täze-täze sepgitlere ýetilýär. Ýurdumyzda türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde, geljegimiz bolan ýaş nesil baradaky alada döwlet derejesine ýetirildi. Ösüp gelýän ýaş nesliň ylymly, bilimli, işbaşarjaň, watansöýüji, giň gözýetimli, öňdebaryjy innowasion tehnologiýalardan baş çykarýan ýaşlar bolup ýetişmekleri, olaryň döwrebap bilim we terbiýe almaklary üçin döwletimizde ähli şertler döredilýär. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimizde nesil terbiýesine aýratyn üns berilýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýaşlar hakyndaky alada döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Ýurdumyzda ýaş nesiller we nesil terbiýesi, olaryň sazlaşykly ösüşi hem-de saglygy, mynasyp bilim-terbiýe almaklary, şeýle hem saýlap alan hünärine eýe bolmaklary, olaryň yzygiderli sport, bedenterbiýe bilen meşgullanmaklary üçin zerur şertler döredilýär. Bu babatda ýakynda gelip gowşan ýene-de bir hoş habar bilim işgärlerinde uly buýsanç döretdi. Türkmeni

25 Oktýabr 2024

Bilim

Döwrebap bilim özgertmeleri

Beýik başlangyçlaryň rowaçlanýan mekany bolan Türkmenistan döwletimiz gün-günden özgerýär. Munuň şeýledigi eşretli eýýamda hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda amala aşyrylýan beýik işlerde, ýetilýän sepgitlerde aýdyň görünýär. Şoňa görä-de, ýurdumyzda  ýaşlaryň döwrebap bilim-terbiýe almaklaryny, sanly ulgamdan baş çykarmaklaryny, boş wagtlaryny peýdaly geçirmeklerini gazanmak möhüm wezipe bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly döwlet syýasatynyň netijesinde Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda ylmy we bilimi düýpli ösdürmek, onuň gazananlaryny milli ykdysadyýetde netijeli ulanmak, halkyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli ösdürmek ýaly möhüm işler esasy ileri tutulýan ugurlaryň hataryna çykaryldy. Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan Diýarymyzda durmuşa geçirilýän tutumly işleriň gözbaşynda ylym-bilimiň goýulmagy, bu ugurda dünýäniň iň soňky gazananlarynyň ornaşdyrylmagy ösüp gelýän ýaş nesliň kämil bilim almagyna oňaýly täsirini ýetirýär. Bilim ulgamyndaky öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bu ugurda oňyn netijeleriň gazanylmagyny şertlendirdi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň bu ugra aýratyn ähmiýet bermegi bilen ähli ösüşleriň pugta binýadyny düzýän ylym-bilim ulgamynyň işi döwrüň talabyna görä, dünýä ülňülerine laýyk derejede yzygiderli kämilleşdirilýär. Aýratyn hem, bu ulgamda ylmy-te

24 Oktýabr 2024

Bilim

Maksada okgunly ýaşlar

Adamzat durmuşynda gazanylan ähli üstünlikler we ýeňişler, ýetilen belent sepgitler ylmyň-bilimiň, ösen aňyýetiň miweleridir. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda Türkmenistanda milli bilim ulgamyny kämilleşdirmek, giň gözýetimli, innowasion tehnologiýalary dolandyrmaga ukyply ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmek boýunça uly tagallalar edilýär. Hususan-da, ýurdumyzda maksatnamalaýyn esasda milli bilim ulgamyny kämil derejede ösdürmek, ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamak ugrunda kesgitlenen wezipeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Türkmenistanda ylmyň ösdürilmegine döwlet tarapyndan berilýän goldaw yzygiderli artýar, düýpli we amaly ylmy-barlaglary geçirmek, öňdebaryjy işläp taýýarlamalaryň gerimini giňeltmek ugrunda zerur şertler döredilýär. Ylmy edaralaryň, ýokary okuw mekdepleriň maddy-enjamlaýyn binýady görnetin berkidilýär. Her ýyl döwlet derejesinde geçirilýän ylmy işleriň bäsleşigi hem şu maksatlara gönükdirilendir. Intellektual bäsleşikde nanotehnologiýalar, biotehnologiýalar, oba hojalygy, ekologiýa we genetika, maglumat-kommunikasiýa, kompýuter tehnologiýalary, döwrebap lukmançylyk hem-de derman serişdeleriniň önümçiligi, innowasion sanly ykdysadyýet we başga-da birnäçe ugurlara aýratyn üns berilýär.

23 Oktýabr 2024

Bilim

Bilimli nesil — Watanyň kuwwaty

Halkymyzyň intellektual kuwwatyny ýokarlandyrmak, ylym we bilim ulgamyny dünýä tejribelerine daýanyp, ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmek Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň durmuşa geçirýän döwlet syýasatynyň esasy ugrudyr. Ýurdumyzyň sazlaşykly ösdürilýän ykdysadyýetinde gazanylýan üstünlikler we belent sepgitler hem hut ylym-bilim bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Häzirki wagtda döwlet Baştutanymyz Watanymyzyň geljegi bolan ýaşlara uly ynam bildirýär. Şunda sanly bilim ulgamy, uzak aralykdan geçirilýän okuwlar, bilim portaly we beýlekiler oňyn netijelerini berýär. Gahryman Arkadagymyzyň ylym-bilimiň ösüşleri babatda aýdan çuň manyly jümleleri biziň her birimiz üçin ýolgörkezijidir. «Ähli döwürlerde beýik işler, beýik özgerişler ylmyň we bilimiň güýji bilen amala aşyrylypdyr. Ylma, döredijilige, zehine üns berilýän ýurt elmydama ösüşde, özgerişde, galkynyşda bolupdyr. Ylym jemgyýetleri hereketlendiriji, döwletleri ösdüriji ägirt uly güýçdir» diýip, onuň ähmiýetine ýokary baha berýär. Aşgabat, Arkadag şäherlerinde sanlyja ýylyň içinde ylym-bilim ulgamynda bitirilen beýik işler ähli halkymyzy guwandyrýar.

23 Oktýabr 2024

Bilim

Bilim syýasaty rowaçlanýar

Bilim ulgamyny ösdürmek hormatly Prezidentimiziň parasatly döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup, ýaş nesillerimize berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmak, ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek boýunça badalga berilýän özgertmeler rowaçlyklara beslenýär. «Belent sepgitler, beýik ösüşler, ilkinji nobatda, ylymly-bilimli nesliň güýji, zehin baýlygy hem-de döredijilik başarnygy bilen berk baglanyşyklydyr. Ýurdumyzda bilim ulgamyny dünýä ülňülerine, umumy ykrar edilen halkara kadalara we öňdebaryjy tejribelere laýyk kämilleşdirmek, ýaş nesillerimizi milli hem-de umumadamzat gymmatlyklarynyň esasynda terbiýelemek, olara döwrebap bilim bermek biziň alyp barýan bilim syýasatymyzyň baş maksadydyr» diýip, Arkadagly Gahryman Serdarymyz nygtaýar. Hut şol esasdanam, ýurdumyzyň ylym-bilim ulgamynyň maddy‑enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmaga, döwrebap tehnologiýalar bilen üpjün edilen bilim ojaklaryny gurmaga, okuw-usulyýet binýadyny döwrebaplaşdyrmaga uly üns berilýär. Çünki bilim ulgamyny kämil derejede ösdürmek Watanymyzyň dünýäniň ösen döwletleriniň hataryndaky ornuny has-da pugtalandyrmakda esasy şertleriň biridir.

23 Oktýabr 2024

Bilim